Decanenkring Zwolle, 17 maart 2011

1. Hoe bereiden we vwo’ers goed voor op de overstap naar de universiteit?Ad van HoutCoördinator aansluiting vwo-wo Decanenkring Zwolle, 17 maart 2011

2. Structuur 1. Cijfers en grafieken • over instroom, uitval en rendement in bachelorfase wo • eerstejaars over aansluiting vwo-wo 2.VisieRadboudUniversiteitNijmegen • op onderwijs in eerstejaar • op relatie met vwo-scholen 3. Vwo’ersgoedvoorbereidnaar de universiteit; hoe krijgenwedatvoorelkaar?

3. Instroom in wo • Anno nu stroomt driekwart van de vwo-gediplomeerden rechtstreeks door naar het wo. OCenW voorspelt dat dit zal stijgen tot bijna 90% in 2020. In 1990 was het nog maar tweederde! • Totale instroom eerstejaars wo is in 2009 ruim 36.000w.v. grofweg 19.000 ♀ en 17.000 ♂(verschil ♀ - ♂ was in ’98 nog nihil; neemt daarna steeds meer toe) • RU 1969: 20% vrouwelijke studenten; 40 jaar later, in 2009: ruim 60%

4. Instroom Radboud Universiteit 2000-2010

5. Herinschrijvingna 1 jaar en bachelordiploma’sna 4 jaar van vwo’ers(heringeschrevenna 1 jaar)

6. Behaalde ec in eerste jaar

7. Aantal behaalde ec in eerste jaar en bachelorrendementen na 4 jaar

8. ‘Langstudeerders’ RU naar vooropleiding(één jaar overschrijding in ba of één jaar overschrijding in ma)

9. 5 acties VSNU voor meer studie-succes in ba-fase(nu haalt in wo 55% ba na 4 jaar; moet in 2014 70% zijn) • Verbeter de aansluiting vwo-wo • uitwisseling vwo- en wo-docenten • meer realistische voorlichting • universiteiten moeten zich meer verantwoordelijk voelen voor tekort aan (academisch opgeleide) leraren • Vergroot de ‘binding’ van eerstejaars met de opleiding • Meer contacturen • Meer kleinschalig onderwijs, korte lijntjes met docenten • Actieve studieverenigingen • Academic Community • Leg de lat hoger, straal meer ambitie uit. Maak studenten duidelijk dat studeren geen plicht maar voorrecht is, dat ze het beste uit zichzelf moeten halen. • Geef meer waardering voor onderwijs tegenover onderzoek • Heb meer oog voor verschillen tussen studenten. Ontwikkel extra programma’s voor excellente studenten

10. Vwo-vakken die volgenseerstejaarsnietgoedaansluiten, in % per wo-sector (Instroommonitor 2008)

11. Aansluiting 3 kernvakken (instroommonitor 2010)

12. Contacturen per week in eerste jaar (instroommonitor 2010)

13. Overgang VWO-WO(instroommonitor 2010)

14. Het onderwijs op de RU: • heeft altijd relatie met onderzoek • hecht aan goede combinatie van kennis, vaardigheden en attitude • zoekt naar juiste balans tussen diverse didactische werkvormen • is niet vrijblijvend: sinds 2006 minimaal 15 contacturen, ook in eerste jaar van de alfa- en gammaopleidingen • vindt ‘binding’ belangrijk • beschouwt studenten als actieve deelnemers, niet als consumenten • verwacht van studenten dat ze minimaal 35 uur per week aan de studie besteden

15. Over instroom en het eerste jaar: • Belang van goederelatie met vwo (netwerk) • Vwo-diploma is nog altijd ‘paspoort’ dat toegang biedt tot de universiteit. Voorwaarde: handhaving huidig kwaliteitsniveau CE en meer borging kwaliteit SE! Maar… • Reflectie voor de poort (pilot studiekeuzegesprekken) • Selectie aan de poortkomter aan! (examencijfers) Eerstejaar: • Veel aandacht voor studie- en studentbegeleiding (mentoraat) • Studenten ‘binden’ aan de opleiding (RU als College) • Na eerste semester duidelijkheid over juistheid studiekeuze • Bindend studieadvies vanaf 2011-2012

17. Terugkoppeling naar scholen (2) • Aansluitingsaspecten • ICT-vaardigheden • Communicatieve vaardigheden • Inhoud vakken • Werken aan grote projecten • Zelfstandige aanpak studietaken • Plannen van studietaken • Onderzoeksvaardigheden

18. Hoe communiceert de RU met scholen? • Regionaalnetwerk met 55 scholen; jaarlijkseconferentie over aansluitingsvraagstuk + digitalenieuwsbrief • Schoolbezoeken op basis van terugkoppeling > de boodschap • Lezingen > de boodschap • Docentendagen en Decanendagen • Ondersteuningprofielwerkstuk

19. Vwo’ers goed voorbereid naar de universiteit, hoe krijgen we dat voor elkaar? Ofwel: de boodschap WETEN KUNNEN & WILLEN ZIJN

20. WETEN: universiteiten hechten veel waarde aan kennis • Algemene, canonieke kennis en vakspecifieke kennis • Zonder kennis geen inzicht • Zonder kennis geen vaardigheden

21. Universiteiten hechten veel waarde aan studenten die veel KUNNEN. Zonder vaardigheden geen kennis. • Studievaardigheden • Informatievaardigheden • Onderzoeksvaardigheden • Samenwerkingsvaardigheden • Communicatievaardigheden • Reflectievaardigheden op proces en product PROFIELWERKSTUK integreertallevaardigheden!!

22. Maar bovenal: meer aandacht voor geletterdheid en gecijferdheid • “Er staat in het rapport wat er presies is verandert, en de verschillende afwegingen die de gemeente Eindhoven heeft gedaan om de herstructurering van het winkelcentrum Woensel naar een einde te brengen.” • ‘onderscheidt’ en inhoudt’ alszelfstandigenw; ‘toegeligd’ als volt. deelw. • ‘de advocaat van de duivelspelen’ (onbekendbij 2/3 eerstejaars VU) • Vereenvoudig zoveel mogelijk:

23. WILLEN: universiteiten hechten veel waarde aan gemotiveerde studenten. Beginnende wo-studenten moeten daarom: • Een goed beredeneerde studiekeuze hebben gemaakt (rol mentor + decaan + HO)(slechts 60% van de eerstejaars in HO vindt dat ze goed hebben nagedacht over hun studiekeuze!!) • Vooral intrinsiek goed gemotiveerd zijn (rol VWO-vakdocent) • Hard willen werken (rol school en ouders)

24. ZIJN: Universiteiten hechten veel waarde aan beginnende studenten met de volgende kenmerken: • hebben een realistisch zelfbeeld • zijn breed geïnteresseerd • zijn nieuwsgierig en gedreven • zien complexe problemen als uitdaging • ‘zijn niet vies’ van theorie • hebben doorzettingsvermogen • staan open voor nieuwe inzichten • hebben een gezonde twijfel

25. Wat doet de Radboud Universiteit om de aansluiting met het VWO te verbeteren? • Terugkoppeling • Belang onderstrepen van een ‘stevig’ centraal examen (ne – en – wi) • Deficiëntiecursussen op basis van entreetoetsen (bv. taal en wiskunde) • Samen met scholen LOB-trajectverbeteren • Ondersteuning geven bij profielwerkstukken • Bijdrage aan ontwikkeling NLT en Wiskunde-D • Organiseren van dagen voor docenten en schooldecanen • Bijdrage aan aanpak van tekort aan academisch opgeleide leraren: eerste- en tweedegraads (educatieve minor)

26. Hoe kunnen scholen vwo’ers goed voorbereiden op de overstap naar de universiteit? • Zorg voor voldoende academisch opgeleide leraren • Bewaak het belang van kennis • Besteedveelaandachtaanschrijfvaardigheid en aan het goed ‘inslijten’ van reken- en wiskundigevaardigheden • Geefalleruimteaan het profielwerkstuk • Geef extra aandachtaan de jongens! • Zorg voor een klein verschil tussen SE en CE • Stel hoge eisen, ook aan getalenteerde vwo’ers. Leer ze ‘ hard werken’ • Zorg voor een LOB dat stevige eisen stelt aan de leerling en waarvoor niet alleen de schooldecaan zich verantwoordelijk voelt

27. Radboud Universiteit Nijmegen • Uitsmijter • Hecht minstenszoveelbelang aan het succes • van je oud-vwo-leerlingen op de universiteitals • aan de jaarlijkseslaagpercentagesvoor het • eindexamen !!