Zagadnienia

1. Od Lizbony do Mazowsza Wsparcie ze środków funduszy strukturalnych na rzecz innowacji w regionach Marcin WójcikKomisja Europejska, Dyrekcja Generalna Polityki RegionalnejWarszawa23.03.2006 r.

2. Zagadnienia • Czym sąfundusze strukturalne? • Co fundusze strukturalne mogą zaoferować regionom? • Czemu służy Lizbona? • Co regiony (i Państwa Członkowskie) powinny uczynić?

3. Wstęp • Badania i rozwój są podstawowymi czynnikami napędzającymi wydajność i przyczyniającymi się do wzrostu gospodarczego • Niestety w chwili obecnej 25% wszystkich inwestycji w B+R jest dokonywanych w 8 (ośmiu) regionach w Europie. Nie ma wśród nich żadnego polskiego regionu

4. Wstęp • Niektórzy uważają, iż regiony nowych państw członkowskich powinny skoncentrować się na twardej, podstawowej infrastrukturze. • Jednakże brak innowacji jest podstawowym deficytem, który może uniemożliwić osiągnięcie trwałego wzrostu gospodarczego. • Polska nie może opierać swojej przyszłości na taniej sile roboczej, czy sprzedaży bogactw naturalnych. • Innowacyjność nie jest luksusem, lecz koniecznością na drodze konwergencji z pozostałymi państwami członkowskimi.

5. Innowacje a regiony • Innowacje ogólnie rzecz biorąc należy rozumieć jako tworzenie nowej wiedzy i jej przekształcanie w nowe produkty i usługi w odpowiedzi na potrzeby obywateli. • Innowacje są rezultatem częstych interakcji pomiędzy ludźmi, firmami i organizacjami, którzy w ten sposób wzajemnie pogłębiają swoja wiedzę i zdobywają know-how. • Regiony stanowią najbardziej odpowiednią płaszczyznę do wspierania i tworzenia innowacji: są dostatecznie blisko ludzi, ale mają też masę krytyczną (wystarczającą liczbę uniwersytetów, dużych firm i MSP…). Bliskość geograficzna ułatwia również stworzenie sieci powiązań, partnerstwa i pogłębionej współpracy.

6. Pozycja Polski na tle innych krajów pod względem poziomu innowacji Source: European Innovation Scoreboard 2005

7. Wydatki na B+R w regionach w 2002 roku jako % PKB EUR-27 = 1.92 < 0.45 0.45 – 0.8 0.8 – 1.16 1.16 – 1.88 >= 1.88 brak danych

8. Podstawy prawne polityki spójności TYTUŁ XVII SPÓJNOŚĆ GOSPODARCZA I SPOŁECZNA Artykuł 158 W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Wspólnoty, rozwija ona i prowadzi działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej i społecznej. W szczególności Wspólnota zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomie rozwoju różnych regionów oraz zacofania wysp lub regionów najmniej uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich.

9. Punkt wyjścia 2000-2006 • Fundusze strukturalne sa podstawowym źródłem finansowanie Strategii Lizbońskiej przez Unię Europejską • W wielu krajach do 50% wsparcia z FS na cele bezpośrednio związane z realizacją strategii • ERDF: 9.7 miliarda Euro na RTDI • 130 innowacyjnych akcji • pomiędzy 2003 a 2006: zintensyfikowanie kroków w celu uzyskania spójności pomiędzy FS a Strategią Lizbońską

10. Innowacyjne Regiony w Europie (IRE) i projekty regionalne

11. Perspektywa Finansowa 2007-2013Wnioski Prezydencji z 19 grudnia 2005: Tabela finansowa

12. Porównanie propozycji Komisji i Rady

14. infrastruktura, innowacyjność, inwestycje, etc. szkolenia zawodowe, pomoc w zatrudnieniu, etc. infrastruktura transportowa i środowiskowa, energia odnawialna wszystkie państwa człnk. i regiony Kraje człnk.z PKB na głowę pon. 90% Cele, Fundusze strukturalne i instrumenty 2007-2013 Cele Fundusze Strukturalne i instrumenty Konwergencja EFRR EFS Fundusz Spójności EFRR EFS Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie Europejska współpraca terytorialna EFRR

15. Wnioski Komisji w sprawie ponownego przystąpienia do realizacji Strategii Lizbońskiej Strategia na rzecz Wzrostu i Zatrudnienia: • Uczynienie z Europy regionu bardziej sprzyjającego inwestycjom i podejmowaniu inicjatyw zawodowych • Wiedza i doświadczenie - głównymi atutami wzrostu w Europie 3. Polityka umożliwiająca przedsiębiorcom tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy

16. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączenie w Strategię Lizbońską Podnoszenie poziomu wiedzy i innowa-cyjności na rzecz wzrostu gospodarczego • Wzrost i poprawa efektywności inwestycji na badania naukowe i rozwój • Ułatwianie innowacji i promowanie przedsiębiorczości 3. Promowanie społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich 4. Poprawianie dostępu do finansowania Priorytety

17. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączanie w Strategię Lizbońską 1. Wzrost i poprawa efektywności inwestycji na badania naukowe i rozwój. a) Pogłębianie współpracymiędzy przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a państwowymi lub uniwersyteckimi placówkami badawczymi poprzez wspieranie tworzenia regionalnych i ponad- regionalnych klastrów i centrów doskonałości. b) Wspieranie działań badawczych i działań z zakresu rozwoju technologicznego w MŚP oraz umożliwianie MŚP dostępu do usług z zakresu badań i rozwoju w placówkach badawczych finansowanych ze środków państwowych. Priorytety

18. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączanie w Strategię Lizbońską 1. Wzrost i poprawa efektywności inwestycji na badania naukowe i rozwój. c) Wspieranie regionalnych przygranicznych i ponadnarodowych inicjatyw mających na celu pogłębianie współpracy badawczej oraz rozwijanie zdolności w priorytetowych dla unijnej polityki badawczej dziedzinach. d) Wspieranie rozwijania zdolności w zakresie badań i rozwoju, w tym technologii informacyjno- komunikacyjnych, infrastruktury badawczej oraz kapitału ludzkiego w dziedzinach o wysokim potencjale wzrostu. Priorytety

19. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączanie w Strategię Lizbońską • Ułatwianie innowacji i promowanie przedsiębiorczości a) Podnoszenie skuteczności i dostępności dla przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP; b) Dostarczanie usług pomocniczych dla przedsiębiorstw; • Zapewnianie pełnego wykorzystania europejskich zdolności w dziedzinie innowacji ekologicznych d) Promocja przedsiębiorczości, wspieranie powstawania i rozwoju nowych firm, oraz promocja powstawania spółek typu spin-outispin-off z placówek badawczych Priorytety

20. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączanie w Strategię Lizbońską 3.Promowanie społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich • Zapewnienie wykorzystania ICT przez przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe oraz promowanie rozwoju poprzez zrównoważone wsparcie dla popytu i podaży na towary i usługi zarówno prywatne jak i publiczne z zakresu ICT, oraz poprzez zwiększone inwestycje w kapitał ludzki. • Zapewnienie dostępności infrastruktury ICT, tam gdzie nie zapewnił tego rynek, która będzie przystępna cenowo i rozwinięta w takim stopniu, aby możliwe było świadczenie koniecznych usług, w szczególności na obszarach oddalonych lub wiejskich oraz w nowych Państwach Członkowskich. Priorytety

21. Nowe Wytyczne Strategiczne: włączenie w Strategię Lizbońską 4. Poprawianie dostępu do finansowania • Wspieranie wykorzystania instrumentów nie będących dotacjami takich jak pożyczki, finansowanie zabezpieczonego długu dla długów podporządkowanych, instrumenty zamienne (dług mezzaninowy) oraz kapitał podwyższonego ryzyka (np. kapitał zalążkowy oraz kapitał typu venture). W tej kwestii EBI i EFI mogą zapewnić cenny wkład. • Pomoc dla określonych grup społecznych, takich jak młodzi przedsiębiorcy lub kobiety podejmujące własną działalność gospodarczą, przedsiębiorcy wywodzący się z nieuprzywilejowanych grup, w tym mniejszości etnicznych. Priorytety

22. Strategiczne wytyczne Wspólnoty dot. spójności zaproponowane przez Komisję, przyjęte przez Radę, zgoda EP 1 Narodowe strategiczne ramy odniesienia zaproponowane przez kraj człnk. z zastosowaniem zasady partnerstwa; odzwierciedlają kierunki UE, decydują o narodowej strategii i programowaniu; ostatecznie przyjęte przez Komisję 2 Programy Operacyjne programy jednofunduszowe, kraj człnk. lub region, opis priorytetów, zarządzania i źródeł finansowania; zaproponowane przez kraj człnk. lub region; ostatecznie przyjęte przez Komisję 3 Zarządzanie programem i wybór projektów przez kraje człnk. i regiony; zasada “wspólnego zarządzania“= w uzgodnieniu z Komisją 4 Strategiczny follow-up i coroczna debata przez Radę UE na wiosnę, w oparciu o roczny raport Komisji i krajów człnk. 5 Strategiczne wytyczne, programowanie i follow-up Art. 16-21 and 28 Gen.Reg. Art. 23-29 Gen.Reg.

23. Dalsze kroki Budżet 2007-2013: Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska muszą uzgodnić nowe Porozumienie Interinstytucjonalne(kwiecień/maj 2006?). Rozporządzenia dot. polityki spójności oraz Strategiczne Wytyczne dla Spójności:zestaw pięciu rozporządzeń prawdopodobnie zostanie uzgodniony przez Radę i PE (czerwiec/lipiec 2006) Programowanie i wdrażanie: państwa człnk. i regiony proponują Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Programy Operacyjne (druga połowa 2006), które zostaną przyjęte przez Komisję (2006/2007).

24. Pozostałe polityki zorientowane na wzrost innowacyjności • 7 Program Ramowy • CIP (Program konkurencyjność i innowacyjność) • Decydującym elementem dla wyboru projektów finansowanych z Funduszy Strukturalnych: przyczynianie się do realizacji narodowej lub regionalnej strategii rozwoju gospodarczego

25. Efekt synergii z PR7 • Szerokie cele - budowa potencjału regionów w celu zwiększenia ich konkurencyjności i umożliwienia im udziału w PR - wspieranie obszarów priorytetowych w zakresie unijnej polityki badan naukowych • Finansowanie komplementarne - realizacja inicjatywy Regiony Wiedzy – wzmocnienie potencjału badawczego regionów poprzez wspieranie klastrow opartych o badania naukowe, grupujących uniwersytety, ośrodki naukowe, przedsiębiorstwa, regionalne władze - realizacja inicjatywy Potencjału Badawczego w regionach konwergencji mającą na celu wzmocnienie potencjału naukowców w tych regionach

26. Efekt synergii z CIP • CIP i FS wykazują szereg podobieństw w zakresie priorytetów powiązanych ze Strategią Lizbońską - CIP –pobudzanie przedsiębiorczości, innowacji i transferu technologii - SF mają na celu przede wszystkim pomoc regionom w zwiększeniu innowacyjności Networking, identyfikacja centrów doskonałości i wzajemne uczenie się (CIP) ↔ tworzenie i rozwój (SF) • ale inne podejście - CIP- wielopodmiotowe + zarządzane przez Komisję + nastawione na doskonałość - FS - głównie zakres regionalny + zarządzane przez państwo lub region + zorientowane na spójność

27. Zdecentralizowane wdrażanie funduszy strukturalnych • Wybór projektów jest dokonywany przez instytucje na poziomie regionalnym lub krajowym • Spójność pomiędzy programami zarządzanymi na szczeblu krajowym i regionalnym • Koordynacja działań pomiędzy krajowymi i regionalnymi instytucjami dokonującymi wyboru projektow. • Państwa Członkowskie i regiony winny opracować programy w oparciu o inteligentne strategie innowacyjne

28. 1. Czy nasz program pozwala na eksperymenty? • Tradycyjną rolą funduszy strukturalnych jest stworzenie środowiska wspierającego innowacje (poprzez edukację, infrastrukturę, biznes itp.). Jednakże ERDF powinien nie tylko współfinansować infrastrukturę służącą innowacjom, ale także generować innowacje. • W chwili obecnej w projekcie nowego rozporządzenia ogólnego nie ma podstawy prawnej nakładającej obowiązek wdrażania tego typu działań, ale Państwa Członkowskie są gorąco zachęcane do przeznaczenia na eksperymenty niewielkiej ilości środków na poziomie Programu Operacyjnego.

29. Czy nasz program pozwala na eksperymenty? • Nowe zastosowanie funduszy polega na działaniu FS jako katalizatora poprzez: 1. tworzenie i uaktualnianie regionalnej strategii innowacyjnej 2. badanie wykonalności RIS poprzez projekty pilotażowe (środki powinny zostać skoncentrowane na nowe, wręcz ”ryzykowne” pomysły, a porażka takich projektów jest dopuszczalna) 3. zastosowanie na szerszą skalę przetestowanego innowacyjnego podejścia poprzez wdrażanie większej ilości projektów lub też większych projektów

30. 2. Czy nasz program pozwala na wspieranie innowacyjnych klastrów? • Bieguny konkurencyjności wokół wielkich przedsiębiorstw • Uniwersyteckie centra doskonałości (spin-offs) • MSPjednej specjalności • MSP bez wiodącej dziedziny zgrupowane w usługach wspierających

31. 3. Jakiego rodzaju wsparcie jest możliwe w ramach naszego programu? • Czy możemy wspierać inwestycje? • Czy możemy wspierać szkolenia? • Czy możemy zaoferować doradztwo w zakresie zarządzania? • Czy możemy zaoferować seed/venture capital? • Czy możemy zaoferować pierwszeństwo projektom, które zawierają inteligentne powiązanie wyżej wymienionych różnych dziedzin wsparcia?

32. Dodatkowe informacje : CIP • http://europa.eu.int/comm/enterprise/enterprise_policy/cip/index_en.htm MAP • http://europa.eu.int/comm/enterprise/enterprise_policy/mult_entr_programme/programme_2001_2005.htm European Innovation Portal • http://www.cordis.lu/innovation Enterprise policy and networks • http://europa.eu.int/comm/enterprise/index_en.htm Innovation Policy and Networks • http://europa.eu.int/comm/enterprise/innovation/index.htm Financial Instruments • http://eif.eu.int Life-Environment • http://europa.eu.int/comm/environment/life/life/environment.htm e-Ten • http://europa.eu.int/information_society/activities/eten/index_en.htm e-Content • http://www.cordis.lu/econtent/ i2010 • http://europa.eu.int/information_society/eeurope/i2010/index_en.htm Intelligent Energy – Europe http://europa.eu.int/comm/energy/intelligent/index_en.html

33. Dziękujemy Państwu serdecznie za uwagę http://europa.eu.int/comm/regional_policy/index_pl.htm