Transformation of Airports: Investor Solutions & Public Asset Reorganization

1. Ιδιωτικοποιήσεις Αερολιμένων& Επίλυση Διαφορών Κράτους - Επενδυτή In memoriam, Shabtai Rosenne International Lawyer (1917 – 2010) Στρατής Γεωργιλάς, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, LL.M. (i) (Cantab.), G – H Law Chambers, Athens, Head of Chamber ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

2. G-H Law Chambers Αναδιοργάνωση δημοσίων αγαθών με στόχο την «ορθολογική» αξιοποίηση υφισταμένων υποδομών & υπηρεσιών Βελτίωση Ποιότητας Προσφερόμενων Υπηρεσιών Μείωση Κόστους Λειτουργίας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

3. G-H Law Chambers Ιδιωτικοποίηση Μέσο «Ορθολογικής» Αξιοποίησης; Ανακύπτοντα ζητήματα: • Διαδικασία «αποκρατικοποίησης» • Προστασία των επενδυτών • Επίλυση των αναφυομένων διαφορών • Εύρυθμη μετάβαση από «δημόσια παροχή» σε «δημόσια εποπτεία» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

4. G-H Law Chambers Χαρακτηριστικά Αερολιμένων • Ακαδημαϊκό παράδειγμα Μονοπωλίου • Υπηρεσίες «Τεχνικής Βάσης» αερολιμένα (Fixed Base Operator): πτητική εκπαίδευση, υπηρεσίες επίγειας υποστήριξης, συντήρηση & επισκευή Α/Σ, ανεφοδιασμός, αποθήκευση & στάθμευση • Ανάπτυξη σύνθετης – πλήρωςκαθετοποιημένης – αυτόνομης επιχειρηματικής δράσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

5. G-H Law Chambers Ευρωπαϊκή Προσέγγιση Λειτουργίας Α/Λ • Ευρεία διακριτική ευχέρεια δημόσιας διοίκησης → μειονεκτική θέση μισθωτών α/λ (συμβάσεις προσχώρησης, αυξημένες χρεώσεις παρεχόμενων υπηρεσιών/εγκαταστάσεων) → στόχος: ανάκτηση του κόστους κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας α/λ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

6. G-H Law Chambers Διεθνής Προσέγγιση «Ο Χρήστης Πληρώνει» «Εύλογη χρέωση» → κόστος παροχής υπηρεσιών πλήρως ανακτήσιμο → υποκειμενικά προσδιοριζόμενος όρος Σθεναρή Αντίδραση Χρηστών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

7. G-H Law Chambers Αερολιμένες: υπόβαθρο των σύγχρονων μεταφορών → η χαμηλή κερδοφορία τους καθιστά μη ελκυστικούς σε μεσοπρόθεσμα επιχειρηματικά εγχειρήματα ιδιωτικής επενδυτικής πρωτοβουλίας → κρατική οπτική: παραγόμενο προϊόν αερολιμένα η παροχή ενός τόπου για τη συνομολόγηση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος → ιδιωτική οπτική: επιδίωξη προοδευτικής κερδοφορίας έπειτα από ανάληψη επιχειρηματικού κινδύνου → εξασφάλιση δικαιωμάτων με προοπτική διαρκείας Ευρωπαϊκοί Αερολιμένες ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

8. G-H Law Chambers Βασικοί Πυλώνες Διεθνούς Επενδυτικής Δράσης • Επενδυτικά μέτρα που επηρεάζουν την είσοδο & την επιχειρηματική δράση αλλοδαπών επενδυτών • Standards της μεταχείρισης • Μέτρα που αφορούν ευρύτερα ζητήματα • Προστασία της επένδυσης & μηχανισμός επίλυσης διαφορών κράτους - επενδυτή ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

9. G-H Law Chambers Επενδυτικά Μέτρα • Θέσπιση εμποδίων στην εγκατάσταση & λειτουργία των αλλοδαπών επενδυτών (ενδεικτικά: ελάχιστο κεφάλαιο, έγκριση, προϋποθέσεις συμμετοχής) • Υιοθέτηση διαδικαστικών προϋποθέσεων αναφορικά με ζητήματα κυριότητας κι ελέγχου της επένδυσης(ενδεικτικά: joint ventures, fade out requirement, golden shares) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

10. G-H Law Chambers Κίνητρα σε Αλλοδαπούς Επενδυτές: • Δημοσιονομικού χαρακτήρα • Χρηματοοικονομικού χαρακτήρα • Λοιπά κίνητρα → νομοθεσία/πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιστέλλουν την κλασσική ευχέρεια του Κράτους να υιοθετήσει κίνητρα χρηματοοικονομικού χαρακτήρα & επιχορηγήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

11. «Το Ελληνικό Ζήτημα» G-H Law Chambers 2 Διαφορετικά Μοντέλα Αποκρατικοποίησης Αερολιμένων εντός του 2011 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

12. G-H Law Chambers 1ο Μοντέλο Αποκρατικοποίησης • Μοντέλο 2002 – ν. 3049/2002 + άρθ. 22 ν. 3913/2011 • Ίδρυση Ανωνύμων Εταιριών Διαχείρισης Αεροδρομίων (ΑΕΔΑ), οι οποίες λειτουργούν εκτός δημοσίου τομέα • Διοίκηση αποφασίζει τη συνεργασία με ν.π/φ.π – ΧΩΡΙΣ όμως να μεταβιβάσει κυριότητα ή να συστήσει εμπράγματα βάρη • Διοίκηση προβαίνει σε παραχώρηση δικαιωμάτων και χρήσεων συναφών με τους Α/Λ, εντός ή πέριξ αυτών • Δυνατότητα καταγγελίας συμβάσεων • Υποχρέωση κατάρτισης στρατηγικού κι επιχειρησιακού σχεδίου → στόχοι - μέσα - κόστος • Συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου στις ΑΕΔΑ, απόσπαση δημοσίων υπαλλήλων μέχρι την ολοκλήρωση της στελέχωσης ΕΠΑΛΛΗΛΗ Διαδικασία με απόφαση της ΔΕΑΑ: Κτήση μετοχών από τρίτους επενδυτές – ίδρυση ΑΕΔΑ με συμμετοχή τρίτων – παραχώρηση ΑΕΔΑ σε τρίτους επενδυτές Διαδικασία: διενέργεια διαγωνισμού και κύρωση με Νόμο της σύμβασης παραχώρησης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

13. G-H Law Chambers 2ο Μοντέλο Αποκρατικοποίησης Νομική βάση: - Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής - Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής Ίδρυση ΤΑΙΠΕΔ (άρθ. 1-9 ν. 3986/2011 & άρθ. 23 ν. 3965/2011 & άρθ. 15 ν. 4002/2011) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

14. G-H Law Chambers ΤΑΙΠΕΔ (1) • Ανώνυμη Εταιρία εκτός «δημοσίου τομέα» • Ex lege κιάνευ ανταλλάγματος οριστική κι αμετάκλητη μεταβίβαση στο Ταμείο περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ κατόπιν απόφασης της ΔΕΑΑ → το Ελληνικό Δημόσιο απεκδύθηκε των δικαιωμάτων του Αξιοποίηση / διαχείριση περιουσίας: • Επιχειρησιακό Πρόγραμμα με ευρύτατες εξουσίες • Δυνατότητα τροποποίησης των εταιρικών καταστατικών με απλή απόφαση του Δ.Σ. • Κατάργηση οιασδήποτε υφιστάμενης εποπτείας από άλλο διοικητικό όργανο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

15. ΤΑΙΠΕΔ (2) G-H Law Chambers • Μεταβίβαση δικαιωμάτων όλων των κρατικών αερολιμένων σε τρίτους • >500.000 ευρώ : προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο • Δικαίωμα Αποζημίωσης: Παθητική Νομιμοποίηση αποκλειστικά του Ελληνικού Δημοσίου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

16. G-H Law Chambers ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

17. G-H Law Chambers Διεθνές Νομικό Πλαίσιο Επενδύσεων Ελλάδα: • Πλατφόρμα International Chamber of Commerce - ICC • Μέλος του Διεθνούς Κέντρου Επίλυσης Επενδυτικών Διαφορών – ICSID • 43 Διμερείς Συμβάσεις προστασίας των επενδύσεων • Ενεργητική νομιμοποίηση ν.π./φ.π. • Πεδίο εφαρμογής: - ορισμός «προστατευμένης επένδυσης» - Ευθύνη επί αιτημάτων που ερείδονται σε υποχρεώσεις ή δικαιώματα του επενδυτή - Ρύθμιση αποκαταστατικών, αποζημιωτικών και διαπλαστικών δικαιωμάτων του επενδυτή ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

18. G-H Law Chambers Αξιοπερίεργο: Καμία νομοθετική μνεία ή παραπομπή αναφορικά με τηνπροστασία των επενδυτών και των επενδύσεων στα εισαχθέντα μοντέλα αποκρατικοποίησης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

19. Ελάχιστα Standards Mεταχείρισης Eπενδυτικής Δραστηριότητας G-H Law Chambers • Συναίνεση κράτους υποδοχής ν’ αχθεί σε διαιτησία • Δυνατότητα επιλογής δικαιοδοτικού forumαπό τον επενδυτή – «fork in the road» • Υιοθέτηση εξωστρεφούς ή διεθνούς προσέγγισης • Αποφυγή πολλαπλών διαδικασιών σε πολλαπλά fora • Αποφυγή καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης • Αποφυγή ex post νομοθετικών παρεμβάσεων • Εμπέδωση κλίματος νομικής ασφάλειας κι εμπορικής εμπιστοσύνης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

20. Το Ελληνικό Εγχείρημα G-H Law Chambers Η Ελλάδα οφείλει να πείσει για τη σοβαρότητα του εγχειρήματος ιδιωτικοποίησης Αποθαρρυντικοί Παράγοντες: → Αβεβαιότητα διοικητικών εγκρίσεων →Δυσκολία εξεύρεσης οικονομικών πόρων → Ανασφάλεια Δικαίου (γραφειοκρατία, ασαφής οριοθέτηση ευθύνης διοικητικών οργάνων, μη δεσμευτικό χρονικό πλαίσιο ενέργειας) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012

21. G-H Law Chambers Σας ευχαριστώ! Georgilas – Hatzopoulos & Associates Law Chambers, Athens, GR www.ghlaw.co.gr ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 2012