1 / 31

AMORTiSMANLAR

AMORTiSMANLAR. TÜRK MUHASEBE STANDARTLARI VE VERGİ KANUNLARI İLE UYUMLU. AMORTİSMANLAR.

jamar
Download Presentation

AMORTiSMANLAR

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. AMORTiSMANLAR TÜRK MUHASEBE STANDARTLARI VE VERGİ KANUNLARI İLE UYUMLU

  2. AMORTİSMANLAR • Bir varlığın bedelinin ekonomik ömrü üzerinden yıllara yaygın ve sistematik olarak ifade edilen amortisman Fransızca “amortir” kelimesinden türemiştir. Amortir. Latince yavaş yavaş öldürmek, hızını kesmek, azaltmak, zayıflatmak anlamına gelir.

  3. AMORTİSMAN AYRILACAK DURAN VARLIKLARIN ÖZELLİKLERİ • 1.Fiziki yapıya sahip olan • 2.uzun ömürlü olan • 3.Verimli bir kapasite ile kullanılan • 4.Gelecekte fayda sağlayan

  4. DURAN VARLIKLAR TEK DÜZEN HESAP PLANINDA 3 FARKLI GRUPTA SINIFLANIR • 1- MADDİ DURAN VARLIKLAR • 2- MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR • 3- ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR

  5. AMORTİSMAN AYRILMASINA NEDEN OLAN ETKENLER • FİZİKİ ETKENLER • a)-Yıpranma ve aşınma • b)-Bozulma veya eksilme • c)-Duran varlığın olağanüstü durum nedeni ile kullanılamaz hale gelmesi • d)-Bakım ve onarımın gerektiği gibi yapılamaması • e)-Teknik ömrünün tahmininin yanlış yapılması

  6. TEKNOLOJİK ETKENLER • a)-Pazar koşullarındaki değişiklik • b)-Talep yapısında değişiklik • c)-Teknolojik gelişme sonucu yenileme ihtiyacı • d)-Üretim yapısında değişiklik

  7. DİĞER ETKENLER • a)-Yasal sınırlamalar • b)-Kullanım hakkının sona ermesi • c)-Doğal varlıkların tükenmesi

  8. AMORTİSMANIN ROLÜ • V.U.K.313. maddesinde amortismana tabi iktisadi değerin bir yıldan fazla kullanma, yıpranma, aşınma veya kıymetten düşmeye maruz kalması sonucu değerinin düşmesinin vergi usul kanunundaki hükümlere göre yok edilmesi, amortismanın hukuki dayanağını ve bu işlemin muhasebedeki tespitini gösterir. • Buna göre amortisman; • -İşletmenin oto finansman kapasitesini artırır. • -İşletmenin ödeyeceği gelir vergisi yükünü azaltır; işletmenin likiditesini artırır (amortisman yükü vergiye tabi gelirden indirilir) Öte yandan dağıtılacak kar payını da azaltır, ancak bu durum işletmenin faaliyetinin karlı olması durumunda söz konusudur.

  9. AMORTİSMANLAR • İşletmenin brüt oto finansmanını oluşturan fonların derhal amortismana tabi yeni duran varlıklara yatırılması halinde amortisman işlemi kaynak yaratabilir. Ancak enflasyon etkisi ile amortismana tabi varlığın amortisman süresi sonunda tarihi maliyetine nazaran, öte yandan yeni teknolojilerin maliyetlerinin yüksekliği nedeni ile yenilenme değeri yüksek olmaktadır. • Bir örnek verirsek, bir kamyon 2001 yılında 20 bine satın alınsın, 5 yıllık amortisman süresi sonunda, aynı nitelikte bir kamyon enflasyonun da etkisi ile 32 bin YTL.ye satın alınabilmektedir. Görülüyor ki, 20 bin tarihi maliyet üzerinden ayrılan amortisman 32 bin değerinde olan bir ikame değerini karşılayamıyor. • Şayet amortisman 32 bin (ikame değeri) üzerinden ayrılsa idi oto finansman kapasitesi ikame değerini karşılayabilecekti. Bu nedenle teknik sermayenin yenilenmesinin finansmanında özellikle enflasyon sürecinde, tarihi maliyetin yeniden değerlemeye tabi tutulması gerekmektedir.

  10. AMORTİSMANLAR • VERGİ USUL KANUNU AÇISINDAN AMORTİSMANLARIN AYRILMASINDA ZORUNLULUK YOKTUR. • Amortismanlar bilançonun pasifinde yer alırlar; her nedenle aktifi düzenleyici özelliğe sahiptir. Ancak Aktif ve Pasif kalemlerinin sunumunda net değer esası ilke edinildiğinden, amortismanlar hangi kalemden ayrılmışsa aktifte ilgili kalemden düşülmek suretiyle gösterilmektedir.

  11. SONUÇ OLARAK • AMORTİSMANLAR • 1-Ayrılması yasal olarak zorunlu değildir. • 2-İşletme zarar etse bile ayrılabilir. • 3-Belli bir bilanço kalemini konu alır. • 4-Oranı yasa ile belirlenmiştir. (Amortismanların oranı her ne kadar V.U.K. Da belirtilmiş ise de, varlığın hizmet süresi işletme yönetimi tarafından saptanır.(9 nolu Türkiye Muhasebe Standardı, Madde 6)) • 5-Bilanço veya işletme hesabına göre defter tutanlar ayırabilir. • 6-Vergi matrahını etkiler

  12. AMORTİSMANA TABİ VARLIKLAR • 1-MADDİ DURAN VARLIKLAR • - Arazi ve arsalar • - Yer altı ve yerüstü düzenleri • - Binalar • - Tesis makine ve cihazlar • - Taşıtlar • - Demirbaşlar • - Diğer maddi duran varlıklar • - Yapılmakta olan yatırımlar

  13. 2-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR • - Haklar • - Şerefiye • - Kuruluş ve örgütlenme giderleri • - Araştırma geliştirme maliyetleri • - Özel maliyetler

  14. 3-ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR • - Arama giderleri • - Hazırlık ve geliştirme giderleri • - Diğer özel tükenmeye tabi varlıklar

  15. AMORTİSMAN AYIRMA YÖNTEMLERİ • 1- Eşit Tutarlar Yöntemi • 2- Hızlandırılmış Amortisman Yöntemi • 3- Üretim Miktarını Baz Alan Yöntem

  16. EŞİT TUTARLAR YÖNTEMİ • V.U.K.315.MADDE NORMAL AMORTİSMAN YÖNTEMİ • Amortismana tabi duran artık değer Varlığın Maliyet değeri - Yıllık Amortisman= -------------------------------------------------------------------------------------- • Varlığın Tahmini Kullanım Ömrü • Bu yöntemde varlığın amortismana tabi değerinin kullanım ömrü süresince eşit oranda dağıtıldığı görülmekte.

  17. HIZLANDIRILMIŞ AMORTİSMAN YÖNTEMİ • 1-Azalan Bakiyeler Yöntemi • 2-Yılların Toplam Rakamlarını Esas alan Yöntem

  18. 1-Azalan Bakiyeler Yöntemi • Döneme İlişkin Amortisman = Eşit Tutarlı Amortisman Oranı x 2 x Net Defter Değeri • 1 • Eşit Tutarlı Amortisman Oranı =------------------------------------------- • Tahmini Kullanım Ömrü • Hızlandırılmış amortisman yöntemlerinde varlığın maliyet bedelinin büyük bir kısmı, varlığın ekonomik ömrünün ilk yıllarında gidere dönüşmektedir.

  19. 2-Yılların Toplam Rakamlarını Esas Alan Yöntem • Başlangıçtan İtibaren Kalan • Yıl Sayısı • Döneme ilişkin= (Maliyet Değeri-Artık Değer) x ------------------------------------- • Amortisman Kullanım Süresinde Yer alan • Yılların Toplamı

  20. ÜRETİM MİKTARINI BAZ ALAN YÖNTEM • Bu yöntemde varlığın beklenen kullanımı yada çıktı esas alınarak amortisman ayrılmaktadır. • Amortismana tabi duran - Tahmini artık değer • Varlığın maliyet değeri • Amortisman payı = ------------------------------------------------------------------------------- • Varlığın Tahmini kullanım ömrü süresince Üretilmesi planlanan • Çıktı miktarı (Tahmini faaliyet hacmi) • Dönemin Amortisman payları = Amortisman payı x Dönemin üretim miktarı (Tahmini faaliyet hacmi)

  21. AMORTİSMAN AYRILMA KOŞULLARI • İşletmenin faaliyetlerinde kullandıkları duran varlıklar ve bunlara ilişkin amortismanlar aşağıda yazılı şekillerden herhangi biri ile gösterilir. • *Envanter defterinin ayrı bir yerinde • *Özel bir amortisman defterinde • *Amortisman listelerinde • Bir duran varlık üzerinden amortisman ayrılabilmesi için, duran varlığın; • -İşletme envanterinde kayıtlı olması • -Kullanım süresinin bir yıldan fazla olması • -Yıpranmaya, aşınmaya veya değerden düşmeye maruz olması, • -Değerin belli bir tutarın üstünde olması, • Gerekmektedir.

  22. FAALİYETLERE GEÇİCİ OLARAK ARA VERİLMESİ DURUMUNDA AMORTİSMAN • Amortisman ayrılma,işletmelerin faaliyetine devam etmesi şartına bağlıdır. Faaliyetlerin sona ermesi durumunda amortisman ayrılmayacaktır. İşletmenin faaliyetine geçici olarak ara vermesi halinde veya bırakılması halinde V.U.K.’nun 191. maddesinde tarif edilmiştir. “Vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması veya sona ermesi işi bırakmayı ifade eder. İşlerin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulması iş bırakma sayılmaz” Tanımdan da anlaşılacağı üzere işin geçici olarak durdurulması amortisman ayrılmaması gibi bir nedene yol açmamaktadır. • Buna göre; • Hesap dönemi içinde işin bırakılması durumunda bırakılma tarihine kadar amortisman ayrılacaktır. • İşe yeniden başlanana kadar geçen dönemler için amortisman ayrılmayacaktır. • İşe başlandığı tarih dönem içinde ise, o dönem için yıllık amortisman uygulanacak, sonraki dönemler için ise amortisman ayrılmasına devam edilecektir.

  23. FEVKALADE AMORTİSMAN • Vergi Usul kanununun 317. maddesinde belirtildiği üzere amortismana tabi olup: • 1- Yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen kaybeden; • 2- Yeni icatlar dolayısıyla teknik verim ve kıymetleri düşerek tamamen veya kısmen kullanılamaz hale gelen; • 3- Cebri çalışmaya tabi tutuldukları için normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalan; menkul ve gayrı menkullerle haklara, mükelleflerin müracaatları üzerine ve ilgili bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığınca her işletme için işin mahiyetine göre ayrı ayrı belirtilen “Fevkalade ekonomik ve teknik amortisman nispetleri” uygulanır.

  24. ENFLASYON MUHASEBESİNDE AMORTİSMAN • 1.1.2004 tarihinden önce aktife giren iktisadi kıymetler için 5024 sayılı kanun’dan önce yürürlükte bulunan hükümlere göre amortisman ayrılmaya devam edecektir. Ancak bu kıymetlerin amortismana esas bedeli 31/12/2003 tarihi itibariyle yapılacak enflasyon düzeltmesinden sonraki değerleri ile yapılacaktır.

  25. Enflasyon muhasebesi uygulama • Örnek: Nisan 2002 tarihinde satın alınan bir makinenin maliyet bedeli 100.000.-YTL. dir. İşletme, amortisman paylarının hesaplanmasında normal amortisman yöntemi uygulamaktadır. Enflasyon düzeltmesinden önce 31.12.2003 bilançosunda görünüm aşağıdaki gibidir.

  26. Düzeltme öncesi veriler • 25.Maddi Duran Varlıklar 77.100 • 253 Tesis makine ve cihazlar128.500 • Maliyet bedeli 100.000 • Yeniden Değerleme 28.500 • 257 Bir. Amortisman 51.400 • Yıllık 25.700 amortisman uygulanmış (iki yıl)

  27. Makinelerde düzetme işlemi • Maliyet bedeli Düzeltme Katsayısı 31.12.2003 • Düzeltilmiş Tutar • --------------------------------------------------------------------------------- • 100.000 x 1,34575 = 134.575 • Artış Oranlarının hesaplanması • a b (a-b) (a-b)/b • 31.12.2003 tarihi maliyet fark artış oranı • Düzeltilmiş tutar 31.12.2003 • ------------------------------------------------------------------------------------- • Makineler 134.575 128.500 6.075 0,0473 • Hesaplanan artış oranı (0,0473) birikmiş amortismanların düzeltilmesinde kullanılacak oran olmayıp sadece artışı ifade etmektedir.

  28. Birikmiş amortismanların düzeltmesine ilişkin bilgiler • Düzeltmede kullanılacak oran: • 134.575/128,500=1,0473 • Birikmiş amortismanda düzeltme işlemi: • 51.400 x 1.0473 = 53.831

  29. Düzeltme sonrası amortisman tablosu • Yıllar Amortisman Bir.amortisman. • 2002 20.000 20.000 • 2003 33.831 53.831 Düzeltilmiş tutar • 2004 26.915 80.746 • 2005 26.915 107.660 • 2006 26.915 134.575

  30. Enflasyon düzeltmesi sonrası muhasebe kaydı • ---------------/------------ • 255 Demirbaşlar 6.075 • 255.09 Enflasyon farkı • 698 Enflasyon Düzeltme Hs. 6.075 • ---------------/----------------- • --------------/------------ • 698 Enflasyon Düzeltme Hs. 2.431 • 257 Bir.Amortisman 2.431 • 257.09 Enflasyon Farkı • ------------------/---------------

  31. AMORTİSMANLAR • KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİM. • LERZAN ASLAN (S.M.M.M.) • Tel:0216 342 02 19 • Cep:0532 213 51 71 • Fax: 0216 553 70 60 • Mail:lerzanaslan@hotmail.com

More Related