OÂ NHIỄM KHOÂNG KHÍ

1. OÂ NHIỄM KHOÂNG KHÍ

2. Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ • Khoâng khí goàm 78,09% tt N2; 20,94% tt O2; 1-4% tt hôi nöôùc; 0,03% tt CO2; caùc khí trô khaùc nhö Xe, He, H2. • Theo TCVN 5966-1995, oâ nhieãm khoâng khí laø söï coù maët cuûa caùc chaát trong khí quyeån sinh ra töø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi hoaëc caùc quaù trình töï nhieân vaø neáu noàng ñoä ñuû lôùn vaø thôøi gian ñuû laâu chuùng seõ aûnh höôûng ñeán söï thoaûi maùi, deã chòu, söùc khoeû hoaëc lôïi ích cuûa ngöôøi hoaëc moâi tröôøng. • Ñoái vôùi moâi tröôøng khoâng khí trong nhaø caàn phaûi keå theâm caùc yeáu toá vi khí haäu nhö nhieät ñoä, ñoä aåm, böùc xaï, gioù

3. NGUỒN GỐC • Nguoàn töï nhieân: - Khí, buïi thoaùt ra töø nuùi löûa, chaùy röøng. Caùc khoaùng chaát coù tính phoùng xaï trong taàng ñòa quyeån do taùc ñoäng bôûi caùc tia vuõ truï phaùt taùn vaøo moâi tröôøng khoâng khí thoâng qua caùc hoaït ñoäng töï nhieân cuûa lôùp voû traùi ñaát. - Gioù, baõo mang buïi vaø keo muoái töø bieån hay töø ñaát lieàn di chuyeån ñeán caùc vuøng khaùc treân traùi ñaát. - Saûn phaåm cuûa caùc phaûn öùng hoaù hoïc trong töï nhieân: trong khí quyeån, caùc phaûn öùng hoaù hoïc luoân luoân dieãn ra, ngay trong taàng khoâng khí thaáp saùt maët ñaát, caùc khí hay hôi cuõng luoân luoân chuyeån hoaù thaønh chaát raén, chaát loûng nhôø caùc quaù trình oxy hoaù hay ñoâng ñaëc. Trong taàng khí quyeån cao hôn, caùc chaát khí chuyeån hoaù hoùa hoïc do phaûn öùng quang hoaù… - Muøi sinh ra do söï phaân huûy töï nhieân cuûa caùc chaát höõu cô - phaán hoa, vi khuaån, naám moác…

4. NGUỒN GỐC • Nguoàn nhaân taïo: • - Giao thoâng vaän taûi. Caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi khi hoaït ñoäng thaûi vaøo khoâng khí töø 150-200 chaát, trong ñoù coù caùc chaát oâ nhieãm chuû yeáu laø buïi, caùc khí oxit cacbon, hydrocacbon, chì… • - Saûn xuaát coâng nghieäp. Caùc ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån ñi keøm vôùi oâ nhieãm khoâng khí nhö: saûn xuaát phaân boùn, hoaù chaát, luyeän kim, hoaù daàu, giaáy, coâng nghieäp thuoäc da, • … Phaàn lôùn khí thaûi sinh ra do ñoát caùc saûn phaåm daàu moû vôùi caùc chaát oâ nhieãm laø CO2, CO, NOx, SO2… Moãi naêm luôïng khí CO2 sinh ra do ñoát nhieân lieäu thaûi vaøo khí quyeån • ñeán treân 5 tæ taán, ñoàng thôøi toác ñoä gia taêng haøng naêm laø 0,5%.

5. CÁC CHẤT Ô NHIỄM ĐẶC TRƯNG

6. CÁC CHẤT Ô NHIỄM ĐẶC TRƯNG

7. NGUỒN GỐC • OÂ nhieãm khoâng khí trong nhaø. • - Nguoàn oâ nhieãm do sinh hoaït cuûa con ngöôøi chuû yeáu laø beáp ñun vaø loø söôûi söû duïng caùc nhieân lieäu than, cuûi, daàu löûa, khí ñoát… • - Caùc saûn phaåm taïo ñieàu kieän tieän nghi cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi cuõng taïo ra caùc • chaát oâ nhieãm khoâng khí: söû duïng chaát taåy röûa, thuoác xòt khöû muøi, sôn vecni, keo • daùn, thuoác nhuoäm, thuoác uoán toùc, hôi dung moâi höõu cô nhö axeton (CH3COCH3), • formaldehyt (HCHO)...; maùy photocopy sinh khí ozon (O3); khu vöïc nhaø xe, nôi • ñaäu xe maùy seõ phaùt thaûi vaøo khoâng khí hôi xaêng daàu laø caùc hôïp chaát höõu cô • - Caùc sinh hoaït caù nhaân nhö huùt thuoác sinh ra buïi vaø caùc khí monoxit cacbon (CO), • nicotin… Khoùi thuoác laù laø chaát oâ nhieãm lôùn nhaát trong caùc moâi tröôøng kín nhö trong • oâtoâ, taøu hoaû, ôû cöûa haøng, trong lôùp hoïc, phoøng laøm vieäc… • - Caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí sinh ra do phaân huûy chaát thaûi sinh hoaït töø ao, hoà, • coáng raõnh, beå töï hoaïi hoaëc töø caùc thuøng chöùa raùc, boâ raùc… chuû yeáu laø meâtan (CH4), • sunfua hydro (H2S), amoniac (NH3), muøi hoâi thoái cuûa caù, thòt öôn ….

8. NGUỒN GỐC • Phaân loaïi nguoàn oâ nhieãm theo tính chaát phaùt thaûi • • Nguoàn ñöôøng: caùc con ñöôøng daønh cho caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi nhö ñöôøng boä daønh cho xe maùy, oâ toâ; ñöôøng xe löûa cho taøu hoaû; ñöôøng thuûy, ñöôøng haøng khoâng. • Giao thoâng vaän taûi laø moät trong nhöõng nguoàn oâ nhieãm khoâng khí chính ôû ñoâ thò. • Chuùng taïo ra caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí goàm buïi, oxit cacbon (CO, CO2), dioxit löu huyønh (SO2), oxit nitô (NOx), hydrocacbon, tetraetyl chì. Buïi sinh ra do cuoán ñaát caùt töø ñöôøng khi löu thoâng vaø buïi sinh ra trong khoùi thaûi cuûa xe. • • Nguoàn ñieåm: oáng khoùi cuûa caùc nguoàn ñoát rieâng leû, baõi chöùa chaát thaûi,... • • Nguoàn vuøng: trong khu coâng nghieäp taäp trung nhieàu nhaø maùy coù oáng thaûi khí, ñöôøng oâ toâ noäi thaønh, nhaø ga, caûng, saân bay...

9. PHÂN LOẠI CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ • Döïa vaøo traïng thaùi vaät lí • Raén: buïi, khoùi; phaán hoa, naám men, naám moác, baøo töû thöïc vaät…; • Loûng: sol loûng hay khí nhö söông muø…; • Khí vaø hôi: oxit cacbon (COx), oxit nitô (NOx), dioxit löu huyønh (SO2)… • OÂ nhieãm vaät lyù: oàn, nhieät, phoùng xaï…

10. PHÂN LOẠI CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ • Döïa vaøo söï hình thaønh • Chaát oâ nhieãm sô caáp: laø chaát tröïc tieáp töø nguoàn oâ nhieãm thaûi vaøo khoâng khí. • Chaát oâ nhieãm thöù caáp: chaát sau khi ra khoûi nguoàn bò thay ñoåi caáu taïo hoaù hoïc do taùc ñoäng quang hoaù hay hoaù lyù. Nhö khí ozon (O3), sunfuarô (SO3), …

11. PHÂN LOẠI CHẤT Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ Döïa vaøo kích thöôùc haït  phaân töû (hoãn hôïp khí - hôi) vaø aerosol (goàm caùc haït raén, loûng). Aerosol ñöôïc chia thaønh buïi, khoùi, söông.  Buïi laø caùc haït raén coù kích thöôùc töø 5 ñeán 50 μm.  Khoùi laø caùc haït raén coù kích thöôùc töø 0,1 ñeán 5 μm.  Söông bao goàm caùc gioït loûng coù kích thöôùc töø 0,3 ñeán 5 μm vaø ñöôïc hình thaønh do ngöng tuï hôi hoaëc khi phun chaát loûng vaøo khoâng khí

12. Tiêu chuẩn chất lượng môi trường không khí • Tieâu chuaån moâi tröôøng laø nhöõng chuaån möïc, giôùi haïn cho pheùp, ñöôïc quy ñònh duøng laøm • cô sôû phaùp lyù ñeå quaûn lyù moâi tröôøng (kieåm tra, kieåm soaùt moâi tröôøng, xöû lyù caùc vi phaïm moâi tröôøng vaø ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng…)

13. Tiêu chuẩn chất lượng môi trường không khí • Tieâu chuaån chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí bao goàm: •  Tieâu chuaån chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí xung quanh  TCVN 5937-1995. Chaát löôïng khoâng khí - Tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí xung quanh.  TCVN 5938-1995. Chaát löôïng khoâng khí - Noàng ñoä toái ña cho pheùp cuûa moät soá chaát ñoäc haïi trong khoâng khí xung quanh. •  Tieâu chuaån chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí taïi khu vöïc saûn xuaát hoaëc nhaø maùy, xí nghieäp coù nguoàn oâ nhieãm ñöôïc xaùc ñònh trong phaïm vi töôøng raøo cuûa cô sôû. •  Tieâu chuaån veä sinh lao ñoäng.

14. Tiêu chuẩn chất lượng môi trường không khí •  Tieâu chuaån chaát löôïng moâi tröôøng nguoàn thaûi: ñoái vôùi khí thaûi töø oáng khoùi cuûa nhaø maùy, töø oáng xaû cuûa xe… •  TCVN 5939-1995. Chaát löôïng khoâng khí - Tieâu chuaån khí thaûi coâng nghieäp ñoái vôùi buïi vaø caùc chaát voâ cô. •  TCVN 5940-1995. Chaát löôïng khoâng khí - Tieâu chuaån khí thaûi coâng nghieäp ñoái vôùi caùc chaát höõu cô. •  TCVN 6438:1998. Chaát löôïng khoâng khí – khí thaûi phöông tieän giao thoâng ñöôøng boä.

15. CÁC KỸ THUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ •  Giaûm thieåu khí thaûi • Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn • Kieåm soaùt quaù trình chaùy •  Xöû lyù chaát thaûi  Phaùt taùn oâ nhieãm

16. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn • Giaûm thieåu oâ nhieãm do giao thoâng vaän taûi • Naâng cao chaát löôïng ñöôøng giao thoâng seõ giaûm ñöôïc buïi boác leân khi coù xe löu thoâng, giaûm söï baøo moøn loáp xe treân maët ñöôøng vaø sinh buïi. Giaûm soá laàn döøngxe vaø taêng toác ñoä xe seõ giaûm löôïng phaùt thaûi khí oâ nhieãm. • • AÙp duïng phöông phaùp veä sinh ñöôøng phoá ñuùng, buïi ñöôïc thu gom. • • Thay nhieân lieäu. Söû duïng xaêng khoâng chì cho caùc xe gaén maùy hai baùnh. Thay daàu diesel baèng hoãn hôïp 40% metan (CH4) vaø khí hoùa loûng (LG). Hieän nay, ngöôøi ta ñang chuù yù ñeán caùc nhieân lieäu môùi laø metanol, etanol, khí töï nhieân, propan vaø hydro. • •

17. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn • Giaûm thieåu oâ nhieãm do giao thoâng vaän taûi • • Naâng cao chaát löôïng ñoäng cô. Söû duïng xe coù tieáng oàn döôùi 70 dB, duøng ñoäng cô 4 thì thay cho ñoäng cô 2 thì. Söû duïng kieåu ñoäng cô naïp ñieän nhieàu taàng thöïc hieän quaù trình ñoát nhieàu baäc. • • Kieåm soaùt heä thoáng thaûi cuûa xe. Caùc xe löu thoâng phaûi coù boä phaän xöû lyù khí thaûi nhaèm giaûm löôïng buïi vaø khí oâ nhieãm thoaùt ra ngoaøi. Caûi tieán boä phaän naøy cuõng mang laïi hieäu quaû giaûm löôïng chaát oâ nhieãm ñaùng keå. Boä phaän xöû lyù khí thaûi thöïc hieän nguyeân lyù phaûn öùng quay voøng khí thaûi vaø trao ñoåi xuùc taùc ñeå tieáp tuïc oxy hoaù monoxit cacbon (CO), hydrocacbon vaø oxit nitô (NOx). • •

18. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn • Giaûm thieåu oâ nhieãm do giao thoâng vaän taûi • • • Quy hoaïch maïng löôùi giao thoâng coâng coäng thuaän lôïi, giaûm löôïng xe hai baùnh caù nhaân. Söû duïng phöông tieän giao thoâng coâng coäng nhaèm giaûm toång löôïng phaùt thaûi oâ nhieãm do giaûm toång quaõng ñöôøng di chuyeån. • • Quy hoaïch ñöôøng giao thoâng: troàng caây xanh hai beân ñöôøng hoaëc caùc töôøng chaén buïi, chaén aâm.

19. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn Giaûm thieåu oâ nhieãm do saûn xuaát coâng nghieäp • • • Quy hoaïch khu coâng nghieäp. • Tính toaùn döï baùo taùc ñoäng cuûa coâng trình ñoái vôùi moâi tröôøng ñaûm baûo khi ñöa nhaø maùy vaøo hoaït ñoäng thì noàng ñoä chaát thaûi cuûa noù coäng vôùi noàng ñoä oâ nhieãm neàn cuûa khu vöïc khoâng ñöôïc vöôït tieâu chuaån cho pheùp. Boá trí nhaø maùy ôû cuoái höôùng gioù chính. Caùch li khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö baèng vaønh ñai xanh. Kích thöôùc vuøng caùch li coâng nghieäp xaùc ñònh baèng khoaûng caùch töø nguoàn thaûi ñeán khu daân cö vaø ñöôïc xaùc ñònh ñaûm baûo noàng ñoä chaát oâ nhieãm taïi khu daân cö khoâng vöôït tieâu chuaån cho pheùp. • Boá trí caùc coâng trình trong maët baèng chung cuûa khu coâng nghieäp yeâu caàu ñaûm baûo thoâng thoaùng caùc coâng trình, haïn cheá hay loaïi tröø söï lan truyeàn chaát oâ nhieãm töø coâng trình naøy sang coâng trình khaùc,khoâng gaây oâ nhieãm cho baûn thaân nhaø maùy.

20. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn Giaûm thieåu oâ nhieãm do saûn xuaát coâng nghieäp • • • • Troàng caây xanh. • - Caây xanh giaûm böùc xaï nhieät, giaûm nhieät ñoä khoâng khí vì taïo beà maët trao ñoåi nhieät lôùn, caûn gioù, naâng cao chaát löôïng moâi tröôøng do taùc duïng taêng ñoä aåm, taêng löôïng oxy trong khoâng khí ñoàng thôøi giaûm noàng ñoä buïi vaø haáp thuï caùc chaát ñoäc trong khoâng khí vaø döôùi ñaát. Ngoaøi ra, caây xanh coøn haáp thu tieáng oàn, ngaên caûn söï lan truyeàn oàn ra xung quanh. • - Toå chöùc heä thoáng caây xanh trong thaønh phoá goàm caùc heä thoáng vaønh ñai caây xanh – maët nöôùc xung quanh thaønh phoá coù chöùc naêng ñieàu hoaø khí haäu, cung caáp khoâng khí saïch, chaén gioù, taêng giaù trò thaéng caûnh; vaønh ñai caây xanh caùch veä sinh ñoái vôùi khu coâng nghieäp vaø ñöôøng giao thoâng; heä thoáng coâng vieân; caây trong haøng raøo coâng trình.

21. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn Giaûm thieåu oâ nhieãm do saûn xuaát coâng nghieäp • • • Giaûm thieåu löôïng nhieân lieäu hieän duøng: • - Taêng hieäu suaát söû duïng nhieân lieäu baèng caùc bieän phaùp caûi tieán coâng ngheä, ñaûm baûo vaän haønh ñuùng quy trình kyõ thuaät. • - Giaûm tieâu hao naêng löôïng baèng caùc bieän phaùp taêng cöôøng caùch nhieät, naâng cao hieäu suaát chieáu saùng daân duïng vaø ñöôøng phoá, naâng cao hieäu suaát caùc ñoäng cô. • - Söû duïng nguoàn naêng löôïng saïch nhö naêng löôïng maët trôøi, naêng löôïng gioù, thuyû ñieän, ñòa nhieät, naêng löôïng nguyeân töû… ñeå giaûm söû nhieät nhieân lieäu than daàu caáp cho nhieät ñieän.

22. GIẢM THIỂU KHÍ THẢI •  Giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn Giaûm thieåu oâ nhieãm do saûn xuaát coâng nghieäp • • Giaûm thieåu chaát thaûi coâng nghieäp: • - Duøng nhieân lieäu coù löôïng löu huyønh thaáp hay giaûm bôùt haøm löôïng löu huyønh tröôùc khi ñoát. • - Caûi tieán quaù trình ñoát ñeå giaûm chaát thaûi. Trong ñoù, chuù yù ñeán caùc chaát oâ nhieãm laø buïi, SOx, NOx, CO. Caùc bieän phaùp nhö ñaõ neâu ôû phaàn treân. • • AÙp duïng caùc phöông phaùp xöû lyù tröôùc khi thaûi.

23. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • Quaù trình chaùy cuaû nhieân lieäu laø quaù trình oxy hoaù nhanh ôû nhieät ñoä cao. Chaát chaùy trong nhieân lieäu chuû yeáu laø cacbon (C), hydro (H) vaø moät soá chaát khaùc tham gia phaûn öùng chaùy nhö nitô (N), löu huyønh (S)… • Chaát oxy hoaù trong phaûn öùng laø oxy (O2) ñöôïc caáp vaøo vuøng chaùy töø khoâng khí.

24. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • Quaù trình chaùy trong loø ñoát phaûi ñaûm baûo caùc yeáu toá sau. • - Chaát chaùy vaø chaát oxy hoaù phaûi tieáp xuùc toát vôùi nhau. • - Tyû leä chaát oxy hoaù vaø chaát ñoát phaûi phuø hôïp (≥1 so vôùi löôïng caàn thieát, tính theo phöông trình löôïng hoùa hoïc). • - Nhieät ñoä ñuû cao ñeå chaùy heát caùc thaønh phaàn nhieân lieäu vaø khoâng sinh ra caùc chaát oâ nhieãm ñoäc haïi ñaëc bieät. • - Theå tích buoàng ñoát phaûi ñuû lôùn, ñaûm baûo thôøi gian löu cuûa nhieân lieäu trong loø ñeå chaùy hoaøn toaøn.

25. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • Ñoát chaát khí • Chaát chaùy vaø chaát oxy hoaù ñeàu ôû theå khí, neân quaù trình naøy laø chaùy ñoàng theå (chaùy trong theå tích). • Nhieân lieäu chaùy ngay khi hoaø troän khí ñoát vôùi khoâng khí. • Chaát löôïng khí chaùy ñöôïc quyeát ñònh do tyû leä hoaø troän hôïp lyù giöõa khí ñoát vaø oxy khoâng khí vaø ñieàu kieän hoaø troän chuùng. • Löôïng khoâng khí vaøo khoâng ñuû, thieáu oxy khí chaùy khoâng hoaøn toaøn, nhieät ñoä buoàng ñoát giaûm.

26. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • • Ñoát chaát loûng • Nhieân lieäu ôû daïng loûng, neân ñeå ñoát chuùng caàn phaân taùn chuùng thaønh daïng gioït loûng hoaëc phun söông (phun buïi). Taùc nhaân bieán buïi laø khoâng khí neùn, hôi nöôùc aùp suaát cao hay khoâng khí töø quaït li taâm cao aùp. • Chaát bieán buïi coù aùp cao phaù vôõ ñoä beàn vöõng cuûa doøng chaát loûng laøm cho chuùng bò chia nhoû thaønh buïi. • Sau khi doøng loûng ñaõ bieán buïi, ñeå taïo söï chaùy thaønh ngoïn löûa caàn qua caùc giai ñoaïn: • - Hoaø troän giöõa buïi nhieân lieäu vaø oxy cuûa khoâng khí. • - Saáy noùng hoãn hôïp vaø chaát loûng boác hôi. • - Phaân huûy caùc hôïp chaát hydrocacbon. Quaù trình naøy taïo caùc haït muoäi than. • - Phaûn öùng chaùy dieãn ra.

27. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • • Ñoát chaát loûng • Khi ñoát nhieân lieäu raén, quaù trình chaùy dò theå xaûy ra giöõa moät chaát raén vaø chaát khí (oxy khoâng khí), ñoàng thôøi coù quaù trình chaùy ñoàng theå giöõa hai chaát khí laø chaáùt boác hôi vaø oxy khoâng khí.

28. KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH CHÁY • • Quaù trình chaùy cuûa nhieân lieäu raén trong buoàng ñoát : • Ñaàu tieân khi than ñöôïc nung ñeán moät nhieät ñoä nhaát ñònh (ñoái vôùi than laø khoaûng 200oC), chaát boác ñöôïc thoaùt ra khoûi than nhö khí hydro (H2), monoxit cacbon (CO), metan (CH4), hydrocacbon (CnHm) hoaø troän vôùi oxy vaø chaùy ñaàu tieân. • Khi keát thuùc quaù trình chaùy cuûa chaát boác thì cacbon baét ñaàu tieáp xuùc vôùi oxy vaø chaùy. Quaù trình chaùy cuûa cacbon sinh ra caùc khí oâ nhieãm laø CO vaø CO2 do caùc phaûn öùng sau. • C + O2 = CO2. • 2C + O2 = 2CO. • C + CO2 = 2CO. • C + H2O = CO2 + 2H2. • CO + O2 = 2CO2. • Moät soá giaû thuyeát cho laø CO vaø CO2 ñaõ xuaát hieän ñoàng thôøi theo phaûn öùng sau: • C + 3O2 = 2CO2 + 2CO.

29. GiẢM THIỂU Ô NHIỄM TỪ QUÁ TRÌNH ĐỐT •  Giaûm thieåu haøm löôïng buïi trong khoùi thaûi • Khi nhieân lieäu ñöôïc nung noùng ñeán 500-600oC, hydrocacbon phöùc taïp bò phaân huûy thaønh hôïp chaát ñôn giaûn. Khi nhieät ñoä cao hôn 600oC thì hydrocacbon laïi taïo thaønh hydrocacbon naëng, cao phaân töû, hay boà hoùng. Thôøi gian löu cuûa hoãn hôïp khí buïi trong vuøng ñoát phaûi ñuû thì chuùng môùi kòp chaùy hoaøn toaøn. • •  Giaûm thieåu löôïng CO trong khoùi thaûi • Löôïng oxy cung caáp cho quaù trình chaùy khoâng ñuû seõ laøm taêng thaønh phaàn khí CO trong khoùi thaûi. Nhieät ñoä vuøng chaùy giaûm hay aùp suaát buoàng ñoát giaûm laøm taêng löôïng khí CO sinh ra. CO laø hôïp chaát raát beàn, söï oxi hoùa CO thaønh CO2 trong ñieàu kieän töï nhieân xaûy ra sau 4 – 5 naêm. ÔÛ nhieät ñoä cao hôn 700oC CO môùi bò oxi hoùa baèng oxi trong khoâng khí thaønh CO2.

30. GiẢM THIỂU Ô NHIỄM TỪ QUÁ TRÌNH ĐỐT •  Giaûm thieåu löôïng NOx trong khoùi thaûi • NOx hình thaønh trong khoùi thaûi chuû yeáu do oxi hoaù nitô trong nhieân lieäu (nitô nhieân lieäu), vaø moät phaàn do oxi hoaù nitô töø khoâng khí chaùy (nitô nhieät, ôû nhieät ñoä cao > 1100 oC). Ñeå tieát kieäm nhieân lieäu vaø giaûm löôïng NOx caàn giaûm löôïng khoâng khí chaùy, haï nhieät ñoä trong buoàng ñoát baèng caùc bieän phaùp: ñoát hai baäc, taêng cöôøng xaùo troän, tuaàn hoaøn khí chaùy.

31. GiẢM THIỂU Ô NHIỄM TỪ QUÁ TRÌNH ĐỐT •  Keát caáu moû ñoát. • Moû ñoát coù keát caáu cho pheùp tuaàn hoaøn khí chaùy. Söï tuaàn hoaøn coù theå thöïc hieän do töï nhieân nhôø doøng khí chaùy chuyeån ñoäng vôùi vaän toác cao taïo aùp suaát aâm neân doøng khí ñöôïc tuaàn hoaøn moät phaàn. Do tuaàn hoaøn, nhieân lieäu ñöôïc khí hoaù nhanh vaø giaûm nhieät ñoä chaùy. Löôïng khoâng khí khoâng ñuû vaø nhieät ñoä thaáp neân löôïng NOx hình thaønh giaûm. Tuaàn hoaøn do cöôõng böùc thöïc hieän ñöôïc nhôø quaït thoåi khoâng khí vaø khí chaùy vaøo moû ñoát. Hieäu quaû giaûm NOx ñeán 30-35%. • Moû ñoát taêng cöôøng xaùo troän nhieân lieäu vaø khoâng khí. Khoâng khí vaøo moû ñoát theo hai doøng. Nhieân lieäu ñöôïc troän tröôùc vôùi doøng khoâng khí thöù nhaát trong moû ñoát vaø chaùy ôû buoàng ñoát. Quaù trình chaùy ôû nhieät ñoä cao dieãn ra nhanh, neân NOx chöa kòp taïo thaønh vôùi khoái löôïng lôùn. Phaàn chöa chaùy seõ ñöôïc ñoát tieáp vôùi doøng khoâng khí thöù hai coù xaùo troän tröôùc. Trong loø, hoãn hôïp khí noùng vaø khoâng khí troän chaäm, ngoïn löûa keùo daøi vaø nguoäi, löôïng NOx giaûm.

32. GiẢM THIỂU Ô NHIỄM TỪ QUÁ TRÌNH ĐỐT •  Giaûm thieåu SOx trong khí thaûi • Ñeå giaûm löôïng SOx trong khí thaûi coù theå thöïc hieän caùc bieän phaùp kieåm soaùt tröôùc khi ñoát vaø caùc phöông phaùp ñoát xöû lyù löu huøynh oxit ngay trong loø. • Thay theá nhieân lieäu laø than baèng daàu seõ giaûm ñöôïc löôïng phaùt thaûi SOx do haøm löôïng löu huyønh trong than (2 - 7% khoái löôïng) lôùn hôn trong daàu (≤ 3% khoái löôïng). Ngoaøi ra, ñoàng thôøi nhieät trò cuûa daàu (khoaûng 10.000 kCal/kg) cao hôn cuûa than (khoaûng 7.000 kCal/kg) neân löôïng daàu söû duïng seõ thaáp hôn. • Kyõ thuaät ñoát than baèng giaøn ghi hoaù loûng coù giaù trò laøm saïch khí thaûi lôùn vaø taêng hieäu quaû ñoát than. Than ñöôïc nghieàn nhoû troän vôùi boät ñaù vôi thaønh huyeàn phuø vaø ñöôïc phun vaøo ñaùy loø ñoát ôø giaøn ghi cuøng vôùi khoâng khí. Löu huyønh oxit taïo thaønh trong quaù trình ñoát seõ phaûn öùng vôùi voâi ñeå taïo thaønh canxi sunfat raén vaø rôi xuoáng ñaùy loø nung. Tæ leä taùch löu huyønh baèng phöông phaùp naøy coù theå ñaït cao hôn 90%.

33. PHÁT TÁN Ô NHIỄM • Vieäc xöû lí khí thaûi ñaït ñeán noàng ñoä cho pheùp trong moâi tröôøng xung quanh bò haïn cheá bôûi ñieàu kieän kó thuaät vaø neáu veà maët kó thuaät thöïc hieän ñöôïc thì veà maët kinh teá seõ voâ cuøng toán keùm, vì vaäy khí thaûi thöôøng ñöôïc xöû lí ñeán noàng ñoä cho pheùp (ñöôïc quy ñònh bôûi luaät phaùp) roài phaùt taùn vaøo khí quyeån qua oáng khoùi cao. • Söï phaùt taùn oâ nhieãm laø söï pha loaõng chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Ñoäng löïc cuûa quaù trình laø do chuyeån ñoäng cuûa doøng chaát thaûi vaø doøng khoâng khí trong khí quyeån, söï cheânh leäch nhieât ñoä vaø söï cheânh leäch noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong doøng thaûi vôùi khoâng khí xung quanh.

34. PHÁT TÁN Ô NHIỄM • Bản chất: söï pha loaõng chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. • Ñoäng löïc: do chuyeån ñoäng cuûa doøng chaát thaûi vaø doøng khoâng khí trong khí quyeån, söï cheânh leäch nhieât ñoä vaø noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong doøng thaûi vôùi khoâng khí xung quanh. • YÙ nghóa: Vaän chuyeån chaát oâ nhieãm, laøm giaûm noàng ñoä chaát oâ nhieãm • ÖÙng duïng: Tính toaùn chieàu cao oáng thaûi

35. PHÁT TÁN Ô NHIỄM • Các yếu tố anh hưởng đến sự phát tán chất ô nhiễm

36. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC PHÁT TÁN CHẤT Ô NHIỄM • Gió

37. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC PHÁT TÁN CHẤT Ô NHIỄM • Gió

38. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC PHÁT TÁN CHẤT Ô NHIỄM • Gió

39. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC PHÁT TÁN CHẤT Ô NHIỄM • Gió

41. KỸ THUẬT XỬ LÝ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ • Hấp thụ khí • Hấp phụ khí • Thiêu đốt khí thải • Phương pháp khác

42. HẤP THỤ KHÍ • Nguyên tắc cơ bản: tạo sự tiếp xúc giữa dòng khí chứa các chất ô nhiễm và các hạt dung dịch hấp thụ • Các hạt hấp thụ thường được phun ra với kích thước nhỏ và mật độ lớn. • Các chất ô nhiễm được tách ra bằng việc hòa tan trong chất lỏng hấp thụ hoặc xảy ra phản ứng hóa học giữa chất ô nhiễm và dung dịch hấp thụ. • Trong kyõ thuaät haáp thu, dòng khí thường được cho đi ngược chiều với các hạt dung dịch haáp • thuï với tốc độ hợp lý, thông thường người ta thường chọn vận tốc này trong khoảng 1,0 – • 2,5 m/s.

43. HẤP THỤ KHÍ • Quy trình hấp thụ hơi khí độc là quá trình xảy ra phản ứng hóa học giữa hơi khí độc với chất hấp thụ để có chất mới với thuộc tính mới. Ví dụ : Quá trình hấp thụ SO2 bằng nước vôi. SO2 + Ca ( OH )2 = CaSO3 + H2O

44. HẤP THỤ KHÍ • Chất hấp thụ hơi khí độc đa phần là ở thể lỏng được phun thành giọt nhỏ vào dòng khí thải hay chảy tràn trên bề mặt lớp vật liệu rỗng của lớp đệm, • Có rất ít trường hợp chất hấp thụ ở thể rắn vì phản ứng hóa học chỉ xảy ra được trên bề mặt của hạt vật liệu và sau đó phản ứng dừng lại

45. HẤP THỤ KHÍ Hiệu quả của quá trình hấp thụ phụ thuộc vào các yếu tố: • Ái lực hoá học của chất phản ứng. • Tốc độ và thời gian dòng khí đi qua thiết bị. • Tổng diện tích bề mặt tiếp xúc của khí thải với dung dịch phun…

46. HẤP THỤ KHÍ Chất khí độc được quan tâm nhiều nhất hiện nay là SO2 trong khí thải. Có một vài quy trình như sau: • Dùng sữa vôi hấp thu SO2 ta tạo ra sunfit canxi. Đưa hỗn hợp này qua bể oxy hóa để tạo ra thạch cao CaSO4 . 2H2O. • Dùng dung dịch xút hấp thụ SO2 và tái sinh dung dịch xút bằng vôi hay CaCO3.

47. HẤP THỤ KHÍ

48. HẤP THỤ KHÍ

49. HẤP THỤ KHÍ

50. HẤP THỤ KHÍ