Ochrona własności intelektualnej na poziomie europejskim

1. Dobre praktyki Ochrona własności intelektualnej na poziomie europejskim Part-financed by the European Union (European Regional Development Fund)

2. Co chronić i w jakim celu? • Przed podjęciem działań zmierzających do zapewnienia ochrony usługom, towarom, należy przeanalizować wszystkie potencjalnie dostępne możliwości ochrony. W zależności bowiem od takich czynników, jak strategia rynkowa dla danego produktu, pożądany czas ochrony, czy też budżet przeznaczony na ochronę praw można wybrać optymalne rozwiązanie spośród dostępnych środków ochrony prawnej. • Jeden produkt może korzystać z różnych praw.

3. Przedmioty własności intelektualnej • Utwory • Programy komputerowe • Bazy danych • Know-how • Wynalazki • Wzory użytkowe • Wzory przemysłowe • Znaki towarowe • Oznaczenia geograficzne • Topografie układów scalonych

4. Wynalazki - procedura krajowa • Postępowanie o uzyskanie patentu prowadzone bezpośrednio przed urzędem patentowym kraju, w którym zamierzamy uzyskać ochronę. • Konieczna znajomość zasad udzielania ochrony patentowej w danym kraju. • Patent obowiązujący jedynie na terenie danego kraju.

5. Wynalazki - procedura regionalna • Postępowanie o uzyskanie patentu europejskiego prowadzone przed Europejskim Urzędem Patentowym zgodnie z Konwencją o patencie europejskim. • Jedno zgłoszenie - jedno postępowanie - jedna decyzja. O • Patent europejski od daty publikacji informacji o jego udzieleniu, przyznaje jego właścicielowi w każdym umawiającym się państwie, takie same prawa, jakie przyznawałby patent krajowy udzielany w tym państwie.

6. Dokonanie zgłoszenia europejskiego • Europejskiego zgłoszenia patentowego może dokonać każda osoba fizyczna lub prawna albo jakikolwiek organ zrównany z osobą prawną na mocy tego prawa, któremu podlega. Może być ono również dokonane przez kilku współzgłaszających. • Zgłaszający, którzy posiadają miejsce zamieszkania lub główną siedzibę firmy w jednym z umawiających się państw, mogą działać przed EUP w swoim własnym imieniu. W innym przypadku muszą być reprezentowani przez przedstawiciela uprawnionego do występowania przed EUP.

7. Prawo pierwszeństwa • Każdy, kto we właściwy sposób dokonał w lub na państwo będące stroną Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej albo członkiem Światowej Organizacji Handlu zgłoszenia o udzielenie patentu, świadectwa użyteczności bądź ochrony na wzór użytkowy, korzysta przy dokonywaniu europejskiego zgłoszenia patentowego na ten sam wynalazek, z prawa pierwszeństwa w ciągu dwunastu miesięcy od daty dokonania pierwszego zgłoszenia.

8. Dokonanie zgłoszenia europejskiego • Europejski Urząd Patentowy- Monachium- Haga- Berlin • Centralny urząd własności przemysłowej lub inny właściwy organ umawiającego się państwa. Zgłoszenie dokonane w ten sposób wywołuje taki sam skutek, jakby zostało dokonane w tej samej dacie w Europejskim Urzędzie Patentowym.

9. Dokonanie zgłoszenia europejskiego • Jak można dokonać europejskiego zgłoszenia patentowego?- osobiście- za pośrednictwem poczty- faksem- elektronicznie

10. Dokonanie zgłoszenia europejskiego • Wynalazek, na który polska osoba prawna bądź obywatel polski, mający miejsce zamieszkania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, chce uzyskać patent za granicą, może być zgłoszony za granicą w celu uzyskania ochrony po zgłoszeniu go w Urzędzie Patentowym (art. 40 ustawy - Prawo własności przemysłowej). • Ustawa z 14 marca 2003r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej w Artykule 3 ust.2 wprowadza znaczne ułatwienia dla zgłaszających. Mogą oni dokonywać europejskiego zgłoszenia patentowego w Urzędzie Patentowym RP bez konieczności uprzedniego dokonywania zgłoszenia w trybie krajowym. Uniknąć można w ten sposób dokonywania dwóch oddzielnych zgłoszeń o udzielenie dwóch patentów, które miałyby taki sam skutek w Polsce.

11. Język zgłoszenia europejskiego Europejskie zgłoszenie patentowe powinno być dokonane w jednym z trzech języków urzędowych Europejskiego Urzędu Patentowego (angielski, niemiecki, francuski). Wybrany przez zgłaszającego język staje się językiem postępowania. Od 13 grudnia 2007r. europejskie zgłoszenie patentowe może być dokonane w dowolnym języku pod warunkiem, że w terminie określonym w Regulaminie, wpłynie do urzędu tłumaczenie na język procedury.

12. Wyznaczenie państw • Wszystkie umawiające się państwa będące stronami niniejszej Konwencji w chwili dokonania europejskiego zgłoszenia patentowego uważa się za wyznaczone w podaniu o udzielenie patentu europejskiego. • Wyznaczenie umawiającego się państwa może podlegać opłacie za wyznaczenie. • Wyznaczenie umawiającego się państwa można wycofać w każdym czasie aż do momentu udzielenia patentu.

13. Udzielenie patentu europejskiego • Udzielenie patentu europejskiego wywołuje skutki z dniem ukazania się w Europejskim Biuletynie Patentowym ogłoszenia o udzieleniu patentu. Zgłaszający zobowiązany jest w terminie trzech miesięcy od opublikowania informacji o udzieleniu patentu do złożenia tłumaczenia patentu w krajach, w których chce chronić swój wynalazek. Składa  je ( w niektórych krajach za pośrednictwem pełnomocnika) w urzędzie krajowym wybranego kraju, wnosi opłatę za druk i publikację według tabeli opłat danego kraju oraz cyklicznie wnosi opłaty za poszczególne lata ochrony. Dlatego też patent europejski określa się jako wiązkę patentów krajowych. W każdym państwie podlega on przepisom prawa krajowego i jest równoważny patentowi krajowemu w zakresie skutków prawnych.

14. Procedura PCT • Faza międzynarodowa - wniesienie zgłoszenia międzynarodowego- postępowanie wdrażane przez urząd przyjmujący- sporządzenie sprawozdania z międzynarodowych poszukiwań- międzynarodowa publikacja na wniosek zgłaszającego- sporządzenie raportu z międzynarodowego badania wstępnego. • Faza krajowa / regionalna- dokonanie czynności określonych przepisami krajowymi bądź przepisami określonymi przez odpowiednie umowy (np. konwencję o patencie europejskim), warunkujących rozpoczęcie procedury w celu uzyskania patentu krajowego / regionalnego.

15. Procedura PCT • Faza międzynarodowa - wniesienie zgłoszenia międzynarodowego- postępowanie wdrażane przez urząd przyjmujący- sporządzenie sprawozdania z międzynarodowych poszukiwań- międzynarodowa publikacja na wniosek zgłaszającego- sporządzenie raportu z międzynarodowego badania wstępnego. • Faza krajowa / regionalna- dokonanie czynności określonych przepisami krajowymi bądź przepisami określonymi przez odpowiednie umowy (np. konwencję o patencie europejskim), warunkujących rozpoczęcie procedury w celu uzyskania patentu krajowego / regionalnego.

16. Zalety procedury PCT • Jedno zgłoszenie opracowane według jednolitych zasad, składane w jednym urzędzie przyjmującym, wywierające skutek w wielu krajach. • Jedna, złożona opłata, dokonywana w jednym urzędzie. • Odroczenie terminów do uiszczenia opłat w poszczególnych urzędach krajowych, związanych z wejściem w fazy krajowe. • Brak wymogu posiadania pełnomocnika przy dokonywania zgłoszenia. • Brak konieczności przekazywania urzędom krajowym dowodów pierwszeństwa.

17. Wspólnotowy znak towarowy • Wspólnotowym znakiem towarowym jest znak towarowy dla towaru lub usługi, zarejestrowany na warunkach i w sposób przewidziany w rozporządzeniu w sprawie wspólnotowego znaku towarowego. • Wywołuje on ten sam skutek w całej Unii Europejskiej: może on być zarejestrowany, zbyty, być przedmiotem zrzeczenia się lub decyzji stwierdzającej wygaśnięcie praw właściciela znaku lub unieważnienie znaku, a jego używanie może być zakazane jedynie w odniesieniu do całej Wspólnoty.

18. Wspólnotowy znak towarowy • Zgodnie z treścią art. 4 Rozp. Rady WE nr 207/2009 wspólnotowy znak towarowy może składać się z jakiegokolwiek oznaczenia, które można przedstawić w formie graficznej, w szczególności z wyrazów, łącznie z nazwiskami, rysunków, liter, cyfr, kształtu towarów lub ich opakowań, pod warunkiem, że oznaczenia takie umożliwiają odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw.

19. Wspólnotowy znak towarowy • Wspólnotowy znak towarowy ma charakter jednolity i wywołuje jednakowe skutki prawne w całej Unii Europejskiej. Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, tj. od dnia 1 maja 2004 r., ochrona wspólnotowego znaku towarowego rozciąga się także na terytorium Polski.

20. Zgłoszenie CTM • Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego do rejestracji może być dokonane zarówno bezpośrednio w Urzędzie OHIM w Alicante, jak również za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP, który zobowiązany jest do jego przekazania do Urzędu OHIM. Zgłoszenie złożone w Urzędzie Patentowym RP wywołuje taki sam skutek, jak gdyby zostało dokonane tego samego dnia w Urzędzie OHIM. Jednakże w sytuacji, gdy zgłoszenie zostanie przekazane przez Urząd Patentowy  RP po upływie dwóch miesięcy od daty jego otrzymania, uznaje się, że zostało ono dokonane z datą, w której wpłynęło do Urzędu OHIM.

21. Procedura międzynarodowa • Ułatwienie rejestracji znaków towarowych w krajach członkowskich Związku Madryckiego. Zgłaszający w wyniku jednej rejestracji bądź jednego zgłoszenia znaku bazowego w kraju pochodzenia, uzyskuje możliwość uzyskania ochrony we wszystkich krajach członkowskich, przy czym ochrona ta jest taka sama, jak ta uzyskana bezpośrednio w poszczególnych państwach. • Zgłaszający po dokonaniu rejestracji (zgłoszenia) znaku w urzędzie kraju pochodzenia składa do Biura Międzynarodowego Światowej Organizacji Własności Intelektualnej jeden wniosek sporządzony w jednym języku oraz wnosi opłaty do tego organu.

22. Wzór przemysłowy (wspólnotowy) • O ochronę wzoru przemysłowego na terenie całej Unii Europejskiej przedsiębiorca może się ubiegać na podstawie Rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych. • Ochronie podlegają:- wygląd produktu lub jego części, na które składają się: kształt, forma, motywy dekoracyjne, dobór kolorów i materiałów, z których wykonany jest produkt;- architektura i aranżacja danych przestrzeni, jak np. pawilony, apartamenty, ogrody;- wzór służący zapewnieniu wielokrotnego składania lub łączenia wzajemnie wymienialnych produktów w ramach systemu modułowego.

23. Wzór wspólnotowy • Ochronie nie podlegają:- rysunki, modele, formy, których wygląd wynika wyłącznie z ich funkcji technicznych;- cechy postaci produktu, które muszą być koniecznie odtworzone w dokładnej formie i wymiarach, aby umożliwić produktowi mechaniczne złożenie lub połączenie z innym produktem lub umożliwić mu umieszczenie w innym produkcie, na nim lub dookoła niego, tak aby oba produkty mogły spełniać swoje funkcje;- wzory sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.

24. Wzór wspólnotowy • Zarejestrowany wzór wspólnotowy przyznaje jego właścicielowi wyłączne prawo do jego używania i zakazywania osobom trzecim, bez zgody właściciela, jego używania na terenie całej Wspólnoty przez okres 5 lat, począwszy od daty zgłoszenia wzoru. Właściciel tego prawa może czterokrotnie przedłużać okres ochronny, łącznie do 25 lat od daty dokonania zgłoszenia.

25. Procedura międzynarodowa • Porozumienie haskie w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych ustanawia system, administrowany przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO), w ramach którego, dokonując jednego zgłoszenia w Biurze Międzynarodowym w Genewie, oraz wnosząc jedną kompleksową opłatę, można ubiegać się o ochronę wzorów przemysłowych w wyznaczonych Umawiających się Państwach/Stronach sygnatariuszach tego samego aktu Porozumienia haskiego.

26. Dokąd zmierzamy? • Jednolity rynek w obszarze praw własności intelektualnej – Wspieranie kreatywności i innowacji celem zapewnienia wzrostu gospodarczego, atrakcyjnych miejsc pracy oraz wysokiej jakości produktów i usług w Europie. (Komunikat Komisji Europejskiej 287 (2011) z dn. 24.05.2011r.

27. Przydatne adresy • www.uprp.pl • www.epo.org • http://oami.europa.eu/ows/rw/pages/index.en.do • www.wipo.int Prezentację przygotowano w oparciu o materiały Urzędu Patentowego RP.

28. Dziękujemy za uwagę www.diskeproject.eu