David M. Kroenke

1. David M. Kroenke • Database Processing: • Fundamentals, Design, and Implementation • Kapitulli ipestë: • Modelimi i të dhënave me anë të modelit E-R

2. Modelimi i të dhënave • Modelimi i të dhënave është një plan për dizajnimin e databazës. • Modeli i të dhënave është është më i gjeneralizuar dhe abstrakt sesa dizajnimi i databazës. • Është më lehtë të ndryshohet modeli i të dhënave sesa të ndryshohet dizajni i databazës.

3. E-R Modeli • Entity-Relationship modelështë një bashkësi konceptesh dhe simbolesh grafike që mund të përdoren për të krijuar skema konceptuale. • Verzionet • Original E-R model— Peter Chen (1976). • Extended E-R model—Shtojcë e Chen modelit. • Information Engineering (IE)— James Martin (1990); përdor notacionin “crow’s foot” (këmba e sorrës), është i lehtë për ta kuptuar. • IDEF1X—Standard nacional i zhvilluar nga National Institute of Standards and Technology [shikoni Appendix B] • Unified Modeling Language (UML)— The Object Management Group; përkrah metodologjinë e orientuar në objekte [shikoni Appendix C]

4. Entitetet • Diçka që mund të identifikohet dhe që përdoruesi dëshiron ta gjurmoj/hulumtoj • Entity class—koleksion entitetesh të një tipit të dhënë • Entity instance—shfaqja e një entiteti të caktuar • Zakonisht ka më shumë instanca të një entiteti në një klasë entiteti.

5. CUSTOMER:Klasa e entitetit dhe dy instanca të entitetit

6. Atributet • Atributetpërshkruajnë karakteristikat e entiteteve. • Të gjitha instancat e entitetit të një klase të dhënë i kanë atrubutet e njëjta, por variojnë në vlerat e atzre atributeve. • Në modelimin e të dhënave, atributet shënohen me elipsa.

7. EMPLOYEE:Atributetnë Elipsa

8. EMPLOYEE:Atributetnë drejtkëndësh

9. Identifikuesit • Identifikuesitjanë atributet që emërojnë, ose identifikojnë, instancat e entitetit. • Identifikuesi i një instance të entitetit përbëhet nga një apo më shumë atribute të entiteteve. • Identifikuesit e përbërë: Identifikuesit që përbëhen nga dy apo më shumë atribute. • Identifikuesit në modelet e të dhënave bëhen çelësa në dizajnin e databazës: • Entitetet kanë identifikues. • Tabelat (ose relacionet) kanë çelësa.

10. Paraqitje e atributeve të entitetit në modelimin e të dhënave

11. Relacionet • Entitetet mund të ndërlidhen me njëri tjetrin në relacione: • Klasat e relacioneve: ndërlidhje ndërmjet klasave të entitetit • Instancat e relacioneve:ndërlidhje ndërmjet instancave të entitetit • Në modelin orgigjinal E-R, relacionet mund të kenë atribute por sot kjo nuk bëhet përveç në UML. • Klasa e relacionit mund të përfshijë dy apo më shumë klasa entiteti.

12. Shkalla e relacioneve • Shkallae relacionit paraqet numrin e klasave të entitetit në relacion: • Dy entitete kanë relacion binartë shkallës dy. • Tre entitete kanë relacion ternartë shkallës tre.

13. Relacioni binar

14. Relacioni ternar

15. Entitetet dhe Tabelat • Dallimi kryesor ndërmjet entitetit dhe tabelës (relacionit) është se mund të shprehet relacioni ndërmjet entiteteve pa përdorur çelësa të jashtëm. • Kjo e bën më të lehtë punën me entitete në fazat e hershme të dizajnit ku ekzistenca e entiteteve dhe relacioneve ndërmjet tyre nuk është e sigurtë.

16. Kardinaliteti • Kardinalitetinënkupton “count” (njehsim), dhe paraqitet si numër. • Kardinalitetimaksimalështë numri maksimal i instancave të entitetit që mund të participojnë në një relacion.Kardinalitetiminimalështë numri minimal i instancave që mund të participojnë në një relacion.

17. Kardinaliteti Maksimal • Kardinalitetimaksimalështë numri maksimal i instancave të entitetit që mund të participojnë në një relacion. • Ekzistojnë tre tipe të kardinalitetit maksimal: • One-to-One [1:1] • One-to-Many [1:N] • Many-to-Many [N:M]

18. Të tre tipet e Kardinalitetit Maksimal

19. Entitetet prind dhe fëmijë • Në relacionin one-to-many (një-ndaj-shumë) : • Entiteti i anës një të relacionit quhet parent entity (entiteti prind)ose vetëmparent (prind). • Entiteti i anës shumë të relacionit quhet child entity (entiteti fëmijë) ose vetëmchild (fëmijë). • Në figurën më poshtë, EMPLOYEE është prindi dhe COMPUTER është fëmija:

20. Relacioni HAS-A (Ka-Një) • Relacionet që janë diskutuar njihen edhe si relacioneHAS-A (KA-Një): • Çdo instancë e entitetit është në (ka një) relacion me me një tjetër instancë të entitetit: • Një EMPLOYEE ka një ose më shumë COMPUTER. • COMPUTER ka njëEMPLOYEE që e përdor.

21. Kardinaliteti Minimal • Kardinalitetiminimalështë numri minimal i instancave që mund të participojnë në një relacion. • Minimumet në përgjithësi shënohen ose si zero osesi një: • NËSE ështëzero [0]ATËHERËparticipimi në relacion nga entiteti është opcional, dheasnjëinstancë entiteti duhet të participojë në relacion. • NËSE ështënjë [1]ATËHERËparticipimi në relacion nga entiteti është obligativ, dhe së paku një instancë entiteti duhet të participojë në relacion.

22. Shënimi i Kardinalitetit Minimal • Siç është paraqitur në shembujt e sllajdit të ardhshëm: • Kardinaliteti minimal me zero [0]tregon participimopcionaldhe shënohet duke shënuar një shenjë ovalepranë entitetit opcional. • Kardinaliteti minimal me një [1]tregon participim të obligueshëm (mandatory) dhe shënohet duke vendosur vijë vertikale pranë rentitetit të obligueshëm.

23. Leximi i Kardinalitetit Minimal • NËSE shihni një shenjëovaleATËHERË ai entitet është opcional (kardinaliteti minimal me zero [0]). • NËSE shihni një shenjësi vijë vertikaleATËHERË ai entitet është i obligueshëm (kardinaliteti maksimal me [1]).

24. Tre tipet e kardinalitetit minimal

25. Notacioni për modelimin e të dhënave

26. Notacioni për modelimin e të dhënave : ERwin

27. Entitetet e varura nga ID • Entiteti e varura nga IDështë një entitet (fëmijë) identifikuesi i të cilit përfshin identifikuesin e një entiteti tjetër (prind). • Entiteti i varur nga ID është zgjerim logjik apo nën-njësi e prindit: • BUILDING : APARTMENT • PAINTING : PRINT • Kardinaliteti minimal nga entiteti i varur nga ID te prindi është gjithmonë një.

28. ID-Dependent Entities

29. Entitetet Nëntip (Subtype) • Entiteti subtype është rast special i sentitetit supertype (mbitip): • STUDENT :DERIDIPLOMIK oseMASTER • Entiteti supertype i përmban të gjitha atributet e përgjithshme, përderisa entitetet subtype përmbajn atribute specifike. • Entiteti supertype mund të ketë atribut diskriminator (dallues)që e tregon nëntipin.

30. Subtypes (Nëntipe)me Diskriminator Diskriminatori

31. Subtypes: Eksluzive ose Inkluzive • Nëse nëntipet janëeksluzive, një mbitip ndërlidhet me më së shumti një nëntip. • Nëse nëntipet janëinkluzive, një mbitip mund të ndërlidhet me një apo më shumë nëntipe.

32. Subtypes: Eksluzive ose Inkluzive

33. Subtypes (Nëntipet): IS-A (Është) relacionet • Relacionet që lidhin mbitipet dhe nëntipet quhen IS-A relacione, sepse nëntipi Është (IS A)mbitip. • Identifikuesi i mbitipit dhe të gjitha nga nëntipet e tij duhet patjetër të jenë identik, dmth identifikuesi i mbitipit bëhet identifikues i nëntipit të ndërlidhur. • Në OO përdoret eshe si vegël dizajnuese (inheritance)