1 / 68

Çocuklarda Astım Tanısı

Çocuklarda Astım Tanısı. Derya Ufuk Altıntaş Çukurova Üniversitesi Çocuk Allerji ve İmmünolji B.D. Sunu Planı. Pediatrik astımın özellikleri Klinik Bulgular Tanı basamakları Öykü: NIH/NHLBI :2007 GINA önerisi anket:2008 FM LAB Olgu.

hani
Download Presentation

Çocuklarda Astım Tanısı

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Çocuklarda Astım Tanısı Derya Ufuk Altıntaş Çukurova Üniversitesi Çocuk Allerji ve İmmünolji B.D.

  2. Sunu Planı • Pediatrik astımın özellikleri • Klinik Bulgular • Tanı basamakları • Öykü: • NIH/NHLBI :2007 • GINA önerisi anket:2008 • FM • LAB • Olgu

  3. Pediatrik astım tanı ve tedavisini erişkinden ayıran bazı özellikler vardır.

  4. Başlarken bildiklerimiz; • Pediatrik astımın doğal seyri özellikle risk faktörlerinin geç çocukluk ve erişkin astımı ile ilişkisi tam olarak anlaşılamamıştır. • Astım heterojen bir hastalıktır. Bulguları nonspesifiktir ve çocukluk çağında pek çok değişik fenotipler gösterir.

  5. Başlarken ; 3. Çocuklarda astım tanısı zordur. a- Solunum fonksiyon testlerinin çocukta uygulaması zordur b- Standart ve kabul edilmiş biomarkerlar yetersizdir 4. En tipik bulgu olan wheezing erken çocuklukta sık ve birçok tipi vardır. • % 60’ı 6 yaş civarında kaybolan ”erken geçici wheezing”dir • Erken geçici wheezingin %15’ i persistan astım gelişir

  6. Başlarken; 5. Doğumdan ölüme izlemlerde tam remisyon şansı vardır. 6. Çocuklarda daha dar hava yolu ve daha düşük akım hızı nedeniyle tedavisi sırasında havayolunda ilaç depolanabilir. Tedavisi özellik arzeder.

  7. Astımın Tanımı • Havayollarının kronik inflamatuvar bir hastalığıdır. • Duyarlı çocuklarda ataklar halinde gelen “öksürük, hırıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi” oluşturan sık görülen hastalıktır. • Spontan veya ilaçlarla reversibilite gösteren yaygın ve değişken havayolu obstrüksiyonudur. • Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir.

  8. Astımın mekanizması

  9. Astımın kliniği • Öksürük • Hışıltı (wheezing) • Balgam çıkarma • Göğüste darlık hissi • Nefes darlığı • Tekrarlayan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu • Karın ağrısı

  10. Öksürük tek yakınma olabilir • Astımlı çocukların % 25-40’ında sadece öksürük yakınması vardır. • Astım öksürüğü • İnatçı ve yineleyen özelliktedir • Nöbetler halinde gelir • Sıklıkla gece, sabaha karşı uyanırken başlar • Uykudan uyandırabilir • Soğuğa maruz kalındığında yineleyebilir

  11. Wheezing

  12. ERS TASK FORCE • Her 3 çocuktan biri 3 yaştan önce en az bir kez wheezing yaşarlar. • 6 yaşa kadar kümülatif prevelans % 50 dir. Definition, assesment and treatment of wheezing disorders in preschool children: an evidence-based approach 32:4:1096-110 ERJ 2008

  13. ÇÜTF de 2006-2007 yıllarında doğan tüm bebekler1 yaşına kadar izlendi: • % 48.8 inde en az bir kere Wheezing • % 25.6 sında reccüren wheezing • % 30.2 sinde güncel wheezing • %16.2 sinde persistan wheezing • % 9.3 ünde dr.tanılı astım N.Muratoğlunun tezi 2007 Ç.Ü.Çocuk Allerji İmmünoloji BD EAACI 2008, Barcelona

  14. Wheezingi algılamada ve tanımlamada farklar olabilir. • 454 bebek doğumdan 3. yaşa kadar izlenmiş. • % 40.9 unun annesi wheezing duymuş • Bunların %28.6 sı Dr. tarafından konfirme edilmiştir. L.Lowe Arch Dis Child 2004 89:540-43

  15. Yeni tanımlanan wheezingfenotipleri • 6265 wheezingli çocuk doğumdan itibaren izlenmiş. • 2 yaştan 678 çocuk 7 yıl sonra • 7-9 yaş arasında değerlendirilmiş • 6 fenotip belirlenmiş. John Henderson Associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  16. Associations of wheezing phenotypes in the first six yearsOf life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008 John Henderson et al.

  17. Yeni tanımlanan wheezingfenotipleri John Henderson Associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  18. Yeni tanımlanan wheezingfenotipleri John Henderson associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  19. Yorum • 18 aydan sonra gelişen wheezingin atopi ve BHR ile ilişkisi saptanmış. (intermediate ve late başlangıç) • Bu yaş grubunun çevresel faktörlere açık immünolojik olarak duyarlı bir pencere dönemi olması üzerinde yoğunlaşılmalıdır John Henderson Associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  20. Yorum • Persistan vizingde ise yapısal veya fonsiyonal hava yolu disfonsiyonu/darlığı vardır. • Bu durum muhtemelen erken çocukluktaki inflamatuar proçes ile ilgilidir. John Henderson Associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  21. Sonuç • Persisten vizingli bebekler : • 10 yaşındayken %70 oranında • 20 yaşındayken % 57 asemptomatiktir. “ 20 li yaşlarda relaps gelişir” • Risk faktörleri: • Atopi • Dişi cinsiyet • Gebeliklte sigara içimi • BHR John Henderson Associations of wheezing phenotypes in the first six years Of life with atopy,lung function and airway responsivenes in mid childhood Thorax 2008

  22. ERS TASK FORCEYeni sınıflama • Wheezingi “Zaman Paternine” göre tanımlama kavramı: • Episodik (viral) wheezing: Gn le viral ,epizod aralarında semptom yok • Çoklu tetikleyiciyle oluşan wheezing: Episodlar arasında da semptom var. Definition, assesment and treatment of wheezing disorders in preschool children: an evidence-based approach 32:4:1096-110 ERJ 2008

  23. Astımın Bulguları Nonspesifik Atlanabilir Abartılabilir Anamnez çok önemlidir

  24. Semptomlar Hava yolu obstruksiyonuSFT Havayolu hiperreaktivitesiBPT Hava yolu inflamasyonuBAL ,NO,Eosinofil,Byopsi

  25. Pediyatrik astımın tanı ve tedavisini kolaylaştırmak ve standartize etmek için rehberler hazırlanır : • 1997 National Asthma Education and Prevention Program (NAEPP) Guidelines for the Diagnosis and Managment of Asthma: Expert Panel Report 2Global Initiative for Asthma (GINA) 2006 • National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart, lung, and blood Instutitude 2007 • PRACTALL 2008 • GINA:2008

  26. Astım tanısı-1 • Ayda 1< wheezing atağı • Aktiviteyle artan öksürük yada wheezing • Mevsimler arasında fark etmemesi • 3 yaştan sonra devam etmesi • Bazı tetikleyicilerle artması • Gribin hemen göğüse inmesi yada 10 günden uzun sürmesi • Astım ilaçlarıyla düzelmesi

  27. Astım tanısı-2 • Tipik öykü ve fm bulguları yanısıra • 5 yaş üzerinde solunum fonksiyon testleri tanı koydurucudur • Bronkodilatatöre yanıt: • FEV1 de % 12 ≤ • PEF % 20 ≤ • Bebeklerde tanı: Öykü, klinik bulgu ve dikkatli periodik izleme dayanır.

  28. Son rehberler 1. NationalAsthmaEducation Program Expert Panel Report: • NIH/Nationalheart, lung, andbloodInstutitude 2007 * Middleton’sAllergyPrinciples&Practice 17th ed. Vol‘ 2 2009 Guilbert T. Approachtoinfantsandchikdrenwithasthmapg:1319 2. Wonca/IPAG/IPRCG’nin ortaklaşa raporu: • GINA:2008

  29. Astım tanısını düşündürecek anahtar bulgular • Wheezing varlığı ve • Öyküde aşağıdakilerden herhangi birisi: • Öksürük (özellikle gece kötüleşen) • Yineleyen wheezing • Yineleyen nefes darlığı • Yineleyen göğüs ağrısı • Tetik çekici olarak aşağıdakilerden herhangi birisinin varlığı: • Egzersize • Viral enfeksiyon • İnhalan allerjenler • İritanlar • Hava değişimi • Ağlama/gülme • Stres • Mensturasyon • Bulguların uyanırken ve gece ortaya çıkması yada kötüleşmesi National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,Lung,and blood Instutitude 2007

  30. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular • Devamlı,mevsimsel, herikisi de • Devamlı, episodik, herikisi de • Başlangıç yaşı, süresi,sıklığı (haftada ,ayda kaç gece vb) • Diurnal değişiklikler, gece ve sabaha karşı başlama • Semptomlar • Semptomun seyri • Etkileyen faktörler • Hastalık ve tedavinin öyküsü • Aile öyküsü • Sosyal öykü • Atak öyküsü • Hasta ve ailenin uyum öyküsü • Hastalığın algılaması ve yönetimi öyküsü • Öksürük • Wheezing • Kısa solunum • Nefes darlığı • Balgam çıkarma National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,Lung,and blood Instutitude 2007

  31. 3- Etkileyen Faktörler: • Viral solunum yolu enfeksiyonlar • Çevresel allerjenler • Ev içi: Küf,akar,ev hayvanları • Ev dışı: Polen, küf • Evin yapısı: • Evin yaşı, katı,nüfusu, ısıtma, klima,güneş alıp almaması, halı ve döşemeler,yatakların türü , evde geçen zaman v.b • Sigaraya maruz kalma • Egzersiz • Mesleksel allerjenler • Çevrenin değişimi • Ev taşıma, tatil,okul değişimi • İrritanlar: • Kokular, sigara,duman,gaz,aeresol • Duygu durumu: korku,kızgınlık,ağlama,gülme • İlaçlar • Hava değişimi, soğuğa maruz kalma: • Endokrin faktörler: • Mensturasyon • Gebelik • tirod hastalıkları • Ko-morbit durumlar • Rinit,s,nüzit,GÖRD

  32. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular • Semptomlar • Semptomun seyri • Etkileyen faktörler • Hastalık ve tedavinin öyküsü • Aile öyküsü • Sosyal öykü • Atak öyküsü • Hasta ve ailenin uyum öyküsü • Hastalığın algılaması ve yönetimi öyküsü National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,Lung,and blood Instutitude 2007

  33. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular-3 4-Hastalık ve tedavinin öyküsü 5-Aile öyküsü Aile ve yakın akrabalarda Astım Allerjik hastalık Sinüzit Rinit Egzema Nazal Polip • Hastalığın başlangıç yaşı • Tanı konulan yaş • Bebeklikte hava yolu zedelenmesi öyküsü • BPD • Pnömoni • Pasif sigara içiciliği • Progres: • İyiye doğru mu yoksa Kötü doğru mu gidiyor • Mevcut tedaviye alınan yanıt • Atak sayısı • Kurtarıcı ilaç alımı sıklığı (SABA) • Sistemik steroid gereksinimi

  34. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular • Semptomlar • Semptomun seyri • Etkileyen faktörler • Hastalık ve tedavinin öyküsü • Aile öyküsü • Sosyal öykü • Atak öyküsü • Hasta ve ailenin uyum öyküsü • Hastalığın algılaması ve yönetimi öyküsü National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,Lung,and blood Instutitude 2007

  35. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular-4 6- Sosyal öykü • Kreş • Okul • Spor aktivite alanları • İş yeri özellikleri ve semptomlarla ilişkisi 7-Atak Öyküsü Prodromal bulgular Başlangıcın hızı, süresi,seyri Atağın sıklığı Atağın ciddiyeti Ciddi atak sıklığı (yılda) Atakta hangi ilaca yanıt verdiği 8-Astımın hasta ve ailesine etkisi • Randevu dışı muayene • Acil • Poliklinik • Hastaneye yatış • Okula, işe devamsızlık • Aktivite kısıtlanması • Gece uyanma öyküsü • Yaşam stiline, gelişimine, performansına etkisi • Aile rutinlerine etkisi • Ekonomik etkilenme

  36. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular • Semptomlar • Semptomun seyri • Etkileyen faktörler • Hastalık ve tedavinin öyküsü • Aile öyküsü • Sosyal öykü • Atak öyküsü • Hasta ve ailenin uyum öyküsü • Hastalığın algılaması ve yönetimi öyküsü National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,Lung,and blood Instutitude 2007

  37. Yeni tanı alan hastada öyküde dikkat edilmesi gereken konular-5 9. Hasta ve ebeveynlerin hastalık algılarının değerlendirilmesi: • Hasta ve ailesinin bilgileri, hastalığın kronikliğine ve tedaviye iyi yanıt verdiğine olan inançları • İlaçların uzun kullanılacağını algıladıklarını • Hasta ,ailesi,arkadaşlarının hastalıkla başa çıkma yollarına dair bilgilerini ve algılarını • Atak tedavisini bildiklerini • Ekonomik ve sosoyokültürel kaygılarının olup olmadığını kontrol etmelidir.

  38. Ayırıcı tanı • Üst hava yolu hastalığı: • Allerjik rinit, sinüzit • Geniş hava yolu obstruksiyonu: • Yabancı cisim aspirasyonu • Vokal kord disfonksiyonu • Vasküler ring veya laringeal ağ • Genişlemiş lenf nodu ve tümör • Küçük hava yolu obstruksiyonu: • Viral bronşiolit, bronşiolitis obliterans • Kistik fibrozis • Bronkopulmoner displazi • Kalp hastalığı • Diğer nedenler: • Astım dışı yineleyen öksürük • Enfeksiyon • Habitüel öksürük • PNAS • Yutma disfonksiyonuna bağlı aspirasyon veya GÖR

  39. GINA Bu kılavuzun amacı fizik muayene ve anamnez ile tanıyı koymak değil, tanıyı desteklemektir

  40. Değerlendirme Aşağıdaki soruların herhangi birine evet yanıtı astım olasılığını düşündürür ve tanı için daha ileri tetkik yapılması gerekir. Sorulardan 3 veya daha fazlasına evet yanıtı verilmesi ise %90 olasılıkla astım tanısını düşündürür.

  41. ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIM ANKETİ“9 soru” 1-Son 12 ay içinde göğsünde ıslık veya hırıltı oldu mu? 2- Son 12 ay içinde geceleri (soğuk algınlığı veya enfeksiyon dışında) kuru öksürük oldu mu? 3- Saman nezlesi veya egzema öyküsü var mı? 4- Ailede astım öyküsü var mı? 5- Son 12 ay içinde alt-üst solunum yolu enfeksiyonları için 3 kürden fazla antibiyotik tedavisi verildi mi?

  42. ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIM ANKETİ 6- Son 12 ay içinde egzersiz sırasında veya sonrasında hırıltı oldu mu? 7- Son 12 ay içinde hırıltı ile uykudan uyandı mı? 8- Son 12 ay içinde hırıltı nedeni ile doktora başvuru oldu mu? 9- Son 12 ay içinde konuşmayı kısıtlayacak kadar şiddetli öksürük sonrasında hırıltı oldu mu?

  43. Değerlendirme • Yukarıdaki soruların herhangi birine evet yanıtı astım olasılığını düşündürür ve tanı için daha ileri tetkik yapılması gerekir. • Sorulardan 3 veya daha fazlasına evet yanıtı verilmesi ise %90 olasılıkla astım tanısını düşündürür. • Astım tanısı düşünülüyorsa “Çocukluk Çağı Astım Tanı Kılavuzuna” başvurulur.

  44. ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIM TANI KILAVUZU Medikal ÖyküErken yaşta başlangıç Gece/sabah erken semptom varlığı Günden güne semptomların değişkenliği Allerji, rinit, ve/veya egzema varlığı Aile öyküsü Fizik Muayene Ekspiratuar wheezing Ekspiryum uzaması

  45. ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIM TANI KILAVUZU-2 Spirometreİnhale bronkodilatör tedavisinden 15 dk sonra ölçülen FEV1 de en az %12 iyileşme PEF de en az % 20 iyileşme İnhaler / oral steroid tedavisi ile SFT’de belirgin düzelme Egzersiz ile havayolundaki aşırı duyarlılığın gösterilmesi Günlük PEFSabah-akşam ölçülen PEF değişkenliğinin > %20 değişkenliği TedavidenBronkodilatör veya inhale steroid tedavisi ile iyileşme tanıya Deri TestiAtopinin ortaya konması Spesifik IgESpesifik tetikleyicilerin tanınması

  46. Tanı Basamakları • Yakınma ve öykü • Fizik muayene • Laboratuar yöntemleri: • İn Vivo Testler: • Solunum Fonksiyon testleri • Reverzibilite testi • Provokasyon testleri • Allerjenle • Metakolinle • İn Vitro Testler: • Allerjen Spesifik IgE • Deri testleri

  47. Tanı Piramidi Yükleme testleri SPT/SpIgE SFT Öykü ve muayene izlem

More Related