Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli

1. Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli Yrd. Doç. Dr. F. Mutlu Kukul Güven CÜTF ACİL TIP ADSİVAS2012

2. Oldukça sık görülmekte • hayat boyu devam eden sakatlıklara neden alabilir • büyük bir önem taşımaktadır • Ülkemizde 1.800/ yıl yeni • Erkeklerde 3-4 katı daha fazla parapleji quadripleji SPİNAL TRAVMA

3. Motorlu taşıt kazaları%40-50 • Yüksekten düşmeler%20 • Zeminden düşmeler%10 • İş kazaları%18 • Ateşli silah yaralanmaları%5-15 • Spor kazaları%4 • Diğerleri %3 nedenler

4. 1.Ağırtravmageçirenler • araçtansavrulanlar, • motorsikletkazaları • 2 m den dahafazlayüksekliktendüşenler... • 2.Şuurkaybıolantravmalıhastalar, • 3.Boyun, sırtve bel ağrısıveyabirekstremitedeuyuşuklukvekuvvetsizlikşikayetiolanlar, • 4.Omurilikyaralanmasınıgösterenbulgular; abdominal solunum, priapizm. • 5.Anemnezvemuayeneiçinyeterli mental fonksiyonuolmayanlarveyaşüpheliağrı tarif edenler. Hangi durumlarda spinal travma varlığı araştırılmalıdır?

5. Hyperextension • Hyperflexion • Compression • Rotation • Lateral Stress • Distraction OLUŞ MEKANİZMALARI

7. servikal Spine yaralanma Figure 23-2

8. http://www.nrhhealthtown.com

10. Servikal %60 • Torakal %8 • Torakolomber %20 • Lomber %10 • Sakral %2 En çok yaralan vertebralar C5-C7 C1-C2 T12-L2 Erişkinlerde spinal yaralanmaların dağılımı

11. C3,4 motor:shoulder shrug sensory: top of shoulder C3, 4, 5 motor: diaphragm sensory: top of shoulder C5, 6 motor:elbow flexion sensory: thumb C7 motor: elbow, wrist, finger extension sensory: middle finger C8, T1 motor: finger abduction & adduction sensory: little finger T4 motor: level of nipple T10 motor: level of umbilicus Dermatomes

12. L1, 2 motor: hip flexion sensory: inguinal crease L3,4 motor: quadriceps sensory: medial thigh, calf L5 motor: great toe, foot dorsiflexion sensory: lateral calf S1 motor: knee flexion sensory: lateral foot S1, 2 motor: foot plantar flexion S2,3,4 motor: anal sphincter tone sensory: perianal Dermatomes

13. Primer nörolojik hasar Direktravma, Hematom 4 saatte beyaz cevherde enfarkt oluşur 8 saatte gri cevherde irreversiblenefarkt oluşur. • Sekonder hasar Hipoksi Hipoperfüzyon Nörojenikşok Patofizyoloji

14. C5 üzerindeki lezyonlar diafram paralizisine yol açar • Interkostal sinir paralizisi • Atelektazi öksürme gücü azalır. • V/Q = ventilasyon /perfüzyon bozukluğu • Solunum kaslarında zayıflama Hipoksi

15. T6 nın üzerindeki lezyonlarda • Katekolamin yıkımı için dakikalar veya saatler gerekebilir. • T1-L1 arasındaki tutulumlarda sempatik etkinlik kaybolur. • Vagal tonus artar • Periferik vazodilatasyon • Hipotansiyon, • Bradikardi & Hipotermi Nörojenikşok

16. Sinir kökünün inflamasyonuna bağlı sırt ağrısı. • Tutulan bölgenin distalinde duyu ve motor kayıp. Klinik bulgular

17. Erken spinal immobilizasyonu sağla • Hipoksiden koru • Hızlı sıvı replasmanı yap. Hastane öncesinde temel hedef Tedavi ve immobilizasyon

18. Kafa ve vertebralar düz bir hat üzerinde sabit olarak korunmalıdır. İmmobilizasyonda temel hedef

19. Hastanın ilk muayenesi esnasında ve taşınmasında bir kırığın olabileceği düşünülerek çok dikkatli olunmalı ve hastayı sarsmadan taşımalıdır. • Nörolojik defisitlerin %10-25’i yanlış transport esnasında gelişmektedir. • Omurganın aktif veya pasif hareketlerini önlemek için hasta araçtan çıkartılırken veya transport esnasında immobilizasyon koşuldur. 1.Spinal immobilizasyon

20. a.Boyunluk takılması, b.Hastanın düz bir zemin üzerinde (tahta gibi) taşınması, kum torbası veya bantlarla tesbiti, c.Gerektiğinde (kusma gibi) hastanın baş, boyun ve gövde aynı eksende olacak şekilde çevrilmesi. 1.Spinal immobilizasyon

21. Kan gazlarına bakılmalıdır. • Ajitasyon, huzursuzluk ve oryantasyon bozukluğu yetersiz oksijenizasyon bulgusu olabilir. • a.Nazal kanülden oksijen • b.Gerektiğinde entübasyon • endotrakealentübasyondaservikal omurgaların hareket etmemesine dikkat edilmelidir. • Gerektiğinde hastanın solunumu ventilatörle sağlanabilir • C4 ve üzerindeki omurilik zedelenmesinde solunum paralizisi olabilir Normal solunumunsağlanması

22. Sistolikkanbasıncı90 mmHg'nınüzerinde tutulmalıdır. • a.Venözgöllenmeninönlenmesiiçinalt ekstremiteninelastikbandajlasarılması, • b.Dikkatlihidrasyon: (Laktatlıringersol, serum fizyolojik) • c.Pressörler: dopamin • d.Hipotansiyonilebirliktebradikardivarsaatropin, • Hipotansiyonomurilikte ekyaralanmalaranedenolabilir. • Kafa travması eşlik ediyor ise overhidrasyondan kaçınılmalıdır. • Anormal sıvı yüklenmesi pulmoner ödeme neden olabilir Normal kanbasıncınınkorunması

23. Düz bir hattın sağlanması(yandaysak) Figure 23-6

24. Önden Figure 23-7

25. Supin pozisyonundaki hastada Figure 23-8

26. kurtarıcı 1 baş kısmında, kurtarıcı 2 ve 3 toraks kalça ve bacaklarda AĞAÇ YUVARLAMA- sırüstü yatan hasta Figure 23-9 A

27. İmmobilizasyon sağlanarak hasta döddürülür KALAS-AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 B

28. Kurtarıcı 4 spin board yerleştirir. AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 C

29. Hasta spin board üzerine alınır AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 D

30. Kurtarıcı 1 döndürme öncesi stabilizasyonu sağlar AĞAÇ YUVARLAMA – YÜZÜSTÜ YATAN HASTADA Figure 23-10 A

31. Düz bir eksende yan döndürülür ve spin board arkasına yerleştirilir AĞAÇ YUVARLAMA Figure 23-10 B

32. Hasta spin board ile birlikte sırtüstü pozisyona düz eksen bozulmadan getirilir. AĞAÇ YUVARLAMA-yüzüstü Figure 23-10 C

33. kurtarıcı 1 omurga eksenini düz stabilize edr • kurtarıcı 2 boyunluk yerleştirir • kurtarıcı 1 hasta sırt tahtasına alınıncaya kadar destek verir. Servikal boyunluk uygulaması Figure 23-11

34. servikal ve torasik vertebralara destek için kullanılırlar • genellikle oturur pozisiyondaki travmalılara destek için kullanılır. Bununla uzun sırt tahtasına alınır kısaSpine Boards-sırt tahtası

35. short spine board KED Short Spine Boards Figure 23-12

36. KED uygulaması Figure 23-13

37. Aracın ve kişinin araç içindeki durumuna göre değişir. Hastanın araçtan çıkarılması

38. kurtarıcı 1 düz bir hattın sağlar Hızlı çıkarma Figure 23-14 A

39. Kurtarıcı 2 midthorax desteğiKurtarıcı 3 alt ekstremiteleri destekler Hızlı çıkarma Figure 23-14 B

40. Hasta uzun sırt tahtasına alınır. Hızlı çıkarma Figure 23-14 C

41. Uzun sırt tahtasına sıkıca sabitlenir Hızlı çıkarma Figure 23-14 D

42. Çeşitli tipleri mevcut: • Plastic and synthetic spine boards • Metal alloy spine boards • Vacuum mattress splints Uzun sırt tahtası

43. Kafa her zaman sabitlenmelidir. Uzun sırt tahtası -Supine hasta

44. basamaklar: • Omuz ve göğüsü tutun • Orta gövde etrafında çevirin • İliak kanadı tutun • İmmobilizasyon sonrasında kafa ve omurlar nötral pozisiyonda olmalılar. Uzun sırt tahtası -Supine hasta

45. Kafa altına kılıflar konabilir • Kılıflar omuzdan itibaren kafanın alt seviyesine kadar uzatılabilinir. Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta Figure 23-15 A

46. Çocuklarda kafa daha büyük olduğundan nötral pozisiyonun sağlanması için omuzların altına konabilir. Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta Figure 23-15 B

47. Long Spine Board -Supine Patient Figure 23-16

48. Kurtarıcı 2 ve 3 hastaya destek verir. Kurtarıcı 1 stabilizasyonu sağlar • Organize hareketlerle hasta sırt tahtası üzerine alınır. Uzun sırt tahtası ayaktaki hastada Figure 23-17

49. Traksiyon uygulamadan kafanın servikal vertebralar üzerindeki ağırlığı kalkacak şekilde hafifçe tutulur. Elle kafanın nötralpozisyon verilmesi

50. Harekete karşı direnç gösteriyorsa • Kas spazmı varsa • Ağrı artıyorsa • Hareket esnasında nörolojik defisit görülüyorsa veya artıyosa • Hava yolunu veya solunumu zorlaştırıyorsa Elle kafanın immobilizasyonuKontrendikasyonları