ความโกรธ คือ ความไม่ชอบมาก ไม่ พอใจมาก ไม่ถูกใจมาก จนเบียดเบียน

1. ความโกรธคือ ความไม่ชอบมาก ไม่ พอใจมาก ไม่ถูกใจมาก จนเบียดเบียน ตนเองหรือผู้อื่น..… เช่น ความขัดเคือง โกรธ แค้นเคือง พยาบาท เป็นต้น.

2. เรามาทดลองค้นหาสาเหตุกันว่าเรามาทดลองค้นหาสาเหตุกันว่า การที่ต้องเข่นฆ่ากันนั้น มีสาเหตุมาจากอะไร ?

3. ความกลัวคือความโลภ/โกรธ ? กลัวมากว่างานจะไม่เสร็จ กลัวมากว่าผู้ใหญ่จะโกรธ ความกลัวที่พอเหมาะพอควรดีหรือไม่ ?

4. ความหลงคือ การไม่มีความรู้ในอริยสัจ ๔ และการไม่มีความสามารถในการปฏิบัติ ธรรมตามมรรคมีองค์ ๘ อย่างถูกต้อง ครบ ถ้วน และต่อเนื่อง (ภาษาทางธรรม).

5. ความหลง(โมหะ/อวิชชา) ความโลภความโกรธ

6. ความไม่ประมาทคืออะไร ? “ภิกษุทั้งหลาย ควรสร้างอัปปมาท คือ การ รักษาใจด้วยสติโดยตนเอง คือ ….อย่าติดในธรรมที่ชวนติด(อย่าโลภ*) อย่าขัดเคือง(อย่าโกรธ*) อย่าหลง(อย่ามีอวิชชา*) อย่ามัวเมา…”(อย่าเพลิดเพลินในกามคุณ*)พุทธธรรม หน้า ๘๐๖

7. ฝึกเจริญสมาธิ/ประเมินผล เอกัคคตา และอุเบกขา

8. วิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวันวิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวัน • พยายามมีสติรู้เห็นความ…. และควบคุมความ ….. ให้คิดดี ทำ….อย่างต่อเนื่อง หรือคิดแต่กุศลอย่าง.... หรือเป็นอริยบุคคลอย่างต่อเนื่อง • ๒. มีสติพิจารณาธรรม (ศึกษาธรรม ทบทวนธรรม ฝึกแก้ปัญหาด้วยธรรม) เป็นประจำ ? • ๓. ใช้สติปัญญาทางโลก และสติปัญญาทางธรรมควบคู่กันไป

9. พระนิพนธ์ของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระ สังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ….เมื่อ(ความ*)โลภเกิดขึ้น ให้รู้ว่ากำลังคิดโลภแล้ว และให้หยุดความคิดนั้นเสีย. ….เมื่อ(ความ*)โกรธเกิดขึ้น ให้รู้ชัดว่ากำลังคิดโกรธ แล้ว และให้หยุดความคิดนั้นเสีย. ….หัดหยุดความคิดที่เป็นกิเลสเสียก่อนตั้งแต่บัดนี้ เถิด จะเป็นการเริ่มฐานต่อต้านกำราบปราบทุกข์ให้ สิ้นไป ที่จะให้ผลจริงแท้แน่นอน. ทุกชีวิตมีเวลาอันจำกัด หน้า๗๔ ISBN:974-7276-18-6

10. ผู้ที่ควบคุมความคิดได้คือมหาบุรุษผู้ที่ควบคุมความคิดได้คือมหาบุรุษ พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่า…. “บุคคลผู้เป็นมหาบุรุษ มีปัญญามาก ประ สงค์จะตริตรึกความคิดใด ก็ตริตรึกความคิดนั้น ไม่ประสงค์จะตริตรึกความคิดใด ก็ไม่ตริตรึก ความคิดนั้น ….ท่านบรรลุภาวะมีอำนาจเหนือ จิตในกระบวนความคิดทั้งหลาย” พุทธธรรม หน้า ๒๗๔

11. ทำให้เกิดความยึดมั่นถือมั่น ที่จะให้เป็น ไปตามความคิด…..(อุปาทาน) ทำให้เกิดความอยากมาก ๆ ที่จะให้เป็น ไปตามความคิด….ทะยานอยาก(ตัณหา) คิดด้วย ความโลภ/โกรธ ซ้ำแล้วซ้ำอีก

12. รูป ตา อยาก ไม่อยาก เสียง หู ชอบ ไม่ชอบ กลิ่น จมูก พอใจ ไม่พอใจ รส ลิ้น เฉย ๆ สิ่งต่างๆ กาย (ที่ใจ) มีสติไม่คิดอกุศล

13. ละอุปาทานได้ ทุกข์ก็หมดไป ตัวกูเป็นของกูใช่หรือไม่ ? เพราะใครคิด ความคิดนี้เป็นของกู ? สามีเป็นของ กู ? ลูกเป็นของกู ? งานเป็นของกู? สมบัติเป็น.... วิชาชีพเป็น.... เลขา....

14. ฝึกเจริญสมาธิ/ประเมินผล เอกัคคตา และอุเบกขา

15. ฝึกแบ่งสติเพื่อสำรวมความคิดฝึกแบ่งสติเพื่อสำรวมความคิด

16. การแบ่งสติในชีวิตประจำวันการแบ่งสติในชีวิตประจำวัน เพื่อการสำรวมความคิด

17. วิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวันวิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวัน ๑. พยายามมีสติอยู่ที่ฐานหลักของ สติไว้เสมอๆ พร้อมทั้งรู้เห็นความ คิดและควบคุมความคิด ให้คิดดี ทำ... เพื่อทำจิตใจของตนให้บริ.. .....อย่าง...... จำ

18. วิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวันวิธีฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวัน ๑. พยายามมี.....อยู่ที่ฐานหลักของ สติไว้เสมอๆ พร้อมทั้งรู้เห็น..... และควบคุม.... ให้คิดดีทำ...เพื่อ ทำ....ของตนให้...(บรผส.)...อย่าง...

19. ขณะนี้ขอให้ทุกท่าน ฝึกมีสติอยู่ที่ฐานหลักของสติ ประมาณ ครึ่งหนึ่ง หรือ ครึ่ง : ครึ่ง

20. ท่านมีใจเสมอกันหรือยัง ? “พระผู้มีพระภาคนั้น ทรงมีพระทัยเสมอ กัน ทั้งต่อนายขมังธนู (ที่รับจ้างมาลอบสัง- หาร….) ต่อพระเทวทัต ต่อโจรองคุลิมาร ต่อช้างธนบาล และต่อพระราหุล ทั่วทุกคน” พุทธธรรม หน้า ๗๕๔ คือ ทรงไม่คิดอกุศล ใช่หรือไม่ ? เรามีใจเสมอกันต่อผู้ป่วยทุกคน ได้หรือไม่ ?