Beleid en communicatie Deel Beleid Cursus Master na Master in Jeugdgezondheidszorg Hilde Dierckx

1. Beleid en communicatie • Deel Beleid • Cursus • Master na Master in • Jeugdgezondheidszorg • Hilde Dierckx • 2012-2013 • 26.01.2013

2. Thema’s van de cursus • Inleiding • Organisatieleer • Zelfkennis • Teamrollen • Leiderschapsstijlen • Kwaliteit • Netwerken • Overheidsbeleid • …. • Met enkele oefeningen!

3. Thema’s van de cursus • Inleiding • Organisatieleer • Zelfkennis • Teamrollen • Leiderschapsstijlen • Kwaliteit • Netwerken • Overheidsbeleid • ….

4. Kwaliteit Behandelde onderwerpen: Regelgeving Instrumenten

5. Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

6. Kwaliteitszorg Rechtsbron • Artikelen 94 tot en met 101 van het Decreet van 1 december 1998 betreffende de centra voor leerlingenbegeleiding

7. Kwaliteitszorg Definitie • Kwaliteitszorg = deel van de managementaanpak van het CLB dat de kwaliteit van de werking bewaakt

8. Kwaliteitszorg Doel • Op een kwaliteitsvolle manier streven naar strategische doelstellingen opdat zowel de leerlingen, de ouders of de school, als de personeelsleden een maximale tevredenheid ervaren en dat zowel op korte als op lange termijn

9. Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

10. Kwaliteitsbeleid Definitie De expliciete en operationele definiëring van de kwaliteitsdoelstellingen die door het centrum zelf zijn bepaald of door de regering zijn opgelegden die het centrum geacht wordt te bereiken

11. Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid is gericht: • op een verantwoorde dienstverlening aan de leerling, de ouders en de school,die rekening houdt met: • de doeltreffendheid van die dienstverlening • de doelmatigheid van die dienstverlening • de continuïteit van die dienstverlening • de maatschappelijke aanvaardbaarheid van die dienstverlening

12. Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid is gericht: • op een respectvolle begeleiding van de leerling, de ouders en de school, m.n.: • het persoonlijk onthaal • de bescherming van de persoonlijke levenssfeer • de informatie en de inspraak van de cliënt • de behandeling van eventuele klachten

13. Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid vereist minimaal : • een voortdurende voortgangsbewaking • beheersing en verbetering van de processen

14. Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

15. Kwaliteitshandboek Definitie • Een document waarin volgende zaken beschreven worden: • de visie van het kwaliteitsbeleid • de kwaliteitsdoelstellingen • het kwaliteitssysteem, d.i.: • de organisatiestructuur • de procedures • de processen • de evaluaties • de middelen die nodig zijn om het kwaliteitsbeleid te implementeren • de thema's waarop het kwaliteitsbeleid zich richt

16. Kwaliteitshandboek De thema’s van het kwaliteitsbeleid zijn: • thema's gekozen door het CLB die betrekking hebben op de verantwoorde dienstverlening aan de leerling, de ouders en de school • thema's gekozen door het CLB die betrekking hebben op een respectvolle begeleiding van de leerling, de ouders en de school • bijkomende thema’s opgelegd door de Vlaamse Regering

17. Kwaliteitshandboek Kwaliteitsindicatoren • Aan de thema's zijn kwaliteitsindicatoren verbonden • Kwaliteitsindicatoren zijn gestandaardiseerde meetfactoren die een aanwijzing geven • van de wijze waarop de processen verlopen om de kwaliteitsdoelstellingen te bereiken • van het bereikte resultaat van de dienstverlening in functie van die doelstellingen

18. Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

19. Kwaliteitsplan Definitie • Een document dat de specifieke praktijken, middelen en processen, die relevant zijn voor de kwaliteitsverbetering voor een bepaalde dienstverlening, stap voor stap uiteenzet. • Het kwaliteitsplan • operationaliseert het kwaliteitshandboek • toont aan dat het CLB zijn processen beheerst en voortdurend verbetert

20. Kwaliteitsplan Inhoud • een omschrijving van de bestaande situatie • een omschrijving van de geformuleerde concrete kwaliteitsdoelstellingen binnen thema's die in het kwaliteitswerkplan zijn vermeld • de meetinstrumenten en procedures waarmee volgende zaken worden getoetst: • de vorderingen inzake kwaliteit • de tevredenheid van de leerling, de ouders en de school; • de termijnen waarbinnen het CLB zijn kwaliteitsdoelstellingen wil bereiken • de periodiciteit van detoetsing van de kwaliteit en van de cliënttevredenheid • de eventuele samenwerkingsprotocollen

21. Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

22. Toezicht Procedure • CLB moet personeelslid met voldoende expertise aanwijzen als contactpersoon • Inspectie gaat na of het kwaliteitshandboek en het kwaliteitsplan aan de voorwaarden voldoen • CLB moet gegevens registreren die met zijn kwaliteitsbeleid, kwaliteitshandboek en kwaliteitsplan verband houden en die noodzakelijk zijn voor het toezicht op de naleving van de geldende regels • De regering legt om de zes jaar een rapport over de evolutie van de kwaliteitszorg voor aan het Vlaams Parlement

23. Kwaliteit Behandelde onderwerpen: Regelgeving Instrumenten

24. Instrumenten Behandelde onderwerpen: Proza-zw Voorbeeld CGG VBO

25. Proza-zw Wat • Proza-zw is een instrument voor kwaliteitszorg in de zorg- en welzijnssector • Het gaat om kwaliteitszorg die: • Door zoveel mogelijk betrokkenen gericht en systematisch wordt toegepast in een organisatie • Gericht is op alle relevante kernprocessen • Gericht is op alle relevante input- en output-factoren • Geïntegreerd is in het beleid en het beheer van de organisatie • Gebaseerd op EFQM-model (European Foundation for Quality Management)

26. Proza-zw Doel • Zelfdiagnose en sterkte-zwakte analyse van alle relevante aspecten in een omvattend kader • Om zo concrete verbeterdoelen en verbeter-trajecten op te zetten

27. Proza-zw Aandachtsgebieden van EFQM • Organisatiegebieden • Leiderschap • Strategie en beleid • Management van medewerkers • Management van middelen • Management van processen • Resultaatsgebieden • Waardering door medewerkers • Waardering door cliënten & leveranciers • Waardering door maatschappij • Waardering door bestuur en financiers

28. Proza-zw Vertaling van de aandachtsgebieden van EFQM

29. Proza-zw Ontwikkelingsfasen • Persoonsgebonden en variabele kwaliteit • Ad hoc oplossingen • Beperkte ervaringsuitwisseling • Informele kwaliteitscultuur • Gebrek aan systematiek • Vooral kortetermijndenken

30. Proza-zw Ontwikkelingsfasen • Begin van procesmatig denken & start systematiek • Formulering van noden en prioriteiten • Regelmatige ervaringsuitwisseling • Algemeen kwaliteitsbewustzijn • Gerichtheid op globale afspraken • Nog gebrek aan systematiek

31. Proza-zw Ontwikkelingsfasen • Professionalisering en waarborg van kwaliteit • Beschikbaarheid van gegevens • Schriftelijke en expliciete afspraken • Planmatige aanpak • Effectieve communicatie en overleg • Hoge betrouwbaarheid • Een werkend klachtensysteem

32. Proza-zw Ontwikkelingsfasen • Systematische vernieuwing & continue verbetering • Geregelde analyse en beoordeling • Goed gebruik van indicatoren • Structurele probleemdetectie • Continue vernieuwing • Grote betrokkenheid van medewerkers • Synergetische effecten

33. Proza-zw Ontwikkelingsfasen • Externe gerichtheid en erkenning van expertise • Externe samenwerking in alle relevante gebieden • Erkenning van expertise door derden • Steeds verder positief evoluerende indicatoren • Toonaangevend en trendsettend beleid

34. Proza-zw Diagnose-instrument • Vragenlijst • 9 aandachtsgebieden • 70 aandachtspunten • 25 concrete vragen per aandachtspunt • Effect: • Men kent zijn niveau van kwaliteitszorg • Men heeft veel concrete verbeterpunten geïdentificeerd

35. Proza-zw Diagnose-instrument • Voorbeeld van vragen • Worden de meeste vergaderingen goed voorbereid en geleid? • Worden taakafspraken in vergaderingen systematisch en efficiënt opgevolgd? • Wordt de teamwerking en de kwaliteit van vergaderingen regelmatig geëvalueerd? • Dwingt de aanpak van teamwerk door het personeel ook bij derden respect af?

36. Proza-zw Stappen in de zelfevaluatie • Individuele zelfevaluatie • Inventaris van de zelfevaluaties • Consensus in groepsvergadering • Opstellen van verbeterdoelen • Geïntegreerd evaluatierapport • Kwaliteitsplan met prioritaire verbetertrajecten

37. Instrumenten Behandelde onderwerpen: Proza-zw Voorbeeld CGG VBO

38. 2005-2008

39. 2005

40. 2005

41. 2005

42. 2008

43. 2008

44. Thema’s van de cursus • Inleiding • Organisatieleer • Zelfkennis • Teamrollen • Leiderschapsstijlen • Kwaliteit • Netwerken • Overheidsbeleid • ….

45. Netwerken Uitgangspunten context • hoge eisen samenleving • prevalentie GGZ-problemen: cijfergegevens • impact GGZ-stoornissen: functioneren, kost • 1ste lijn = ‘natuurlijke’ ingangspoort • subsidiariteit van zorg • holistische visie op gezondheid: kwaliteit van leven • ‘vermaatschappelijking’ van de zorg: # rollen

46. Netwerken Dynamiek van organisaties • kenmerken organisatie: doel, structuur en cultuur • Mintzberg: professionele bureaucratie • differentiatie en integratie: complementair; integratieprincipe = basiskenmerk organisatie • toenemende wederzijdse afhankelijkheid actoren • samenwerkingsrelaties i.f.v. strategie • belang van kennisuitwisseling en innovatie

47. Organisatieprincipes Vorming van netwerken • objectivering van het probleem • doelstelling en opdracht van het netwerk • actoren: # en aanvullende expertise • communicatieprocedures: wederzijds vertrouwen • schriftelijke overeenkomst • coördinatie en management van het netwerk • effectief evaluatiesysteem

48. Organisatieprincipes Criteria van samenwerking i.f.v. uitbouw netwerken • diversiteit partners: # levensdomeinen • nabijheid partners: bereikbaarheid, draagvlak • functioneel overleg, gemeenschappelijk werkingsgebied • ontwikkeling expertise: caseload, voortrekkersrol • patiëntgerichte methodieken: casemanagement, trajectbegeleiding • organisatie samenwerking: formeel/informeel, leiderschap, doel, afspraken, evaluatie

49. Organisatieprincipes Randvoorwaarden i.f.v. uitbouw netwerken • aandacht bevindingen ‘werkvloer’: functioneel • administratieve en personele relaties: hefboom • faciliterende regelgeving: éénvormig beleid • vlaams: integrale jeugdhulpverlening/zorgregio’s • federaal: zorgvernieuwingsprojecten/ therapeutische projecten • flexibele financieringstechnieken: pooling/terbeschikkingstelling/art. 107 • ondersteuning op provinciaal niveau via overlegplatforms

50. Organisatieprincipes Netwerkvorming = onontkoombaar • toename actoren: differentiatie, specialisatie en compartimentering • complexe (samenlevings-)problemen vereisen integrale aanpak • wederzijdse afhankelijkheid neemt toe vraag: effect van samenwerking op zorg?? (outcome/output)