Download
1 / 31
310 likes | 542 Views
لوردوزيس وكمر صاف. لوردوز چيست؟. در ستون فقرات ناحيه كمري انحنايي به سمت جلو وجود دارد كه آنرا لوردوز كمري گويند. اگر اين انحنا در ناحيه كمر تشديد شود واز حد نرمال فراتر رود منجر به ناهنجاري هايپرلوردوزيس مي شود. مزاياي انحناي لوردوز كمري :.
E N D
لوردوز چيست؟ • در ستون فقرات ناحيه كمري انحنايي به سمت جلو وجود دارد كه آنرا لوردوز كمري گويند. • اگر اين انحنا در ناحيه كمر تشديد شود واز حد نرمال فراتر رود منجر به ناهنجاري هايپرلوردوزيس مي شود.
مزاياي انحناي لوردوز كمري : قوس لوردوزي كمر براي عملكرد نرمال براي تحمل وزن در ستون مهره ها ضروري مي باشد قوس لوردوزي كمر مانند يك پل بازويي (cantileverbridge) براي كاهش فشارهاي اضافي عمل مي كنند. از لحاظ مكانيكي لوردوز كمري باعث مي شود خط كشش ثقل (Line ofgravity)بصورت بسيار موثري از سيستم اسكلتي انسان عبور مي كند. قوس لوردوزي كمر به كاهش فشار بر بافت هاي نرم حمايت كننده مخصوصا در موقعيت نشسته كمك مي كند (بيشترين فشار بر كمر در موقعيت نشسته سپس ايستاده وارد مي شود كمترين فشار در موقعيت درازكش بر كمر وارد مي شود) (Athletic training winter 1989 p311).
سير تكامل ستون فقرات: ستون فقرات در بزرگسالان داراي انحناهايي در صفحه سهمي در نواحي گردني ،سينه اي و لگني است با اين حال نوزاد تنها دو انحنا دارد كه در نتيجه رشد رويان در حال فلكش در رحم مادر ايجاد مي شود كه اين انحناها هر دو تقعر قدامي دارند و يكي در ناحيه ي سينه اي و ديگري در ناحيه ي لگني واقع است . رشد عملكرد عضلاني در دوره پيش از تولد به ظهور انحناي ثانويه گردني منجر مي شود در حدود سه ماهگي كه كودك شروع به بلند كردن سر خود مي كند نمو بيشتري پيدا مي كند اين انحنا داراي تحدب قدامي مي باشد. وقتي كودك در 9 ماهگي شروع به نشستن مي كند انحناي كمري ظاهر مي شود اين انحناي ثانويه نيز مانند انحناي گردني تحدب قدامي دارد و متحرك است و تحرك آن بيش از آنكه به شكل استخوانهاي تشكيل دهنده آن مربوط باشد به ديسكهاي بين مهره اي اش وابسته است. در سنين 15-12 ماهگي كه كودك شروع به راه رفتن مي كند با توجه به بزرگي كبد مركز ثقل در نيمه جلو بدن قرار دارد و به همين علت انحناي كمري اش به طور جبراني تشديد مي گردد تا بخش فوقاني بدن را به حالت عمود در آورد اين مسئله در 4 سالگي لازم نيست(Human growth after birth, David Sinclair and peter Dangerfield sixth edition, oxford university press) همچنين بايد در نظر داشت كه در كودكان سنين مدرسه (6تا12سال) انحناي كمري زيادي وجود دارد كه نبايد آنرا غير طبيعي دانست افزايش قوس در اين سنين به خودي خود از بين مي رود (هاليس اف فيت ، تربيت بدني و باز پروري ،ص591 ).
علل بروز ناهنجاري هايپرلوردوزيس: • لوردوز از حركت روبه جلو مهره هاي كمري ناشي مي شود وغالبا با چرخش به جلو لگن همراه است. چنين تغييراتي سبب سفتي عضلات خاصره اي و ايلياك كه از شش مهره پاييني كمر وسطح داخلي لگن منشا مي گيرند وبه تروكانتر كوچك استخوان ران مي چسبند مي شود. سفتي عضلات چهار سر نيز تمايل دارند لگن رابه جلو تيلت كند مخصوصا اگر عضلات همسترينگ وشكمي ضعيف باشند (sport medicine and physical fitness 1983 no 3 p231-239) همچنين سنگين شدن حفره شكمي در اثر چاقي يا بارداري در خانمها و كوتاه بودن تاندون آشيل نيز از عوامل بروز هايپرلوردز مي باشد. استفاده از صندلي هاي پايه بلند نيز در بلند مدت باعث افزايش قوس كمر مي شود زيرا در اين صندلي ها كف پا روي زمين قرار نمي گيرد وباعث مي شود استخوان ران با شيب به سمت پايين روي صندلي قرار گيرد(حركات اصلاحي پيام نور )
فاكتور هاي مو ثر در ايجاد هايپرلوردوزيس كمر: • از جمله عوامل اصلي گودي بيش از حد كمر مي توان به موارد زير اشاره كرد • آكندروپلازي:اين بيماري در حقيقت ارثي بوده و با اختلال رشد و تكامل ونسوج غضروفي همراه است ((achondroplasia • التهاب ديسك كمر يا در اصطلاح ديسكايتيس((discitis • به صورت جبراني كيفوزيس بيش از حد ناحيه پشت كه باعث مي شود لوردوزيس كمري به صورت جبراني دچار انحناي بيش از حد گردد. • چاقي • پوكي استخوان :با تسهيل تغيير ارتفاع و شكل نرمال مهره ها باعث تغيير انحناهاي طبيعي ستون فقرات مي شود • اسپونديلوليستزيس (درفتگي تدريجي مهره ها ):اغلب در كمر ديده مي شود و بالغزش و جابه جايي مهره ها همراه است (spondilolisthesis) • ضعف عضلاني شكم،همسترينگ وسريني • كوتاهي عضلات خم كننده ي ران (سوئز خاصره اي و راست راني)و عضلات باز كننده ي ستون مهره ها در ناحيه كمري
عوارض هايپرلوردوزيس: • با افزايش انحناي ستون فقرات در ناحيه كمر مهره هاي كمري به سمت جلو رانده مي شود در نتيجه اين تغيير وضعيت فاصله بين دومهره در ناحيه قدامي نسبت به وضعيت طبيعي افزايش واز ناحيه خلفي اين فاصله كاهش مي يابد در موارد پيشرفته ممكن است اين عارضه باعث له شدگي قسمت خلفي ديسك كمري واتصال مهره هابه يكديگر شود . زماني كه انحناي كمري افزايش مي يابد مركز ثقل بدن ازنزديك مركز به قسمت پشت مهره ها انتقال مي يابد وزائده هاي شوكي مهره ها به يكديگر نزديك ودر نتيجه از اندازه مجراي بين مهره اي كه اعصاب نخاعي ازآنجا مي گذرد كاسته مي شود وممكن است به اعصاب فشار وارد كرده و ايجاد كمر درد نمايد0(حركات اصلاحي پيام نور)0 هايپر لوردوزيس خطر اسپانديلوليزتيسيس وفتق ديسك رانيز افزايش مي دهد0
انواع هايپرلوردوزكمري: • هايپرلوردوز پايين كمر مي تواند انعطاف پذير يا ثابت باشد در هيپر لوردوزيس منعطف با خم شدن به جلو قوس كمر صاف مي گردد اين نوع از هايپرلوردوزيس را مي توان با برنامه تمريني اصلاح كرد0 اما در هايپرلوردوزيس ثابت قوس كمربا خم شدن به جلو باز هم باقي مي ماند براي درمان اين نوع هايپرلوردوزيس از برنامه تمريني و بريسهاي آنتي لوردوتيك Anti lordotic استفاده مي كنيم0 Current therapy in sport medicine p95))
رابطه بين لوردوز كمري وطول عضلات : • نتايج تحقيقي كه در دانشگاه كوينزلند انجام شده نشان مي دهد كه بين ميزان زاويه لوردوز كمري و طول بعضي از عضلات رابطه معنا داري وجود دارد0اين تحقيق نشان مي دهد كه طول عضله شكمي همبستگي مبثت معنا داري با لوردوز كمري دارد0(r=0/209,p<0/05) درحالي كه طول عضله همسترينگ همبستگي منفي معنا داري با لوردوز كمري دارد 0r=-0/213,p<0/05)) به علاوه طول عضله راست كننده ستون فقرات همبستگي منفي را با لوردوزنشان مي دهد (r=-0/24,p<05 ) يعني هر چه طول عضله راست كننده ستون فقرات كمتر باشد زاويه لوردوز كمري بيشتر است0
هم چنين اين تحقيق رابطه معنا داري را بين طول عضلات ايلئوسوئز،گلوتئال،ركتوس فموريس با زاويه لوردوزكمري نشان نداده است0بنابراين اين تحقيق پيشنهاد مي كند كه طول عضلات اريكتواسپاينال ،همسترينگ وابدومينال بهترين پيش گو براي ميزان لوردوز مي باشد0 اين تحقيق هيچ رابطه معنا داري بين طول عضلات وميزان تيلت لگن پيدا نكرده است0 (the Australian journal of physiotherapyvol32 No 1 1986)
زاويه نرمال براي لوردوزكمري در حالت ايستاده: زاويه لوردوز كمري به طرق مختلف اندازه گيري مي شود • زاويه اي كه از امتداد لبه بالايي L1 وامتداد لبه پاييني L5 تشكيل مي شود اين زاويه cobb angle ناميده مي شود (50-30درجه)(current therapy in sport medicine) • زاويه اي كه از تلاقي دو خط كه يكي از بالاي مهره پنجم كمري و ديگري از ميان مفصل ران عبور كرده تشكيل مي شود (30درجه)( حركات اصلاحي ،دانشمندي و همكاران)
البته ( 1955) la grone معتقد است كه محدوده وسيعي براي زواياي لوردوز و كيفوز در افراد نرمال وجود دارد و نمي توان يك زاويه را به عنوان نرمال مدنظر قرار داد بنابراين اين كار نامعقولي است كه درباره زاويه نرمال لوردوز در افراد به علت محدوده وسيع آن در انسانهاي نرمال بحث كنيم . • سن(sidhuand singal1983(جنس(loebl 1967 ,fon et al 1980) نژاد (voutsinas and macEwen1986) و منطقه جغرافياي (stagnara et al 1982) فاكتورهايي هستند كه مشخص كردن زاويه نرمال كيفوز و لوردوز را محدود مي كنند.
زاويه لوردوز كمري و نقش جسم مهره ها و ديسك هاي بين مهره اي در آن: تحقيقي بوسيله تصاوير x-ragروي350 فرد سالم انجام گرفت انحنايLumbosacraL (L1S1)وانحناي (LumboLumbra ) (L1L5)اندازه گرفته شد ميانگين زواياي بدست آمده براي انحناي LumbosacraLبرابربا 61 درجه و ميانگين زواياي بدست آمده براي انحناي LumboLumboarبرابربا45 درجه مي باشد. بررسي موقعيت جسم مهره ها نشان داد جسم مهره اي L1درموقعيت كيفوز و جسم مهره اي L2در موقعيت خنثي قرار دارند و جسم مهره اي L3-L5 در موقعيت لوردوز پيشرونده مي باشند اما ديسكهاي بين مهره اي يك زاويه لوردوزي پيشرونده از ديسك L1-L2نشان دادند. همچنين تفاوت معنا داري در اندازه انحناي كمري در زنان و مردان ديده شد كه اين تفاوت در زواياي بين جسم مهره اي L2وL4در زنان ميزان بالاتري را نشان مي داد. همچنين در اين تحقيق تفاوتهاي سني(50-18 سال) نيز عاملي موثر در ميزان انحناي كمري شناخته شد.
رابطه بين لوردوز كمري و تيلت لگن: • در يك تحقيق انجام شده اختلاف معنا داري بين تيلت لگن در حالت استراحت با ميزان لوردوز كمري پيدا شده است ولي اختلاف معنا داري بين ميزان لوردوز كمري و دامنه كلي حركتي لگن به سمت جلو و عقب پيدا نشده است. (J OF BACK AND MUSCULOSKELETAL REHABILITATION VOLUM 14 ,NAMBER 1-2 /2000 P21-25)
اثر وضعيت ايستادن بر لوردوز كمري : • عادت به ايستادن شق ورق(Tense posture)حالت تورب لگن نسبت به افق را افزايش مي دهد به طوري كه لگن روي ران ها به قدام مي چرخد و ستون فقرات كمري و به دنبال آن مركز ثقل را به جلو منتقل مي سازد براي جبران اين تغيير بخش فوقاني بدن به عقب كشيده مي شود وبه اين ترتيب لوردوز كمري تشديد مي گردد و همچنين گردن محكم نگه داشته شده و چانه به داخل رانده (سر به جلو)مي شود تا نگاه افقي چشم حفظ شود اگر اين وضعيت به طور معمول و به عادت حفظ شود عضلاتي كه لگن را از حالت اصلي خارج كرده كوتاه و عضلات مخالف بلند مي شوند به طوري كه بعد از مدتي فرد قادر به ايستادن به نحو ديگري نيست . • نقطه مقابل وضعيت شق ورق وضعيت شل(Slack posture) است تورب لگن در اين حالت كاهش مي يابد مركز ثقل به عقب متوجه مي شود و سر و قفسه سينه به جلو رانده مي شود و باعث بروز كمر صاف و افزايش كيفوزيشتي مي گردد و همچنين باعث تمايل اندام تحتاني به خم شدن مي شود .(رشدونمد پس از تولد ،ديويد سينكلير ترجمه محمود شيخ انتشارات دانشگاه تهران 1384) • همچنين نتايج يك تحقيق نشان مي دهد پوشيدن كفشهاي پاشنه بلند (5سانتي) مي تواند باعث كاهش تيلت قدامي لگن و كاهش لوردوز كمري گردد (J orthop sport physther 1995 Feb. ;21(2);94-9(
ورزشها و لوردوزكمري: -به علت قدرت عضلاتي مناسب ژيمناست ها معمولا مشكلات پوسچري ندارند تا زمان بعد از بازنشستگي كه 14 تا 15 سال بعد از سن ورزششان مي باشد. در اين هنگام عضلات شكمي ژيمناستها دچار كاهش تونسيته شده افزايش لوردوز بوجود مي آيد. بازيكنان فوتبال آمريكايي خصوصا بازيكنان خط (Lineman)نيز در معرض خطر هايپرلوردوز كمر مي باشند (Athletic training volume 24 1989 number4p313) در يك مطالعه طولاني مدت نشان داده شده كه درجه لوردوز كمري در فوتباليست ها بعد از 21 ماه شركت در فعاليت ورزشي خود افزايش يافته است. اگر چه در ورزشهايي كه لگد زدن (kicking)را در بر مي گيرد انتظار مي رود كه عضلات فلكسور هيپ قوي شوند اما اشتباهات رايج نيز به توسعه هيپرلوردوز كمر كمك مي كند براي مثلاحركت درازونشست در ورزشكاران براي تقويت عضلات شكم به كار مي رود اما اثر واقعي درازونشست روي عضلات ايليوسوئز مي باشد كه تقويت اين عضلات نيز به افزايش قوس كمرمنجر مي شود . بازيكنان راگبي نيز از ميزان قوس كمري بيشتر نسبت به ورزشهاي ديگر برخوردارند. ورزشكاران كه داراي لوردوز كمري بيش از حد مي باشند در معرض كشيدگي كشاله ران و مصدوميتهاي كمري بيشتري مي باشند نسبت به افراد ديگر . (J sports medicine and physical fitness No.3 September 1983 posture and participation in sport,a.w.s.wAtsoN) ورزشكاران اسكي نمايشي و هاكي روي يخ نيز در معرض ها پير لوردوز كمري مي باشند (Spinal deformities lgle micheli p95 ) در تحقيق ديگري نشان داده شده درجه لوردوز شناگران وبدنسازان كمتر از ميزان ميانگين مي باشد.
رابطه لوردوز و ناهنجاري هاي ديگر : امروزه مشخص شده كه يك ارتباط مثبت بين درجه كيفوز سينه اي و لوردوز كمري وجود دارد و اين معقول به نظر مي رسد اگر لوردوز ميزان كيفوز زياد را جبران كند بنابراين شخصي با كيفوز زياد تدريجا دچار لوردوز زياد نيز مي گردد بر عكس اين قضيه نيز درست است. Casagittal configuration of spinal curvatureline sportsmen using moiré technique teruo uEtAkE.
روشهاي اندازه گيري ميزان لوردوز كمري: 1-پرتونگاري بوسيله x-Rag:اين روشكه براي اندازه گيري لوردوز بكار مي رود.ابتدا از نماي جانبي ستون فقرات فرد يك تصوير جانبي عكسبرداري كرده و سپس انتهاي فوقاني L1و انتحاي تحتاني L5را روي عكس مشخص كرده و زاويه ي تلاقي اين دو خط را بدست مي آوريم. 2-پانتو گراف :وسيله اي براي اندازه گيري كيفوز پشتي و لوردوز مي باشد.اين ابزار كه درقسمت انتهايي خود به يك دسته مجهز است بر روي چرخهايي با اصتحكاك كم سوار است و براحتي در سطح افقي و ساجيتال مي تواند حركت كند براي سطح انحناي ستون فقرات دستگاه پانتوگراف يك جدول ثابت دارد كه مقدار قوس را نشان مي دهد. بر اساس يافته هاي ورليز مقدار كيفوز و لوردوز كمري كه بوسيله پانتوگراف بدست مي آيد با مقدار آنها از طريق عكسبرداري در حالت ايستاده همخواني دارد 3-استريوفوتوگراف 4-موير فوتوگرافي (moiré)
5-خط شاقولي وتست نيويورك بر اساس تست نيويورك وقتي خط شاقولي از نقاط شاخص عبور مي كند در ناحيه كمر بايد به گونه اي باشد كه در يك فرد طبيعي40 درصد ناحيه كمري در خلف خط شاقولي و60درصد آن در قدام خط شاقولي قرار گيرد بنابراين در كساني كه قسمت خلفي درصد كمتري را به خود اختصاص داده است لوردوز تشخيص داده مي شود. 6-اينكلينومتر
7-خط كش منعطف:از فلز مخصوص ساخته شده 60سانتيمتر درازا دارد و با پلاستيك پوشيده شده است اين وسيله مي تواند به شكلهاي مختلف درآيد و شكل خود را براي مدتي حفظ كند. براي اندازه گيري لوردوز كمري مهره هاي L1و S2 را مشخص كنيم و اين نقطه را برروي خط كش علامت مي زنيم سپس خط كش را روي كاغذ قرار داده و منحني را رسم مي كنيم آنگاه نقاط L1وL2را روي منحني رسم شده مشخص و آنها را با يك خط راست به هم وصل مي كنيم تا طول خط كشL مشخص شود با اندازه گيري حد فاصل شكم منحني با خط راست منحني (h) به دست مي آيددر نهايت انحناي لوردوز به صورت زاويه اي از فرمول زير محاسبه مي گردد ө=4Arctan(2h/l) 8- كايفومتر
نتايج تحقيقي كه بمنظور مشخص كردن روايايي (validity) خط كش منعطف انجام شد نشان داد كه همبستگي بالایی بين اندازه گيري هاي بدست آمده از خط كش منعطف و اندازه گيريهاي بدست آمده از عكس راديو گرافي وجود دارد (r=0/87, n=8). همچنين اعتبار (Reliability)خط كش منعطف در اين تحقيق بوسيله روش تست و ري تست بررسي شد و همبستگي بالایی پيدا شد (r=0/97,n=89) The journal of orthopedic And sports physicaltherapy 1986-p18o-184 Dennis L. hart ,Steven j.Rose
9-اسپاينال موس: وسيله اي است كه به كمك كامپيوتر ميزان قوسهاي ستون فقرات را اندازه گيري مي كند.
كمر صاف flat back: در اين عارضه ميزان طبيعي قوس كمر كاهش يافته و لگن خاصره به عقب مي چرخد، فاصله مهره ها كم شده، عضلات پشت ضعيف گرديده، برآمدگي لگن خاصره باكمر تقريبا هم سطح شده و پاها در راه رفتن به طرفين انحراف مي يابند اين عارضه بيشتر به دليل فقر حركتي و ضعف عضلات وليگامنتهاي نگهدارنده ستون فقرات است. (حركات اصلاحي پيام نور) در اين ناهنجاري ها حالت فنري ستون فقرات كاهش مي يابد وسازوكار جذب ضربه مختل مي گردد.
علل بروز كمر صاف: ضعف عضلات خم كننده و عضلات صاف كننده ستون مهره ها در ناحيه كمري كوتاهي عضلات همسترينگ و باز كننده هاي ران
تمرينات اصلاحي گودي كمر به دو علت به وجود مي‌آيد: 1- ضعف عضلات شكمي در ناحيه جلو و سريني در ناحيه پشت 2- كوتاهي عضلات خم‌كننده ران و بازكننده ستون فقرات ناحيه كمري اگر علت ضعف عضلات شكمي در ناحيه جلو و سريني ناحيه پشت باشد 1- به پشت بخوابيد. عضلات شكم و باسن را منقبض كنيد به طوري كه گودي كمر كاهش يابد. انقباض را حفظ كنيد. به حالت اوليه بازگرديد. اين تمرين را در حالت ايستاده پشت به ديوار نيز مي‌توان انجام داد. 2- به پشت بخوابيد. سر را از زمين بلند كنيد و نگه داريد. به حالت اوليه بازگرديد. 3- به پشت بخوابيد و دست‌ها را بالا بياوريد. در اين وضعيت عمل چرخش تنه را به راست انجام دهيد و بدن را در اين وضعيت نگه داريد. سپس به حالت اوليه بازگرديد. اين عمل را به سمت چپ نيز انجام دهيد. 4- به پشت بخوابيد. دست‌ها را به سمت جلو بكشيد. سر و سينه را از زمين بلند كنيد تا جايي كه زاويه تحتاني كتف از زمين بلند شود و انقباض را حفظ كنيد. به حالت اوليه بازگرديد. .
5- به پشت بخوابيد و زانوها را به داخل سينه جمع كنيد. ران‌ها را با دو دست از پشت بگيريد و زانوها را به قفسه سينه نزديك كنيد. كشش را حفظ كنيد. به حالت اوليه بازگرديد. 6- بنشينيد و مطابق شكل مچ پاها را با دست‌ها بگيريد. سر را به زانو نزديك كنيد و كشش را حفظ كنيد. به حالت اوليه بازگرديد. 7- به پشت بخوابيد. پاها را از زانو خم كنيد و دست‌ها را كنار تنه قرار دهيد در حالي كه مفصل آرنج زاويه 90 درجه داشته باشد. كمر را به زمين بچسبانيد و تنه را به سمت بالا بياوريد و سعي كنيد مهره‌هاي ستون فقرات را به آرامي از زمين جدا كنيد. انقباض را حفظ كنيد. به آرامي و با كنترل به حالت اوليه بازگرديد. 8- چهار دست و پا روي تشك قرار بگيريد. عضلات شكم و باسن را منقبض كنيد و سعي كنيد گودي كمر را صاف شود. انقباض را حفظ كنيد. به آرامي به حالت اوليه بازگرديد. اگر علت مربوط به كوتاهي عضلات خم‌كننده ران باشد 1- بايستيد و براي حفظ تعادل يك دست را به صندلي يا ميز بگيريد. زانوي پاي سمت مقابل را خم كنيد و مچ آن را با دست بگيريد. ران را به عقب بكشيد و نگه داريد. به حالت اوليه بازگرديد. حركت را با پاي ديگر نيز انجام دهيد. اين تمرين را مي‌توان با دست و پاي مخالف نيز انجام داد كه در اين صورت كشش بيشتر خواهد شد. 2- روي لبه صندلي بنشينيد. بالاتنه را صاف نگه داريد. زانوها را خم كنيد و زير صندلي ببريد. روي پنجه پاها قرار گرفته و كشش را حفظ كنيد. به حالت اوليه بازگرديد
