560 likes | 1.49k Views
Քարոլորտ թ եմայի անփոփում. 177 դպրոց Ո ւսուցչուհի ` Լիդա Պետրոսյան. բնագիտոիթյուն. Երկիր մոլորակը. Երկիր մոլորակը.
E N D
Քարոլորտ թեմայիանփոփում 177 դպրոց Ուսուցչուհի` ԼիդաՊետրոսյան բնագիտոիթյուն
Երկիր մոլորակը Երկիր մոլորակը (Հունարեն ἔρα, Էրա) Մարդկության և միլիոնավոր այլ կենդանատեսակների և բուսատեսակների հայրենիքն է: Այն գտնվում է Արեգակնային համակարգում` Արևից 149,8 միլիոն կմ։ Արեգակնային համակարգի երրորդ մոլորակն է: Տրամագիծը 12.700 կմ է։ Երկիր մոլորակը առաջացել է մոտավորապես 4,6 մլրդ տարի առաջ։
Երկրագնդի տեսքը արբանյակից Երկիրը ճշգրիտ.գնդաձև չէ։ Այն բևեռներում սեղմված է, իսկ հասարակածի մասում՝ ուռած այնպես, որ նրա շառավիղը բևեռներում 43 կմ-ով փոքր է հասարակածային շառավդից։ Հին հույն փիլիսոփա Պյութագորասը (մ.թ.ա. մոտ 570 - 500) կարծում էր, որ Երկիրը գնդաձև է։ Նա այդ գաղափարը հղացավ՝ դիտելով նավերի հայտնվելը հորիզոնում, նկատեց, որ սկզբից երևում են միայն նավի կայմերը, իսկ նավախելը երևում է, երբ նավն ավելի է մոտենում։
ø²ðàÈàðî ºñÏñ³Ï»Õ¨Á ¨ ÙÇçݳå³ïÛ³ÝÇ í»ñÇÝ Ï³ñÍñ³ó³Í ß»ñïÁ ÙdzëÇÝ Ï³½ÙáõÙ »Ý ù³ñáÉáñïÁ (ÉÇÃáëý»ñ³) (Ñáõݳñ»Ý ÉÇÃáë` ù³ñ ¨ ëý»ñ³` áÉáñï µ³é»ñÇó);
Երկրի ընդերքը Երկրակեղևը Երկրի ընդհանուր չափերի համեմատ ավելի բարակ է, քան այստեղ պատկերված գիծը՝ նկարի մասշտաբում։ Երկրակեղևի հաստությունն օվկիանոսների տակ մոտավորապես 5 կմ է, իսկ մայրցամաքների տակ՝ մոտ 35 կմ։ Կեղևի տակ գտնվող մանթիայի հաստությունը մոտավորապես 3000 կմ է։ Մետաղական միջուկն ունի արտաքին՝ հեղուկ, և ներքին` պինդ մասեր։ Միջուկում ճնշումը գրեթե միլիոն անգամ գերազանցում է մթնոլորտային ճնշմանը, իսկ ջերմաստիճանը 4500 °C է։ Լաբորատորիայում այսպիսի պայմաններ անհնար է վերարտադրել, հետևաբար Երկրի միջուկը կազմող մետաղի վիճակի մասին տեղեկությունները հիմնված են սոսկ ենթադրությունների վրա։
ºðÎð²ÎºÔºìÆ ²ä²ðܺðÀ • Ðñ³ÛÇÝ ³å³ñÝ»ñ • Üëïí³Íù³ÛÇÝ ³å³ñÝ»ñ • öá˳ϻñå³ÛÇÝ (Ù»ï³Ùáñý³ÛÇÝ) ³å³ñÝ»ñ
Ðñ³ÛÇÝ ³å³ñÝ»ñ ú´êƸƲܴ²¼²Èî
äºØ¼² îàôü
Üêîì²Ìø²ÚÆÜ ²ä²ðܺ𠸲Þî²ÚÆÜ Þä²î Îð²ø²ð
öàʲκðä²ÚÆÜ ²ä²ðÜºð Ø²ðزð Îì²ðò
ºðÎð²Þ²ðĺð ì»ñݳϻÝïñáÝ 5-700ÎØ ºñÏñ³ß³ñÅÇ ûç³Ë
ºðÎðÆ Ø²ÎºðºìàôÚÂÀ öàöàÊàÔ ²ðî²ÌÆÜ àôĺðÀ ÐàÔØ²Ð²ðàôØ ²ñï³ÍÇÝ áõÅ»ñÇ ³½¹»óáõÃɳٵ ºñÏñÇ Ù³Ï»ñ¨áõÛóÛÇÝ ³å³ñÝ»ñÇ ù³Ûù³ÛÙ³Ý, Ù³Ýñ³óÙ³Ý ¨ í»ñ³÷áËÙ³Ý »ñ¨áõÛÃÁ ÏáãíáõÙ ¿ ÑáÕٳѳñáõÙ:
î³ñµ»ñ³ÏáõÙ »Ý ÑáÕٳѳñÙ³Ý »ñ»ù ï»ë³Ï • üǽÇÏ³Ï³Ý • øÇÙÇ³Ï³Ý 3. úñ·³Ý³Ï³Ý
ÐàÔØÜ²ÚÆÜ ¾ðà¼Æ² âÆÜ²êî²ÜÆ Ü²ÜÞ²Ü ÈºèÀ
È»éݳÛÇÝ ·»ïÇ ÑáõÝ Ð»Õ»Õ³ï
вð²ì²Úðºð ºñÏñÇ Ù³Ï»ñ¨áõÛÃÇ Ñ³ñà ϳ٠ÃáõÛÉ µÉñ³å³ï, Áݹ³ñÍ³Ï ï³ñ³ÍùÝ»ñÁ ÏáãíáõÙ»Ý Ñ³ñóí³Ûñ»ñ: ò³Íñ³í³Ûñ
ÊíáÛÝÇóÛ³Ý µ³ñÓñáõÃÛáõÝ
Ⱥèܺð ºñÏñÇ Ù³Ï»ñ¨áõÛÃÇ ³ÛÝ Ó¨»ñÁ, áñáÝù áõÝ»Ý å³ñ½ ³ñï³Ñ³Ûïí³Í ëïáñáï, ɳÝç, ·³·³Ã ¨ 200 Ù-Çó ³í»ÉÇ Ñ³ñ³µ»ñ³Ï³Ý µ³ñÓñáõÃÛáõÝ, ÏáãíáõÙ »Ý É»éÝ»ñ:
¶³·³Ã ȳÝç êïáñáï ²ð²ð²î