670 likes | 784 Views
ΜΙΚΡΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΥΡΟΥ – ΕΥΡΗΜΑΤΑ. Τα μικρά θηλαστικά ως ζώα συντροφιάς αποκτούν ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον στην κλινική πράξη και στην Ελλάδα. Απαίτηση των ιδιοκτητών για υψηλού επιπέδου κτηνιατρική περίθαλψη.
E N D
ΜΙΚΡΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΥΡΟΥ –ΕΥΡΗΜΑΤΑ Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τα μικρά θηλαστικά ως ζώα συντροφιάς αποκτούν ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον στην κλινική πράξη και στην Ελλάδα. • Απαίτηση των ιδιοκτητών για υψηλού επιπέδου κτηνιατρική περίθαλψη. • Προϋπόθεση για ορθή διάγνωση και θεραπεία είναι η λήψη δειγμάτων αίματος και ούρου. Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Κρικητός (χάμστερ) με οφθαλμολογικό πρόβλημα Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Κουνέλι πριν και μετά την ορχεοτομή Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΕΣΑ • κατάλληλα μέσα συγκράτησης • βελόνες, σύριγγες και σωληνάκια συλλογής αίματος πρέπει να έχουν μέγεθος ανάλογο των αγγείων του ζώου Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση • Τα μικρά θηλαστικά έχουν ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά • Απαιτούνται πολύ προσεκτικοί χειρισμοί κατά τη συγκράτησή τους Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση …. ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ Κατά τον χειρισμό των ζώων πρέπει: • να επιλέγεται η ασφαλέστερη μέθοδος • να περιορίζεται το ενδεχόμενο καταπόνησης, τραυματισμού ή και αιφνίδιου θανάτου του ζώου Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σωληνάκια αιμοληψίας ● Χρησιμοποιούνται 3 είδη σωληνάκια • για τις αιματολογικές εξετάσεις: - σωληνάκια με αντιπηκτικό EDTA • για τις βιοχημικές εξετάσεις: - σωληνάκια με αντιπηκτικό λίθιο ηπαρίνη (lithiumheparin) για λήψη πλάσματος - σωληνάκια χωρίς αντιπηκτικό για λήψη ορού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σωληνάκια αιμοληψίας Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σωληνάκια αιμοληψίας …. • Πλεονέκτημα η χρήση αντιπηκτικού διότι λαμβάνεται περισσότερο πλάσμα παρά ορός με τον ίδιο όγκο αίματος • Πολύ πρακτικό για την ιατρική των μικρών θηλαστικών • Προτιμότερη η χρήση πλάσματος παρά ορού για τις βιοχημικές εξετάσεις Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ • Η ακριβής τεχνική που θα επιλεγεί εξαρτάται από τους εξής παράγοντες: - το ζωικό είδος - τον απαιτούμενο όγκο αίματος - τη δεξιότητα του κτηνιάτρου και - την κλινική εικόνα του ασθενούς ζώου Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
ΚΟΥΝΕΛΙΑ • Τα κουνέλια κυρίως έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα δημοφιλή όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες • Θεωρούνται το τρίτο κατά σειρά ζώο συντροφιάς • Κοινωνικά ζώα • Ζουν πολλά χρόνια ( 5-10) Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση κουνελιού • ο σκελετός του είναι σχετικά εύθραυστος • ο λανθασμένος τρόπος σύλληψης και μεταφοράς του μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό της οσφύος και στον θάνατο • δεν πρέπει να συλλαμβάνεται από τα αυτιά, ούτε μόνον από τον τράχηλο Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση κουνελιού Πρέπει να συλλαμβάνεται από το χαλαρό δέρμα του τραχήλου με το δεξί χέρι, ενώ με το αριστερό υποστηρίζεται το υπόλοιπο σώμα του ζώου από τους γλουτούς του. Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση κουνελιού • Μπορεί επίσης να συγκρατηθεί είτε: • κάτω από τη μασχάλη του γιατρού • μέσα σε ειδική τσάντα μεταφοράς • ή γενικά σε μια μη ολισθηρή επιφάνεια (π.χ. πάνω σε πετσέτα) Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση κουνελιού με πετσέτα Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σημεία αιμοληψίας • σφαγίτιδα • κεφαλική • έξω σαφηνή και • ωτιαίες φλέβες Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση κατά τη λήψη αίματος από τη σφαγίτιδα φλέβα κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Λήψη αίματος από σφαγίτιδα φλέβα Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Λήψη αίματος από την ωτιαία φλέβα κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Λήψη αίματος με πεταλούδα από την ωτιαία κεντρική αρτηρία κουνελιού σε ηρέμηση Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Όγκος αίματος • υπολογίζεται σε 55 έως 65 ml/kg Σ.Β. • με ασφάλεια μπορεί να ληφθούν 3.3. έως 6.5 ml/kg Σ.Β. • η ποσότητα που απαιτείται για τη διεξαγωγή εργαστηριακών εξετάσεων με αναλυτές (αιματολογικό & βιοχημικό) είναι ελάχιστη • Προσοχή!!! το αίμα του κουνελιού πήζει σχετικά γρήγορα Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τεχνικές λήψης ούρου • Δείγμα ούρου μπορεί να συλλεχθεί με: - κυστοκέντηση - πίεση της ουροδόχου κύστης - μετά από ελεύθερη ούρηση - καθετηριασμό της ουρήθρας Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Εξέταση ούρου Όψη – Χρώμα ούρου • η όψη του φυσιολογικού ούρου μπορεί να ποικίλει από διαυγής έως θολερή, με χρώμα άσπρο, ανοικτό κίτρινο, πορτοκαλί, καφέ ή κόκκινο (όπως στην αιματουρία) • συνήθως είναι θολερό, παχύρευστο και κρεμώδους σύστασης • η εικόνα αυτή μπορεί να ανησυχήσει τον ιδιοκτήτη και αποτελεί συχνή αιτία προσκόμισης του ζώου στον κτηνίατρο Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Θολερό ούρο • το φυσιολογικό ούρο περιέχει ανθρακικό ασβέστιο που είναι ορατό στο ίζημα των δειγμάτων ούρου • το ανθρακικό ασβέστιο σε συνδυασμό με το “παράξενο” χρώμα του ούρου δίνει σ’ αυτό μια ασυνήθιστη εικόνα • αντίθετα, τα ούρα από ανόρεχτα, εγκυμονούντα, θηλάζοντα ή νεαρά κουνέλια είναι συχνά διαυγή Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Ούρο κουνελιού πριν και μετά τη φυγοκέντρηση Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Ουροδόχος κύστη κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Κόκκινο ούρο κουνελιών 1. κατανάλωση ορισμένων φυτών, τροφών, αντιβιοτικών, κ.ά. εμφάνιση ερυθρών χρωστικών στο ούρο 2. παραγωγή ερυθρού ούρου και χωρίς καμία αλλαγή της διατροφής του ζώου - απαντάται σε μεμονωμένο άτομο σε μια ομάδα ζώων που όλα λαμβάνουν εντελώς ίδια τροφή - αυτός ο χρωματισμός είναι η συνηθέστερη αιτία του κόκκινου ούρου 3. αιματουρία: -από τη γεννητική οδό (π.χ. αδενοκαρκίνωμα της μήτρας) - από την ουροφόρο οδό (π.χ. κυστίτιδα, ουρολιθίαση) Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Κόκκινο ούρο κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Η εξέταση του ούρου του κουνελιού γίνεται με τις γνωστές εργαστηριακές τεχνικές και περιλαμβάνει: • ε.β. • pH • πρωτεϊνες • κύτταρα • κρύσταλλοι Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Φυσιολογικό ούρο κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Κρύσταλλοι στο ίζημα ούρου κουνελιού Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
ΤΡΩΚΤΙΚΑ • Ινδικά χοιρίδια • Μικρά τρωκτικά - επίμυες - μυς - κρικητοί - γερβίλοι κ.ά. Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Ινδικά χοιρίδια • κοινωνικά ζώα • ευάγωγα • συνήθως απαιτούν ελάχιστη συγκράτηση κατά την κλινική εξέταση Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση ινδόχοιρου Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τεχνικές λήψης αίματος • Συγκράτηση -αν το ινδικό χοιρίδιο είναι νευρικό, το αφήνουμε στο κλουβί του έως ότου ηρεμήσει -η αιμοληψία είναι δύσκολη -έχει λίγες επιφανειακές φλέβες, μικρές και εύθραυστες -συνιστάται αιμοληψία μετά από ηρέμηση Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σημεία αιμοληψίας • Η αιμοληψία γίνεται από : - την έξω σαφηνή φλέβα - την κεφαλική ♦για μικρές μόνον ποσότητες αίματος • Συχνά απαιτείται αιμοληψία από πολλές φλέβες για να συλλεχθεί επαρκής ποσότητα για τις εξετάσεις - τη σφαγίτιδα ♦ για μεγαλύτερες ποσότητες αίματος Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Όγκος αίματος • Από ινδικά χοιρίδια υγιή, που δεν έχουν αναιμία, μπορεί να συλλεχθεί με ασφάλεια 0.5-0.7 ml /100g Σ.Β. Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τεχνικές λήψης ούρου • Ήπια δακτυλική ψηλάφηση στην κύστη • Τοποθέτηση του ζώου πάνω σε κρύα επιφάνεια • Κυστοκέντηση - μερικές φορές απαραίτητη σε ζώα με κλινικά συμπτώματα από το ουροποιητικό - τεχνική όμοια με εκείνη των μικρών ζώων - απαραίτητα ηρέμηση - χρήση βελόνας 25 G Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Μικρά τρωκτικά • Μυς και επίμυες - κατάλληλα ως ζώα συντροφιάς για ενήλικες και παιδιά • Επίμυες - εξαιρετικά ζώα, γιατί σπάνια δαγκώνουν - νυκτόβια Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Επίμυες • συνήθως φιλικοί και ανεκτικοί σε ήπιους χειρισμούς • μερικές διαφορές σε ορισμένες φυλές • πιο φιλικοί και ευάγωγοι σε συχνούς χειρισμούς • για τη σύλληψη γρήγορη και αποφασιστική κίνηση Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Μυς • Σύλληψη: - σε άγνωστο περιβάλλον συχνά προσπαθούν να δαγκώσουν - προσεκτικούς χειρισμούς - ευκίνητοι - γρήγορη και αποφασιστική κίνηση • Συγκράτηση: - τοποθετείται πάνω σε μη ολισθηρή επιφάνεια - τον κρατάμε από την ουρά Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Σημεία αιμοληψίας από μικρά τρωκτικά • Επίμυες, κρικητοί, μυς και γερβίλοι: - η πλάγια φλέβα της ουράς √ κατάλληλη για τη συλλογή μικρών ποσοτήτων αίματος • Επίμυες: - συνήθως ή και από την οπισθοβολβική φλέβα Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τεχνικές λήψης αίματος από μικρά τρωκτικά • προηγείται θέρμανση της ουράς για να προκληθεί αγγειοδιαστολή • τοποθέτηση της ουράς σε ζεστό νερό για 15 min • ακολουθεί νύγμα στην πλάγια φλέβα της ουράς με βελόνα ή λεπίδα νυστεριού • συλλογή μικρής ποσότητας αίματος • με τριχοειδές σωληνάριο ή συλλογή σε μικρό σωληνάκι Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Απαιτούμενα μέσα για λήψη αίματος από μικρά τρωκτικά Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Συγκράτηση μυός Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Λήψη αίματος από σαφηνή φλέβα μυ Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Τεχνικές λήψης ούρου από μικρά τρωκτικά • ελεύθερη ούρηση κατά την διάρκεια των χειρισμών συγκράτησής τους ή • τοποθέτηση των ζώων σε κρύα επιφάνεια • Η εξέταση του ούρου γίνεται με τις γνωστές εργαστηριακές τεχνικές Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΑίμα Ι. Αιματολογική εξέταση ΙΙ. Βιοχημική εξέταση • Τα αποτελέσματα των αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως: ▪ η ηλικία ▪ το φύλο ▪ η καταπόνηση ▪ το πρωτόκολλο ηρέμησης, κ.ά. Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο
Ι. Αιματολογική εξέταση • Ορισμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά του αίματος των μικρών θηλαστικών είναι διαφορετικά από τα αντίστοιχα άλλων ειδών (π.χ. τα ουδετερόφιλα του κουνελιού) Μ. Κριτσέπη-Κωνσταντίνου Διαγνωστικό Εργαστήριο