1 / 17

Cb . Éagsúlacht na gCill

Cb . Éagsúlacht na gCill. Ní raibh eolas ag daoine go rabhamíd tógtha as ‘ cealla ’ go dtí taréis fionnachtáin an micreascóip & rinne Robert Hooke ( eolaí ón Breatain ) cuir síos ar na ‘ seomríní bheaga ’ as a raibh I nGACH ní bheo déanta . Glaogh sé Cealla orthu. Cén fath ??.

harrison-santiago
Download Presentation

Cb . Éagsúlacht na gCill

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Cb. ÉagsúlachtnagCill Níraibheolasagdaoine go rabhamídtógtha as ‘cealla’ go dtítaréisfionnachtáin an micreascóip & rinne Robert Hooke (eolaíónBreatain) cuirsíosarna ‘seomríníbheaga’ as a raibh I nGACHníbheodéanta. GlaoghséCeallaorthu.

  2. Cénfath?? • Is orgánaighilcheallachaiadformhórna n-orgánach. Ach níhionanngachcill san orgánach. • Bíonnceallaéagsúil ó chéiletoisc go mbíonnfeidhmeannaéagsúlaacu.

  3. Píosa Stair ar ‘Histology’

  4. 1. Fíochán (tissue) Ghrúpacealla a bhfuil an struchtúrcéanna& an fheidhmchéannaacu. • FíocháinAinmhithe 4príomhchineálfíocháin a bhíonn in ainmhithe • Fíochánmatánach-choirpaggluaiseacht. • Fíochánnéarach-iompraíonnteachtaireachtaínéaracha mar thoradharspreagadh. • Fíochántacaíochta- a choimeádanncealla an choirp le chéile& a thuganntacaíochtdóibh. • Fíocháneipitéileacha fhoirmíonnlíneáil an choirp.(craiceann)

  5. (i) FíochánMatánach: • Táan cumasagfíochánmatánachcrapadh & is mar seo a cabhraíonnségluaiseacht. • Tríchineálfiochánmatánachatáann: • Matáncairdiach • Matáncnamharlaigh • Matánmín.

  6. (b) FíochánPlandaí: • Ceithrepríomhchineálfíocháinibplandaíná • Fíochánmíristéamacha bhíonnagcilldeighilt go leanúnachchun an planda a fhás • Fíochánsoithíocha iompraíonnuisce, mianraíagusglúcóstimpeall an phlanda i.e. an fléamagus an xiléim. • Fíochándeirmeacha chlúdaíonn an taobhamuigh den phlandachuncosaint a thabhairtdó. • Bunfhíochán a líonannspásistighsaphlanda

  7. (i) FiochánDeirmeach: Dromchlaseachtarach den phlandaclúdaitheleis do cosaint. • I bplandaíneamh-adhmadacha tugtaran eipideirmar an gclúdach cosantachseo. • Bun naduilleoige- ceallagárdála. Idirnaceallaseobíonnspás- nastómaí- a osclaíonn& a dhúnannnacealla gárdálachunmalartúgásach a cheadú. • Barr duilleoige-clúdaithele cúitíncéireacha choscanncailliúintuiscetríghalú. • Sa bhfréamhbíonnsínteáinbheagaamach as naceallaeipideirmeacha- fréamhribí a chabhraíonn le hionsúuisce& mianraí

  8. CultúrFíocháin Miniú: Fíocháinainmhithe/ plandaí a fhásgo saorga satsaotharlann. Conas: meáncultúir inambíonnnacothaithigh (mar Agar) chuncuidiú le ceallafás& cilldeighilt. Sampalí/Úsáidí: • Is féidir an teicníca úsáidigcásceallaainmhí. Seoa úsáidtearchunceallacraicinn a fhás a úsáidtearigcásdaoine a dóitear. • Is féidirroinntcnáimhenóloingeáin a fhásfreisin a úsáidtear in athógáilpáirteanna den chorp.

  9. HeLa & nacheallaneamhbhásmhar • I 1951 I deisceartMeirceá, chuigh bean gorm, Henrietta Lacks, chuigOispidéal Johns Hopkins do coiráilailse an ceirbhéacs. • Ganfios di, nó a chlann, bhí a chuidceallatógtha & úsáidthechun an céadlíne do ceallacultúra a bhunú. • Fuairsíbás de bharr an ailseniosdéaní an bhlain sin ach tá an línecealla— known as HeLa — fós in úsáidagbitheolaíinniú don taighdeargachrud ó cultúrfiochán go feachaint do leigheaseannaéagsúla do ailse/víreasísrl.

  10. 2. Orgáin Ara laghaddháfhíochánéagsúla& feidhmeannaáirithe leis. OrgánAinmhithe: • An croí– orgáninambíonnfíochán matánach, tacaíochta & eipitéiliach. Bailíonnséfuilóngcorp& pumpáileann séan fhuilchuignascámhóga& timpeall an choirp. • An goile– orgáninabhfuilfíochánmatánach, néarach, eipitéileach, fuil& fíochántacaíochta. Stóráileannsébiapáirt-díleáite& cuireannséaraghaidhchuig an chuideile den chórasdíleáite é.

  11. Orgáinplandaí: Samplaí: an fhréamh, an gas, an duilleog, an bláth, an toradhagus an síol. Bíonnnafíocháinéagsúla le fáiliontu. • An Fhréamh– orgáninambíonnfíocháneipideirmeach, míristéamach, bunfhíochán (stórstáirse) & fíochánsoithíocha iompraíonnuisce, mianraí& glúcós. Feidhm: an planda a daingniúsatalamh& bia a stóráil. 2. An Duilleog– orgáninambíonnfíocháneipideirmeach, bunfhíochán(glas & inadtarlaíonnfótaisintéis)& fíochánsoithíoch – fléamagusxiléim. Feidhm: glúcós a dhéanamhtrífhótaisintéis& galuisce a scaoiledhtríthrasghalú

  12. 3. Córais Ara laghaddháorgánagobair le chéiledo feidhmáirithea chomhlíonadh. M.s.: •  An CórasImshruthaithe. • An CórasNéarach. 4. Orgánaigh! Tá EAGAR aggachorgánaigh (i.e. déanta as Cealla) Cealla Fíochán Orgán Córais = OrgánaighIlceallach

More Related