Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Tanılı Hastalarda Glikoz Metabolizma Bozuklukları ve İnsülin Direnci

1. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Tanılı Hastalarda Glikoz Metabolizma Bozuklukları ve İnsülin Direnci Emel Bulcun, Mehmet Ekici, Aydanur Ekici Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

2. Çıkar Çatışması Beyanı Son üç yıl içinde: Bir ticari kuruluşta çalışma, mal ortaklığı, Danışmanlık, danışma kurulu üyeliği, uzman tanıklık Yazarlık, editörlük, moderatörlük, konuşma ücretleri Bağışlar (Araştırma-eğitim-cihaz) Kongre, toplantı sponsorluğu ile ilişkim yoktur.

3. İnsülin direnci ve glikoz metabolizma bozuklukları kardiovasküler risk faktörleridir. Obstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) tanılı hastalarda bu metabolik bozuklukların gelişmesinde farklı nedenler vardır. OUAS’lı hastalarda insülin direnci ve glikoz metabolizma bozuklukları üzerine yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar mevcuttur. Amaç

4. Patogenez Jonathan E et al. Sleep-disordered breathing and type 2 diabetes A report from the International Diabetes FederationTaskforce on Epidemiology and Prevention Diabetes Research and Clinical Practice. 2008

5. Amaç • OUAS’lı hastalarda glikoz metabolizma bozukluklarının sıklığını belirlemek • OUAS’lı hastalarda insülin direnci ve glikoz metabolizma bozukluklarının hastalık şiddeti ile ilişkisini incelemektir.

6. Metod

7. Metod Çıkartılma Kriterleri • Önceden diabetes mellitus tanısı olanlar • Astım • Bronşektazi • Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı • Ciddi sistemik hastalığı olanlar • OUAS nedeni ile nazal CPAP kullananlar • Oral steroid, B bloker kullananlar

8. Metod Tüm olguların • 0.,5.,10. dakikalarda açlık glikoz ve insülin ölçümü yapıldı. • HOMA-IR metodu (ort. insülin x ort. glikoz/22.5) ile insülin direnci hesaplandı. • Açlık kan glikozu <125 olgulara 75 gr glikoz ile oral glikoz tolerans testi (OGTT) yapıldı. • Epwort uykululuk skalası (EUS) ile gündüz uykululuk durumları değerlendirildi. EUS>10 gündüz aşırı uykululuk durumu olarak tanımlandı. • Vücut beden kitle indeksi (VKİ) kg/m2 hesaplandı. • Solunum fonksiyon testleri yapıldı.

9. Method • Bozulmuş açlık glikozu (BAG); açlık kan glikozu 100-125mg/dl ve glikoz yüklemesi sonrası <140 mg/dl olanlar, • Bozulmuş glikoz toleransı (BGT); açlık kan glikozu <125mg/dl ve glikoz yüklemesi sonrası 140-200 mg/dl olanlar, • Diabetes mellitus (DM); açlık kan glikozu >125 mg/dl veya glikoz yüklemesi sonrası > 200 mg/dl olanlar, • Glikoz metabolizma bozukluğu (GMB); BAG, BGT, DM tanılarından birine sahip olma olarak tanımlandı.

10. Tablo 1: OUAS tanılı hasta ve Kontrol grubunun Karakteristikleri ve Karşılaştırması Ortalama değer Standart deviation Statistical significance p<0.05 OUAS: Obstruktif Uyku Apne Sendromu VKİ: Vücut kitle indeksi AHI: Apne hipopne indeks EUS: Epwort uykululuk skalası

11. Tablo 2: Glikoz Metabolizma Bozuklukları oranının OUAS tanılı hasta ve kontrol grubunda karşılaştırması İstatistiksel anlamlılık p<0.05 OR: Odds oranı OUAS: Obstruktif Uyku Apne Sendromu GBM: Glikoz Metabolizma Bozuklukları

12. OUAS’lı Hasta ve Kontrol Grubunda Glikoz Metabolizma Bozuklukları Bozulmuş Açlık Glikozu (BAG); OUAS’lı hastaların % 24.1’(28) de,kontrol grubunun % 5.2 (1)’de, Bozulmuş Glikoz Toleransı (BGT); OUAS’lı hastaların %12.5 (14)’de, kontrol grubunun hastaların % 10.5 (2)’de, Diabetes Mellitus (DM); OUAS’lı hastaların % 14.2 (16)’de saptandı

13. Tablo 2: Glikoz Metabolizma Bozuklukları oranının OUAS şiddetine göre karşılaştırması *: Kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlılık €: Hafif OUAS’ göre istatistiksel anlamlılık OUAS: Obstruktif Uyku Apne Sendromu GBM: Glikoz Metabolizma Bozuklukları

14. Tablo 4: Tüm kişilerde Glikoz Metabolizma Bozukluklarını belirleyen Faktörler İstatistiksel anlamlılık p<0.05 OR: Odds oranı VKİ: Vücut kitle indeksi OUAS: Obstruktif Uyku Apne Sendromu

15. Tablo 5: Tüm kişilerde Glikoz Metabolizma Bozukluklarını belirleyen Faktörler İstatistiksel anlamlılık p<0.05 OR: Odds oranı VKİ: Vücut kitle indeksi

16. Tablo 6: Tüm kişilerde İnsülin Rezistansını belirleyen Faktörler İstatistiksel anlamlılık p<0.05 VKİ: Vücut kitle indeksi AHI: Apne hipopne indeks

17. Tablo 7: Tüm kişilerde İnsülin Rezistansını belirleyen Faktörler İstatistiksel anlamlılık p<0.05 OR: Odds oranı VKİ: Vücut kitle indeksi

18. Sonuçlar • Glikoz metabolizma bozuklukları OUAS tanılı hastalarda kontrol grubuna göre artmıştı. • OUAS tanılı hastalarda glikoz metabolizma bozuklukları hastalık şiddeti ile paralel olarak artıyordu. • Glikoz metabolizma bozuklukları obeziteden bağımsız olarak OUAS’ın şiddeti, aurosal indeksi, gündüz aşırı uykululuk hali ile ilişkiliydi. • İnsülin direnci obeziteden bağımsız olarak AHI, aurosal indeksi, epwort uykululuk ölçeği skoru ile ilişkili idi.

19. Glikoz Metabolizma Bozuklukları Prevalansı

20. Glikoz metabolizma bozuklukları ve/veya insülin direnci hastalık şiddet parametreleri ile ilişkili bulunmuş Impaired glucose-insulin metabolism in males with obstructive sleep apnoea syndrome.Eur Respir J 2003 Sleep-Disordered Breathing, Glucose Intolerance, and Insulin Resistance. The Sleep Heart Health Study. Am J Epidemiol 2004 Relationship between the severity of obstructive sleep apnea and impaired glucose metabolism in patients with obstructive sleep apnea. Respiratory Medicine 2008 Glikoz metabolizma bozuklukları ve/veya insülin direnci hastalık şiddet parametreleri ile ilişkili bulunmamış Glucose Intolerance in Japanese Patients with Obstructive Sleep Apnea.Inter Med 2009 Obstructive sleep apnoea is independently associated with the metabolic syndrome but not insulin resistance state.Cardiovasc Diabetol 2006 Glikoz Metabolizma Bozuklukları ve İnsülin Direncinin OUAS’ın şiddeti ile ilişkisi

21. TEŞEKKÜRLER