فصل دوم

1. فصل دوم بازار الكترونيكي: ساختارها، مكانيزم‌ها، اقتصاد و تأثيرات

2. اهداف يادگيري • تعريف بازارهاي الكترونيكي و فهرست كردن مؤلفه‌هاي آن‌ها • فهرست كردن انواع اصلي بازارهاي الكترونيكي و توصيف ويژگي‌هاي آن‌ها • توصيف انواع مختلف واسطه‌هاي تجارت الكترونيكي و نقش‌هاي آن‌ها • توصيف كاتالوگ‌هاي الكترونيكي، سبدهاي خريد و موتورهاي جستجو • توصيف انواع اصلي حراجي‌ها و فهرست كردن مشخصات آن‌ها 2-2

3. اهداف يادگيري • تشريح مزايا، محدوديت‌ها و تأثيرات حراجي‌ها • توصيف مبادله پاياپاي و مذاكره Online • تعريف تجارت سيار و تشريح نقش آن به عنوان يك مكانيزم بازار • بحث در مورد رقابت در اقتصاد ديجيتال • توصيف تأثير بازارهاي الكترونيكي بر سازمان‌ها و صنايع 2-3

4. بازارهاي الكترونيكي • بازارهاي الكترونيكي يك بازار Online، معمولاً B2B، كه در آن خريداران و فروشندگان، كالاها يا خدمات را مبادله مي‌كنند كه مشتمل بر سه نوع است: بازارهاي الكترونيكي خصوصي، عمومي و Consortia 2-4

5. بازارهاي الكترونيكي شكل 1-2 كاركردهاي يك بازار 2-5

6. بازار الكترونيكي • فضاي بازار مكان بازاري كه در آن، فروشندگان و خريداران، كالاها و خدمات را در ازاي پول (يا در ازاي كالاها و خدمات ديگر) مبادله مي‌كنند، ولي تمام كارها به صورت الكترونيكي انجام مي‌شود. 2-6

7. بازارهاي الكترونيكيمؤلفه‌ها و شركاي بازار الكترونيكي • زيرساخت • Front end • Back end • واسطه‌ها اشخاص ثالثي كه بين فروشندگان و خريداران عمل مي‌كنند. • ساير شركاي تجاري • خدمات پشتيباني • مشتريان • فروشندگان • محصولات و خدمات • محصولات ديجيتال كالاهايي كه مي‌توانند به فرمت ديجيتال منتقل شوند و روي اينترنت ارايه گردند. 2-7

8. بازار الكترونيكي • front end • بخشي از فرآيندهاي تجاري يك فروشنده كه از طريق آن، مشتريان تعامل دارند، از جمله پورتال فروشنده، كاتالوگ‌هاي الكترونيكي، سبد خريد، موتور جستجو و يك دروازه پرداخت. • back end • فعاليت‌هايي كه از انجام سفارش Online، مديريت موجودي، خريد از تأمين كنندگان، پردازش پرداخت، بسته‌بندي و تحويل پشتيباني مي‌كنند. 2-8

9. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها • فروشگاه‌هاي الكترونيكي • فروشگاه • وب‌سايت يك شركت كه محصولات يا خدمات در آنجا فروخته مي‌شوند. • مركز خريد الكترونيكي (مركز خريد Online) • يك مركز خريد Online كه تعدادي فروشگاه Online در آنجا قرار دارد. • بصري‌سازي و واقعيت مجازي در مراكز خريد 2-9

10. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها • انواع فروشگاه‌ها و مراكز خريد • فروشگاه‌ها/ مراكز خريد عمومي • فروشگاه‌ها/ مراكز خريد ويژه • فروشگاه‌هاي ناحيه‌اي در مقابل جهاني • سازمان‌هاي Pure-Play Onlineدر مقابل فروشگاه‌هاي Click-and-Mortar 2-10

11. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها شكل 2-2 خريد واقعيت مجازي 2-11

12. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها • انواع بازارهاي الكترونيكي • بازارهاي الكترونيكي خصوصي • بازارهاي Online كه تحت مالكيت يك شركت هستند يا ممكن است بازارهاي الكترونيكي سمت فروشنده و يا بازارهاي الكترونيكي سمت خريدار باشند. • بازارهاي الكترونيكي سمت فروش • يك بازار الكترونيكي خصوصي كه در آن يك شركت، محصولات استاندارد و يا اختصاصي را به شركت‌هاي داراي صلاحيت مي‌فروشد. • بازارهاي الكترونيكي سمت خريد • يك بازار الكترونيكي خصوصي كه در آن، يك شركت، محصولات را از تأمين كنندگان دعوت شده مي‌خرد. 2-12

13. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها • انواع بازارهاي الكترونيكي • بازارهاي الكترونيكي عمومي • بازارهاي B2B كه معمولاً تحت مالكيت و يا مديريت يك شخص ثالث مستقل است كه شامل تعدادي فروشنده و تعدادي خريدار مي‌باشد كه به آن exchange هم مي‌گويند. 2-13

14. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها • انواع پورتال‌ها • تجاري (عمومي) • شركتي • نشر • شخصي • سيار • صوتي • دانشي • پورتال اطلاعاتي نقطه دسترسي منفرد از طريق يك مرورگر وب به اطلاعات كسب و كار در داخل و يا خارج يك سازمان 2-14

15. انواع بازارهاي الكترونيكي: از فروشگاه‌ها تا پورتال‌ها شكل 3-2 بازارهاي الكترونيكي عامل محور 2-15

16. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • فروشندگان، خريداران و تراكنش‌ها • فروشنده (خرده فروش، كلي فروش يا توليد كننده) به مشتريان مي‌فروشد. • فروشنده از تأمين كنندگان خريد مي‌كند: يا مواد خام (به عنوان توليد كننده) يا كالاهاي ساخته شده (به عنوان خرده‌فروش) 2-16

17. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي شكل 4-2 فعاليت‌هاي تجارت الكترونيكي 2-17

18. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • نقش‌ها و ارزش واسطه‌ها در بازارهاي الكترونيكي • واسطه‌هاي اطلاعاتي • واسطه‌هاي الكترونيكي كه جريان اطلاعات را در فضاي سايبر فراهم و يا كنترل مي‌كنند كه اين اطلاعات اغلب به صورت تجميعي بوده و آن را به ديگران مي‌فروشند. 2-18

19. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • واسطه شركتي است كه تبادلات بين خريداران و فروشندگان را تسهيل مي‌كند. • انواع واسطه‌ها • انجام خريد/ فروش • مركز خريد مجازي • اَبَر واسطه‌گري • هديه • عامل جستجو • تسهيل كننده خريد 2-19

20. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • واسطه‌ها مي‌توانند اين پنج محدوديت مهم تعامل مستقيم را سامان‌دهي كنند: • هزينه‌هاي جستجو • فقدان محرمانگي • اطلاعات ناقص • ريسك قرارداد • عدم كارآيي در قيمت‌گذاري 2-20

21. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • توزيع كننده الكترونيكي • يك واسطه تجارت الكترونيكي كه توليد كنندگان را با جمع‌آوري كاتالوگ‌هاي تعدادي از توليد كنندگان در يك مكان (وب‌سايت واسطه) به خريداران سازماني متصل مي‌كند. 2-21

22. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي • عدم واسطه‌گري • حذف واسطه‌هاي بين فروشندگان و خريداران • واسطه‌گري مجدد (تغيير نقش واسطه‌ها) • توليد نقش‌هاي واسطه‌گري جديد براي واسطه‌هاي سنتي كه حذف شده‌اند يا به تازه واردان تبديل شده‌اند. 2-22

23. تبادلات، واسطه‌گري و فرآيندها در تجارت الكترونيكي شكل 5-2 فرآيند خريد در بازار الكترونيكي 2-23

24. كاتالوگ‌هاي الكترونيكي و ساير مكانيزم‌هاي بازار • كاتالوگ‌هاي الكترونيكي • ارايه اطلاعات محصول به شكل الكترونيكي، ستون اصلي بيشتر سايت‌هاي فروش الكترونيكي • سه بعد كاتالوگ‌هاي الكترونيكي: • ديناميك‌هاي ارايه اطلاعات • درجه سفارشي‌سازي • يكپارچگي با فرآيندهاي كسب و كار 2-24

25. كاتالوگ‌هاي الكترونيكي و ساير مكانيزم‌هاي بازار شكل 6-2 مقايسه كاتالوگ‌هاي Online با كاتالوگ‌هاي كاغذي 2-25

26. كاتالوگ‌هاي الكترونيكي و ساير مكانيزم‌هاي بازار • موتور جستجو • يك برنامه كامپيوتري كه مي‌تواند به پايگاه‌هاي داده منابع اينترنتي دستيابي يافته و دنبال كلمات كليدي و اطلاعات خاصي مي‌گردد و نتايج را گزارش مي‌كند. • عامل (هوشمند) نرم‌افزاري • نرم‌افزاري كه مي‌تواند وظايف روتين را انجام دهد كه نيازمند هوش هستند. 2-26

27. كاتالوگ‌هاي الكترونيكي و ساير مكانيزم‌هاي بازار • سبد خريد الكترونيكي • يك فناوري پردازش سفارش كه به مشتريان اجازه انباشته كردن اقلامي را مي‌دهد كه مي‌خواهند بخرند، در حالي كه به خريد ادامه مي‌دهند. 2-27

28. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • حراجي • يك فرآيند رقابتي كه در آن، يك فروشنده پيشنهادات پي در پي را از خريداران مي‌پذيرد (مزايده) يك خريدار پيشنهادات را از فروشندگان مي‌گيرد (مناقصه) قيمت‌ها به‌طور پويا به وسيله پيشنهادات تعيين مي‌شود. 2-28

29. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • حراجي‌هاي سنتي در مقابل حراجي‌هاي الكترونيكي • محدوديت‌هاي حراجي‌هاي Offline سنتي • پردازش سريع، وقت كمي را براي تصميم‌گيري به خريداران بالقوه مي‌دهد. • حراجي الكترونيكي • حراجي‌هايي كه به صورت Online برگزار مي‌شوند. • قيمت‌گذاري پويا • قيمت‌هايي كه برطبق روابط عرضه و تقاضا در هر زمان معين تغيير مي‌كنند. 2-29

30. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • انواع حراجي‌ها • يك خريدار، يك فروشنده • يك فروشنده، چند خريدار بالقوه • مزايده • يك حراجي كه در آن فروشنده پيشنهادات را از خريداران مي‌گيرد. پيشنهاد دهندگان قيمت را به تدريج بالا مي‌برند. 2-30

31. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • يك خريدار، چندين فروشنده بالقوه • حراجي معكوس (سيستم ارايه پيشنهاد يا مناقصه) • حراجي كه در آن، خريدار آيتمي را براي ارايه پيشنهاد (مناقصه) در سيستم درخواستي براي پيشنهاد (RFQ) در نظر مي‌گيرد، تأمين كنندگان بالقوه روي پيشنهادات كار مي‌كنند، قيمت به تدريج كاهش مي‌يابد و كمترين پيشنهاد برنده مي‌شود؛ اين مكانيزم به‌طور بالقوه B2B يا G2B است. • مدل ”اعلام قيمت“ • مدل حراجي كه در آن، يك خريدار قيمتي را كه قصد دارد بپردازد، مشخص مي‌كند. اين يك مدل C2B است كه Priceline.com در آن پيشتاز است. 2-31

32. حراجي به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي شكل 7-2 فرآيند حراجي معكوس 2-32

33. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • تعداد فروشنده، تعدادي خريدار • حراجي دوگانه • حراجي‌هايي كه در آن، چندين خريدار و قيمت‌هاي پيشنهادي آن‌ها با چندين فروشنده و قيمت‌هاي درخواستي آن‌ها مطابقت داده مي‌شود و تعداد نيز در هر دو طرف در نظر گرفته مي‌شود. 2-33

34. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • مزاياي حراجي‌هاي الكترونيكي • مزايايي براي فروشندگان • مزايايي براي خريداران • مزايايي براي مزايده‌گذاران • محدوديت‌هاي حراجي‌هاي الكترونيكي • حداقل امنيت • احتمال كلاهبرداري • مشاركت محدود 2-34

35. حراجي‌ها به عنوان مكانيزم‌هاي بازار تجارت الكترونيكي • تأثيرات حراجي‌ها • حراجي‌ها به عنوان يك مكانيزم هماهنگي • حراجي‌ها به عنوان يك مكانيزم اجتماعي براي تعيين قيمت • حراجي‌ها به عنوان يك مكانيزم توزيع قابل رؤيت • حراجي‌ها به عنوان يك مؤلفه تجارت الكترونيكي 2-35

36. مبادله پاياپاي و مذاكره Online • مبادله پاياپاي Online • مبادله پاياپاي • مبادله كالاها يا خدمات • مبادله پاياپاي الكترونيكي • مبادله پاياپاي كه به صورت Online و معمولاً در يك بازار مبادله‌اي پاياپاي انجام مي‌شود. • بازار مبادله پاياپاي • بازاري كه در آن يك واسطه، معاملات پاياپاي را ترتيب مي‌دهد. 2-36

37. مبادله پاياپاي و مذاكره Online • مذاكره Online • قيمت‌گذاري همراه با مذاكره كه معمولاً براي محصولات گران يا تخصصي استفاده مي‌شود. • قيمت‌گذاري همراه با مذاكره كه هنگام خريد محصولات با مقادير بالا عموميت دارد. • بيشتر شبيه حراجي‌ها، قيمت‌هاي همراه با مذاكره حاصل از تعاملات و چانه‌زني بين فروشندگان و خريداران 2-37

38. تجارت الكترونيكي در محيط بي‌سيم • امور كامپيوتري سيار • استفاده از وسايل قابل حمل، از جمله تلفن‌هاي سلولي هوشمند و معمولاً در يك محيط بي‌سيم. معمولاً دستيابي بلادرنگ به اطلاعات، برنامه‌هاي كاربردي و ابزارها وجود دارد و تا اين اواخر، فقط از يك كامپيوتر دسك‌تاپ قابل دسترسي است. 2-38

39. تجارت الكترونيكي در محيط بي‌سيم • تجارت سيار • تجارت الكترونيكي كه از طريق وسايل بي‌سيم انجام مي‌شود. • كسب‌وكار سيار • تعريف گسترده‌تري از تجارت سيار كه در آن كسب‌وكار الكترونيكي در يك محيط بي‌سيم انجام مي‌شود. 2-39

40. تجارت الكترونيكي در محيط بي‌سيم • انقلاب سيار • سازمان‌ها، فناوري‌هاي كامپيوتري سيار را به دلايلي پذيرفته‌اند: • بهره‌وري بهبود يافته كاركنان در اين حوزه • پشتيباني از ارتباط بي‌سيم از سيار بودن به سرعت در حال رشد است. • برنامه‌هاي كاربردي بيشتري مي‌توانند هم به صورت Online و هم به صورت Offline اجرا شوند. • قيمت كامپيوترهاي نوت‌بوك، وسايل دستي بي‌سيم و تلفن‌هاي هوشمند به‌طور مستمر رو به كاهش است، در حالي كه قابليت‌هاي آن‌ها افزايش مي‌يابد. 2-40

41. تجارت الكترونيكي در محيط بي‌سيم • تعهد تجارت سيار • تجارت مكان محور (LBC) • كاربردي از تجارت سيار كه مشترياني را هدف قرار مي‌دهد كه مكان، ارجحيت‌ها و نيازهاي آن‌ها به صورت بلادرنگ شناخته شده است. • پذيرش تجارت سيار • هر چند هم‌اكنون موانع متعددي براي پذيرش گسترده تجارت سيار وجود دارد، بيشتر شركت‌ها هم‌اكنون استراتژي خود را به دنياي موبايل برده‌اند. 2-41

42. رقابت در اقتصاد ديجيتال و تأثير آن بر صنايع • اكوسيستم اينترنت • مدل كسب و كار اقتصاد اينترنت 2-42

43. رقابت در اقتصاد ديجيتال و تأثير آن بر صنايع • موانع ورود كاهش مي‌يابند. • افزايش شركاي مجازي • فراواني بازارهاي مناسب • تمايز و شخصي‌سازي • هزينه‌هاي جستجوي پايين‌تر براي خريداران • مقايسه‌هاي سريع • قيمت‌هاي پايين‌تر • خدمات مشتري

44. رقابت در اقتصاد ديجيتال و تأثير آن بر صنايع • تمايز • فراهم كردن يك محصول يا خدمتي كه منحصربه‌فرد است. • شخصي‌سازي • توانايي طراحي يك محصول، خدمات يا محتواي وب براي ارجحيت‌هاي كاربر خاص 2-44

45. رقابت در اقتصاد ديجيتال و تأثير آن بر صنايع • تحليل رقابتي پورتر در يك صنعت • مدل نيروهاي رقابتي • مدل ابداعي پورتر كه بيان مي‌كند پنج نيروي اصلي رقابت، ساختار صنعت و نحوه تقسيم‌بندي ارزش اقتصادي بين صنعت‌گران را در يك صنعت تعيين مي‌كند؛ تحليل اين نيروها به شركت‌ها كمك مي‌كند استراتژي رقابتي خود را توسعه دهند. 2-45

46. رقابت در اقتصاد ديجيتال و تأثير آن بر صنايع • تأثير بر بهداشت و درمان • خود درماني به سرعت در حال رشد است. • مقدار اطلاعات پزشكي رايگان در حال انفجار است. • توانمندسازي بيمار مهم است. • افزايش تعامل الكترونيكي بين بيماران، بيمارستان‌ها، داروخانه‌ها و غيره. • افزايش بيمارستان‌هاي ديجيتال و امكانات بهداشتي ديگر • داده‌هاي جمع‌آوري شده درباره بيماران در ميزان و كيفيت در حال رشد است. • دستيابي آسان و مشترك به داده بيمار • مراقبت از سالخوردگان و ساير انواع مراقبت‌ها به خاطر سيستم‌هاي بي‌سيم بهبود زيادي يافته‌اند • افزايش نياز به محافظت از مسائل خصوصي بيمار و هزينه‌هاي مربوطه 2-46

47. تأثيرات تجارت الكترونيكي بر سازمان‌ها و فرآيندهاي كسب و كار شكل 9-2 چارچوب كاري تحليل تأثيرات 2-47

48. تأثيرات تجارت الكترونيكي بر سازمان‌ها و فرآيندهاي كسب و كار • تأثيرات بازارهاي الكترونيكي بر بازاريابي مستقيم B2C • تصوير شركت يا نشان تجاري • سفارشي‌سازي • آگهي بازرگاني • سيستم‌هاي سفارش‌دهي • عمليات بازار • دسترس‌پذيري • تبليغ محصول • كانال فروش جديد • صرفه‌جويي‌هاي مستقيم • زمان چرخه كاهش يافته • خدمات مشتريان بهبود يافته 2-48

49. تأثيرات تجارت الكترونيكي بر سازمان‌ها و فرآيندهاي كسب و كار • تغيير شكل سازمان‌ها • آموزش سازماني و فناوري • ماهيت تغييرپذير كار • تعريف مجدد سازمان‌ها • قابليت‌هاي محصول بهبود يافته و جديد • مدل‌هاي كسب و كار و سفارش صنعتي جديد • بهبود زنجيره تأمين 2-49

50. تأثيرات تجارت الكترونيكي بر سازمان‌ها و فرآيندهاي كسب و كار شكل 11-2 چگونگي انجام كار سازمان به صورت Online: نمونه‌اي از كفش‌هاي Nike 2-50