7. Hafta Mikroekonomik Uyglamalar

1. 7. HaftaMikroekonomik Uyglamalar

2. İşgücü Piyasası

3. Uzun dönemde faktör talebi • Sermaye emeğin optimal bileşimi bu faktörlerin nisbi fiyatına bağlıdır • Bu emek-zengini ülkelerde neden emek-yoğun tekniklerin kullanıldığını açıklıyor. • Bir faktörün fiyatındaki değişme hem üretim hem de ikame etkisi ortaya çıkarır • Ücretin yükselmesi • daha sermaye-yoğun tekniklerin kullanılmasına neden olur (ikame etkisi) • aynı zamanda üretimin düşmesine neden olur

4. Ücret, MVPL W0 MVPL İstihdam Kısa dönemde emek talebi Emeğin marjinal ürün değeri (MVPL) işçi sayısını bir birim arttırarak üretilen ürünün satışından elde edilen gelirdir • Tam rekabet ve, azalan verimler altında: • firma, karınıekstra bir birim işçi istihdam etmenin maliyeti MVPL’ye eşit olduğunda maksimize eder...

5. …bu E noktasında gerçekleşir w = MVPL. İstihdam seviyesi L*. Ücret, MVPL E W0 MVPL İstihdam L* Kısa dönemde emek talebi L*’ın altında, ekstra istihdam maliyetinden daha fazla gelir yaratır. L*’nın üstünde, tam tersi. Tam rekabetde karı maksimize eden MR = SMC kuralı ile tutarlı.

6. Emek arzı • EMEK GÜCÜ: • çalışabilecek herkes • Emek arzı • bireyin zamanının ne kadarını işe ayıracağı reel ücrete bağlıdır

7. Toplumun emek arzı • Ekonomiyi ya da endüstriyi ele alırsak; • daha yüksek reel ücret daha fazla katılım demek • o yüzden emek arzı pozitif eğimlidir

8. SL DL Ücret W0 DL SL L0 emek miktarı Bir endüstride emek piyasası dengesi • yüksek ücretlerde daha fazla emek arzı • yüksek ücretlerde daha az emek talebi • Denge W0, L0.

9. SL DL Ücret D'L ürün talebinde düşme emeğe olan talebide düşürür D'L W0 W1 Yeni denge W1, L1. DL SL D'L L1 L0 emek miktarı Ürün talebinde azalış Dengeden başlayarak

10. S'L SL DL Ücret W2 W0 dolayısıyla bu endüstride arz sola kayar S'L DL Yeni denge W2, L2. SL L0 L2 emek miktarı Diğer endüstride ücret artışı Dengeden başlayarak, Başka sektörlerdeki ücret artışı emeği çeker,

11. Bilgi ekonomisi

12. e-Ekonomi Bilgi devrimi

13. Ülkelere göre refah değişkenleri

14. e-ürünler • e-ürün: • dijital olarak kodlananhızlı ve ucuz bir şekilde aktarılan ürünler • ör. müzik, filmler, kitaplar… • e-ürünleri üretmenin maliyeti çok büyük… • … fakat ürünü dağıtmanın marjinal maliyeti çok küçük • ölçek ekonomilerinden faydalanır

15. TL D P1 D Uzun dönem talep eğrisi daha esnek hale gelmiştir (DD). D1 D2 Q2 Q1 Miktar Network dışsallıkları P1seviyesinde talep sınırlı. Fiyat P2’ ye düştüğündeinsanlar network’ü daha çekici bulacaktır, dolayısı ilesadece talep doğrusu üzerinde bir kayma olmaz aynı zamanda talep eğrisi sağa kayar. P2

16. Bilgi: arz yönü • Ölçek ekonomilerinin büyüklüğü dikkate alındığında, bilgi ürünlerinin tekel satıcıları iki şekilde karşımıza çıkar: • Küçük rakipleri olan baskın firma • ör. Microsoft ve onun A&G harcamaları • Tekelci rekabet

17. Bilgi ürünlerinin fiyatlanması • Bilgi ürünlerini fiyatlama stratejileri: • iki-parçalı tarife • sabit maliyetleri karşılamak için yıllık ücret +marjinal maliyetleri karşılamak için küçük bir ücret • çeşitleme • fiyat farklılaştırmasını mümkün kılmak için farklı kalitede ürün sunmak (Dos, Windows, NT, XP ve versiyonları) • paketleme • fiyat farklılaştırması ihtiyacını azaltmak için birden fazla ürünü birden sunmak

18. Rekabet- İşbirliği • Stratejik ittifak, birbirini kısmen tamamlayan bazı ürünlerin üreticilerinin bir arada ürün sunduğu işbirliği ve rekabet ortamıdır. • ör. Microsoft ve Intel • havayolları ittifakları: One World, Star

19. E-ekonomiyi anlamak • 1 Bilgi devrimi hayatımızı değiştiriyor • fakat piyasa taktik ve aktivitelerinin sadece çok azı yeni • 2 Teknolojik devrim ekonomik devrimi gerektirmedi.

20. Hükümet HarcamalarıveGelirleri

21. Hükümet harcamaları

22. Özel ve kamu malları • Özel mal • bir kişi tarafından tüketildiğinde başkası tarafından tüketilemeyen ürün. • ör. diş tedavisi • kamu malı • birisi tarafından tüketildiğinde başkaları tarafından da tüketilebilen ürün. • ör. sokak lambası

23. Hak görülen mallarve kötü mallar • Hak görülen mallar(kötü) • istenmese bile herkesin elde etmesi (etmemesi) gerektiğini düşündüğümüz mallar(kötü mallar). • ör. Eğitim, sağlık hizmetleri, sigaralar

24. Vergi çeşitleri • Dolaysız vergiler • ücret, maaş, kira, faiz gibi gelirlerden alınan vergiler. • ör. gelir vergisi, kurumlar vergisi • Dolaylı vergiler • mal ve hizmetlere yapılan harcamalardan alınan vergiler • ör. KDV, gümrük vergisi • Zenginlik vergisi • sermaye transfer vergisi, emlak vergisi

25. SS' Vergi olduğunda, yeni emek arzeğrisi SS', ele geçen ücret W'',firmanın ödediği W', aradaki fark vergi. W' W'' İşverenin ödediği alan mavi, işçilerin ödediğiyeşil. Turuncu alan toplumsal refah kaybı. L' Ücretler üzerine konan bir vergi Vergi yokken işgücü piyasası W ücret düzeyinden, ve L ça- lışma saati seviyesinde den- gededir. SS Ücret W DD L Çalışma saati

26. Vergiyi kim öder? • Vergiyi kimin ödeyeceği ürünün talep ve arz esnekliğine bağlıdır, • Bu aynı zamanda refah kaybının büyüklüğünüde belirler.

27. Laffer eğrisi her vergi oranına karşılık gelen vergi gelirini gösterir. t*’ın üstünde vergi caydırıcı olduğundan vergi gelirini azaltır. Vergi geliri 100% t* Vergi oranı

28. Sanayi politikasıverekabet politikası

29. Sanayi politikasıverekabet politikası • Rekabet politikası • Firmalar arasındaki rekabeti güven altına alarak ve teşvik ederek ekonomik etkinliği arttırmayı amaçlar • Sanayi politikası • Firmaların üretim kararlarını etkileyen dışsallıkları dengelemeyi amaçlar

30. Sanayi politikası • İcatlar ve patent sistemi • rekabetin yavaşlamasına neden olmadan icatlar için yeterli teşviği sağlamak için yaratılmıştır • Araştırma & geliştirme (A&G) • riskli projelerdeki sosyal getiri özel getiriyi geçebilir

31. Tüm tüketiciler ürün için P fiyatını ödediğinde, APE üçgeni tüketici rantını gösterir. Tüketici rantı P marjial tüketicinin ürüne verdiği değeri gösterir A Fiyat o yüzden D marjinal sosyal faydayı da temsil eder E P D Q Miktar

32. Üretici rantı Fiyat Üretici rantıtoplam maliyeti aşan toplam gelirdir (mavi alan) P LAC = LMC D Q Miktar

33. Fiyat LAC = LMC Pc Tüketici rantı yeşil alan. D Qc Miktar Tekelin sosyal maliyeti:tam rekabet tekel karşılaştırması Varsayalım ki, sanayinin uzun dönem ortalama ve marjinal maliyetleri yatay (sabit). Tam rekabet altında, uzun dönem dengesi Qc, Pc.

34. Tekelci tarafından satın alındığında, kar maksimizasyonunu sağlayan üretim ve fiyat Qmve Pm. Fiyat Tüketici rantı şimdi yeşil alan. Pm Tekelin elde ettiği üretici rantı (kar) mavi dörtgen, LAC = LMC Pc kırmızı alan refah kaybı – yani tekelin sosyal kaybı MR D Qc Qm Miktar Tekelin sosyal maliyeti:tam rekabet tekel karşılaştırması

35. Fiyat Pm Tam rekabet dengesi Pc, Qc. LRSSpc Pc LAC = LMC Tekel dengesi Pm,Qm MR D Qm Qc Miktar Faklılaşan maliyet koşulları altında tam rekabet ve tekel Varsayalım kitekel tam rekabete göre daha düşük maliyet koşulları altında çalışıyor

36. Refah sonuçları • İki durum karşılaştırıldığında, tekelde tüketici rantı kaybı (kırmızı üçgen) • etkinlikten elde edilen kazançlarla (mavidörtgen) dengelenmeli

37. Türkiye’de rekabet hukuku • Rekabet Kurumu: http://www.rekabet.gov.tr/turkce.asp. • Rekabetin korunması hakkında: 4054 sayılı kanun http://www.rekabet.gov.tr/word/kanun.doc