400 likes | 1.45k Views
Элэгний эмгэг ба жирэмслэлт. АУ-ны доктор Б. Энхжаргал УНТЭ Гастроэнтерологийн Төв. Жирэмслэлтийн үе дэх элгэнд гарах физиологийн өөрчлөлтүүд. Ихсэнэ : Цусны эзэлхүүн болон зүрхний гарах цусны эргэлт 35 %–50 % -аар Эхэс дэх нийлэгжилтийн улмаас Шүлтлэг фосфотаз 3-4 дахин ихсэнэ.
E N D
Элэгний эмгэг ба жирэмслэлт АУ-ны доктор Б. Энхжаргал УНТЭ Гастроэнтерологийн Төв
Жирэмслэлтийн үе дэх элгэнд гарах физиологийн өөрчлөлтүүд Ихсэнэ: Цусны эзэлхүүн болон зүрхнийгарах цусны эргэлт 35%–50%-аар Эхэс дэх нийлэгжилтийн улмаас Шүлтлэг фосфотаз 3-4 дахин ихсэнэ. Цусны бүлэгнэлтийн факторууд хэт бүлэгнэх тал руу өөрчлөгдөнө. Буурна: Цөсний хүүдий агшилт Гемоглобулин Шээсний хүчлийн хэмжээ Альбумин, нийт уураг, антитромбин III Өөрчлөгдөхгүй: Элэгний үзүүлэлтүүд (АСАТ, АЛАТ, ГГТ) Билирубин INR
Элэгний эмгэг ба жирэмслэлт • Элэгний суурь эмгэгүүдийнжирэмслэлтийн үед дэх өөрчлөлт • Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг
Элэгний суурь эмгэгүүд • Үүдэн венийн даралт ихсэлт, элэгний хатуурал, анхдагч билиар цирроз • Аутоиммуны гепатит • Вильсоны өвчин • Элэгний В болон С вирүсийн шалтгаант архаг үрэвсэл • Архины шалтгаант элэгний эмгэг
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг • Жирэмсний эхний хагас: • Жирэмсний шалтгаант бөөлжилт • Жирэмсний хоёр дахь болон сүүлийн хагас: • Жирэмсний шалтгаант элэгний шарлалт (Intrahepaticcholestasis of pregnancy) • Преэклампси, эклампси, HELLP синдром • Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт(Acute fatty liver of pregnancy)
Элэгний суурь эмгэгүүдэлэгний хатуурал, анхдагч билиар цирроз • Жирэмслэлт ховор • Гормоны өөрчлөлт, хожуу насанд илрэх байдал • Варикозийн цус алдалт • Бета- блокер • EVL • Oкреотид • Анхдагч билиар цирроз • Ursodeoxycholic acid 10-13 мг\кг
Элэгний суурь эмгэгүүдАутоиммуны гепатит • Жирэмслэх боломжтой ба аюулгүй жирэмслэлтийг тээх боломжтой. • Кортикостероид эмчилгээ эхний сонголт ба жирэмсний үед аюулгүй • Azathioprine FDA-ийн D бүлэгт багтдаг
Элэгний суурь эмгэгүүдВильсоны өвчин • Ховор тохиолдоно • Мэдрэлийн тогтолцооны өөрчлөлт давамгай ба гематологи болон бөөрний үйл ажиллагааны алдагдал • D-Penicillamineболон trientine-г жирэмсний үед хэрэглэж болно. • Цайр хэрэглэх нь урагт гаж нөлөөгүй 50мг өдөрт 3 удаа
Жирэмсний үе дэх элэгний үрэвслийн хэлбэр • Acute hepatitis • Chronic active hepatitis • Acute severe hepatitis
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг- Жирэмсний шалтгаант бөөлжилт • Шалтгаан: • Dehydration, ketosis • Эрсдэлт хүчин зүйлс: • Анхны жирэмслэлт • Ихэр жирэмслэлт • Таргалалт • Ихэвчлэн 10-12 долоо хоногтойд илрэнэ • Шинжилгээнд • АЛАТ\АСАТ ихсэнэ • Зарим тохиолдолд билирубин ихсэж болно • Эмчилгээнд • Судсаар шингэн сэлбэлт • Амрах • Бөөлжилтийн эсрэг эм • стеройд?
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг-Жирэмсний шалтгаант элэгний шарлалт • Хөнгөн хэлбэрийн шарлалт нийт жирэмслэлтийн < 2% -д тохиолдоно. • Патофизиологи: • Жирэмслэлтээс хамгаалах бэлдмэл болон жирэмслэлтийн үед дэх эстрогенүүд цөс үүсэлтийг гэмтээнэ. • Жирэмсний шарлалттай хүүхнүүдэд цөс үүсэлт болон цөсний урсгалын генийн гажиг элбэг тохиолддог.
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг-Жирэмсний шалтгаант элэгний шарлалт • Клиник илрэл • Ихэвчлэн жирэмслэлтийн сүүлийн хагаст • Төрсний дараах цөөн хоногт хэвийн болно • Зовиур: • Загатналт – ихэнх өвчтөнд • Шарлалт – 25% • Эхэд хоргүй • Урагийн үхлийн шалтгаан болж болно. • Лабораторийн өөрчлөлт • Цөсний хүчил ихсэнэ >10 mkmol\l • ALP, ALT, AST, Bilirubin • Радиологийн шинжилгээнд өөрчлөлтгүй • Элэгний биопси оношлогооны ач холбогдолтой боловч онцын шаардлагагүй
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг-Жирэмсний шалтгаант элэгний шарлалт • Эмчилгээ • Ursodeoxycholic acid • 15мг\кг \өдөр тунгаар уухад загатналт болон лабораторийн шинжилгээнд сайжрал өгнө. • Эхэд болон урагт гаж нөлөөгүй • 32-33 дахь долоо хоногоос хянаж эхлэх ба төрөлтийн эрт эхлүүлэх • Хөнгөн хэлбэрийнх бол 37 д\х төрөлт эхлүүлэх • Шарлалтай тохиолдолд 36 д\х төрөлт эхлүүлэх • Урагт дистресс илэрвэл аль болох хурдан төрөлт эхлүүлэх
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг- Преэклампси • Преэклампси нийт жирэмслэлтийн 5-10%-д тохиолддог • Анхны жирэмслэлт, гипертензитэй эхчүүд, эрхтэн шилжүүлэн суулгасан эхчүүдэд элбэг • Преэклампситай эхчүүдийн 10-20%-д элэгэнд өөрчлөлт илэрдэг. • Преэклампсийн шалтгаант элэгний эмгэг: • 5% -д шарлалт • 20%- д жирэмний үеийн нас баралтанд хүргэдэг • Патофизиологи
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг - Преэклампси Патофизиологи • Эмгэг эхэсийн хөгжил • Орчны болон системийн эндотелийн үйл ажиллагааны алдагдал • системийн эндотелийн гэмтэл, ишемийн инфаркт Клиник илрэл • Элэгний эдийн үхжилт өөрчлөлт • HELLP синдром нь преэклампсийн шалтгаант элэгний эмгэгийн хамгийн түгээмэл хэлбэр Hemolysis Elevated liver tests (ALT\AST) Low Platelets
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэгHELLP синдром • Жирэмсний 3 дахь хагаст (23-40 д\х) тохиолдоно. • Преэклампсийн илрэх шинжүүд: • Даралт ихсэх\ толгой өвдөх • Хавагнах • Протеинуриа • Бусад шинжүүд • Огиулах, бөөлжих • Аюулхайд, баруун хавирганы нумаар өвдөх
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэгHELLP синдром Лабораторийн өөрчлөлт • Гемолиз тогтмол • Элэгний эсийн гэмтэл • AST\ALT ихсэнэ (ихэвчлэн 100-300 U\L гэхдээ 1000 U\L давж болно) • Гипербилирубинеми 5-40% • Тромбоцитопени (<150.000) ихэвчлэн • Фибриний хуримтлал\ДВС • Фибриноген буурна • Фибрин задралын бүтээгдэхүүн ихсэнэ • Протромбины хугацаа уртсана
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэгHELLP синдром • HELLP синдром богино хугацаанд бусад эрхтнийг гэмтээнэ • Эхэсийн гэмтэл болон ургийн гипоксийн улмаас ураг эрсдэл өндөр • Эмчилгээнд • Яаралтай хүүхэд төрүүлэх • Эхийн эмгэгийн зогсоох • Ургийн эндэгдлээс сэргийлэх • Дэмжих эмчилгээ • Тавилан • Ургийн эндэгдэл 3-23% • Эхийн эндэгдэл 0-3.5%
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт • 1000 жирэмслэлтэнд 1 тохиолдоно. • 16-70% д элэгний эмгэг хүндэрч жирэмслэлтийн үед эхийн болон ургийн эндэгдэлд хүргэдэг.
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт Патофизиологи
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт • Ихэвчлэн жирэмсний 3 дахь хагаст илрэх ба төрсний дараа хурдан засардаг. • Төрсний дараах 1-2 хоногийн дараа илэрч болно. • Хүнд хэлбэрийн үед цочмог элэгний дутагдлыг үүсгэж болно. • Эхийн эндэгдэл 5-26% • Ургийн эндэгдэл 9-32%
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт
Жирэмслэлтийн шалтгаант элэгний эмгэг Жирэмсний цочмог элэг өөхжилт Эмчилгээ • Яаралтай төрөлт эхийн болон ургийн эрсдлийг багасгана.