Ψυχόδραμα Ελλάδα: Η πορεία, οι σχολές και οι φορείς

1. Το ψυχόδραμα γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί σε όλο του το εύρος, όχι μόνο με λέξεις αλλά και με σώμα, ρόλο, κίνηση, αντιμετάθεση. Στην Ελλάδα, η μέθοδος ρίζωσε αθόρυβα, βρήκε κοινότητες, δασκάλους και χώρους, και σήμερα εξελίσσεται σε γόνιμο πεδίο ψυχοθεραπείας, προσωπικής ανάπτυξης και εκπαίδευσης επαγγελματιών. Όταν μιλάμε για ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ, μιλάμε για μια ζωντανή διαδικασία που ανοίγει δημιουργικότητα και επαφή, και για μια πρακτική που απαιτεί εμπειρία, εποπτεία και δεοντολογία. Τι είναι το ψυχόδραμα και γιατί αφορά τη ζωή μας Ο ιδρυτής, Jacob L. Moreno, συνέδεσε την ψυχοθεραπεία με το θέατρο, τη δράση και τις σχέσεις. Τι είναι το ψυχόδραμα στην πράξη; Είναι μια ομαδική ή ατομική διαδικασία όπου ο συμμετέχων, ο πρωταγωνιστής, φέρνει ένα ζήτημα και το «ανεβάζει» στη σκηνή με τη βοήθεια συντονιστή, βοηθών εγώ και τεχνικών που ενεργοποιούν μνήμη, συναισθήματα και σωματική εμπειρία. Η σκηνή μπορεί να είναι ένα χαλί, μια αίθουσα, ακόμη και ένα ψηφιακό τετράγωνο οθόνης. Η ουσία είναι η πράξη, η προσωποποίηση και η αποφόρτιση. Η μέθοδος αξιοποιεί ρόλους. Όχι μόνο ρόλους κοινωνικούς, αλλά και εσωτερικούς: το παιδί που ζητά αναγνώριση, ο φροντιστής που επιμένει, ο επικριτής που σαμποτάρει. Με το ψυχόδραμα, αυτοί οι ρόλοι γίνονται ορατοί, ακούγονται, μπαίνουν σε διάλογο. Η αλλαγή δεν έρχεται από ένα έξυπνο συμπέρασμα αλλά από μια νέα εμπειρία στο «εδώ και τώρα» που επαναπρογραμματίζει τη σχέση με το παρελθόν και ανοίγει επιλογές για το μέλλον. Στην Ελλάδα, η καθημερινότητα φέρνει πλούσιο υλικό. Οικογενειακά συστήματα με ισχυρούς δεσμούς, μεταναστευτικές ρίζες, οικονομικές διακυμάνσεις, ισχυρά πολιτισμικά στερεότυπα. Το ψυχόδραμα βρίσκει έδαφος, επειδή μιλά τη γλώσσα της παρέας, του κύκλου, της ιστορίας που γίνεται σκηνή. Κι όταν η ομάδα δουλεύει σωστά, το κλίμα ασφάλειας και χιούμορ κάνει το δύσκολο υποφερτό και το επώδυνο επεξεργάσιμο. Ιστορία του ψυχοδράματος και διαδρομή στην Ελλάδα Η Ιστορία του ψυχοδράματος ξεκινά στη Βιέννη και τη Νέα Υόρκη, όπου ο Μορένο ανέπτυξε τις τεχνικές ρόλων, την κοινωνιομετρία και την ιδέα ότι η δημιουργικότητα είναι θεραπευτική δύναμη. Στην Ελλάδα, οι πρώτοι κύκλοι εμφανίστηκαν από τη δεκαετία του Μάθετε εδώ 1980 και μετά, κυρίως μέσα από ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές που εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό και έφεραν τη μέθοδο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Με τα χρόνια δημιουργήθηκαν αυτόνομα τμήματα ψυχοδράματος, σεμινάρια, εποπτικές ομάδες, καθώς και συνεργασίες με ευρωπαϊκούς φορείς. Η κρίση της περασμένης δεκαετίας λειτούργησε ως επιταχυντής. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζήτησαν ομαδικές δομές με νόημα. Το ομαδικό ψυχόδραμα έδωσε πλαίσιο για να ειπωθούν άγχη, να αποφορτιστούν συγκρούσεις, να διαχειριστούν αλλαγές καριέρας και σχέσεων. Οι σχολές επένδυσαν σε ποιότητα, πολλοί εκπαιδευτές πιστοποιήθηκαν από διεθνείς οργανισμούς και ο κλάδος εδραίωσε δεοντολογικές πρακτικές, από ρητή συναίνεση μέχρι προστασία προσωπικών δεδομένων. Η διαδικασία: από το ζέσταμα στη δράση και στο μοίρασμα Όποιος μπει πρώτη φορά σε ομάδα, συχνά ρωτά για τη Ψυχόδραμα διαδικασία. Στέκεται στον χώρο, παρατηρεί τα πρόσωπα, ακούει τον συντονιστή. Το ψυχόδραμα συνήθως κυλά σε τρεις φάσεις, με ελαστικότητα ανάλογα με την ομάδα: Ζέσταμα. Απαραίτητος χρόνος για ασφάλεια και σύνδεση. Μπορεί να περιλαμβάνει απλές σωματικές ενεργοποιήσεις, κυκλικές παρουσιάσεις, μικρές Ψυχόδραμα ασκήσεις που βάζουν το σώμα και τη φαντασία σε κίνηση. Στόχος να πέσουν οι άμυνες που δεν χρειάζονται, να ανέβει η ενέργεια της ομάδας και να γίνουν ορατά τα θέματα που είναι ζωντανά. Δράση. Εδώ μπαίνει ο πρωταγωνιστής. Με τη βοήθεια του συντονιστή καθορίζεται το εστιασμένο θέμα. Ακολούθως ανοίγει η σκηνή: ο πρωταγωνιστής ορίζει τους χώρους, επιλέγει βοηθούς εγώ, ενσαρκώνει ρόλους. Οι Τεχνικές ψυχοδράματος εμφανίζονται οργανικά. Αντιστροφή ρόλων όταν χρειάζεται να δει τον εαυτό του από τη θέση του άλλου, καθρέφτισμα για να συνειδητοποιήσει πώς φαίνεται στους υπόλοιπους, διπλό για να ακουστεί η εσωτερική φωνή που δεν βρίσκει λόγια. Όλα υπηρετούν τη διαδικασία, όχι την εντύπωση. Μοίρασμα. Ο κύκλος κλείνει με αντανακλάσεις από τα μέλη, χωρίς συμβουλές, χωρίς κριτική. Ο καθένας μοιράζεται τι άγγιξε μέσα του. Το μοίρασμα είναι καθοριστικό για την ενσωμάτωση. Συχνά, η ουσιαστική μετατόπιση προκύπτει εδώ, όταν η εμπειρία του ενός ενώνει τα σημεία των άλλων. Η διάρκεια μιας συνάντησης κυμαίνεται, συνήθως 2 με three ώρες σε ομαδικά πλαίσια. Σε Ψυχόδραμα on line ρυθμίσεις, ο χρόνος σπάει σε πιο μικρά τμήματα με καθαρά όρια, ώστε να διατηρείται η συγκέντρωση και η

2. συναισθηματική ρύθμιση. Τεχνικές και ζωντανά παραδείγματα Είναι άλλο να διαβάζεις για τεχνικές και άλλο να τις γεύεσαι. Ένα σύντομο ψυχόδραμα παράδειγμα βοηθά. Έρχεται άνθρωπος που νιώθει «μπλοκαρισμένος» στο να ζητήσει αύξηση. Δεν είναι θέμα μόνο οικονομικό, αγγίζει αυτοαξία, φόβο απόρριψης, παλιές αναμνήσεις από αυστηρό γονέα. Στη σκηνή στήνεται το γραφείο του προϊσταμένου, όμως πρώτα ανοίγει ο «εσωτερικός διάλογος». Με το διπλό, ακούγεται η αθέατη φωνή που τρέμει. Με το καθρέφτισμα, βλέπει τον εαυτό του να μικραίνει όταν την ώρα της διεκδίκησης μπαίνει η σκιά του γονιού. Με αντιστροφή ρόλων, παίρνει τη θέση του προϊσταμένου και αντιλαμβάνεται ότι κάποια αιτήματα είναι σαφή και τεκμηριωμένα. Η σκηνή ολοκληρώνεται με μια «μελλοντική προβολή», για να γευτεί πώς είναι να τολμά, με πλάτη σταθερή και φωνή καθαρή. Δεν άλλαξε μόνο η σκέψη, άλλαξε το βίωμα. Σε ομάδες με έμφαση στο σώμα, θα δείτε την Ψυχόδραμα Ψυχοκίνηση να παίρνει περισσότερο χώρο. Το σώμα μιλά πριν από τις λέξεις, κι όταν το τιμής, ανοίγουν μνήμες κλειστές. Αυτή η ψυχοκινητική διάσταση βοηθά σε περιπτώσεις τραύματος, αγχώδους ρύθμισης, ψυχοσωματικών. Η κίνηση λειτουργεί σαν γέφυρα ανάμεσα στην αίσθηση και το νόημα. Ομάδες, τμήματα και διάρκεια πορείας Τα Τμήματα ψυχοδράματος στην Ελλάδα καλύπτουν εύρος αναγκών. Υπάρχουν ανοιχτές ομάδες προσωπικής ανάπτυξης, θεματικές ομάδες για σχέσεις ή γονεϊκότητα, κλειστά τμήματα με συγκεκριμένο αριθμό συναντήσεων, καθώς και σεμινάρια ψυχοδράματος Σαββατοκύριακου. Σε επαγγελματικό επίπεδο, λειτουργούν εκπαιδευτικές σειρές για ειδικούς ψυχικής υγείας που θέλουν Εκπαίδευση στο ψυχόδραμα με στόχο να εργαστούν ως ψυχοδραματιστές. Ο σχεδιασμός της πορείας έχει σημασία. Κάποιος μπορεί να επωφεληθεί από 8 έως 12 συναντήσεις σε ένα θεματικό κύκλο, άλλος να επιλέξει μακρά διαδρομή σε κλειστή ομάδα για nine ή 12 μήνες. Υπάρχουν και εντατικά βιωματικά τριήμερα, που βυθίζουν σε συγκεκριμένο θέμα και ξεκλειδώνουν υλικό που μετά δουλεύεται σε ατομικές συνεδρίες. Το ομαδικό ψυχόδραμα δεν αποκλείει την ατομική ψυχοθεραπεία. Πολλοί συνδυάζουν: μία ατομική συνάντηση ανά δεκαπενθήμερο με συμμετοχή σε ομάδα ανά εβδομάδα, ώστε η δράση να έχει χώρο επεξεργασίας. Ψυχόδραμα στην Αθήνα και στην υπόλοιπη Ελλάδα Ψυχόδραμα Αθήνα σημαίνει πληθώρα επιλογών. Αίθουσες σε γειτονιές όπως το Παγκράτι, τα Εξάρχεια, το Μετς και τα Ιλίσια φιλοξενούν ομάδες. Συχνά βρίσκεις τμήματα απογευματινά για εργαζόμενους και πρωινά για φοιτητές ή επαγγελματίες με ελεύθερα ωράρια. Η Θεσσαλονίκη έχει σταθερά σχήματα, με ισχυρή κοινότητα και συνεργασίες με φορείς ψυχικής υγείας. Πάτρα, Χανιά, Ηράκλειο, Λάρισα και Βόλος βλέπουν ολοένα περισσότερα σεμινάρια και κύκλους, συχνά με εκπαιδευτές που ταξιδεύουν. Το Ψυχόδραμα on line έχει πια καθιερωθεί, ιδίως μετά την πανδημία. Δεν αντικαθιστά πλήρως την συνάντηση στο ίδιο δωμάτιο, ωστόσο προσφέρει πρόσβαση σε όσους ζουν εκτός μεγάλων πόλεων ή στο εξωτερικό. Με σωστή οριοθέτηση, τεχνική προετοιμασία και συμφωνία για ιδιωτικότητα, οι ομάδες λειτουργούν καλά. Χρησιμοποιούνται προσαρμοσμένες τεχνικές δράσης, με αντικείμενα του σπιτιού ως «σύμβολα» και με έξυπνη χρήση κάμερας και χώρου. Η εμπειρία δείχνει ότι η ψυχοκίνηση μπορεί να δουλέψει και ψηφιακά, αρκεί να δοθεί χρόνος για γείωση και μετάβαση. Ρόλος, δεξιότητες και όρια του συντονιστή Το ψυχόδραμα στέκει πάνω στην τεχνογνωσία του συντονιστή, που συχνά είναι ψυχοθεραπευτής με αναγνωρισμένη εκπαίδευση. Οι Ψυχόδραμα ψυχολόγοι χρειάζονται δεξιότητες ψυχοδράματος και παράλληλα ισχυρή κλινική βάση. Η ασφάλεια της ομάδας, η διαχείριση κρίσεων, η κατανόηση τραύματος και δεσμού, η εποπτεία, δεν είναι πολυτέλειες αλλά προϋποθέσεις. Υπάρχουν επίσης όρια. Η μέθοδος δεν ταιριάζει σε όλους και σε όλες τις φάσεις. Σοβαρές απορρυθμίσεις, ενεργές εξαρτήσεις χωρίς υποστήριξη ή οξείες ψυχωτικές καταστάσεις απαιτούν ειδικό σχεδιασμό και συχνά διαφορετικό πλαίσιο πριν από την ένταξη σε ομαδική δράση. Ο έμπειρος συντονιστής αξιολογεί, παραπέμπει όταν χρειάζεται και συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες. Ασκήσεις και μικρές πρακτικές

3. Οι Ψυχόδραμα ασκήσεις λειτουργούν σαν εμπρόθετη σπίθα. Μικρά παραδείγματα: ζευγαρώματα ρόλων όπου δύο άνθρωποι μπαίνουν σε διάλογο ως διαφορετικές πλευρές του ίδιου θέματος, «χάρτες σχέσεων» στο πάτωμα με χαρτάκια που γίνονται σημεία αναφοράς, ή γέφυρες χρόνου που επιτρέπουν να συνδεθεί η τωρινή δυσκολία με μια παλαιότερη στιγμή. Μια συχνή τεχνική είναι ο «κενός καρέκλα» για να ειπωθούν λόγια που κρατήθηκαν χρόνια. Άλλη είναι το «θερμό σημείο», όπου ο συντονιστής εντοπίζει τη φράση που φόρτισε τον πρωταγωνιστή και την ανοίγει στη σκηνή. Σε ομάδες που αγαπούν την έκφραση, μπαίνει και φωνή. Η ανάσα γίνεται οδηγός και η σωματική κατάσταση αλλάζει. Η εμπειρία δείχνει ότι, όταν η ομάδα συμφωνεί σε κανόνες εμπιστευτικότητας και σεβασμού, ακόμη και δυνατές σκηνές αποφορτίζονται με φροντίδα. Σχολές, φορείς και εκπαίδευση Η Εκπαίδευση στο ψυχόδραμα στην Ελλάδα ακολουθεί διεθνή πρότυπα. Περιλαμβάνει βιωματική συμμετοχή, θεωρία, πρακτική, εποπτεία και προσωπική θεραπεία. Συνολικά, μιλάμε για πολυετή πορεία, συνήθως 4 έως 6 χρόνια, ανάλογα με τη σχολή και το ρυθμό του επαγγελματία. Οι φορείς συχνά διατηρούν συνεργασίες με ευρωπαϊκά δίκτυα πιστοποίησης, ώστε οι απόφοιτοι να αναγνωρίζονται εντός και εκτός Ελλάδας. Σεμινάρια ψυχοδράματος απευθύνονται σε ευρύτερο κοινό. Μπορεί να είναι θεματικά, όπως εργασία με ζήλια, πένθος, όρια, ή τεχνικά για επαγγελματίες, όπως «εφαρμογές καθρέφτισμα σε θεραπεία ζεύγους» ή «ψυχοδραματικές παρεμβάσεις σε εφήβους». Η ποιότητα φαίνεται από τη σαφήνεια της δομής, την αναφορά δεοντολογίας, και την ύπαρξη δυνατότητας εποπτείας μετά. Έχουν αναδειχθεί και ονόματα που έχουν ταυτιστεί με τη μέθοδο στον ελληνικό χώρο. Το Ψυχόδραμα Χορομίδου αναφέρεται συχνά από συμμετέχοντες που αναζητούν συγκεκριμένο στυλ εργασίας που συνδέει κίνηση, ρόλους και βιωματική μουσικότητα. Η Ψυχόδραμα Δανάη Χορομίδου έχει γίνει συνώνυμο μιας προσέγγισης που παντρεύει καθαρή ψυχοδραματική τεχνική με εκλεπτυσμένη ψυχοκίνηση, με έμφαση στην ασφάλεια και την επεξεργασία συναισθηματικής μνήμης. Όταν επιλέγεις σχολή ή φορέα, αξίζει να δεις δείγματα δουλειάς, να δοκιμάσεις μια ανοιχτή συνάντηση και να ρωτήσεις για το εύρος εποπτείας και την ευθυγράμμιση με διεθνή πλαίσια.

4. Hoje tem Roda de Conversa da Revista Viva! #febrap #psic Hoje tem Roda de Conversa da Revista Viva! #febrap #psic… … Ψυχόδραμα και ψυχοθεραπεία: τι αλλάζει σε σχέση με τον καναπέ Τι είναι το ψυχόδραμα Ψυχόδραμα ψυχοθεραπεία δεν σημαίνει απλώς «θέατρο». Σημαίνει δουλειά με φάσμα βιωματικών επιπέδων. Το γνωσιακό, το συναισθηματικό, το σωματικό και το σχέσιο ενσωματώνονται. Για ανθρώπους που δυσκολεύονται να βάλουν σε λέξεις το βίωμά τους, η δράση λειτουργεί σαν γρήγορος δρόμος. Για όσους έχουν υπεραναλύσει, η σκηνή επαναφέρει το σώμα και την αυθόρμητη απόκριση. Υπάρχει όμως και το άλλο μισό: η ενσωμάτωση. Μετά τη σκηνή, χρειάζεται χρόνος να πέσουν οι παλμοί, να γραφτεί ένα σημείωμα, να οριστεί ένα μικρό βήμα στην καθημερινότητα. Εκεί κρίνεται η μεταφορά από την αίθουσα στη ζωή. Στην ατομική θεραπεία, ο ψυχοδραματιστής μπορεί να χρησιμοποιήσει μικρο-σκηνές, καρέκλες, αντικείμενα, ακόμα και φωνητικές αναπαραστάσεις. Η ατομική εργασία ωφελεί όσους διστάζουν να εκτεθούν στην ομάδα ή έχουν προηγούμενη τραυματική εμπειρία. Η ομάδα, από την άλλη, προσφέρει καθρέφτες και ποικιλία ρόλων που κανένα ατομικό πλαίσιο δεν μπορεί να αναπαράγει. Κόστος, διαθεσιμότητα και διαφάνεια Το Ψυχόδραμα κόστος στην Ελλάδα κυμαίνεται. Για ομαδικές συναντήσεις, οι τιμές συνήθως βρίσκονται μεταξύ 20 και 40 ευρώ ανά συνάντηση, ανάλογα με τη διάρκεια, την εμπειρία του συντονιστή, το είδος του χώρου και το αν η ομάδα είναι κλειστή ή ανοιχτή. Σε κύκλους με προπληρωμή μήνα ή τριμήνου προσφέρονται συχνά εκπτώσεις. Για ατομικές συνεδρίες με ψυχοδραματική κατεύθυνση, το κόστος τυπικά κυμαίνεται από forty έως eighty ευρώ, με μεταβολές ανάλογα με την πόλη και την εμπειρία του θεραπευτή. Τα εντατικά σεμινάρια Σαββατοκύριακου κυμαίνονται συνήθως από eighty έως a hundred and eighty ευρώ συνολικά. Η διαφάνεια είναι βασική. Ο φορέας που τιμά τους ανθρώπους του δημοσιεύει σαφείς όρους ακυρώσεων, πολιτική απορρήτου, και ενημερώνει για πιθανές επιπλέον χρεώσεις, όπως για πιστοποιητικά συμμετοχής. Για Ψυχόδραμα online, οι τιμές συνήθως παραμένουν κοντά στα δια ζώσης πλαίσια, με μια μικρή απόκλιση υπέρ της προσιτότητας. Επιλογή φορέα ή σχολής: πού αξίζει να επενδύσεις Όταν κάποιος ψάχνει για Ψυχόδραμα Ελλάδα, το πλήθος επιλογών μπορεί να μπερδέψει. Ο τρόπος να βρεις ταιριαστό πλαίσιο δεν είναι να διαβάσεις απλώς ένα βιογραφικό, αλλά να αισθανθείς την προσέγγιση μέσα από βιωματική γνωριμία. Οι καλοί φορείς προσφέρουν ανοιχτές συναντήσεις ή δοκιμαστικά. Ρώτησε για πιστοποιήσεις, για διάρκεια και δομή εκπαίδευσης, για συχνότητα εποπτείας των συντονιστών, για τον τρόπο που χειρίζονται θέματα ασφάλειας και ορίων. Αν υπάρχει ειδική θεματική, όπως εργασία με τραύμα ή οικογενειακά συστήματα, δες τις αντίστοιχες εξειδικεύσεις. Μια σοβαρή σχολή δεν υπόσχεται εύκολες λύσεις. Προτείνει πορεία, αφοσίωση και ρεαλιστικές προσδοκίες. Πλεονεκτήματα και προκλήσεις της μεθόδου

5. Το ψυχόδραμα έχει ισχυρά πλεονεκτήματα. Ανακτάς εμπειρία δράσης και αυθορμητισμού, επαναπροσδιορίζεις παλιούς ρόλους, παίρνεις καθρέφτες από άλλους ανθρώπους, φέρνεις το σώμα στον διάλογο. Επίσης, προάγει την κοινότητα, κάτι σπάνιο σε μοναχικές μητροπόλεις. Υπάρχουν όμως και προκλήσεις. Ορισμένοι δυσκολεύονται με την έκθεση. Άλλοι φοβούνται ότι θα «παρασυρθούν» συναισθηματικά. Το αντιστάθμισμα είναι τα σταθερά όρια, η σωστή προετοιμασία και ο ρυθμός. Καλό ψυχόδραμα δεν επιβάλλει σκηνή, χτίζει προϋποθέσεις ώστε να γίνει αναπόφευκτη για τον κατάλληλο λόγο στον κατάλληλο χρόνο. Η προσωπική ματιά: όταν η σκηνή αλλάζει την καθημερινότητα Θυμάμαι μια ομάδα στην Αθήνα, με ανθρώπους από 25 έως fifty eight ετών. Σε μια συνάντηση, ένα μέλος έφερε το θέμα «δεν ζητάω βοήθεια». Στήσαμε σκηνή στο σαλόνι του, με καρέκλες για όλα τα μισοτελειωμένα που έκανε μόνος του. Μπήκε στον ρόλο της «αυτάρκειας» και μετά, με αντιστροφή, στον ρόλο του «κουρασμένου εαυτού». Δίπλα, μια άδεια καρέκλα για τη λέξη «φίλος». Στο μοίρασμα, τρεις άνθρωποι έκλαψαν, όχι για το περιεχόμενο, αλλά για το αναγνωριστικό τους σφίξιμο. Την επόμενη εβδομάδα, ο πρωταγωνιστής έστειλε μήνυμα σε δύο ανθρώπους: «Μπορείς να με βοηθήσεις;» Δεν λύθηκε η ζωή του, άλλαξε όμως η στάση του στη στιγμή που μέχρι τότε πάγωνε. Αυτό είναι ψυχόδραμα ψυχοθεραπεία στην πράξη. Συχνές ερωτήσεις που αξίζει να απαντηθούν Πόσο γρήγορα φαίνονται αποτελέσματα; Συχνά από την πρώτη ή δεύτερη συνάντηση νιώθεις αλλαγή στη ζωτικότητα ή στη σαφήνεια ενός θέματος. Η βιώσιμη μετατόπιση χρειάζεται επανάληψη, χρόνο και ενσωμάτωση. Σκεφτείτε ορίζοντα 2 με 6 μήνες για ουσιαστικό όφελος σε ομάδες προσωπικής ανάπτυξης. Τι χρειάζεται να φέρω; Άνετα ρούχα, νερό, και κυρίως διάθεση να δοκιμάσεις. Στα Ψυχόδραμα on-line φρόντισε ιδιωτικό χώρο, σταθερή σύνδεση και υλικά όπως χαρτί, μαρκαδόρους και 2 με 3 αντικείμενα-σύμβολα από το σπίτι. Υπάρχουν αντενδείξεις; Ναι. Οξείες απορρυθμίσεις χωρίς παράλληλη φροντίδα, έντονη τάση διάσχισης χωρίς εργαλεία γείωσης, πρόσφατο τραύμα χωρίς σταθεροποίηση. Συζήτησέ το με τον συντονιστή. Ένας καλός επαγγελματίας θα προτείνει προετοιμασία ή εναλλακτική πορεία. Πώς μετριέται η πρόοδος; Με δείκτες όπως η αυξημένη ανοχή συναισθήματος, η σαφέστερη ανάληψη ευθύνης, οι πιο λειτουργικές σχέσεις, η δυνατότητα να «δοκιμάζω» νέα συμπεριφορά εκτός ομάδας. Δεν υπάρχουν εξετάσεις, υπάρχει συνέπεια και αυτοπαρατήρηση. Σύνδεση με άλλες προσεγγίσεις Το ψυχόδραμα δένει αρμονικά με συστημικές, υπαρξιακές και βιωματικές προσεγγίσεις. Σε θεραπεία ζεύγους, οι μικρο- σκηνές ρόλων ξεκαθαρίζουν μήνυμα και πρόσληψη. Σε εργασία με εφήβους, η δράση τους κρατά σε συμμετοχή και αποφορτίζει άγχος. Σε οργανισμούς, η κοινωνιομετρία βοηθά στη χαρτογράφηση σχέσεων, στη λήψη αποφάσεων και στη διαχείριση συγκρούσεων. Αυτή η πλαστικότητα κάνει τη μέθοδο χρήσιμη και πέρα από το κλινικό πλαίσιο. Πώς ξεκινάς: ένα πρακτικό μονοπάτι Δοκίμασε μια ανοιχτή βιωματική συνάντηση με συντονιστή που σε εμπνέει, είτε δια ζώσης είτε Ψυχόδραμα online. Ρώτησε για πλαίσιο, όρια, κόστος και πιθανές αντενδείξεις, και ζήτησε να μάθεις πώς ενσωματώνεται η εμπειρία στην καθημερινότητα. Διάλεξε τμήμα με καθαρή διάρκεια, σταθερή συχνότητα και ομάδα με μέγεθος που σε βολεύει, συνήθως eight έως 14 άτομα. Η επόμενη μέρα του ψυχοδράματος στην Ελλάδα Βλέπω τρεις τάσεις. Πρώτον, εμβάθυνση στην ψυχοκίνηση, με εκπαίδευση σε ρυθμιστικές τεχνικές σώματος που ενώνουν τραύμα και δημιουργικότητα. Δεύτερον, συνέργειες με πανεπιστημιακά τμήματα για έρευνα αποτελεσματικότητας, ώστε να καταγράφονται ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες. Τρίτον, διεύρυνση πρόσβασης με υποτροφίες και κοινωνικά τιμολόγια, ειδικά για νέους και ευάλωτες ομάδες. Το ψυχόδραμα δεν είναι μόδα. Είναι μέθοδος με βάθος, που ζητά από τον επαγγελματία ευθύνη και από τον συμμετέχοντα διάθεση να μπει στη σκηνή της ζωής του. Όταν αυτά συναντιούνται, η αλλαγή δεν είναι πυροτέχνημα αλλά σιωπηλή μεταβολή που φαίνεται στις μικρές καθημερινές επιλογές: μιλάω πιο καθαρά, ακούω χωρίς άμυνα, επιλέγω όρια χωρίς ενοχή.

6. Λεξικό χρήσιμων όρων για τον νέο συμμετέχοντα Αντιστροφή ρόλων: Ο πρωταγωνιστής αλλάζει θέση με τον «άλλον», μαθαίνει μέσα από τα μάτια του αντίπαλου ρόλου. Καθρέφτισμα: Άλλο μέλος παίζει σκηνή του πρωταγωνιστή, ώστε αυτός να δει τον εαυτό του απέξω. Διπλό: Συντονιστής ή μέλος εκφράζει την άρρητη εσωτερική φωνή του πρωταγωνιστή, με άδεια και σεβασμό. Βοηθοί εγώ: Μέλη που αναλαμβάνουν ρόλους στη σκηνή για να υποστηρίξουν τον πρωταγωνιστή. Ζέσταμα: Προπαρασκευαστική φάση όπου χτίζεται ασφάλεια και ενέργεια πριν τη δράση. Κλείνοντας με πρόταση δράσης Αν γυρνάς γύρω από το ίδιο θέμα και οι λέξεις δεν αρκούν, δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να το ζήσεις αλλιώς. Ψυχόδραμα Ελλάδα σημαίνει ότι υπάρχουν χώροι, άνθρωποι και τμήματα που μπορούν να σε στηρίξουν με επαγγελματισμό. Δοκίμασε μια συνάντηση. Ρώτησε, ένιωσε, επίλεξε. Είτε στην Αθήνα είτε σε άλλη πόλη ή on line, η σκηνή είναι εκεί για να σε συναντήσει, με όλη σου την ιστορία και όλη σου τη δυνατότητα για νέα αρχή.