UML

1. UML Unified Modeling Language Wykład 4 Przypadki użycia

2. Use Case Diagram Diagram przypadków użycia to przedstawienie użytkowników systemu (aktorów), funkcji wykonywanych przez system (przypadków użycia) i związków między nimi. Diagram PU ma ogromne znaczenie i jest początkiem modelowania. WSM dr Marek Szepski

3. Cocburn:Jak pisać efektywne przypadki użycia, WNT IO • Schneider, Winters: Stosowanie przypadków użycia, WNT IO WSM dr Marek Szepski

4. Elementy diagramu PU • System – to co mamy zrobić (granice) • Aktor – spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników PU w czasie interakcji z tym PU • PU – to opisany ciąg akcji i ich wariantów, które system musi wykonać • Związek Aktor - PU WSM dr Marek Szepski

5. Aktor To spójny zbiórról odgrywanych przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym systemem. Aktor ma zachowanie (czyli może wykonać instrukcję: jeżeli). Aktor osobowy – nieosobowy (inny system komp. urządzenie, czas) Jeden aktor – wiele osób. Jedna osoba – wiele ról. WSM dr Marek Szepski

6. Aktor GŁÓWNY: Uczestnik, który prosi system o realizację własnego celu. Zwykle rozpoczyna interakcję z systemem. Może działać przez pośrednika. Aktor POMOCNICZY (drugorzędny): Uczestnik, względem którego analizowany system macel. Sam nie inicjuje interakcji, ale wymienia komunikaty z systemem (np.. drukarka, istniejąca baza danych). UCZESTNIK poza systemem: ma interesy ochraniane przez system. WSM dr Marek Szepski

7. Aktor: to informacja o jego profilu: typ, przeszłość, pozycja, umiejętności, doświadczenie, szkolenia itp... Aktorzy na diagramie PU to jedynie ich lista. Definicja aktora znajduje się w specyfikacji. Aktor jest zawsze poza systemem. WSM dr Marek Szepski

8. Gdzie szukać aktorów • Kto korzysta z systemu? • Kto instaluje system? • Kto uruchamia system? • Kto pielęgnuje system? • Jakie inne systemy korzystają z tego s.? • Kto pobiera informacje? • Kto dostarcza informacje? • Czy coś dzieje się automatycznie? Aktor ma interes w stos. do systemu ! Lista: AKTOR -> CEL WSM dr Marek Szepski

9. WSM dr Marek Szepski

10. Diagram kontekstowy • Identyfikuje aktorów • Definiuje aktorów • Określa (częściowo) granice systemu WSM dr Marek Szepski

11. PU Def:Przypadek użycia to specyfikacja ciągu akcji ich wariantów, które system może wykonać poprzez interakcje z aktorami tego systemu WSM dr Marek Szepski

12. Przypadek użycia: • To opis działania systemu • To umowa na zachowanie systemu • To czynności, które aktor chce by system wykonał • Jest zawsze uruchamiany przez aktora • To zakres funkcjonalny usług systemu WSM dr Marek Szepski

13. Opis PU WSM dr Marek Szepski

14. Opis nieformalny • W małym dobrze współpracującym zespole • Np..: Gdy przedstawiciel handlowy otrzymuje prośbę o anulowanie zamówienia, wyszukuje zamówienie w systemie i zaznacza je jako anulowane. Następnie do systemu księgowego wysyłane jest zlecenie zwrotu pieniędzy na konto klienta. WSM dr Marek Szepski

15. Opis formalny PU • Numer i nazwa • Opis – definicja • Twórca opisu • Aktorzy: główny, drugorzędny • Warunki wstępne • Główny scenariusz zdarzeń • Alternatywne scenariusze • Specjalne wymagania • Warunki końcowe • Uwagi WSM dr Marek Szepski

16. PU - CRUD C – create R – read U – update D – delete Można połączyć w jednym opisie WSM dr Marek Szepski

17. Obrazowanie PU • Diagram czynności (koncentracja na czynnościach) • Diagramy interakcji (koncentracja na komunikatach) - diagram sekwencji • Diagram maszyny stanowej (koncentracja na zmianie stanu obiektów) WSM dr Marek Szepski

18. Jak pisać PU • Forma czynna zdania • Pisz z punktu widzenia wykonującego aktor robi, system robi, obiekt robi • Właściwa szczegółowość opisu • Z opisu coś wynika (błąd: system sprawdza – lepiej system potwierdza WSM dr Marek Szepski

19. Przykład • Uczestnik aukcji wskazuje aukcję w której chce uczestniczyć • System wyświetla formularz do wpisania oferty • Uczestnik wpisuje ofertę a następnie wybiera licytuj • System rejestruje ofertę i informuje o tym uczestnika • Jeżeli aukcja w systemie holenderskim to następuje rozszerzenie: Finalizuj transakcje. 4a. Jeśli w kroku 3 uczestnik wpisał kwotę niezgodna z regulaminem, system informuje o tym i przechodzi do kroku 2 4b. Jeśli z powodu awarii technicznej lub zakończenia aukcji system nie może zarejestrować ofert, informuje o tym i następuje zakończenie PU WSM dr Marek Szepski

20. System • Granice systemu: aktorzy i PULISTA: W – POZA • Podsystem, nadsystem: system informatyczny jest zwykle częścią systemu biznesowego i współpracuje z innymi lub nadrzędnymi systemami informatycznymi • Problem: to może się nam przydać,czy musimy to mieć? – trudne decyzje WSM dr Marek Szepski

21. Związki • Asocjacja (może mieć kierunek) • Zawieranie <<include>> • Rozszerzenie <<extend>> • Uogólnienie (dziedziczenie) • Realizacja <<realise>> WSM dr Marek Szepski

22. WSM dr Marek Szepski

23. WSM dr Marek Szepski

24. WSM dr Marek Szepski

25. WSM dr Marek Szepski

26. Intrfejs: z opisu PU wprost wynika specyfikacja interfejsów (nie twórz grafiki) • Testy: PU są gotowym planem testów systemu • DFD: aktor – terminatorPU – proceszwiązek – przepływ (różnice)? – skład danych WSM dr Marek Szepski

27. WSM dr Marek Szepski

28. WSM dr Marek Szepski

29. WSM dr Marek Szepski

30. Diagram Przypadków Użycia WSM dr Marek Szepski

31. Perspektywa PU – zachowanie systemu Perspektywa projektowa – klasy, interfejsy, kooperacje Perspektywa procesowa – wątki, procesy, współbieżność, synchronizacja Perspektywa implementacyjna – komponenty i pliki Perspektywa wdrożeniowa - węzły WSM dr Marek Szepski