Stílbrögð

1. Stílbrögð

2. Stílbrögð • Þrjár leiðir • siðferðiskennd • röksemdafærsla • tilfinningar • Stílbrögð ómissandi líkt og krydd í matargerð • Tilgangur stílbragða • ná til lesenda á áhrifamikinn hátt • Stílbrögð oft rakin til Grikkja og Rómverja

3. Mælskuspurning • Spurningu beint til lesanda án þess að ætlast til svars. • svarar spurningu sjálfur • eða svarið blasir við • “En hver er svo stefna stjórnvalda? Aukin útgjöld og skattahækkanir!” • Reynt að virkja lesendur til að hugleiða umræðuefnið og fylgja skoðunum höfundar

4. Procatalepsis • Ræðumaður finnur mótbárur sem væri hægt að færa gegn málstað hans og hrekur þær jafn óðum. • “Vissulega gætu stjórnarandstæðingar sagt að nóg væri til skiptanna eftir styrka stjórn undanfarinna ára. En þá verður að hafa í huga að blikur eru á lofti svo ítrasta aðhalds er þörf.” • Tilgangurinn er að sýna að niðurstaðan sé vel ígrunduð og mótmæli til lítils

5. Concessio • Ræðumaður viðurkennir að eitthvað í málflutningi andstæðingsins eigi við rök að styðjast. • “Nú kann að vera að tillögur brúna framboðsins séu bornar fram í góðri trú og umhyggjan fyrir smælingjum samfélagsins er virðingarverð. En ef tillögurnar eru ekki skoðaðar ofan í kjölinn kemur hins vegar í ljós að þær eru ekki raunhæfar.” • Tilgangurinn er að ítreka sanngirni og heiðarleika höfundar

6. Communicatio • Ræðumaður þykist ráðfæra sig við áheyrendur um viðfangsefnið • “Hvert skal stefna? Eigum við að byggja upp öfluga stóriðju þó það kosti nokkra röskun á náttúru landsins? Eða er vænlegra að halda landinu ósnortnu í von um að erlendir ferðamenn færi okkur auknar tekjur?” • Tilgangur er að fá lesendur til að hugleiða málstaðinn og styðja hann.

7. Drögur • Síðasta orð setningar endurtekið í byrjun þeirrar næstu • “Hernaður leiðir til ofbeldis, ofbeldið til haturs, hatrið til grimmdarverka.”

8. Upphafsklifun • Upphafsorð tveggja eða fleiri setninga endurtekið • “Allslaus fæðumst við í þennan heim, allslaus lifum við og allslaus munum við héðan aftur hverfa.”

9. Dæmisaga • Saga notuð til útskýringar eða áréttingar á málstað • “Talsmenn stjórnarinnar tala um bættan hag aldraðra. Í gær kom til mín gömul kona úr Vesturbænum. Hún verður að klípa af matarpeningunum sínum þegar hún vill gera barnabörnunum dagamun. Ekki hafa stjórnarherrarnir gert mikið fyrir hana!”

10. Viðlíking • Tveimur fyrirbærum líkt saman með samanburðarorði. Þannig má auka áhrif eða varpa ljósi á það sem fjarlægara er eða minna þekkt • “Að gefa hungruðum manni vítamín er eins og að láta buxnalausan mann hafa axlabönd.”

11. Myndhverfing • Samanburður milli tveggja ólíkra fyrirbæra sem eiga þó eitthvað sameiginlegt þegar að er gáð • “Smalahundar flokkanna elta kjósendur með lafandi tungur.”

12. Nafnaskipti • Ekki er notað venjulegt orð yfir það sem um er rætt heldur sett annað sem tengist því í staðinn. • “Frambjóðendur flengjast nú um land allt að heilsa upp á atkvæðin.”

13. Tilvitnanir • Það er oft áhrifaríkt að vitna í þekkt fleyg orð skálda, stjórnspekinga, heimspekinga o.s.frv. • Gat Jesús ekki satt þúsundir manna með fimm fiskum? Það er kannski það sem ríkisstjórnin er að vonast til að öryrkjar og aldraðir leiki eftir með þessa fáu aura sem þeim er úthlutað til að lifa af. • ,,Ég er bjartsýnismaður. En ég er bjartsýnismaður sem tekur regnfrakkann sinn með." • Harold Wilson var skynsamur maður og um leið bjartsýnismaður. Ég tel á sama hátt að þó við höfum náð þetta langt í jafnréttisbaráttunni á Íslandi megum við ekki slaka of mikið á. Við verðum að muna eftir regnfrakkanum. Við verðum að vera viðbúin því að réttindin verði af okkur tekin aftur þegar minnst varir og því verðum við að hafa þessi réttindi skráð í stjórnarskrána og við verðum að hafa starfandi jafnréttisnefndir o.s.frv.