480 likes | 900 Views
Fibrinolizis. Prof. Dr. Asuman Gölgeli. Fibrinol i si z hemostaz ile denge içinde çalışır . Hasarlanan endotel Plazminojen ve Doku plasmino j en a k tivator lerini salar, her ikiside fibrin yüzeyine tutunurlar. Fibrinolizis faktörleri. Hageman faktör (fak.XII) fragmanları Ürokinaz
E N D
Fibrinolizis Prof. Dr. Asuman Gölgeli
Fibrinolisizhemostaz ile denge içinde çalışır. Hasarlanan endotel Plazminojen ve Doku plasminojen aktivatorlerini salar, her ikiside fibrin yüzeyine tutunurlar
Fibrinolizis faktörleri • Hageman faktör (fak.XII) fragmanları • Ürokinaz • Doku plazminojen aktivatörleri
Lokal kalması gerekir • Fibrine adsorbe olan plazminojen doku plazminojen aktivatörü tarafından daha iyi şekilde aktive olur • Dolaşıma geçen plazmin alfa2-plazmin inhibitörleri tarafından inhibe edilir • Endotelden plazminojen aktivatör inhibitörleri salınır
FİBRİNOLİZİS Normal kan akımını daraltacak bir pıhtı oluşumunu engellemek için Fibrinolitik sistem vardır
Fizyolojik aktivatörler • Doku tipi plazminojen aktivatörleri (normal dokular, endotel hücre kültürleri,malign hücre serilerinde, rekombinant DNA tekniği kullanılarak elde edilir) • Ürokinaza benzer plazminojen aktivatörleri (plazma,idrar ve hücre kültürlerinden elde edilir)
Aktivatör düzeyi artar Endotel hücresi; • Trombin • Egzersiz • Venöz staz ile uyarılınca plazma düzeyleri artar (fibrin varlığında enzimatik etkileri çok yüksek)
Ürokinaz plazminojen aktivatörleri • Fibrine bağlı plazminojeni aktifleştirir • Böbrek hücrelerinden salgılanır • İdrara geçer • Ekstrarenal toplayıcı sistemlerdeki pıhtının çözünmesine yardımcı
Fibrin ağıda • Fibrin • Fak. I (Fibrinojen) • Fak.V • Fak.VIII • Fak.II (Protrombin) • Fak. XII
İntrinsik aktivatörler • Fak. XIIa ... Plazmin oluşumunu hızlandırır • Kallikrein ürokinaz aktivatörlerini daha aktif hale çevirir • Prekallikrein........kallikreine (Fak.XIIa etkisi ile) çevrilir • Fak.XII eksikliğinde ölüm nedeni pulmoner emboli
Fibrinolizis inhibitörleri • Antitrombin III (plazmini inh. Eder) • Alfa2-antiplazmin • Plazminojen aktivatör inhibitörleri (PAI-1 ve PAI-2)
PAI • PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein • PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.
Aşırı kanamaya bağlı durumlar • K Vit. Eksikliği • Hemofili • Trombositopeni
K Vit • Eksikliğinde (F.II, F.VII, F.IX, F. X sentezi azalır) • Eksikliğinde kanama eğilimi artar • Yağda çözünür • Barsak bakterileri sentezler • Yetersiz safra emilimini azltır • Ameliyat öncesi enj. Yapılır, aşırı kanama önlenir
Hemofili • Erkeklerde daha çok • Kalıtsal • Kanama eğilimli hastalık • % 85 hemofili A (F. VIII eksk) • % 15 Hemofili B (F.IX eksik) • X kromozomda faktöre özgü gen kotlama hatası • Kadınlar taşıyıcı
Antihemofilik faktör (F.VIII) eksikliği • Küçük komponent eksikse; hemofili A gelişir • Büyük komponent eksikse; von Willebrand hastalığı
Trombositopeni • Dolaşımda trombosit azlığı • Kanama eğilimi çok • Trombosit sayısı 50 000/mm3kan • Rıhtı retraksiyonu bozulmuş • İdiyopatik trombositopeni:otoimmun hastalık • Trombositopenik purpura: sayı normal, morfoloji ve fonksiyon anormal • Tedavileri:dalağın çıkarılması, kan transfüzyonu
PAI • PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein • PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.
Trombus • Damarda oluşan anormal pıhtı • Serbest dolaşan pıhtı:emboli • Sol kalp ve büyük arter kaynaklı ise. Beyin, böbrek ve diğer sistemik arter ve arteriyolleri tıkar • Sağ kalp ve venöz sistem kaynaklı ise: pulmoner arter embolisi, AC embolisi
Trombo-emboli nedeni • Damar endotel yüzeyinin bozulması: arteriyoskleroz, enfeksiyon, travma • Kan akımının yavaşlaması: immobilizasyon hastası, venöz dönüşün yavaşlaması
Antikoagülanlar • İn vivo antikoagülanlar: Heparin Warfarin • İn vitro antikoagülanlar: Sitratlar Oksalatlar EDTA Sequestrene heparin Silikonize cam
Heparin • Antitrombin III ü aktive eder • Hayvan dokusundan elde edilir • Etki 3-4 saat • 0.5-1 mg/kg i.v. • Pıhtılaşma süresini 30 dk çıkarır (normali 6 dk.) • Kandaki heparinazı yıkar • Yüksek dozda kanama m.g., protamin verilir heparin bağlanır
Warfarin • Kumarin türevi • İ.v uygulanır • K Vit. Etkisini bloke eder • KC de K. Vit bağımlı antikoagülan yapımı engellenir • 12 saat sonra koagülan aktivite % 50 azalır • 24 saat sonra % 20 sine düşer
Plazmin inhibitörleri • Antitrombin III • Alfa-antiplazmin
Protein C • F. Va ve F.VIIa nın inaktivasyonunu sağlar • damar endotelinde bulunur • E-coli basili proteinC eksikliğine neden olur, basil şoku m.g. Trombus oluşur • Plazminojen aktivatörleri, tromboplastin verilir • Doğuştan eksikse bebek ölü doğar
Koagülasyonun sınırlandırılması • Hasarlı bölgenin periferinde hızlı kan akımı ile aktif koagülasyon faktörlerinin uzaklaştırılması • Aktif koagülasyon faktörlerinin plazma inhibitörleri ile • Fibrinolizis ile travma bölgesinde sınırlandırılır