Prof. dr hab. Zdzisław Wołk

1. Aktywność i aktywizacja pozawodowa seniorów (II) Prof. dr hab. Zdzisław Wołk Uniwersytet Zielonogórski Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

2. Istota aktywności:Potrzeba – motywacja – działanie… Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

3. Potrzeba - odczuwany przez jednostkę stan braku czegoś, co w związku ze strukturą organizmu, indywidualnym doświadczeniem oraz miejscem jednostki w społeczeństwie, jest niezbędne do utrzymania jej przy życiu, umożliwienia jej rozwoju, utrzymania określonej roli społ., zachowania równowagi psychicznej. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

4. Potrzeby fizjologiczne (potrzeba jedzenia, potrzeba odpoczynku)Potrzeby bezpieczeństwa (wyrażają się unikaniem tego, co może przynieść śmierć lub cierpienie, potrzeba zależności, potrzeba opieki i oparcia)Potrzeby afiliacji (przynależności i miłości, akceptacji, afirmacji)Potrzeby szacunku i uznania (potrzeba potęgi, potrzeba wyczynu, potrzeba wolności, potrzeba respektu i uznania innych, potrzeba dobrego statusu społecznego,potrzeba sławy, potrzeba dominacji)Potrzeby samorealizacji (dążenie do rozwoju możliwości, dążenie do realizacji celu) Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

5. Motywacja – stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonegodziałania, to wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian. To wewnętrzny stan człowieka. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

6. Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie jednostki na osiągnięcie określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników (zmiana warunków zewnętrznych, zmiana we własnej osobie, zmiana własnego położenia). Jeśli człowiek jest świadomy wyniku wykonywanych czynności, wówczas ten wynik nazywa się celem. Proces motywacyjny składa się z zespołu pojedynczych motywów. Motyw - przeżycie pobudzające człowieka do działania lub powstrzymujące go, lub przeszkadzające jego wykonaniu. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

7. Aktywność można określić, jako potencjalną gotowość do działania, wyrażającą się w różnych jego formach. Aktywność człowieka, przejawiająca się w formie działań ma dwa główne źródła: - w samej jednostce (potrzeby) - otaczającym ją świecie (zadania). Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

8. Wyróżnia się dwa rodzaje potrzeb: 1.wrodzone; 2.nabyte. Pierwsze powstają w oparciu o strukturę organizmu ukształtowana w procesie ewolucji i utrwaloną filogenetycznie (stąd bierze się ich zasadnicze podobieństwo u wszystkich gatunków). Drugie pojawiają się w toku życia osobniczego i kształtują się różnie w zależności od jego warunków. Biologiczne potrzeby wrodzone ujawniają się, jako brak lub nadmiar czegoś, bez czego lub z czym utrzymanie się przy życiu jest niemożliwe. W wyniku rozwijających się różnorodnych form działalności człowiekapowstają nowe potrzeby, uwarunkowane społecznie, lecz kształtowane indywidualnie. Są to potrzeby nabyte, wyłącznie i typowo ludzkie ze względu na treść przedmiotową i świadomościowy charakter. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

9. Potrzeby powstają i realizują sięw ścisłym powiązaniu z ogromnie rozbudowanym doświadczeniem indywidualnym. Zakres tego doświadczenia jest odmienny u rożnych ludzi i ma charakter indywidualny, niepowtarzalny. Wywołuje to zróżnicowanie potrzeb, które odczuwają ludzie nawet wówczas, gdy znajdują się w identycznych warunkachśrodowiskowych. U różnych jednostek, te najbardziej pierwotne - biologiczne i te najwyższe -duchowe pojawiają się w różnych momentach, z różnym natężeniem i trwają krócej lub dłużej. W zróżnicowanym tez stopniu prowadzą do podejmowania.Zadania pobudzające do działania mogą być wyznaczone przez innych, aktualna sytuację lub przyjęte na zasadzie własnego wyboru. W każdej z tych trzech sytuacji zadania mogą stanowić motyw podjęcia działania, a gdy zostaną wykonane, zwykle szuka się czegoś nowego do realizacji. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

10. Wraz z wiekiem zwiększa się trudność zadań, które człowiek musi czy chce realizować. Wymagają one coraz większej wiedzy, większych sprawności i wytrwałości. Zwiększa się także ich zakres. Podejmując i realizując zadania, pokonując trudności w ich wykonaniu, oceniając skutki swojego działania i naprawiając popełnione ewentualne błędy, człowiek doskonali własne działanie i samego siebie. W wykonywaniu działań związanych z podejmowanymi zadaniami jednostka może stawać się coraz bardziej sprawna i zdobyć mistrzostwo w określonej dziedzinie działalności, np. zawodowej czy kulturalnej. Zadania mogą być doraźne, lub długofalowe, wymagające poświęcenia wiele czasu i wykonania szeregu często powtarzających się czynności. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

11. Zainteresowania jest to względnie trwała obserwowalna dążność do poznania otaczającego świata, przybierająca postać ukierunkowanej aktywności poznawczej o określonym nasileniu, przejawiająca się w selektywnym stosunku dootaczających zjawisk, co wyraża się w:·        dostrzeganiu określonych cech przedmiotów i związków, zależności między nimi, a także wybranych problemów;·        dążeniu do ich zbadania, poznania, rozwiązania;·        przeżywaniu różnorodnych uczuć (pozytywnych i negatywnych) związanych z nabywaniem i posiadaniem wiedzy. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

12. 2 aspekty zainteresowań:1.    Aspekt poznawczy zainteresowań - opiera się na pojęciach, wytworzonych w odniesieniu do dziedzin związanych z zainteresowaniami (pojęcia, które składają się na poznawczy aspekt zainteresowań, wywodzą się z doświadczeń dzieci, wiedzy wyniesionej z domu rodzinnego, szkoły czy też zdobytej za pośrednictwem środków masowego przekazu). 2.    Aspekt afektywny zainteresowań - emocjonalne zabarwienie pojęć składających się na stronę poznawczą zainteresowań (przyjazne, pozytywne nastawienie wzmacniają, a negatywne, nieprzyjemne przeżycia związane z doświadczeniami mogą prowadzić do negatywnych postaw.E. Hurlock Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

13. Aspekt afektywny odgrywa większą rolę niż poznawczymi w motywowaniu działań. Pozytywne zabarwienie emocjonalne danego zainteresowania wzmacnia je i wzbudza większą motywację do przejawiania go w działaniu. Negatywne zabarwienie emocjonalne wywiera przeciwny skutek. Dochodzi wtedy do znudzenia, osłabienia motywacji lub do działania zagrażającego dobremu przystosowaniu psychicznemu i społecznemu. Należy zwracać szczególnie uwagę na kształtowanie dodatniego zabarwienia zainteresowań niż na aspekt poznawczy. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

14. Formy aktywności:Podróż w sensie dosłownym. Podróżowanie, poznawanie świata, ludzi, obiektów, przyrody, innych kultur. Refleksyjność wynikająca z doświadczeń dotychczasowych. Podróż w czasie – przenoszenie się do przeszłości, do określonych okresów życia lub wydarzeń. Odtwarzanie przeszłości w refleksji doczasowej. Podróż przez życie – retrospekcja przekrojowa przez całe życie. Narracja, wywiad, rozmowa, opowiadanie. „Moja szafa” – zebrane drobiazgi mniej ważne i bardziej ważne. Ich znaczenia, wspomnienia.Edukacja – podtrzymanie ciekawości poznawczej. Nabywanie nowej wiedzy, rozwijanie dotychczasowej, związana z własnymi zainteresowaniami lub z chęcią pełniejszego rozumienia zmieniającego się świata. Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

15. Poradnictwo – udzielanie porad w następstwie własnych doświadczeń życiowych, rodzinnych i zawodowych. Obarczone tempem zmian i często małą przydatnością doświadczeń własnych. Konieczne jest lizenie się z tą ograniczonością. Nie wyklucza jednak rozważnego doradzania.Wolontariat – pomoc bezinteresowna, gotowość wsparcia w następstwie własnych doświadczeń. W niektórych przypadkach niezastąpiona z uwagi na doświadczenia własne.Inne: mentorstwo, coaching, aktywność społeczna, ekonomia społeczna, sąsiedztwo, ochrona zdrowia, miłośnictwo i kolekcjonerstwo, pamiętnikarstwo Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej

16. dziękuję, to już koniec… Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowanyze środków Unii Europejskiej