Búdachas

1. Búdachas Le... Anna M,Anna B,Rachael,Aoife,Cian D agus Caoimhe

2. Stair an Reiligiúin • Ba é Siddharta Gautama an duine a bhunaigh an Búdachas. • Rugadh Gautama mar phrionsa i Limbini, Nepal sa bhliain 623 BC. • Bhí Gautama an-difriúil ó gach duine, agus b’fhearrleisbheithag machnamh faoi chrann pipal. • Ghlaoigh gach duine ‘’Samyaksumbuddha’’ nó ‘’ The Perfectly Self-Awakened One’’ air. • Chuaigh Buddha go Bimbisara chun bualadh leis an Impire. • Thug an Impire cead don bhaile ‘’Viharas’’ bheith ina baile do go leor Budaí.

3. Bhunaigh an Buddhaan ‘’Wheel of Darma’’ san India. • Chabhraigh 5 chairde a bhí ag Buddha na céad manaigh a fháil, agus an chéad chruinniú don ‘’Triple Gem’’ (Buddha, Dharma agus Sangha). • Chuaigh Buddha go gach áit san India i rith na mblianta deireanacha dá shaol. Chuaigh sé tríd gach forais agus mothair a bhí ann. • Díreach sular fuair Buddha bás, dúirt sé leis na Búdaí go léir go mbeadh Dharma an rí nua.. • Nuair a fuair Buddha bás, rinne Dharma jab iontach mar rí. • Faoi láthair, tá 667,129,5891 Búdaí sa lá atá inniu ann. • Le Anna Nic Meanman

4. Fíricí Is iad na tíortha ina bhfuil an chuid is mó Budaí ná : Srí Lanca, Burma, an Téalainn, Laos agus an Chambóid. Deirtear gurb iad na tíortha seo na tíortha is dílse le teagasc Siddhartha Guatama – Buddha. Ní ainm ach teideal é Buddha. Ciallaíonn sé “an té a fuair Léargas”. San India a rugadh Gautama agus a chlann timpeall ar sé chéad bliain roimh Chríost. Creideann na Búdaí i gceithre fhírinne : 1. Tá pian mar chuid den saol: nuair a thagann an duine sa saol, sa tinneas, sa shean aois agus ag deireadh an tsaoil. 2. Tagann pian ó dhíocas. Chun cloígh le pian caithfidh tú fáil réidh le díocas agus leithleachas. 4. Úsáid a bhaint de na ocht bprionsabail cearta.

5. Is na hocht prionsabail ceart ná : • Creidiúntaí 1. • Aidhmeanna 8. 2. • Urlabhra • Iompar 7. 3. • Slí beatha • Iarracht 6. 4. • Smaointeoireacht 5. • Machnamh • Creideann said i athionchollú – gur mhair daoine cheanna féin i saolta eile agus nuair a fhaigheann duine bás beirtear arís iad. • Creideann siad i “Karma”: má tá rud mí-cheart déanta i do shaol roimhe seo is féidir leat fáil réidh leis le rudaí maithe agus le machnamh. • Creideann siad freisin má tharlaíonn rudaí gránna duit, tharla sé mar rinne tú rud mí-cheart i do shaol roimhe seo. • Is iad ceann de na teagasc is tábhachtaí a dúirt Buddha ná : Tá sé mí-cheart chun saol aon duine a thógáil. Dúirt sé é seo mar gur chreid sé go dtosaíonn gach duine a saol i mbealach umhal agus go mbíonn go leor saolta difriúla ag daoine. Uaireanta mar ainmhí agus ansin mar dhuine níos déanaí. Mar sin tá an saol diaga. • Le Caoimhe Ní Fhaoláin.

6. Búdachas Le Rachael Benéid Is Búdaí iad daoine a leanann múineadh Siddhartha Guatama, an Búda. Bhí sé ag cónaí san India beagnach 2,500 bliain ó shin. Glaonn said ‘dharma’ nó ‘Buddha-dharma’ ar a chreidiúntaí agus múineadh an Bhúda. I gceann tamaill bhig bhí lucht leanta aige, a mhúin an fhírinne, an chomhbhá agus gur cheart aire a thabhairt do dhaoine eile.

7. Foirm eile de Bhúdachas ‘Mahayana’, ná ‘Zen’, atá príomh cleachtadh sa tSín agus sa tSeapáin. Ciallaíonn ’Zen’ machnamh. An aidhm atá ag na Búdaí ‘Zen’ ná ardchaighdeán de heagnaíocht a fháil tríd a bheith ag machnamh. Tá go leor bhealaigh ag na Búdaí le cabhrú leo machnamh a dhéanamh m.sh. a bheith ag scríobh dántaí, ag péinteáil agus ag cleachtadh caráité (martial arts).

8. CeisteannaagusFreagraí • Cén bealach a bhfuil Búdachas difriúil ó na reiligiún eile? • Tá sé difriúil mar níl sé lárnaithe ar an ngaol idir an cine daonna agus Dia. Ní chreideann Búdaí i nDia cruthaitheoir pearsanta.

9. Cé hé Siddhartha Gautama? Rugadh Siddhartha sa bhliain 580 BCE sa sráidbhaile Lumbini i Nepal. Rugadh agus tógadh é i gclann ríoga agus ar feadh na mblianta chónaigh sé i bpálás, ní raibh taithí aige ar fhulaingt an tsaoil mar shampla: tinneas, seanaois agus bás. Níor thuig sé céard a bhí iontu. Lá amháin, i ndiaidh fás aníos agus i ndiaidh pósadh agus páiste a bheith aige, d’imigh Siddhartha taobh amuigh den phálás ríoga agus chonaic, don chéad uair, sean-fhear, fear tinn agus corpán. Bhí sé buartha faoi an rud a chonaic sé. D’fhoghlaim sé nach raibh tú in ann aois, tinneas nó bás a sheachaint.

10. Cá mbíonn na Búdaí ag amhradh? Bíonn na Búdaí ag amhradh sa bhaile nó i dteampall. Conas a mbíonn na Búdaí ag amhradh? An t-ainm atá ar amhradh na Búdaí ná ‘puja’. Bíonn na daoine ag cantaireacht chun an grá atá acu don Bhuddha a léiriú. Déanann siad ofráileacha bláthanna, coinneal, túise agus uisce fíorghlan ag scrín. Nuair a bhíonn na Búdaí ag amhradh leo féin, de ghnáth bíonn siad ag meabhrú agus ag léamh ó leabhair beannaithe Buddha.

11. Céard a chreideann na Búdaí? Creideann na Búdaí go bhfaca an Búda an fhírinne faoin saol. Creideann siad nach bhfuil aon rud ar domhain foirfe. Ní chreideann siad go raibh Buddha ina Dhia, bhí sé mar dhuine mar an gcéanna leo. Creideann siad go raibh sé tábhachtach mar rinne sé léargas a neartú agus rinne sé cinneadh daoine eile a mhúineadh ionas go mbeidh siad in ann é a shroicheadh freisin.

12. Stair an Buddha Bhunaigh Siddártha Gautama an reiligiún Buddachas. Rugadh Siddártha Gautama mar Kshatriya in Lumbini Nepal sa bhliain 563BC. Roimh agus tar éis a rugadh sé bhí cúpla comhartha a thug le fios go mbeadh an buachaill seo go hiontach nuair a bheadh sé níos sine

13. Nuair a bhí sé ina dhéagóir phós Siddártha cailín darbh ainm Yashodhara. Ansin lá amháin nuair a bhí sé ag suigh faoin gcrann thosaigh sé ag mothú ait agus dúirt sé go raibh sé ag dúiseadh agus as sin amach glaoigh siad Budah ar. Fuair sé bás i BC.

14. Le Cian ó Duibhir

15. Le... • Stair an Reiligiúin: Anna Nic Meanman • Firicí: Caoimhe Ní Fhaoláin • Ceisteanna + Freagraí: Aoife Ní Ruairc • Eolas ar Búdachas: Rachael Benéi • :Anna De Briotún • Stair an Bhuddha: Cian Ó Duibhir