1 / 37

ЖОЖдорго кирүү тесттериндеги калыстык жана теңдик маселелери Шаматов Дүйшөн

ЖОЖдорго кирүү тесттериндеги калыстык жана теңдик маселелери Шаматов Дүйшөн Борбордук Азия Университети 6-ноябрь , 2009 Бишкек , Кыргызстан. ЖРТ – (High stakes test) Жогорку маанидеги тест. Грант талаштары ?. Контекст. Совет учурунда

jean
Download Presentation

ЖОЖдорго кирүү тесттериндеги калыстык жана теңдик маселелери Шаматов Дүйшөн

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ЖОЖдорго кирүү тесттериндеги калыстык жана теңдик маселелери Шаматов Дүйшөн Борбордук Азия Университети 6-ноябрь, 2009 Бишкек, Кыргызстан

  2. ЖРТ – (High stakes test) Жогорку маанидеги тест

  3. Грант талаштары?

  4. Контекст Совет учурунда Аз сандагы ЖоЖдор (9), ошондуктан окууга өтүү кыйын болчу Бүтүрүүчүлөр үчүн ЖОЖдор кирүү экзамени Жогорку окуу акысыз болгон жана жакшы окугандарга стипендия ЖОЖ бүтүрүүчүлөрү жумуш менен камсыз болгон

  5. Контекст СССР урагандан кийин ЖОЖдор 9дан 49га (ПРООН, 2005) Студенттер саны 1990-жылы - 58,800 бүгүн - 230,000дөн ашык Орто мектеп бүтүрүүчүлөрүнүн 80% (80,000ден) ар кандай окууга кирет. Алардын 40-50,000сы ЖОЖдорго кирет 1992-жылдан баштап контракттык негизде окутуу киргизилди Бюджет орундарынын азайып тартыштыгыжана ата-энелердин төлөө жөндөмү төмөндөшү ЖОЖ бүтүрүүчүлөрү жана жумушсуздук

  6. Жалпы республикалык тестирлөө (ЖРТ)реформасы 2002-жылы ББ Министрлиги ЮСАИД менен бирге тест (ЖРТ) реформасын киргизишти: Кирүүэкзамендерин объективдүү жана көз-карандысыз түрдө өткөрүү; Кыргызстандын муктаждыктарын жана өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен азыркыталапка жооп берүүчү билим баалоону иштеп чыгуу; Өлкөнүнбардыгына бирдей баалоону колдонуу; Абитуриенттердинмыкты жана начарын ажыратуу менен мыктылардын жогоркуокуу жайына кирүүсүнө жашаган аймагына жана социалдык абалына карабастанмүмкүнчүлүк түзүү; Жогоркуокуу жайларына кирүүдөгү коррупциянын шарттарын жоюу (азайтуу).

  7. ЖРТ мазмуну Эс тутумга эле эмес күндөлүк ишмердикте билимин пайдалана алууну текшерүү Фактыларды гана эмес аналитикалык жөндөмүн аныктоо Окуучунун логикалык көндүмүн жана маселелерди чече билүүсүн баалоо Бирок тест түзүүчүлөрдүн алдында окуучунун мектепте алган билиминен тышкары чыкпоо милдети турду.

  8. Ошондой эле... Драммонд жана деЯнг (2004) мындай жазышкан: • “Адистер бул реформаны чынында эле ийгилике жетиш үчүн билим берүүнүн башка тармактарына сөзсүз таасир бериш керектигин айтышты. Мугалимдер да өз усулдарын өзгөртүшү абзел”. • “Советтик доордо эч добушка ээ болбогон ата-энелер балдарынын акысыз ЖОЖдорго окуусу үчүн эми мектептерден жогорку даражадагы (сапаттагы) билимди талап кылууга мүмкүнчүлүк алышты. Чындыгында министр айтып жатты: "эгер балдарынар ЖОЖдо акысыз окусун десеңер, анда мектептен аларды өз алдынча ойлонууга үйрөтүп, сынчыл ойду окутуусун талап кылгыла".

  9. Квота категорияларыжана калыстык • Грант бөлүштүрүүдө мектеп категориясы эске алынат. • 2002-2005 – 3 квота категориялары • 2006-жылдан баштап жаңы – тоолу жер мектептерикатегориясы киргизилген. • Ошентип азыр 4 категория бар: • Айыл мектептери • Тоолуу жер мектептери • Областтык борбор, чакан шаар • Бишкек шаар мектептери

  10. 2007-жылкы тесттен мисал 2007-жылы 34,225 окуучу тест тапшырды Грант уткандар – 4787 1. Айыл мектептери 52.4% (грант 50.6%) 2. Тоолуу жер мектептери 18.9% (14.8%) 3. Областтык борбор, чакан шаар 14.5% (15.8%) 4. Бишкек шаар мектептери 14.2% (18.8%)

  11. 2008-жылкы тесттен мисал Категория тапшыргандар грант уткандар 1. Айыл мектептери 16632(50.2%) 2561 (51.3%) 2. Тоолуу жер мектептери4899 (14.7%) 901 (18.1%) 3. Облт борбор, чакан шаар 5239(15.7%) 763(15.3%) 4. Бишкек шаар мектептери6340 (19.0%) 730 (14.6%) 5. Башка категория* 321 33 Жалпы Кыргызстан 33431 4988 * Башка мамлекет мектептери же туура эмес толтурулгандар

  12. 2009-жылкы тесттен мисал ???

  13. ЖРТ ийгиликтери • ЖРТ негизги максаттарына жетти • Көз карандысыз тест • 2002-жылдан 2008-жылга чейин 222 000 абитуриент ЖРТ тапшырды • Алардан 35 000 окуучу бардык региондордон грант утту! • Квота системасынын жардамы менен көптөгөн жаштар акысыз окууга өтө алды • Коррупция бир топ азайды

  14. Грант уткан Марс Алиевдин жазганы (КТУ «Манас») “...Бесплатное высшее образование стало поистине возможным для одаренных, обладающих знаниями выпускников школ. Отжила система, работавшая в угоду богатым и высокопоставленным чиновникам. Отныне задача школы не только выдать любыми путями аттестат, но и выпестовать такого школьника, который на деле показал бы вклад и труды своих учителей при поступлении в ВУЗ, тем самым подняв престиж именно этого образовательного учреждения. ВУЗы в свою очередь, приобрели в лице успешно прошедщих Общереспубликанское тестирование будущих перспективных специалистов, человеческий ресурс и интеллектуальный потенциал, в которых государству можно и надо вкладывать. Наша Родина на международной арене обрела статус государства, которое заботится о своем завтрашнем дне.” Булагы: Билимди Баалоо жана Окутуу Усулдары Борбору www.testing.kg

  15. Конструктивдүү ойлор жана сунуштар

  16. ЖРТда жакшы жана начар көрсөткүчтөр Жеке менчик же элиталык шаар мектептери Эл-аралык проекттерге катышкан мектептер Бирок айыл жана тоо мектептери артта Мугалимдердин жетишсиздиги Жаш мугалимдердин келбеши Окутуунун усулдарын үйрөнүү мүмкүнчүлүктүн аздыгы Китеп жалгыз окуу куралы Окуу программасын аякташ керек Фактыларды курулайжаттоого басым Ошондуктан, айыл-тоо мектептеринде нааразычылык ЖРТ “алар окуткан нерселерди текшербейт”.

  17. High-StakesTestЖогорку Маанидеги тесттин кесепеттери • Алгачкы жылдары ЖРТ результаттарын мектептерди баалоо жана жазалоого колдонуу • Мектептер окуучуларды тандап тест тапшырта башташына • Кээ бир мектептер “атайын тестке даярдоо” менен машыгышына • Ата-энелер мектепке ишенбей атайын репетиторлорду жалдоосуна • Кээ бир адамдар же уюмдар атайын курстарды уюштурушуна алып келди – бирдей мүмкүнчүлүк принциби бузулууда

  18. ЖРТ тегерегиндеги маселелер Популярдуу адистиктерге бюджет орундары аз жана талаш (М: англис тили, юриспруденция, экономика жана информатика) Бишкектен көп окуучу өзү каалаган адистикке грант албаса такыр баш тартышкан. Алар престиждүү ЖОЖдордо окууну каалашкан Айылдардан келгендердин көбү сунушталган гранты кабыл алышат Контрактын кескин көбөйүүсү (13000-15000) – бюджет орундарына талаш тартышты дагы күчөтөт – ЖРТ дагы тополоң ортосунда

  19. Изилдөө сунуш кылынат • Грант бөлүштүрүүдө жасалма тоскоолдуктар? Эмнеге бир нече этаптан турган тандоолор? • 2008-жылы 5705 грант ЖОЖдорго берилген. Бирок 4988 грант гана бөлүнгөн? Калган 717 грантка эмне болду? (мамлекеттер аралык келишим – аны такыр эле бөлүп кароомаселеси). • М: 5000 грант + 700 орун келишим боюнча)

  20. Профессор Давидсондун ойлорун улап • Айыл окуучулары жана грант орундары • 2002 – 66% • 2009 – 69% • Бирок алар кандай ЖОЖдорго жана кесиптерге тапшырышты? • Окуунун престижи жана акысы. • М: ОшМУнун контракт баасы • Мед институту – 23 000 сом • Англис тили – 18.000 сом • Бизнес жана менеджмент – 18.000 • Педагогика – 13-15.000 • Англис тилине тапшыргандар кайра эле эл каймактары!? • 60-70% шаардан келгендер • Ал эми айыл жана тоодон келгендер 13.000-15000 сомдук ЖОЖдорго

  21. ЖОЖдорго кабыл алуу - 2008 ЖОЖжакшы начар кесип кесип орто баллы орто баллы • КРСУ 220.9147.0 • 11 кесипке214 дан жогору • (2009-жылы 18 факультеттин кабыл алуусу 200дөн жогору) • МУК 194.0 187.7 • КТУ Манас 187.2 167.7 • КММА 175.9 140.8 • КМУ Арабаев 147.1 115.0 • КУУ 147.0 113.4 • ЖАМУ 144.6 121.4 • БатМУ 129.6 118.0 • ЖОЖдордун кабыл алуудагы төмөнкү чеги“калыстыкты” бузуп шаар-кыштак, элита-периферия деп бөлүнүү уланууда.Жакшы деген кесипке “тандалгандар” гана окуй алат.

  22. Жогорку баллдар жана региондор - 2009 • Мамлекет • 200 – 445. 210 – 275. 220 – 158. 230 – 61. 240 – 11. 245 – 1 • Чуй обл • 200-67. 210-30. 220-17. 230-7. 240-2 • Ош шаары • 200-29. 210-8. 220-1. 230-2 • Ысык-Көл обл • 200-41. 210-23. 220-9. 230-6 • Жалал-Абад обл • 200-10. 210-7. 220-2 • Талас обл • 200-22. 210-1. 220-2. 230-1 • Нарын обл • 200-7. 210-2 • Ош обл • 200-4. 210-1. 220-1. • Баткен обл • 200-8. 210-3. 220-3

  23. Алтын сертификат • Алтын сертификат 224 баллдан жогору алгандарга Кыргызстандын Президенти тарабынан берилет. Мамлекеттик ЖОЖдорго конкурстан тышкары өтүү мүмкүнчүлүгү • Бирок жеңүүчүлөрү Бишкек же жеке мектептеринен. • Мисалы: 2009-жылы 50 жеңүүчүлөр • 61-мектеп • KРСУ мектеби • 12- мектеп • 38- мектеп • 70-гимназия • Аламүдүн 1- мектеби • Еврей мектеби • Уткан 50 окуучудан 18 бир мектептен!!! • Мыктыларды тандоодо жашаган аймагына жана социалдык абалына карабастан бирдей мүмкүнчүлүк түзүү деген убада кайда?

  24. Профессор Болотов туура айтат • Москва жана С.Петербург ЖОЖдорунда • Союз учурунда – 75% сырттан келгендер • Азыркы учурда – 25 % сырттан келгендер • Кыргызстандын эмне айырмасы бар?

  25. ЖОЖдоррейтинги - 2008 ЖОЖ уткандар орто балл • КРСУ им. Б. Н.Ельцина 149 187.2 • К-ТУ Манас 111177.8 • МУК 30 175.0 • КГМА 170 171.3 • КЭУ 125 163.8 • КГТУ им. И.Раззакова 638 150.1 • ОшГУ 460 144.5 • КНУ им. Ж.Баласагына 498 144.0 • БГУ им. К.Карасаева 176 143.4 • КГУСТА 317 139.0 • ИГУ им.К.Тыныстанова 205 135.1 • КГУ им. И.Арабаева 374 133.0

  26. КРСУ им. Б. Н. Ельцина Категория грант төмөнкү орто 1. Айыл мектептери 34 131 180.4 2. Тоолуу жер мектептери 5 117 138.8 3. Областтык борбор 7 151 192.3 4. Чакан шаар 19 110 168.9 5. Бишкек шаар мектептери 84 128 196.6 Баары: 149 110

  27. К-ТУ Манас Категория грант төмөнкү орто 1. Айыл мектептери 34 130 173.8 2. Тоолу жер мектептери 20 114 172.7 3. Областтык борбор 14 140 174.1 4. Чакан шаар 14 114 176.8 5. Бишкек шаар мектептери 29 162 188.4 Баары: 111 114

  28. КГМА Категория грант төмөнкү орто 1. Айыл мектептери 61 112 164.2 2. Тоолу жер мектептери 16 138 163.4 3. Областтык борбор 23 135 188.4 4. Чакан шаар 10 127 175.7 5. Бишкек шаар мектептери 57 123 173.8 Баары: 170 112

  29. БГУ им. К. Карасаева Категория грант төмөнкү орто 1. Айыл мектептери 83 113 143.1 2. Тоолуу жер мектептери 45 114 137.3 3. Областтык борбор 8 128 151.1 4. Чакан шаар 18 118 154.9 5. Бишкек шаар мектептери 21 115 144.5 Баары: 176 113

  30. Салыштырууга мисалдар (Бишкек мектептери 2003-жылкы тест) Мектеп окуучуорто бал матем KРСУ мектеби 30 177 46 Гимназия # 2 40 170 46 Кыргыз-Түрк кыздар мектеби 24 167 49 Кыргыз-Түрк балдар мектеби 33 161 49 Звездочка жеке мектеби 8 158 42 Анадолу Түрк мектеби 28 157 43 Гете гимназиясы 33 146 37 Коммерция эконом колледжи 5 143 36 Эколог-эконом лицей 65 41 141 39 Улуттук компьютер гимназиясы 156 140 36 67- мектеп 118 139 35 66-мектеп 75 136 34

  31. Нарын шаарынан маалымат - 2008 Атайын семинарга катышкандар Ozubekova Meerim 192 Manas Kyrgyz Turkish University Mambetaitova Toraim 190 Kyrgyz Russian Slavic University Kalmyrzaeva Elvira 190 Manas Kyrgyz Turkish University Shakirova Kurmanjan 187 Kyrgyz State Medical Academy Turarbek kyzy Shirin 184 Manas Kyrgyz Turkish University Tilembaeva Gulbarchyn 180 Manas Kyrgyz Turkish University Bakasova Elnura 168 Manas Kyrgyz Turkish University Jalieva Aygerim 160 Kyrgyz Technical University Omokeeva Altynay 140 Kyrgyz Economic University Bakytbekova Perizat 127 Kyrgyz State National University Kazybekova Gulnaz 124 Kyrgyz Economic University Kubatov Azamat 120 Kyrgyz State National University Mairambekov Maksat 118 Kyrgyz Technical University Kalybekova Elina 117 Kyrgyz State National University Dairbekova Burulsun 116 Kyrgyz Economic University Kamchybekova Anara 108 Kyrgyz Economic University

  32. Нарын шаары жана район мектептери - 2008 Нарын шаары • Турк мектеби • 250? Алтын сертификаты • А мектеби • 168 165 145 142 • Б мектеби • 192 192 180 • В мектеби • 190 160 135 Ат-башы району • А мектеби • 175 140 135 127 • Б мектеби • 167 • В мектеби • 196 180 170 Ак-Талаа району • А мектеби • 180 165 149 145 144 • Б мектеби • 159 • В мектеби • 155 120 • Г мектеби • 151 • Д мектеби • 139 138 111 106 • Е мектеби • 129 114 107

  33. ПИЗА 2006 ТАБЛИЦАСЫ

  34. ПИЗА 2006 ТАБЛИЦАСЫ

  35. Суроо • ЖРТ кантип билим сапатына таасир берет?

  36. Сунуштар • Алтын сертификатты да квотага жараша бөлүү (М: айыл – 10, тоо – 10, Бишкек – 10, чакан шаар – 10) • Гранттарды академикалык жана муктаждык гранттарына бөлүү • Академикалык стипендия • Муктаждык стипендия (академикалык жана муктаждык критерийлери) • Гранттарды такыр жоюп салуу? Жана муктаждыкка жараша гана грант киргизүү (мамлекет, эл-аралык уюмдар, жеке филантроптор , ж.б.) • Толук же жартылай контракт • Жатакана же квартира • Китепке акча • Муктаждык гранты алдыңкы ЖОЖдорго жайгашкан жерине карабастан мүмкүнчүлүк бериши керек.

More Related