290 likes | 594 Views
Fungais. Is orgánaigh ilcheallach iad na fungais don chuid is mó ( eisceacht – Saccharomyces ). 100,000 speiceas . Fás aon oíche , giosta , múscán. Bíonn struchtúr an simplí ar na fungais . Núicléas le scannán timpeall air. Bíonn miteachoindre acu chomh maith .
E N D
Is orgánaighilcheallachiadnafungais don chuid is mó (eisceacht – Saccharomyces). • 100,000 speiceas. • Fásaonoíche, giosta, múscán
Bíonnstruchtúr an simplíarnafungais. Núicléas le scannántimpeall air. • Bíonnmiteachoindreacuchomhmaith. • Is é an struchtúr is coitianta a bhíonnorthunafiliméis (filaments) ar a dtugtarhífe(hyphae). Mícéiliam a dtugtararchnuasachfiliméid.
Níbhíonnaonclóraifilliláthairaguscitin a bhíonnsnachillbhallaí. • Is orgánaighsapraifíteachaiad don chuid is móatátábhachtachigcomhairdianscaoileadh (decomposition).
Is fungaisseadánachiadroinntfungaiseile m.sh. borrphéistchoise (athlete’s foot). Cailltear an chuidairgid de bharrfungaisseadánach a cuireannisteacharbarra. • Bíonnchuid de nafungaisinite m.sh. gnáthfásaonoíche (muisriúin) • Táfungaisáirithenimhiúil m.sh. “an chaidhpbháis”
RhizopusStolonifer • Is sampla é an Rhizopus de fungais a glaofarmúscándubhaaráin air de gnáth. • Is saprafít é do biastáirseach. • Is éard a bhíonnsaRhizopusnáhífí (snáthannafadatanaí) gandeighilt. • Hífíaiseipteamacha a thugtarorthu.
3 CineálhífíagRhizopus: • Na stólain – fásannardromchlanasubstaintear a mbíonn an fungaisagfás. • Na Riosóidigh – hífí a fhásannsíosisteachsasubstráit ó áiteannaéagsúlaar an stólan • Na spórangafóir- hífí a fhásanndíreachsuasagus a bhfuilbaintacu le h-atáirgeadh.
Cothú • Is saprafaít é an Rhizopus. Faigheann an múscánseocothútrídeinsímí a scaoileadhisteach san aránagusdhíleánnsiad an bia i.e. tiontaítearstáirseónaráininashiúcra. Ionsúitear an biaaraisisteachsahífeagusasamhlaítear é.
Atáirgeadh • Atáirgeadhéighnéasach an modhatáirgthe is móagus is simplí a bhaineann le Rhizopus. • Sa phróiseasseodéanannhífeingearach (spórangafóir) spóragán. • Bíonnan bun greamaithe leis an arán le nariosóidighagusbíonn an spóragándeighilteónspórangafórag an colúinín(columella).
Fásannspóirbeagadhubhaistighsaspóragántrímhiotóis(roinnt x2 tar éiscóip a dhéanamh den nuicléas) • Nuaira bhíonnnaspóiraibípléascannballa an spóragáinagusscaoiltearnaspóir. • Ma thiteannnaspóirseoarshubstráitoiriúnachpeáchfaidh(germinate) siadgo tapaaguscruthófarmícéiliamnua.
Atáirgeadhgnéasach • Nílaonmícéiliambaineannnáfireann. • Tácosúlacht le chéile ó thaobhstruchtúr de ach níionanniadmaidir leis naceimicéan a bhíonniontu. • Tugtarhífímóide(+) agushífílúide (-) arnadháchineálhífí. • Nuaira fhásann an dáchineálseo le chéileatáirgfidh an Rhizopus go gnéasach.
Taganncineálachadifriúlahífí le chéileagusfásanntaobhchraobhachagearraorthu. • Déananngachtoabhcroabhgaiméithaplóideach a fhásann le chéile. • Dianscaoiltearan bhallaidirnagaiméitíaguscruthaítearsiogótdioplóideach.
Cruthaíonn an chill ballatiubhthartuirthiféin (sigeaspór). • Is féidir leis an sigeaspórcoinníollachamí-cheart a sheasamh. • Nuaira bhíonncúinsíoiriúnachpéacann a sigeaspórtríméóis. • Cruthaíonnséspórangán a cruthaíonnspóiragusscaoiltearnáspóirsagnáthslí.
Saccharomyces • Is fungaisneamhgnáthach é an Saccharomyces mar is orgánaighaoncheallach é. • Bíonngachcillciorcalachnóubhcruthach. • Tánúicléasamháin, folúsínmórlárnachaguscillbhallatanaíacu.
Atáirgeadh • Atáirgeanngiosta go héighnéasachtríbhachlúa dhéanamh. • Mábhíonnnacúinsífeiliúnach, deighlíonn an núicleastrímhiotóis. • Gluaiseannceann an daranúicléas go at/bachlógartaobhnacille. • Fanannan núicléaseilesabhun chill. • Fásannan bachlógagusbeidhsé in annscaradhónmáthair chill. • Tugtargiostaar an cineálseofás de Fungais.
TábhachtEacnamaíochta • Táan Saccharomyces an tábhachtdúinn. 1.Is dóchagurb é coipeadhgráinnínótorthaíchunalcól a dhéanamh an ceadcineálbhith-theicneolaíocht. Nuair a bhíonn an giostaaggabháil le riospráidanaeróbachtarlaíonn an coipeadh. Táirgtearalcólagusdé-ocsaídcharbóndábharr sin.
2.Tá Saccharomycescervisiae an tábhachtachidtionscalbáicéireachta. Scaoiltear CO2 iriospráidanaeróbachagus is dábharr sin a éiríonn an aránsabhácáil.
SteiriúileachtagusAiseipteacht • Támiocróbgacháit. Nuairatátúagobairleonónuairatátúagiarraidh an méidmiocrób a laghdúcaithfidh go bhfuiltú in anniad go léirnóroinntdóibh a scriosadh. • Is éard is substaintsteiriúilnásubstaintatácóireáiltechunnamiocrób go léir a mharú. • Is éard is aiseipteachtannnánamiocrób a coinneáilamachóntimpeallachtchomhfadaagus is féidir.
Tácúplaslíinaféidir é seo a dhéanamh: • Coimeádtar an ábhari teas taisag 120oC igcomhair 20 nóiméid. Marítearnamiocróibagusnaspoir. Úsáidtearuathchlábhsamhodhseo – téitear an uiscefaoibhrú. • San ospidéalclúdaítearéadaíaguscraiceanndaoineagusscagadh an t-aerchunnamiocrób a choimeádamach.
Tásaotharlainnespeisialta a bhfuilbrúdiúltach don taobhamuighageolaithenuair a oibríonnsiad le miocróbdainséaracha. Ciallaíonnséseo go bhfuilclaonadhagnamiocróibteachtarais go dtí an saotharlainneagusnílscaoilfeariad go dtí an taobhamuigh.
Chomhmaith le sin úsáidtearcaibinéadaersreabhadhlannach a coimeádannnamiocróbtaobhthiar de cuirtínaer. Téann an aerseotríscagadhbaictéarachaguscoimeádannsénamiocróibsacaininéad. Úsáideannna h-eolaitheéadaíagusmascchuniadféin a chosaint ó namiocróib. Ag deireadhaonturgnamhbíonnnaábhar go léirsteirilitheroimhiad a caitheamhamachróiad a úsáidarís.