Pomoc publiczna w świetle projektów współfinansowanych ze środków UE

1. Pomoc publiczna w świetle projektów współfinansowanych ze środków UE Maciej Zasłona Gdańsk, 29 czerwca 2010

2. Art. 107, ust.1 TFUE • Wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

3. Przesłanki z art. 107, ust.1 TFUE

4. Różnica pomiędzy pomocą de minimis a pomocą publiczną

5. Różnica pomiędzy pomocą de minimis a pomocą publiczną Pomoc de minimis Pomoc publiczna

6. Kategorie pomocy publicznej • Pomoc regionalna. • Pomoc horyzontalna. • Pomoc sektorowa. • Pomoc de minimis – jako osobna kategoria, nie spełniająca wszystkich przesłanek art. 107, ust.1 TFUE

7. Przykładowe orzeczenia ETS • Korzyść ekonomiczna: sprawa C-200/97 – Ecotrade Srl przeciwko AFS. • Środki publiczne: sprawa C-482/99 – Republika Francji przeciwko Komisji WE. • Wpływ na wymianę handlową: sprawa C-382/99 – Królestwo Niderlandów przeciwko Komisji WE.

8. Beneficjent pomocy • Podmiot prowadzący działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie reguły konkurencji określonej w przepisach części trzeciej tytułu VI rozdziału 1 TWE (art. 2 ust. 17 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej). • Wszelka działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług na danym rynku jest działalnością gospodarczą (decyzja ETS w sprawie C-35/96 – Komisja WE przeciwko Republice Włoskiej).

9. Beneficjent pomocy • Wszystkie kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. • Niezależnie od formy prawnej i źródeł finansowania. • Nie ma znaczenia fakt, czy są nastawione na zysk (istotny jest fakt osiągania przychodu). • Podmioty sektora publicznego, w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

10. Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013

11. Podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie transportu multimodalnego w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych.

12. Podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie portów lotniczych w ramach regionalnych programów operacyjnych. • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach regionalnych programów operacyjnych.

13. Efekt zachęty w RPI • Pomoc przyznana MŚP wywołuje efekt zachęty, jeśli beneficjent przed rozpoczęciem prac nad projektem złożył wniosek o przyznanie pomocy. • Pomoc przyznana dużym przedsiębiorstwom wywołuje efekt zachęty jeśli, oprócz spełnienia powyższego warunku, dokumentacja przygotowana przez beneficjenta zakłada spełnienie jednego lub więcej z poniższych kryteriów: • znaczące zwiększenie rozmiaru projektu/działania dzięki środkowi pomocy; • znaczące zwiększenie zasięgu projektu/działania dzięki środkowi pomocy; • znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie dzięki środkowi pomocy; • znaczące przyspieszenie zakończenia projektu lub działania; • w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej fakt, że w przypadku braku pomocy projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze objętym pomocą.

14. Pojęcie „nowej inwestycji” • Nowa inwestycja oznacza inwestycję w aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego bądź rozpoczęciem działalności, która wiąże się z zasadniczą zmianą produktu lub procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie. • Nowa inwestycja oznacza również inwestycje w transfer technologii poprzez nabycie praw patentowych, licencji, know-how lub nieopatentowanej wiedzy technologicznej.

15. Wydatki kwalifikowane RPI • Nieruchomości zabudowane. • Nieruchomości niezabudowane. • Infrastruktura towarzysząca. • Środki trwałe: maszyny, urządzenia z wyłączeniem zakupu środków transportu w przedsiębiorstwach prowadzących działalność transportową. • Wartości niematerialne i prawne (100% - MSP, 50% - pozostałe).

16. Dodatkowe warunki RPI • Inwestycja musi być utrzymana w regionie przez okres pięciu lat od dnia jej zakończenia lub trzech lat w przypadku MSP od dnia zakończenia inwestycji. • Maksymalna intensywność pomocy: • Duże przedsiębiorstwa – 40% • Średnie przedsiębiorstwa – 50% • Małe przedsiębiorstwa – 60%

17. RPI w RPO dla woj. Pomorskiego • 1.1.2.Małe i średnie przedsiębiorstwa • 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości • 1.5.1. Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych • 1.5.3. Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych – wsparcie pozadotacyjne • 2.1. Infrastruktura edukacyjna i naukowo-dydaktyczna • 2.2.1. Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego • 2.2.2. Rozwój usług społeczeństwa informacyjnego • 3.1. Rozwój i integracja systemów transportu zbiorowego • 3.2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne • 3.2.2. Inwestycje zwiększające potencjał rozwojowy miast • 3.3. Infrastruktura rozwoju miast – wsparcie pozadotacyjne

18. RPI w RPO dla woj. Pomorskiego • 4.2. Rozwój regionalnej infrastruktury kolejowej • 4.3. Rozwój i poprawa dostępności węzłów transportowych • 5.1. Gospodarka odpadami • 5.6. Energia odnawialna i poszanowanie energii – wsparcie pozadotacyjne • 6.1. Infrastruktura wzmacniająca potencjał turystyczny • 6.2. Promocja i informacja turystyczna • 6.3. Regionalne dziedzictwo kulturowe o potencjale turystycznym

19. RPI w RPO dla woj. Pomorskiego • 6.4.Wspieranie i zachowanie walorów przyrodniczych • 7.1. Infrastruktura ochrony zdrowia • 8.1.2. Lokalna infrastruktura wspierająca rozwój Gospodarczy • 8.2. Lokalna infrastruktura ochrony środowiska • 9.1. Lokalna infrastruktura edukacyjna, sportowa i kultury • 9.2. Lokalna infrastruktura ochrony zdrowia

20. Globalna wartość pomocy de minimis • Globalna wartość pomocy de minimis uzyskanej przez beneficjenta pomocy nie może przekroczyć wysokości: • 200 tys. euro, lub • 100 tys. euro – w przypadku beneficjenta pomocy prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego, w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch lat kalendarzowych go poprzedzających. • Obowiązek ustalenia wysokości uzyskanej pomocy de minimis najpóźniej do dnia podpisania umowy z beneficjentem pomocy.

21. Pomoc de minimis w spółkach • Gdy o pomoc de minimis we własnym imieniu występuje wspólnik w spółce, aby zsumować uzyskaną przez niego pomoc de minimis, należy doliczyć pomoc udzieloną spółce, w której wspólnik ten ma udziały, obliczoną proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki. • Gdy o pomoc de minimis występuje spółka (wspólnicy w imieniu spółki), wtedy należy zsumować pomoc de minimis udzieloną spółce (zaświadczenia de minimis na spółkę) z wszelką pomocą udzieloną bezpośrednio wspólnikom (zaświadczenia de minimis na wspólnika).

22. Zakup środków transportu w przedsiębiorstwie • Wykluczona jest możliwość zakupu pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów, dopuszczalna jest modernizacja posiadanych pojazdów: np. wyposażenie auta w skrzynię termoizolacyjną (chłodnię). • Zakup minibusów przystosowanych do przewozu osób, kwalifikuje się do uzyskania pomocy de minimis, o ile przedsiębiorca nie prowadzi jednocześnie działalności w zakresie transportu towarów.

23. Wydatki kwalifikowane pomocy de minimis • Katalog wydatków kwalifikowanych pomocy de minimis jest – co do zasady – otwarty. • Doprecyzowany jest w Wytycznych dla beneficjentów RPO woj. pomorskiego.

24. De minimis w RPO dla woj. pomorskiego • 1.1.1.Mikroprzedsiębiorstwa • 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości • 1.5.3. Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych – wsparcie pozadotacyjne • 1.6.1. Promowanie atrakcyjności regionu • 3.2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne • 3.3. Infrastruktura rozwoju miast – wsparcie pozadotacyjne • 5.6. Energia odnawialna i poszanowanie energii – wsparcie pozadotacyjne

25. Pozostałe podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w ramach regionalnych programów operacyjnych: • 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości

26. Pozostałe podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach regionalnych programów operacyjnych: • 1.5.1. Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych • 1.5.2. Wsparcie regionalnych procesów proinnowacyjnych • 2.1. Infrastruktura edukacyjna i naukowo-dydaktyczna • 2.2.1. Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego • 5.4. Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych • 5.5. Infrastruktura energetyczna i poszanowanie energii

27. Pozostałe podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych: • 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości • 1.5.2. Wsparcie regionalnych procesów proinnowacyjnych

28. Pozostałe podstawy udzielania pomocy • Rozporządzenie MRR w sprawie udzielania pomocy na inwestycje z zakresie transportu multimodalnego w ramach regionalnych programów operacyjnych: • 4.3. Rozwój i poprawa dostępności węzłów transportowych

29. Program Operacyjny Kapitał Ludzki, 2007-2013 – komponent regionalny

30. Dwa rodzaje szkoleń • Szkolenie ogólne: szkolenie teoretyczne lub praktyczne, prowadzące do zdobycia przez pracownika kwalifikacji, które będzie można wykorzystać zarówno na obecnym stanowisku pracy u danego beneficjenta pomocy, jak również na przyszłych stanowiskach pracy, u innych pracodawców lub na innych polach działalności zawodowej. • Szkolenie specjalistyczne: szkolenie teoretyczne lub praktyczne, prowadzące do zdobycia przez pracownika kwalifikacji zasadniczo i bezpośrednio przydatnych na obecnym lub przyszłym stanowisku pracy u danego beneficjenta pomocy oraz bezpośrednio powiązanych ze specyfiką prowadzonej przez niego działalności, których nie będzie można wykorzystać lub też będą mogły być wykorzystane w ograniczonym stopniu u innych pracodawców lub na innych polach działalności zawodowej.

31. Wydatki kwalifikowane pomocy na szkolenia • Wynagrodzenia oraz obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących szkolenie lub świadczących usługi doradztwa związanego ze szkoleniem. • Podróże służbowe oraz zakwaterowanie osób prowadzących szkolenie, beneficjentów pomocy oraz pracowników beneficjentów pomocy oddelegowanych na szkolenie. • Pokrycie innych kosztów bieżących szkolenia, w tym kosztów materiałów szkoleniowych oraz ich dostawy.

32. Wydatki kwalifikowane pomocy na szkolenia • Najem lub dzierżawę pomieszczeń lub sprzętu związanych bezpośrednio z realizacją szkolenia lub raty spłat wartości początkowej sprzętu, należnej leasingodawcy z tytułu umowy leasingu operacyjnego do wysokości wartości początkowej z dnia zawarcia umowy leasingu, poniesione do dnia zakończenia realizacji projektu szkoleniowego. • Amortyzacja narzędzi i wyposażenia, wyłącznie w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do realizacji projektu szkoleniowego. • Koszty poradnictwa i doradztwa w zakresie, w jakim dotyczą projektu szkoleniowego.

33. Wydatki kwalifikowane pomocy na szkolenia • Koszty ogólne związane z realizacją szkolenia w tym koszty: • obsługi administracyjno-księgowej i finansowej projektu, koszty wynajmu, wyłącznie w przypadku gdy projekt jest realizowany przez projektodawcę będącego jednocześnie beneficjentem pomocy albo na potrzeby danego przedsiębiorcy lub przedsiębiorców powiązanych z nim organizacyjnie, kapitałowo lub gospodarczo oraz • wynagrodzenia beneficjentów pomocy lub pracowników beneficjentów pomocy oddelegowanych na szkolenie obliczone za czas ich faktycznego uczestnictwa w szkoleniu do wysokości sumy kwot pozostałych wydatków kwalifikowalnych określonych w ww. pkt., przy czym wydatki na wynagrodzenie nie mogą przekroczyć wysokości wkładu prywatnego beneficjenta pomocy.

34. Proporcje wynagrodzeń do kosztów szkolenia

35. Maksymalne intensywności pomocy na szkolenia • Szkolenie specjalistyczne – 25% kk. • Szkolenie ogólne – 60% kk. (maks. do 80% kk.). • Premie punktowe: • + 10 pp. w przypadku gdy beneficjentem jest średnie przedsiębiorstwo, • + 20 pp. w przypadku gdy beneficjentem jest małe przedsiębiorstwo, • + 10 pp. jeśli szkoleni są pracownicy znajdujący się w gorszym położeniu.

36. Obliczanie wkładu prywatnego do projektu • Opis skrótów: • WP – wkład prywatny. • WKKP – wydatki kwalifikowane objęte pomocą publiczną. • INT – maksymalna intensywność pomocy. • Wkład prywatny w formie gotówki: • WP = WKPP bez wynagrodzeń uczestników x (100% – INT) • Wkład prywatny w formie wynagrodzeń uczestników szkolenia oraz ich pracodawców: • WP = (WKPP bez wynagrodzeń uczestników / INT) – WKPP bez wynagrodzeń uczestników • Wkład prywatny w formie mieszanej: • WP = WKPP x (100 – INT)

37. Formy pomocy na subsydiowane zatrudnienie • Refundacja wynagrodzeń za nowozatrudnionych pracowników. • Pokrycie dodatkowych kosztów zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych: • adaptacja pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb pracowników niepełnosprawnych, • adaptacja lub zakupu sprzętu na użytek pracowników niepełnosprawnych, • zatrudnienie pracownika na czas poświęcony wyłącznie pomocy pracownikowi niepełnosprawnemu. • Wyposażenie/doposażenie subsydiowanych miejsc pracy (pomoc de minimis) – w projektach konkursowych wyłącznie w połączeniu z refundacją wynagrodzeń.

38. Efekt zachęty w pomocy na subsydiowane zatrudnienie • Warunek 1: należy uznać, że efekt zachęty za spełniony, jeżeli beneficjent pomocy złoży wniosek o dofinansowanie do właściwej instytucji przed rozpoczęciem realizacji projektu. • Warunek 2: • efektem zrealizowanego projektu powinien być wzrost netto liczby pracowników znajdujących się w szczególnie lub bardzo niekorzystnej sytuacji lub pracowników niepełnosprawnych u danego beneficjenta pomocy, w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy, • udokumentowanie poniesienia przez beneficjenta pomocy dodatkowych wydatków związanych z zatrudnieniem pracownika niepełnosprawnego, których beneficjent pomocy nie poniósłby, gdyby zatrudnił w to miejsce pracownika pełnosprawnego.

39. Warunki udzielenia pomocy w formie refundacji wynagrodzeń • Wzrost netto liczby: • pracowników ogółem oraz • pracowników w szczególnie niekorzystnej sytuacji w porównaniu ze średnią z 12 poprzednich m-cy.

40. Warunki udzielenia pomocy w formie refundacji wynagrodzeń • Brak konieczności wzrostu netto liczby pracowników, jeżeli stanowisko na które zatrudniany jest pracownik zwolniło się: • w wyniku dobrowolnego odejścia pracownika, • przejścia pracownika na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, • dobrowolnej redukcji czasu pracy, • zgodnego z prawem zwolnienia pracownika za naruszenie obowiązków zawodowych. • Osoba zatrudniana musi spełniać jedną z przesłanek pracownika znajdującego się: • w szczególnie niekorzystnej sytuacji lub • w bardzo niekorzystnej sytuacji.

41. Warunki udzielenia pomocy w formie refundacji wynagrodzeń • Obowiązek nieprzerwanego zatrudnienia pracowników w szczególnie niekorzystnej sytuacji przez okres co najmniej 12 m-cy (pracownicy w bardzo niekorzystnej sytuacji przez 24 m-ce), a umowa o pracę może zostać rozwiązana tylko w przypadku naruszenia przez pracownika obowiązków pracowniczych. • W przypadku gdy okres zatrudnienia jest krótszy niż 12 m-ce (24 m-ce), pomoc przyznana beneficjentowi pomocy powinna zostać pomniejszona proporcjonalnie.

42. Koszty kwalifikowane pomocy w formie refundacji wynagrodzeń • Zatrudnienie pracowników w szczególnie niekorzystnej sytuacji – 12 miesięczne koszty ich płac. • Zatrudnienie pracowników w bardzo niekorzystnej sytuacji – 24 miesięczne koszty ich płac. • Koszty płac: • deklarowane wynagrodzenie brutto dla nowozatrudnianych osób, • obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne za nowozatrudnianych osób, które ponoszone są przez pracodawcę (ubezpieczenie rentowe, emerytalne, wypadkowe), • składki na FP oraz FGŚP nie są kosztem kwalifikowanym.

43. Pomoc w Priorytecie VI PO KL • Pomoc na subsydiowanie zatrudnienia: • subsydiowanie zatrudnienia / prace interwencyjne (Działanie 6.1.1 / Działanie 6.1.3) • doposażenie lub wyposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego w ramach prac interwencyjnych (Działanie 6.1.3) • doposażenie lub wyposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego (Działanie 6.1.3) • Pomoc na szkolenia: • szkolenia dla kadr instytucji rynku pracy działających na terenie regionu (z wyłączeniem Publicznych Służb Zatrudnienia) powiązane ze specyfiką zadań realizowanych przez te instytucje na regionalnym rynku pracy (Poddziałanie 6.1.1).

44. Pomoc w Priorytecie VI PO KL • Pomoc de minimis: • przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, w tym pomoc prawna, konsultacje i doradztwo związane z podjęciem działalności gospodarczej (Poddziałanie 6.1.3) • przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości (w tym w formie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej) (Działanie 6.2) wsparcie pomostowe w okresie do 6 / do 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej (w tym finansowe wsparcie pomostowe, szkolenia oraz doradztwo) (Działanie 6.2) • wydatki związane z obsługą projektu subsydiowanego zatrudnienia, w przypadku, gdy projekt realizowany jest przez projektodawcę będącego beneficjentem pomocy lub na potrzeby danego przedsiębiorstwa, albo przedsiębiorców powiązanych z nim organizacyjnie, kapitałowo lub gospodarczo.

45. Pomoc w Priorytecie VII PO KL • Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej Nr 588/2005, wsparcie udzielone na rzecz ZAZ nie stanowi pomocy publicznej w rozumieniu art. 87 ust 1 TWE, ponieważ prowadzona przez nie działalność nie stanowi co do zasady działalności gospodarczej, a służy jedynie realizacji podstawowego celu publicznego, jakim jest rehabilitacja oraz reintegracja zawodowa osób niepełnosprawnych (rozszerzająco tą interpretacją obejmuje się także CIS i KIS). • Niemniej jednak, podmiot udzielający pomocy podejmując decyzję o przyznaniu dofinansowania na rzecz konkretnego podmiotu powinien każdorazowo zbadać formę, jak również cel prowadzonej działalności, aby ustalić, czy podmiot ten nie jest beneficjentem pomocy publicznej.

46. Pomoc w Priorytecie VII PO KL • Pomoc na subsydiowane zatrudnienie: • subsydiowanie zatrudnienia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (Poddziałanie 7.2.1) • Pomoc na szkolenia: • szkolenia adresowane do podmiotów ekonomii społecznej, które obok podstawowej działalności aktywizacyjno-zawodowej prowadzą również działalność gospodarczą na zasadach komercyjnych (Poddziałanie 7.2.1) • Pomoc de minimis: • wydatki związane z obsługą projektu subsydiowanego zatrudnienia, w przypadku, gdy projekt realizowany jest przez projektodawcę będącego beneficjentem pomocy lub na potrzeby danego przedsiębiorstwa, albo przedsiębiorców powiązanych z nim organizacyjnie, kapitałowo lub gospodarczo.

47. Pomoc w Priorytecie VII PO KL • Poddziałanie 7.2.2 • Wsparcie dla utworzenia i/lub funkcjonowania (w tym wzmocnienia potencjału) instytucji otoczenia sektora ekonomii społecznej, świadczących w ramach projektu w sposób komplementarny i łączny: • usługi prawne, księgowe, marketingowe • doradztwo (indywidualne i grupowe, m.in. w postaci punktów lub centrów doradztwa, inkubatorów społecznej przedsiębiorczości tworzących wspólną infrastrukturę rozwoju) • szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społeczne.

48. Pomoc w Priorytecie VIII PO KL • Pomoc na szkolenia: • ogólne i specjalistyczne szkolenia oraz doradztwo związane ze szkoleniami dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw, m.in. w zakresie zarządzania, wdrażania technologii produkcyjnych przyjaznych środowisku, wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych (Poddziałanie 8.1.1) • szkolenia dla przedsiębiorców wspomagające proces zmiany profilu przedsiębiorstwa (Poddziałanie 8.1.2) • podnoszenie świadomości pracowników i kadr zarządzających modernizowanych firm w zakresie możliwości i potrzeby realizacji projektów wspierających procesy zmian poprzez szkolenia (8.1.2) • szkolenia przekwalifikowujące i usługi doradcze w zakresie wyboru nowego zawodu i zdobycia nowych umiejętności zawodowych (w tym indywidualne plany działań i pomoc w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia) (Poddziałanie 8.1.2)

49. Pomoc w Priorytecie VIII PO KL • Pomoc de minimis: • wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą – przyznanie środków finansowych na uruchomienie działalności oraz wsparcie pomostowe (Poddziałanie 8.1.2), • tworzenie lub realizacja programów zwolnień monitorowanych, w tym w zakresie obejmującym szkolenia lub doradztwo, o ile łącznie są spełnione następujące warunki (Poddziałanie 8.1.2): • pracodawca jest obowiązany, na podstawie odrębnych przepisów, do zapewnienia pracownikom wsparcia w postaci szkoleń, • pracownik po otrzymaniu wsparcia w postaci szkoleń zostanie ponownie zatrudniony u tego samego pracodawcy, • staże oraz szkolenia praktyczne dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oraz dla pracowników naukowych w przedsiębiorstwach (Poddziałanie 8.2.1).

50. Pomoc w Priorytecie VIII PO KL • Pomoc na doradztwo: • doradztwo dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności w zakresie ekonomii, finansów, zarządzania zasobami ludzkimi z wyłączeniem doradztwa związanego z procesami inwestycyjnymi (Poddziałanie 8.1.1) • doradztwo dla przedsiębiorców wspomagające proces zmiany profilu przedsiębiorstwa (Poddziałanie 8.1.2) • podnoszenie świadomości pracowników i kadr zarządzających modernizowanych firm w zakresie możliwości i potrzeby realizacji projektów wspierających procesy zmian poprzez doradztwo (Poddziałanie 8.1.2). • Pomoc na wypożyczenie wysoko wykwalifikowanego personelu: • staże oraz szkolenia praktyczne dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oraz dla pracowników naukowych w przedsiębiorstwach (Poddziałanie 8.2.1).