Χρώμα

1. Χρώμα ΦΟΠΚ Βασικές Αρχές Έγχρωμης Φωτογραφίας

2. Εισαγωγή • Ιστορία • Χρωματικές ιδιότητες του φωτός και τρόπος μέτρησης του χρώματος • Φιλμ – αισθητήρες και χρώμα • Ψυχολογία των χρωμάτων • Χρωματική ισορροπία στη σύνθεση • Χρήση χρωμάτων στη φωτογραφία

3. Ιστορία έγχρωμης Φωτογραφίας • 1820 Πρώτες απόπειρες επιχρωματισμού • 1869 ο Maxwell προβάλει μια έγχρωμη «φωτογραφία» μιας κορδέλας με την προσθετική μέθοδο • 1869 ο Louis Ducos du Hauron και ο Charles Cros, ο καθένας ξεχωριστά, αναπτύσσουν την αφαιρετική μέθοδο εκτύπωσης έγχρωμης φωτογραφίας

4. Ιστορία έγχρωμης Φωτογραφίας • 1873 ο Dr. Herman Vogel εφευρίσκει «φιλμ» ευαίσθητα στο πράσινο (μέχρι τότε υπήρχαν μόνο σε μπλε) • 1876 ο du Hauron εκτυπώνει σε χαρτί το πρώτο έγχρωμο πορτραίτο • Αργότερα εμφανίζονται και άλλες τεχνικές

6. Μέθοδοι χρωματισμού • Άμεσου φωτισμού (Lippman direct colour process) • Χρωματικές Γραμμές (Joly line) • Μωσαϊκά Χρώματος (Paget process, μέχρι το 1920) • Κουκίδες (Autocrome plates) • Σύνθεση Χρώματος (σημερινά φιλμ, by Agfa και Kodak) • Instant colour (Polaroid)

7. Αφαιρετική μέθοδος

8. Προσθετική vs Αφαιρετική • Προσθετική μέθοδος • Red + Green = Yellow  • Green + Blue = Cyan • Blue + Red = Magenta • Red + Green + Blue = White • Αφαιρετική μέθοδος • Cyan + Magenta = Blue • Magenta + Yellow = Red • Yellow + Cyan = Green • White Cyan+ Magenta + Yellow =Black

9. Προσθετική vs Αφαιρετική • Προσθετική μέθοδος • Οθόνες / προβολείς • Βάζει χρώμα σε σκοτεινό φόντο • Πιο «εύκολο» να παραχθούν όλα τα χρώματα • Αφαιρετική μέθοδος • Εκτυπωτές / τυπωμένες εικόνες • Μπλοκάρει το φως από το να ανακλαστεί από μια άσπρη επιφάνεια • Πιο ευαίσθητο το οπτικό αποτέλεσμα σε διαφορετικό φωτισμό

10. Ευαισθησία στο χρώμα • Το μάτι μας είναι πιο ευαίσθητο στο πράσινο(και στο κίτρινο) • Το μάτι μας έχει πολύ μεγάλο εύρος ευαισθησίας στο φως, πολύ μεγαλύτερο από κάθε αισθητήρα (φωτοχημικό ή ηλεκτρονικό) • Όσο πιο σκοτεινό είναι το περιβάλλον μας όμως, τόσο λιγότερα χρώματα βλέπουμε. Στο σχεδόν σκοτάδι βλέπουμε ασπρόμαυρα.

11. Αισθητήρες και φως • Η ευαισθησία του έγχρωμου φιλμ έχει μικρότερο εύρος από το ασπρόμαυρο. • Το φιλμ έχει ανοχή +7 έως -3 stop από την κανονική έκθεση. • Το slide έχει μόνο +3 έως -3 stop, αλλά πιο κορεσμένα χρώματα και πιο κοντά σε αυτό που βλέπει το μάτι. Επίσης είναι πιο ανεκτικό σε υποεκφώτηση από το φιλμ. • Οι ψηφιακοί αισθητήρες έχουν ανοχή από +2 έως -2stop, ενώ έχουν παρόμοιες χρωματικές ιδιότητες με το slide.

12. Φιλμ και χρώμα • Το φιλμ είναι πολύ πιο ευαίσθητο στο μπλε και λίγο πιο ευαίσθητο στο κόκκινο από το μάτι. Δεν είναι όμως τόσο αποτελεσματικό στο κίτρινο. • Κάθε κατασκευαστής χρησιμοποιεί διαφορετικές (πατενταρισμένες) χρωστικές και κατά συνέπεια το κάθε φιλμ παράγει διαφορετικά χρώματα. Η διαφορά αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής όταν δύο φωτογραφίες εξετάζονται δίπλα δίπλα. • Το κάθε φιλμ κατασκευάζεται για να έχει την καλύτερη κατανομή χρωμάτων όταν τυπώνεται σε έγχρωμο φωτοευαίσθητο χαρτί του ίδιου κατασκευαστή. • Καλύτερη απόδοση στο χρώμα με χρόνο εκφώτισης ανάμεσα στο 1/1000 και 1’’, αλλιώς μειώνεται η ταχύτητα ASA και αλλάζει η απόχρωση. Διορθώνεται με απαλά φίλτρα, ακολουθώντας τις οδηγίες του κατασκευαστή του κάθε φιλμ. • Επαγγελματικά φιλμ L για εκφωτήσεις 1/10 και πιο αργές και S για 1/10 και πιο γρήγορες.

13. Θερμοκρασία Λευκού • Τα daylight φιλμ και slides είναι προρυθμισμένα για θερμοκρασία λευκού 5500 Kelvin, δηλαδή του μεσημεριανού ήλιου και του φλας. • Κατά την ανατολή έχουμε περίπου 3000 βαθμούς Kelvin ενώ σε μια σκιά σε ηλιόλουστη ημέρα έχουμε σχεδόν 16000 βαθμούς Kelvin.

14. Θερμοκρασία Λευκού • Το tungsten φιλμ είναι προρυθμισμένο για 3200 βαθμούς Kelvin. • Το φως μιας λάμπας 100 watt είναι περίπου 2900 βαθμούς Kelvin, μιας 40 watt 2700, ενώ ενός κεριού 2500. Το αποτέλεσμα είναι μια κίτρινη απόχρωση. • Μια λάμπα αλογόνου έχει 3200 K ενώ οι φωτογραφικοί προβολείς φτάνουν και τα 3500 K.

15. Θερμοκρασία Λευκού • Σε περιπτώσεις τεχνητού φωτισμού έχουμε συνήθως πολλές πηγές με διαφορετική θερμοκρασία. • Για να μετρήσουμε τη θερμοκρασία υπάρχουν ειδικές συσκευές, τα “colour meters”. • Για να διορθωθούν οι αλλαγές στο χρώμα χρησιμοποιούμε διορθωτικά φίλτρα (διαφόρων διαβαθμίσεων μπλε, κίτρινα, μοβ κλπ)

16. Κορεσμός (saturation) • Ένα χρώμα είναι πλήρως κορεσμένο όταν έχει μεγάλη αγνότητα, με σχετική ελευθερία από άσπρο, γκρίζο ή μαύρο. • Ο κορεσμός μειώνεται από • Αντανακλάσεις της επιφάνειας του θέματος • Διάχυση του φωτός (όχι σε ματ επιφάνειες όμως!) • Ατμοσφαιρικές συνθήκες • Αναλαμπές του φακού • «Λάθος» ρύθμιση ισορροπίας λευκού

17. Αντίθεση (contrast) • Η εμφάνιση κάθε χρώματος επηρεάζεται από το περιβάλλον του. • Ένα απαλό χρώμα φωτογραφημένο σε ένα συμπληρωματικό του φόντο φαίνεται πιο κορεσμένο.

18. Έγχρωμος κύκλος • Όσο πιο κέντρο τόσο πιο κορεσμένα • Ψυχρά χρώματα Μπλε και πράσινο • Θερμά χρώματα Κόκκινο και κίτρινο • Πρωτεύουσες χρωστικές (κόκκινη, κίτρινη, μπλε) απέναντι από δευτερεύουσες (πράσινη, μοβ, πορτοκαλί) • Μέγιστη αντίθεση χρωμάτων από συμπληρωματικά τους (αντιδιαμετρικά τοποθετημένα) • Χρωματική αρμονία μεταξύ γειτονικών.

19. Έγχρωμος κύκλος

20. Ιδιότητες Χρωμάτων • Κόκκινο • Μπλε • Κίτρινο • Πράσινο • Γκρι – Μαύρο • Άσπρο

21. Κόκκινο • Απαλό κόκκινο δείχνει χαρά, σεξουαλικότητα, πάθος, ευαισθησία και έρωτα. • Ροζ δείχνει ρομαντικότητα, αγάπη και φιλία. Επίσης υποδηλώνει γυναικείες ιδιότητες. • Βαθύ κόκκινο σχετίζεται με θέληση, ευρωστία, οργή, ηγεσία, κουράγιο, πόθο, κακία. • Καφέ υπονοεί σταθερότητα και ανδρικές ιδιότητες. • Καφέ-κόκκινο σχετίζεται με το φθινόπωρο.

22. Κόκκινο • Φαίνεται να προεξέχει • Τείνει να μπλέκει τους τόνους • Για να φαίνεται όλη η λεπτομέρεια είτε υποεμφανίζουμε ½ stop είτε προτιμάμε πλάγιο φως με έντονες σκιές • Περισσότερος κορεσμός με direct σκληρό φωτισμό και πολωτικό φίλτρο

23. Κόκκινο

24. Μπλε • Ελαφρύ μπλε σχετίζεται με υγεία, θεραπεία, ηρεμία, κατανόηση και τρυφερότητα. • Βαθύ μπλε απεικονίζει γνώση, δύναμη, σοβαρότητα και εντιμότητα. • Θεωρείται αντρικό χρώμα

25. Μπλε • Φαίνεται να υποχωρεί στο βάθος (κατάλληλο για background) • Δεν καταγράφεται όπως το βλέπουμε, ειδικά εάν είναι πολύ κορεσμένο, τείνει να γίνεται μοβ. • Για να αυξηθεί η «ένταση» υποεκθέτουμε το πολύ 1 stop

27. Κίτρινο • Θαμπό (σκοτεινό) κίτρινο αναπαριστά αρρώστια, ζήλια, αποσύνθεση, προειδοποίηση • Φωτεινό κίτρινο σχετίζεται με φρεσκάδα, χαρά, ενέργεια και νοημοσύνη. • Αποσπά την προσοχή. • Θεωρείται παιδικό αυθόρμητο και ανισόρροπο χρώμα.

28. Κίτρινο • Έχει τη μεγαλύτερη ανακλαστικότητα απ όλα, είναι το μοναδικό που όταν είναι τελείως κορεσμένοείναι και πιο φωτεινό. • Δύσκολο στο να αποτυπωθεί σε φιλμ καθώς παράγεται από δύο στρώσεις του και τα φιλμ του εμπορίου προσπαθούν να το μειώσουν για να μην βγαίνουν όλα κίτρινα. • Για να αυξηθεί ο κορεσμός δεν χρειάζεται υποέκθεση, αλλά μόνο ένα πολωτικό φίλτρο ή ένα κίτρινο φίλτρο. Ο άμεσος σκληρός φωτισμός είναι επίσης βοηθητικός.

29. Κίτρινο

30. Πράσινο • Σκούρο πράσινο σχετίζεται με φιλοδοξία, απληστία και ζήλια. • Πρασινοκίτρινο υποδεικνύει αρρώστια, δειλία, ζήλια, διχόνοια • Γαλαζοπράσινο δείχνει συναισθηματική θεραπεία και προστασία. • Λαδί το χρώμα της ειρήνης, αλλά και των στρατιωτικών παραλλαγών.

31. Πράσινο • Το μάτι έχει συνηθίσει σε πάρα πολλές αποχρώσεις του, οι οποίες εξαρτώνται από το φως (το ίδιο πράσινο φαίνεται διαφορετικά σε διαφορετικές ώρες της ημέρας) • Πολωτικό φίλτρο για πιο ζωντανό χρώμα • Προσοχή στις ψηφιακές κυριαρχεί περισσότερο

32. Πράσινο

33. Μαύρο • Δεν έχει διαβαθμίσεις, μερικοί το αποκαλούν «απουσία χρώματος» • Σχετίζεται με δύναμη, κύρος, κομψότητα, τυπικότητα, θάνατο, μυστήριο και κακία. • Επίσης λόγω του μυστηρίου που το περιβάλει προκαλεί και φόβο.

34. Μαύρο και Γκρι • Το γκρι μπορεί να γίνει και θερμό και ψυχρό χρώμα, καθώς επηρεάζεται από το περιβάλλον του • Το μαύρο, λόγω κοντράστ, κάνει τα άλλα χρώματα να δείχνουν πολύ πιο έντονα και κορεσμένα • Για λεπτομέρειες δεν βοηθάει το υψηλό contrast, αλλά δυνατός φωτισμός και υπερέκθεση

35. Άσπρο • Δεν έχει διαβαθμίσεις, μερικοί δεν το θεωρούν ξεχωριστό χρώμα, καθώς αποτελεί τη σύνθεση όλων των χρωμάτων. • Σχετίζεται με το φως, την καλοσύνη, την αγνότητα, την αθωότητα, την καθαρότητα και την τελειότητα. Στην Ασία είναι το χρώμα του πένθους.

36. Άσπρο • Αντανακλά τα άλλα χρώματα γύρω του • Τα χρώματα ανακατεύονται πάνω του, ειδικά σε σκιασμένες περιοχές του • Διορθωτικά φίλτρα μπορούν να «διαγράψουν» αυτή την ανακατωσούρα και να το αφήσουν αγνό • Δεν συνίσταται για φωτομέτρηση, λόγω ανακλαστικότητας...

38. Ισορροπία χρωμάτων

39. Γενικές οδηγίες • Μην αγωνίζεστε για απόλυτη ακρίβεια στην απόχρωση και στον κορεσμό. Αν δεν συγκριθεί η εικόνα με το αρχικό θέμα η διαφορά δεν φαίνεται. • Χρησιμοποιήστε το χρώμα υποκειμενικά. • Εδώ, εκτός από την τονική αντίθεση (που έχουμε στην ασπρόμαυρη) έχουμε και την χρωματική. Χρησιμοποιήστε την προς όφελός σας. • Όσο πιο λίγα χρώματα έχετε στο κάδρο τόσο πιο σημαντικοί φαίνονται οι διάφοροι τόνοι τους. • Οι τηλεφακοί μειώνουν τον κορεσμό. • Η χρωματική απόχρωση της ίδιας φωτογραφίας αλλάζει ανάλογα με το μέσον. • Ο κορεσμός εξαρτάται άμεσα από τις καιρικές συνθήκες, που με τη σειρά τους επηρεάζουν την «ποιότητα του φωτός». • Τα σχήματα και οι τόνοι είναι εξίσου σημαντικά με το ίδιο το χρώμα. • Τα λιγότερο κορεσμένα χρώματα συνδυάζονται ευκολότερα μεταξύ τους. • Τα χρώματα και ο συνδυασμός τους είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα.