JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID

1. JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID VVSG Ronde van Vlaanderen 18 oktober 2011 Maatschappelijke uitdagingen; hoe vooruitgang boeken door samenwerking Bernd Smeets - Jos Hermans

2. Thema 1: Hoe werkt Maasmechelen met talrijke actoren rond jeugdbeleid: Opportuniteiten - Knelpunten

3. JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID • MAASMECHELEN, meer dan Maasmechelen Village: • Een uitdagend smeltkroes in een groen landschap, op weg naar UNESCO-werelderfgoederkenning

4. Een overview • Fusiegemeente uit 12 kerkdorpen met eigen achtergrond • Voorheen heide en zand, kleine landbouw door keuterboeren • Tijdelijke migraties naar Duitsland voor steenbakkerijen • Sterk katholiek en weinig geschoold

5. Een korte maar hevige geschiedenis Een korte en hevige geschiedenis: • 1901 eerste steenkool • Na 1911 eerste Tuinwijk, bij gebrek aan hinterland ook in het buitenland voor geschoolde arbeiders • Eerste productie in 1922 met toestroom uit Oost-Europa en Italië

6. Een korte en hevige geschiedenis • Jaren 60 economische achteruitgang • Eind jaren 80 langzame sluiting • Eisden 1987 dicht • Grote werkloosheid • Bestendiging van kansarmoede • Begin van specifieke fondsen: Lenssen, Vandenbossche, VFIK, SIF

7. Specifieke uitdagingen • Maasmechelen is een ‘kansarme gemeente’: - lage scholingsgraad - in Nederlandse taal achterstand - weinig economische bedrijvigheid - huwelijksinstroom - nieuw samengestelde of één ouder gezinnen - relatief hoge sociale huisvesting

8. KANSARMOEDEFONDSEN • Eerste test naar samenwerking en bouwen aan integraal en geïntegreerd beleid • Jeugd krijgt specifieke aandacht via flankerend onderwijs- en vrijetijdsbeleid • Is bijkomende impuls na de opmaak van eerste jeugd(werk)beleidsplan

9. Een eigen lokaal jeugdbeleid • 1974 jeugdraad, 1978 jeugddienst • Vooral vrijetijdsinitiatieven • 1981: gemeentelijke vzw als belangrijk instrument • 1985: jeugdcentrum Alibi • 1992: buitenschoolse opvang ‘t Huis • 1995:sociaal impulsfonds

10. 4 kapstokken • Inspraak en participatie • Ondersteuning jeugdwerk • Gemeentelijke vrijetijdsinitiatieven • Bouwen aan een integraal, geïntegreerd en inclusief beleid met veel knipogen naar samenwerking met andere beleidsdomeinen

11. Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid • Zo’n 28 % min 25 jaar • Specifieke situatie onder kinderen en jongeren (voormalige mijngeschiedenis maar nu ook instroom Oost-Europa) • Sponseffect door vele sociale woonwijken • Lagere ambitie • Eigentijdse problemen als drugs, gokken, werkloosheid, …

12. Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid • Het verenigingsleven boert goed maar krijgt ook afspiegeling van samenleving • Twee werkingen voor kansarme jeugd met eigen methodische aanpak • Twee werkingen voor kinderen met een beperking • Straathoekwerk en vindplaats gericht werken

13. Jeugdbeleid • Besef rond samenwerking gegroeid vanuit SIF-periode: - versterking achtergestelde wijken - aanpak structurele oorzaken in achterstellingen • Ook in de aanpak binnen jeugdbeleid terug te vinden

14. Samenwerking • Jeugdbeleid verankerd binnen afdeling met onderwijs, diversiteit, wijkpreventie en kinderopvang (Dienstoverstijgende samenwerking) • Samenwerking met andere gemeentelijke diensten (gelinkt aan thema’s, projecten of problemen): technische dienst, sport, cultuur, politie, … • Samenwerking met externen: jeugdwerk, scholen, CAD, …

15. UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN • Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid, zowel lokaal als landelijk • Groeiende aandacht voor jeugdbeleid bij andere interne en externe diensten als opstap naar inclusief werken • Multidisciplinaire aanpak in sommige situaties noodzakelijk

16. KNELPUNTEN • Tijdrovend en soms onduidelijke rollen en engagementen • Complexiteit van sommige items of problemen • Steeds nieuwe regelgeving en regierol lokale besturen • Wat na 2013 en het legislatuurplan? • Hoe diversiteit op agenda krijgen en houden?

17. Thema 2: Hoe wordt de aandacht voor diversiteit in het beleid verankerd?

18. Hoe wordt de aandacht voor diversiteit in het beleid verankerd? • De integratiedienst en jeugdienst zijn samenwerkingspartners voor het jeugdbeleid en het integratiebeleid • Structurele samenwerking en overleg tussen deze diensten, betreft: • Allochtone jongeren • Taal • Jeugdwelzijnswerk (vzw Thebe) • ...

19. Maasmechelen in kleurbeeld • Statistieken gemeentelijk jaarverslag 2010: • 82 nationaliteiten (meer dan 90: vluchtelingen) • - 18,92% vreemdelingen • Genaturaliseerden • Onderzoek op naam: 40% van vreemde herkomst

20. Maasmechelen in kleurbeeld • Grootste gemeenschappen obv nationaliteit: • Nederlanders (7,5%), • Italianen (6,8%)), • Turken (1,5%): • Geen afspiegeling realiteit: • Turken: • 6000 personen = 16,2% Turkse afkomst

21. Geschiedenis • ’91: projecten VFIA • migrantenvrouwenwerking • migrantencentrum • ’93: VZW integratiecentrum: Vlaamse erkenning en VFIK • ’96: Strategisch plan en SIF • ’98: minderhedendecreet: professioneler en gestructureerder • ’99: erkenning gemeentelijke integratiedienst (DIP): dienst interculturele promotie • 2009: wijzigingsdecreet: integratie met poort naar diversiteit

22. Geschiedenis • 1999: vzw integratiecentrum wordt Dienst interculturele Promotie (DIP) • 2006: eerste wijziging organogram • DIP wordt dienst diversiteit (verruiming opdracht) • 2011: tweede wijziging organogram • Dienst diversiteit komt onder de afdeling welzijn • Afdeling welzijn • Veiligheid en Preventie • Onderwijs • Diversiteit (integratie, gezondheid, senioren, gehandicapten)

23. Integratie? • Liefst behoedzaam aanpakken • Complexe materie • Minder positief daglicht: samenlevingsproblemen bespreekbaar maken. • … • Islam • … • Inclusief, geïntegreerd, Integraal

24. Verankering! • Verankering 1: • Van vzw naar gemeentelijke dienst • Verankering 2: • Diversiteit: integratieaandacht ook in gezondheid, senioren en gehandicapten • Verankering 3: • Dienst diversiteit in dezelfde afdeling als dienst onderwijs en Veiligheid en preventie

25. Verankering! • Verankering 4: • Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-team zetelt. • Verankering 5: • In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s, welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, … • Verankering 6: • Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv competenties of ikv tewerkstellingsprojecten

26. Verankering! • Verankering 4: • Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-team zetelt. • Verankering 5: • In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s, welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, … • Verankering 6: • Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv competenties of ikv tewerkstellingsprojecten

27. Verankering! • Verankering 7: • Sectorale beleidsplannen: • diversiteitsacties opnemen • Vb: Lokaal sociaal beleid: rode draad • Sport, jeugd, cultuur: decretale verplichting • Verankering 8: • Goede en juiste communicatiekanalen naar en met de doelgroep/gemeenschappen • Communicatieplan

28. Verankering! • Verankering 9: • Opdrachten bij de juiste dienst leggen: inclusief werken • Vbn: communicatiebeleid, dienst bevolking, … • Vermijden dat alles wat met de doelgroep te maken heeft verschoven wordt naar de integratie/welzijnsdienst

29. Verankering! • Verankering 10: • Politieke verankering: • Schepen • In Maasmechelen: • Turkse schepen • Marokkaanse volksvertegenwoordiger • Turkse gemeenteraadsleden • Turkse vervangend OCWM voorzitter • Omgaan met onrealistische verwachtingen vanuit eigen gemeenschap

30. TIPS - AANPAK • Lange termijn aanpak/visie • Met vallen en opstaan, constante bijsturing • Inspelen op opportuniteiten en situaties • Mentaliteitswijziging: weerstand • Juiste persoon op de juiste plaats om het proces te trekken: personeelsbeleid! • Politiek en ambtelijk draagvlak creëren: belangrijk, bepaalt tempo van veranderingen

31. TIPS - AANPAK • Integratiebeleid/acties moet een win-win situatie zijn voor andere diensten • Realistische verwachtingen en doelstellingen • Goede kennis/voeling met/van de gemeenschappen, durven neen zeggen tegen de gemeenschappen. Durven zaken bespreekbaar maken.