HARİTA BİLGİSİ

1. HARİTA BİLGİSİ HARİTALAR ÖLÇEKLER YERŞEKİLLERİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ İZOHİPSLER ALAN-UZUNLUK HESAPLAMA

2. Harita Çeşitleri • Ölçeklerine Göre: -Planlar -Büyük -Orta -Küçük ölçekler • Konularına göre: -Fiziki (Yer şekilleri) -Siyasi (İdari-Sınırlar) -Beşeri ve Ekonomik -Özel (Turizm, Tarım)

3. NOT: Plan, bir ölçeğe göre çizilir, kroki ise ölçeksiz kabataslak çizilir.

4. NOT: Bir harita çizmeye başlamadan öncelikle, konu (başlık, kullanım amacı) belirlenmeli.

5. SİYASİ (İDARİ-SINIRLAR)

6. FİZİKİ (YERŞEKİLLERİ)

7. Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede toprak satın alıp makineli (Traktör) tarım yapmak istiyor. Bu bölge hakkında karar vermek için hangi haritaya bakarak fikir edinebilir? A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki

8. Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede toprak satın alıp makineli (Traktör) tarım yapmak istiyor. Bu bölge hakkında karar vermek için hangi haritaya bakarak fikir edinebilir? A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki

9. ÖLÇEKLER BÜYÜK ÖLÇEK 1/200.000 den büyük ORTA ÖLÇEK 1/200.000 ile 1/500.000 arası KÜÇÜK ÖLÇEK 1/500.000 den küçük

10. BÜYÜK ve KÜÇÜKÖLÇEKLER • Büyük ve geniş alanlar gösterilir. • Ayrıntı azdır. • Paydaları büyüktür. • İzohips aralığı büyük ve sayısı azdır. • Çok yükselerek çizilir • Küçük ve dar alanları gösterir. • Ayrıntı fazladır. • Paydaları küçüktür. • İzohips aralığı küçüktür. • İzohips sayısı fazla. • Fazla yükselmeden çizilir.

11. BÜYÜK ÖLÇEK -Payda küçük -Alan küçük -Ayrıntı fazla -Küçültme oranı az -Kağıtta çok yer kaplar. KÜÇÜK ÖLÇEK -Payda büyük -Alan büyük -Ayrıntı az -Küçültme oranı fazla -Kağıtta az yer kaplar

12. HARİTA ÖLÇEKLERİNE ÖRNEKLER • 1/10.000.000  Dünya • 1/5.000.000  Asya • 1/1.000.000  Türkiye • 1/500.000  İzmir • 1/50.000  Aliağa • 1/5.000  İstiklal Caddesi • 1/500  Zafer Yay. Dershanesi

13. Aşağıda verilen aynı boyuttaki kağıtlara çizilmiş beş farklı bölgenin hangisi daha ayrıntılı çizilmiştir? A. 1/100.000 B. 1/500.000 C. 1/10.000 D. 1/10.000.000 E. 1/800.000

14. Aşağıda verilen aynı boyuttaki kağıtlara çizilmiş beş farklı bölgenin hangisi daha ayrıntılı çizilmiştir? A. 1/100.000 B. 1/500.000 C. 1/10.000 D. 1/10.000.000 E. 1/800.000

15. HARİTALARDA YERŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ • Gölgelendirme • Tarama • İzohips (Eş yükselti eğrileri) • Kabartma • Renklendirme

16. GÖLGELENDİRMEYÖNTEMİ

17. TARAMAYÖNTEMİ

18. TARAMA YÖNTEMİ

19. KABARTMA YÖNTEMİ(AĞRI DAĞI)

20. RENKLENDİRME YÖNTEMİ

22. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir haritada yeşil renk ile gösterilen bir yer aşağıdakilerden hangisi olabilir? A. Orman B. Göl C. Plato D. Delta E. Dağ

23. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir haritada yeşil renk ile gösterilen bir yer aşağıdakilerden hangisi olabilir? A. Orman B. Göl C. Plato D. Delta E. Dağ

24. KITA SAHANLIĞI (ŞELF) • Kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan sahaya kıta sahanlığı (şelf alanı) denir. Yüksek kıyılarda şelf alanı dar (Karadeniz ve Akdeniz kıyıları), alçak kıyılarda şelf alanı geniştir. (Ege ve Marmara kıyıları).

25. KITA SAHANLIĞI (ŞELF) DENİZ DENİZ

26. Bir harita çiziminde öncelikle aşağıdakilerden hangisi belirlenmelidir? A. Ölçek B. Çizim yöntemi C. Lejant D. Harita ebatları E. Kullanım amacı

27. Bir harita çiziminde öncelikle aşağıdakilerden hangisi belirlenmelidir? A. Ölçek B. Çizim yöntemi C. Lejant D. Harita ebatları E. Kullanım amacı

28. Türkiye siyasi haritasından aşağıdakilerden hangisi elde edilemez? A. Ankara’nın matematik konumu B. Kızılırmak’ın uzunluğu C. Kırıkkale-Amasya arası yükselti farkı D. Afyon’un izdüşüm alanı E. Ankara-Konya arası kuş uçuşu uzaklık

29. Türkiye siyasi haritasından aşağıdakilerden hangisi elde edilemez? A. Ankara’nın matematik konumu B. Kızılırmak’ın uzunluğu C. Kırıkkale-Amasya arası yükselti farkı D. Afyon’un izdüşüm alanı E. Ankara-Konya arası kuş uçuşu uzaklık

30. “izo” lar • İzohips: Eş yükselti • İzobat: Eş derinlik • İzoterm: Eş sıcaklık • İzobar: Eş basınç • İzozeist: Eş deprem dalgası • İzoyet: Eş yağış

31. LEJANT (İŞARETLER)

33. ÇİZGİ (ÇİZİK) ÖLÇEK 0 10 20 30 40 10 km 1 cm 5 cm 1/1.000.000

34. 2.yolİki çentik arası 3cm3 cm = 15 km1 cm = 5 km 1.yol9cm = 45 km45 / 9 = 5 km1/500.000 Ölçek: ? 15 0 15 30 km 9cm

35. UZUNLUK HESAPLAMA G.U. H.U. x Ö.P.

37. ALAN HESAPLAMA G.A. H.A. x Ö.P² ölçek= √G.A. H.A.

38. Aşağıdaki ölçekleri verilen haritalardan hangisi diğerlerine göre daha geniş alanları gösterir? A.1/50.000 B.1/100.000 C.1/500.000 D.1/1.000.000 E.1/5.000.000

39. Aşağıdaki ölçekleri verilen haritalardan hangisi diğerlerine göre daha geniş alanları gösterir? A.1/50.000 B.1/100.000 C.1/500.000 D.1/1.000.000 E.1/5.000.000

40. Gerçekte 50 km’lik uzaklık haritada 5 cm olarak gösterilmiştir. Aynı haritada 27cm2 lik yer kaplayan bir göl gerçekte kaç km2 dir? A. 2.700 B. 5.400 C. 10.800 D. 27.000 E. 50.000

41. 50/5=10km 1/1.000.000 ölçekli bir haritadır. 27.100=2.700

42. GERÇEK ALAN ve İZDÜŞÜM ALAN *** İzdüşüm alan; herhangi bir yerin eğim-engebe özelliği dikkate alınmadan, izdüşümü alınarak bulunan alanıdır. *** Gerçek alan ise; bir bölgenin eğim-engebesi hesaba katılarak bulunan alanıdır. *Not-1: Gerçek alan her zaman izdüşüm alandan fazla olur. Çünkü her yerde azda olsa eğim vardır. *Not-2: Gerçek alanın artması yükseltiye değil eğimin artmasına ve çok değişken yükseltilerin bulunmasına bağlıdır.

43. GERÇEK ve İZDÜŞÜM ALAN GERÇEK ALAN İZDÜŞÜM ALAN

45. Projeksiyon Dünya'nın küreselliği nedeniyle, haritalarda ortaya çıkan hataları en aza indirmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunun için yerkürenin paralel ve meridyen ağının belirli kurallara göre düz bir kağıda geçirilmesi gerekir. Bu sisteme projeksiyon denir.

46. KONİK PROJEKSİYON Daha çok kutuplar çevresini göstermek için kullanılır.

47. SİLİNDİRİK PROJEKSİYONLAR Ekvatora yakın ve orta enlemleri gösterirken daha çok işe yarar. Duvar haritalarının bazıları bu tür projeksiyonla çizilir. Ancak kutuplar çevresinin bozuk olduğu görülür.

48. DÜZLEM PROJEKSİYONLAR Daha dar alanlarda büyük ölçekli haritaların çiziminde kullanılır. Bu projeksiyonla çizilmiş haritaların ayrıntı gücü yüksektir. Örnek: Ülke haritaları.

49. PARÇALI PROJEKSİYON Dünya projeksiyonla düzlem üzerine aktarıldıktan sonra çeşitli parçalara ayrılabilir. Parçalı Projeksiyonlar genellikle dünya siyasi haritasının çiziminde kullanılır.

50. İZOHİPS (EŞYÜKSELTİ) EĞRİLERİ • Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseklikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izohips eğrileri denir.