170 likes | 363 Views
“ Ekonomisti është eksperti që do ta dijë nesër pse gjërat që ka parashikuar dje nuk kanë ndodhur sot.”. Parashikimi i kërkesës. Prishje , shpërdorim , vjetrim , kosto të larta të inventarit. Mbi-prodhim Tepricë në inventar. Mbi-parashikim. Kërkesa. Nën-parashikim.
E N D
“Ekonomistiështëekspertiqë do tadijënesërpsegjëratqë ka parashikuardjenukkanëndodhur sot.”
Prishje, shpërdorim, vjetrim, kostotëlartatëinventarit Mbi-prodhim Tepricënëinventar Mbi-parashikim Kërkesa Nën-parashikim Shitësi me pakicë Prodhuesi Shpërndarësi Nën-prodhim Shkurtesënëinventar Dërgesatëvonuara, mungesa e stoqevedhekostot e shkurtesave, kostotëlartatransporti
Metodat e parashikimit MetodatcilësoreOpinioniekzekutivKërkimiitregutMetoda Delphi
Metodat e parashikimit Metodatsasiore • Modelet e serivekohore • Modeletshkakësore • ↘Regresioni linear • ↘ Koeficientiikorrelacionit • ↘ Regresioniishumëfishtë • ↘Modelethorizontale • →Metoda naive • →Mesatarja e thjeshtë • →Mesatarja e thjeshtëlëvizëse • →Mesatarjalëvizëse e ponderuar • → Modeliisheshuareksponencial • ↘Modelettendencë →Sheshimieksponencialirregulluar me tendencën → Vijalineare e tendencës • ↘Modeletsezonale →Parashikimiisezonalitetit • ↘Modeletciklike
Metoda naive Ft+1=At Forecast (F) for the next period (t+1) is equal to the actual values (At) Parashikimi (F) përperiudhën e ardhshme(t+1) është e barabartë me vlerënaktuale (At) Nëse firma ka shitjenëvlerënprej 1000 eurovepërnjëmuajtëdhënë (tazëmëmuajinDhjetor), parashikimipërmeskësajmetodepërJanarin do tëjetëkryekëputibazuarnëshitjet e muajitparaprak. FJanar=ADhjetor FJanar=1000
Metoda e mesataressëthjeshtë ∑At ___ Ft+1= n Parashikimi (F) përperiudhën e ardhshme (t+1) është e barabartë me shumën (∑) e vlerave (p.sh.shitjeve) tëdisaperiudhave (t); (p.sh.muajve) tërezultatevetëveprimtarisëaktuale (A), pjesëtuar me numrin e periudhave (n). Shitësiigazetave ka shitjejavoretëgazetavesivijon: Java 1 (1-8 Janar 2012) : 59 euro Java 2 (8-15 Janar 2012) : 61 euro Java 3 (15-22 Janar 2012) : 63 euro Java 4 (22-29 Janar 2012) : ? Sa ështëparashikimipërjavën e katërt? ∑At At+ At-1+ At-2 Ajava 1+ Ajava 2+ Ajava 3 ___ __________ ________________ = = Fjava 4= n n n 63 + 61 + 59 183 ___________ ____ = 61 = = 3 3
Mesatjarja e thjeshtëlëvizëse ∑At ___ Fn = n n - Numriiperiudhavenëformulënukpërkon me numrin e periudhavengatëdhënat. Parashikuesi e përcaktonnumrin e periudhavetëpërfshiranëparashikim. HPC shetushqimepërrestaurantet. Ngatëdhënathistorike del se nëpesëmuajt e parëtëoperimit ka këtëbilanctëporosive: Sa ështëparashikimipërmuajinQershor me mesataren e thjeshtë me tri periudha?
Mesatjarja e thjeshtëlëvizëse 95 Qershor
Mesatjarja e thjeshtëlëvizëse Fabrika e drurit ka nxjerrëngatëdhënathistoriketreguestëshitjevetëperiudhës. Synimiështëtëparashikohetniveliishitjevepërjavëtnëvijim. Llogaritnimesataren e thjeshtëlëvizëse me tri, katërdhepesëperiudha!
Mesatjarja e thjeshtëe ponderuar ∑CtxAt Ft+1= Parashikimi (F) përperiudhën e ardhshme (t+1) është e barabartë me shumën (∑) e prodhimeve (x) tëvlerave(p.sh.shitjeve) tëdisaperiudhave (t); (p.sh.muajve) tërezultatevetëveprimtarisëaktuale (A) me peshat e tyre(Ct). Shitësiigazetave ka shitjejavoretëgazetavesivijon: Java 1 (1-8 Janar 2012) : 59 euro Java 2 (8-15 Janar 2012) : 61 euro Java 3 (15-22 Janar 2012) : 63 euro Java 4 (22-29 Janar 2012) : ? Sa ështëparashikimipërjavën e katërt? *Shitësigjykon se java e funditështëmëreprezentativedhe e ngarkon me peshën 0.5, javët e tjera e kanëpjesën e mbeturtëponderittëshpërndarëbarabartë! Ft+1=∑CtxAt= CJava1AJava1 + CJava2AJava2 + CJava3AJava3 = FJava4 = 0.25(59) + 025(61) + 0.5(63) = 61.5
Mesatjarja e thjeshtëe ponderuar HPC shetushqimepërrestaurantet. Ngatëdhënathistorike del se nëpesëmuajt e parëtëoperimit ka këtëbilanctëporosive: Sa ështëparashikimipërmuajinQershor me mesataren e thjeshtëtëponderuar? Ponderimi: Muajiifundit e ka ponderin 0.4, muajt e tjerë e kanëponderinmëtëvogëlpër 0.1 duke shkuartemëivoni. Ft+1=∑CtxAt= 0.0(120) + 0.1(90) + 0.2(100) + 0.3(75) + 0.4(110) FQershor = 95.5
Modeliisheshuareksponencial Ft+1= αAt+(1-α)Ft α – Koeficientiisheshimit HPC shetushqimepërrestaurantet. Ngatëdhënathistorike del se nëpesëmuajt e parëtëoperimit ka këtëbilanctëporosive: α =0.6 Ft+1 = αAt+(1-α)Ft = 0.6(110) +(1-0.6)(75) Fqershor= 96
Modeliisheshuareksponencial HPC shetushqimepërrestaurantet. Ngatëdhënathistorike del se nëpesëmuajt e parëtëoperimit ka këtëbilanctëporosive:
Modeliisheshuareksponencial HPC shetushqimepërrestaurantet. Ngatëdhënathistorike del se nëpesëmuajt e parëtëoperimit ka këtëbilanctëporosive: Ft+1 = αAt+(1-α)Ft = 0.7(110) +(1-0.7)(90) Fqershor= 104 104