การวิเคราะห์ข้อมูลทาง สถิติ เพื่อ การทำวิจัยอย่าง ง่าย

1. การวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติเพื่อการทำวิจัยอย่างง่ายการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติเพื่อการทำวิจัยอย่างง่าย

2. การวิจัย ? • การวิจัย (Research) หมายถึง กระบวนการเสาะหาความจริงให้เป็นที่ปรากฏ เป็นการศึกษาค้นคว้าอย่างมีระเบียบ เพื่อแสวงหาคำตอบสำหรับปัญหาหรือคำถามการวิจัยที่กำหนดไว้ หรือเพื่อแสวงหาความรู้ใหม่ • หรือ การวิจัย คือ กระบวนการค้นคว้าหาความรู้ที่เชื่อถือได้ โดยมีลักษณะ ดังนี้ • 1. เป็นกระบวนการที่มีระบบ แบบแผน • 2. มีจุดมุ่งหมายที่แน่นอนและชัดเจน • 3. ดำเนินการศึกษาค้นคว้าอย่างรอบคอบ ไม่ลำเอียง • 4. มีหลักเหตุผล • 5. บันทึกและรายงานผลออกมาอย่างระวัง

3. วงจร / กระบวนการทำวิจัย

4. การวิจัย จะต้องมีองค์ประกอบ 4 ประการ ได้แก่ 1. มีประเด็นที่ต้องการแสวงหาคำตอบแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ 1) เกิดขึ้นจากปัญหาที่ต้องการแสวงหาคำตอบ เช่น ประเด็น “มีปัจจัยใดบ้างที่มีผลทำให้เกิดปัญหาหนี้สินของบุคลากร” และ 2) ประเด็นที่ต้องการจะศึกษาเพื่อให้ได้คำตอบ ซึ่งอาจจะไม่ได้เกิดจากปัญหามาก่อน เช่น ประเด็น “นักศึกษาชอบดูรายการโทรทัศน์ประเภทไหน” ประเด็นในที่นี้ คือ คำถามที่ต้องการคำตอบนั่นเอง 2. ผ่านกระบวนการแสวงหาคำตอบที่เชื่อถือได้ การวิจัยจะต้องผ่านกระบวนการที่น่าเชื่อถือตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เช่น ในการเลือกขนาดตัวอย่าง จะต้องเลือกมาในจำนวนที่ยอมรับได้ทางสถิติ หรือ กรณีเลือกกลุ่มตัวอย่าง จะต้องให้ประชากรทั้งหมดมีโอกาสที่จะถูกเลือกขึ้นมาเป็นตัวอย่างได้อย่างเท่าเทียมกัน เป็นต้น

5. การวิจัย จะต้องมีองค์ประกอบ 4 ประการ ได้แก่ 3. ได้มาซึ่งคำตอบที่ถูกต้องแม่นยำ ผลการวิจัยที่ออกมาจะต้องให้ตรง หรือใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด ซึ่งในงานวิจัยทางสังคมศาสตร์ จะเน้นคำตอบที่จะต้องถูกต้องแม่นยำที่ประมาณ 95% หรือมีโอกาสคลาดเคลื่อนได้ 5% แต่ความถูกต้องแม่นยำโดยเฉพาะในงานวิจัยทางการแพทย์ จะต้องเน้นคำตอบที่ถูกต้องแม่นยำสูงถึง 99.99% เพราะมีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับชีวิตคน 4. ผลประโยชน์ที่ได้รับจะต้องคุ้มค่า การวิจัยในแต่ละเรื่องจะต้องใช้กำลังคน งบประมาณและเวลา ดังนั้น ผลที่ได้จากการดำเนินการทำวิจัยควรจะมีผลประโยชน์ที่ได้รับคุ้มค่ามีประโยชน์ในภาพรวม

6. การวิจัยที่ดี ควรมีลักษณะที่สำคัญดังนี้ 1. เป็นการค้นคว้าที่ต้องอาศัยความรู้ ความชำนาญ และความมีระบบ 2. เป็นงานที่มีเหตุมีผล และมีเป้าหมายที่แน่นอน 3. ต้องมีเครื่องมือ /เทคนิคในการเก็บรวบรวมข้อมูลที่มีความเที่ยงตรง เชื่อถือได้ 4. มีการรวบรวมข้อมูลใหม่ และได้ความรู้ใหม่ ความรู้ที่ได้อาจเป็นความรู้เดิมได้ในกรณีที่มุ่งวิจัยเพื่อตรวจสอบซ้ำ 5. เป็นการศึกษาค้นคว้าที่มุ่งหาข้อเท็จจริง เพื่อใช้อธิบายปรากฏการณ์ หรือพัฒนากฎเกณฑ์ ทฤษฏี หรือตรวจสอบทฤษฏี 6. อาศัยความเพียรพยายาม ความซื่อสัตย์ กล้าหาญ จะต้องเฝ้าติดตามผลบันทึกผลอย่างละเอียดใช้เวลานาน บางครั้งผลการวิจัยขัดแย้งกับบุคคลอื่น อันอาจทำให้ได้รับการโจมตีผู้วิจัยจำต้องใช้ความกล้าหาญนำเสนอผลตรงตามความเป็นจริงที่ค้นพบ 7. การวิจัยจะต้องมีการบันทึก และเขียนรายงานการวิจัยอย่างระมัดระวัง

7. วัตถุประสงค์ของการวิจัยวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. สอดคล้องกับชื่อเรื่องและความเป็นมาของปัญหาการวิจัย 2. เขียนเป็นประโยคบอกเล่า ใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย 3. ควรกำหนดเป็นข้อๆ (มีหลายข้อ) 4. มักจะขึ้นต้นด้วยข้อความ  เพื่อศึกษา.....  เพื่อตรวจสอบ......  เพื่อเปรียบเทียบ......  เพื่อวิเคราะห์.......  เพื่อประเมิน.........

8. ประเภทของการวิจัย แบ่งตามประโยชน์ของการวิจัย 1. การวิจัยพื้นฐาน (Basic research) หรือการวิจัยบริสุทธิ์ (Pure research) หรือการวิจัยเชิงทฤษฎี (Theoretical research) เป็นการวิจัยที่เสาะแสวงหาความรู้ใหม่เพื่อสร้างเป็นทฤษฎี หรือเพื่อเพิ่มพูนความรู้ต่าง ๆ ให้กว้างขวางสมบูรณ์ยิ่งขึ้น 2. การวิจัยประยุกต์(Applied research) หรือการวิจัยเชิงปฏิบัติ (Action research) หรือการวิจัยเพื่อหาแนวทางปฏิบัติ (Operational research) เป็นการ วิจัยที่มุ่งเสาะแสวงหาความรู้ และประยุกต์ใช้ความรู้หรือวิทยาการต่าง ๆ ให้เป็นประโยชน์ในทางปฏิบัติหรือเป็นการวิจัยที่นำผลที่ได้ไปแก้ปัญหาโดยตรง

9. แบ่งตามลักษณะการวิเคราะห์ข้อมูล 1. การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research)เป็นการวิจัยที่นำเอาข้อมูลทางด้านคุณภาพมาวิเคราะห์ ค้นหาความรู้ความจริงโดยอาศัยข้อมูลเชิงคุณลักษณะ 2. การวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative research) เป็นการวิจัยที่ค้นหาความรู้ความจริงโดยนำเอาข้อมูลเชิงปริมาณมาวิเคราะห์ ในการวิเคราะห์ข้อมูลต้องใช้วิธีการทางสถิติเข้ามาช่วย

10. แบ่งตามลักษณะวิชาหรือศาสตร์ • 1. การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ (Scientific research)เป็นการวิจัยที่เกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต ทั้งที่มองเห็นและมองไม่เห็น วิทยาศาสตร์อาจจำแนกตามสาขาต่าง ๆ เช่น • - สาขาวิทยาศาสตร์กายภาพและคณิตศาสตร์ เช่น ฟิสิกส์ คณิตศาสตร์ ฯลฯ • - สาขาวิทยาศาสตร์ เช่น ศัลยศาสตร์ รังสีวิทยา ฯลฯ • - สาขาวิทยาศาสตร์เคมีและเภสัช เช่น อินทรีย์เคมี เภสัชศาสตร์ ฯลฯ • 2. วิจัยทางสังคมศาสตร์ (Social research)เป็นการวิจัยที่เกี่ยวกับสภาพแวดล้อม สังคม วัฒนธรรม และพฤติกรรมของมนุษย์

11. แบ่งตามระเบียบวิธีวิจัย 1. วิจัยเชิงประวัติศาสตร์ (Historical research) เป็นการวิจัยเพื่อค้นหาข้อเท็จจริงของเหตุการณ์ที่ผ่านมาแล้วในอดีต โดยมีจุดมุ่งหมายที่จะบันทึกอดีตอย่างมีระบบ และมีความเป็นปรนัยจากการรวบรวมประเมินผล ตรวจสอบ และวิเคราะห์เหตุการณ์เพื่อค้นหาข้อเท็จจริงในอันที่จะนำมาสรุปอย่างมีเหตุผล 2. วิจัยเชิงบรรยายหรือพรรณนา (Descriptive research)เป็นการวิจัยเพื่อค้นหาข้อเท็จจริงในสภาพการณ์หรือภาวการณ์ของสิ่งที่เป็นอยู่ในปัจจุบันว่าเป็น อย่างไร 3. วิจัยเชิงทดลอง (Experimental research) เป็นการวิจัยเพื่อค้นหาความรู้ความจริงที่ใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์มาช่วย เพื่อพิสูจน์ผลของตัวแปรที่ศึกษา มีการทดลองและควบคุมตัวแปรต่างๆ

12. การเก็บรวบรวมข้อมูล ลักษณะของข้อมูล(Types of Data) 1. ข้อมูลเชิงปริมาณคือ เป็นข้อมูลที่แสดงตัวเลข ที่สามารถวัดเป็นอัตราส่วน และเป็นช่วงได้ เช่น ค่าใช้จ่ายของแต่ละครอบครัวน้ำหนักของสิ่งของ ส่วนสูงของนักศึกษา ปริมาณน้ำมันที่ใช้ 2. ข้อมูลเชิงคุณภาพคือ เป็นข้อมูลที่ได้จากการแจงนับซึ่งข้อมูลดังกล่าวได้จากการจำแนกกลุ่ม เช่น จำนวนคนที่นับถือศาสนาต่างๆ จำนวนรถยนต์จำแนกตามยี่ห้อต่างๆ ความชอบ ข้อมูลปฐมภูมิ เป็นข้อมูลที่ได้จาก การสำรวจภาคสนาม หรือข้อมูลที่ได้จากการทดลองที่ผู้ต้องการข้อมูลจะต้องดำเนินการเก็บรวบรวมด้วยตนเอง สามารถใช้เครื่องมือต่างๆ เช่น แบบสอบถาม แบบฟอร์มต่างๆ การสัมภาษณ์ ข้อมูลทุติยภูมิ เป็นข้อมูลที่ผู้อื่นหรือหน่วยงานอื่นได้ทำการเก็บรวบรวมมาก่อนแล้วการเก็บรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิทำได้โดยการทำเรื่องขออนุญาตใช้ข้อมูลที่ต้องการจากหน่วยงานที่เป็นเจ้าของข้อมูล แหล่งที่มาของข้อมูลประเภทนี้มาจากตำรา/เอกสารต่างๆหรือการบอกเล่าได้รับถ่ายทอดมาอีกต่อหนึ่ง รวมถึงข้อมูลที่ได้ถูกเก็บอยู่ในรูปแบบของรายงาน บทวิเคราะห์ สถิติ เป็นต้น

13. มาตรการวัด (Scale of measurement) • มาตราของการวัดข้อมูลแบ่งออกเป็น 4 ระดับ คือ • 1. ข้อมูลระดับนามบัญญัติ(Nominal Scale) เป็นมาตรวัดที่หยาบที่สุด จัดข้อมูลออกเป็นกลุ่มๆ แยกตามประเภทหรือชนิดของข้อมูล โดยไม่มีการจัดอันดับ •  เพศ ได้แก่ เพศชาย และเพศหญิง •  สี เช่น แดง น้ำเงิน เหลือง •  รหัสไปรษณีย์ เช่น 34000 33000 33130 เป็นต้น • 2. ข้อมูลระดับเรียงลำดับ(Ordinal Scale)เป็นข้อมูลที่สามารถจัดเรียงอันดับความสำคัญได้ หรือเปรียบเทียบกันได้ว่า ดีกว่า สวยกว่า สูงกว่า ให้เป็นอันดับที่ 1 ที่ 2 หรือที่ 3 ตามลักษณะหรือคุณสมบัติของสิ่งนั้น ๆ ข้อมูลที่เป็นข้อมูลมาตรเรียงลำดับ •  การตัดเกรด ได้แก่ เกรด A ,เกรด B ,เกรด C •  ผลการประกวดนางงามได้แก่ ลำดับที่ 1, 2, 3 •  ความพึงพอใจ ได้แก่ มาก ปานกลาง และน้อย

14. 3. ข้อมูลระดับอันตรภาค (Interval Scale)เป็นข้อมูลที่สามารถบอกได้ทั้งทิศทางและขนาดของความแตกต่างของข้อมูลมาตรวัดนี้ไม่มีศูนย์ที่แท้จริง (absolute zero)  ข้อมูลอุณหภูมิ การวัดอุณหภูมิน้ำ ซึ่งการที่น้ำมีอุณหภูมิ 0 องศาไม่ได้หมายความว่าน้ำไม่มีความร้อนอยู่เลย  ข้อมูลการสอบ คะแนนการสอบนักศึกษาที่สอบได้ 0 คะแนนไม่ได้หมายความว่าเขาไม่มีความรู้ 4. ข้อมูลระดับอัตราส่วน (Ratio Scale) เป็นมาตรวัดที่มีลักษณะที่มีศูนย์ที่แท้จริง หมายถึง ไม่มีอะไรอยู่เลย เช่น มีความสูง 0 เซนติเมตรหมายความว่าไม่มีความสูงเลย

16. ลักษณะสำคัญและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลลักษณะสำคัญและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ที่อยู่ในมาตราแต่ละระดับ

18. โปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลโปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อการวิเคราะห์ข้อมูล SPSS

19. SPSS S = Statistical P = Package S = Social S = Scientists

20. ทำความรู้จักโปรแกรม SPSS • SPSS เป็นโปรแกรมสำเร็จรูปที่จัดทำขึ้นสำหรับงานวิจัย • มีคำสั่งหลากหลายคำสั่ง เป็นโปรแกรมย่อยๆ อยู่ภายใต้โปรแกรมใหญ่

21. โปรแกรม SPSS ได้พัฒนาและปรับปรุงแก้ไขมาตลอดจนถึง version 17 (SPSS x) • ถือได้ว่าเป็นโปรแกรมสำเร็จรูปในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ประสบความสำเร็จอย่างยิ่งในวงการวิจัย • การวิจัยมีโปรแกรม สำเร็จรูปในการวิเคราะห์ข้อมูล ที่ใช้กันอยู่มากมาย อาทิเช่น SAS BMDP MINITAB STATPAX EPI-INFO MICROSTAT SPIDA TSP etc.

22. SPSSforWindows และมีหลาย versions จนปัจจุบันเป็น versions 17 • SPSS ที่ใช้กับเครื่อง Micro หรือ Laptop หรือ Notebook ก็ตามมีความสามารถใช้งานได้อย่างเต็มที่

23. ข้อดีของโปรแกรมสำเร็จรูป SPSS • ง่าย สะดวก ถูก และรวดเร็วในการใช้ • ใช้ได้กับทั้ง Dos และ Windows ได้อย่างเหมาะสม • หากโปรแกรมมีความผิดพลาด หรือข้อบกพร่อง ผู้ใช้สามารถตรวจสอบข้อผิดพลาด/บกพร่องได้เอง • มีรายละเอียดวิธีการใช้ทั้งในลักษณะหนังสือ หรือทางเมนูของโปรแกรมเอง

24. สามารถ run โปรแกรมได้หลายรูปแบบ • สามารถป้อนข้อมูลเข้าโปรแกรมได้เลยโดยไม่ต้องอาศัยโปรแกรมอื่น ๆ • สามารถใช้ร่วมกับโปรแกรม อื่น ๆ ได้ • มีตัวอย่างข้อมูลให้ทดลองใช้ • มีคำอธิบายอยู่ในโปรแกรม สามารถเปิดดูได้

25. สิ่งจำเป็นในการใช้โปรแกรม SPSS • เครื่อง Computer • โปรแกรม SPSS รุ่นใดก็ได้ • มีข้อมูล • มีคู่มือลงรหัส • มีความรู้ ความเข้าใจโปรแกรม และสถิติที่จะใช้

26. ความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูล 1. การคำนวณค่าสถิติเบื้องต้น(Descriptive Statistics) ข้อมูลเชิงปริมาณสามารถคำนวณค่าสถิตพื้นฐานทั่วๆไป เช่น ค่าเฉลี่ย(Mean), มัธยฐาน(Median), ฐานนิยม(Mode), พิสัย(Range), ความแปรปรวน(Variance), ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน(Standard deviation) เป็นต้น 2. การแจกแจงความถี่(Frequency Distributions) ข้อมูลเชิงกลุ่มสามารถแจกแจงค่าของตัวแปรตามจำนวนที่นับได้ทั้งแบบทางเดียวและแบบหลายทางพร้อมทั้งแสดงค่าสถิติที่เกี่ยวข้องเช่น ค่าเฉลี่ย(Mean), มัธยฐาน(Median), ฐานนิยม(Mode), พิสัย(Range), ความแปรปรวน(Variance), ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน(Standard deviation), เปอร์เซ็นต์ไทล์(Percentiles) กราฟแท่งหรือค่าสถิติที่เกี่ยวข้องกับการทดสอบทางสถิติ 3. การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย(Mean Groups Comparison) สามารถทำการเปรียบเทียบและทดสอบค่าเฉลี่ยระหว่าง 2 กลุ่มตัวอย่างโดยค่าสถิติ t (Student’s t) และสำหรับหลายกลุ่มตัวอย่างโดยสถิติ F ด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวน (Analysis of Variance: ANOVA) ทั้งแบบทางเดียวและแบบหลายทาง

27. ความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูล 4. การหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร(Correlation) สามารถคำนวณหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างตัวแปลแบบต่างๆ 5. การวิเคราะห์การถดถอย (Regression Analysis) 6. การทดสอบแบบนอนพาราเมตริก 7. การวิเคราะห์ข้อมูลสำหรับคำตอบแบบหลายคำตอบ สามารถวิเคราะห์ข้อมูลจากจากแบบสอบถามที่มีตัวเลือกมาให้ และผู้ตอบสามารถตอบได้มากกว่า 1 คำตอบ

28. การติดตั้งโปรแกรม SPSS

29. ฟังก์ชั่นที่เหมาะสมกับการวิเคราะห์ข้อมูลฟังก์ชั่นที่เหมาะสมกับการวิเคราะห์ข้อมูล 1. การแจกแจงความถี่แบบทางเดียว Analyze / Descriptive Statistics / Frequencies  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Variable(s)  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมปุ่ม Statistics, Chart, หรือ Format  คลิกปุ่ม OK 2. การคำนวณค่าสถิติเบื้องต้น Analyze / Descriptive Statistics / Descriptive  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Variable(s)  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมปุ่ม Options  คลิกปุ่ม OK

30. 3. การตรวจสอบข้อมูล Analyze / Descriptive Statistics / Explore  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Dependent List  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมที่ Statistics, Plots, หรือ Options  คลิกปุ่ม OK 4. การแจกแจงความถี่ตั้งแต่ 2 ทาง Analyze / Descriptive Statistics / Crosstabs  เลือกตัวแปรอย่างน้อย 1 ตัวที่ต้องการให้อยู่ด้านแถวไว้ในกรอบของ Row(s)  เลือกตัวแปรอย่างน้อย 1 ตัวที่ต้องการให้อยู่ด้านหลักไว้ในกรอบของ Column(s)  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมปุ่ม Statistics, Cell หรือFormat  คลิกปุ่ม OK

31. 5. คำนวณค่าสถิติเบื้องต้นจำแนกตามกลุ่ม Analyze / Compare Means / Means  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Dependent List และImpendent List  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมที่ Options คลิกปุ่ม OK 6. การทดสอบค่าเฉลี่ย 1 กลุ่ม Analyze / Compare Means / One-Sample T Test  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Test Variable(s)  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมปุ่ม Options คลิกปุ่ม OK 7. ทดสอบค่าเฉลี่ย 2 กลุ่มที่เป็นอิสระต่อกันAnalyze / Compare Means / Impendent -Sample T Test  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Test Variable(s) และ Grouping Variable  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมปุ่ม Options คลิกปุ่ม OK

32. 8. การทดสอบค่าเฉลี่ย 2 กลุ่มที่เป็นอิสระต่อกัน Analyze / Compare Means / Paired-Sample T Test  เลือกตัวแปรไว้ในกรอบของ Paired Variable  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมที่ Options คลิกปุ่ม OK 9. การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบจำแนกทางเดียว Analyze / Compare Means / One-Way ANOVA  เลือกตัวแปรอย่างน้อย 2 ตัวไว้ในกรอบของ Dependent List และ Factor(s)  กำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมที่ปุ่ม Contrasts, Options  การทดสอบหาคู่ที่ค่าเฉลี่ยต่างกัน Post Hocเสร็จแล้ว  คลิกปุ่ม OK