350 likes | 725 Views
Քաղցրահամ և աղի ջրեր. Քաղցրահամ ջրեր. Աշխարհում քաղցրահամ ջրային զանգվածը կազմում է 2,5% , որի մի մասն է միայն պիտանի օգտագործման համար :. Այն ցամաքում բաշխված է անհավասարաչափ : Մոտ 1 մլրդ . մարդ զրկված է մաքուր ջուր օգտագործելուց :.
E N D
Քաղցրահամ և աղիջրեր Քաղցրահամջրեր Աշխարհումքաղցրահամջրայինզանգվածըկազմում է 2,5%, որիմիմասն է միայնպիտանիօգտագործմանհամար: Այնցամաքումբաշխված է անհավասարաչափ: Մոտ1 մլրդ. մարդզրկված է մաքուրջուրօգտագործելուց:
Քաղցրահամջուրըունիռազմավարականնշանակություն, քանիորնրապաշարներըարդենգնալովավելիենսպառվում:Այդջրերըավելիաղտոտվումեն և կորցնումիրենցպիտանելիությունը:
Ներկայումսարաբականերկրներում1լ. հումնավթըփոխանակումեն1լ. մաքուրջրիհետ:Քաղցրահամջուրըըստ ՄԱԿ-ի տվյալների2050թ. աշխարհի50 երկրներկտառապենջրի պակասությունից՝3մլրդ. մարդ, հատկապեսԱֆրիկայում և ՄերձավորԱրևելքում:
Աղիջրեր Եթե 1լ. ջրումպարունակվում է 1գրամից ավելիլուծվածաղեր, ապաայնկոչվում է աղիջուր: Ծովի և Օվկիանոսիջրերումչափազանցշատաղերենլուծված և պիտանիչենխմելուհամար: Սակայնսակավաջուրշրջաններումօրինակ՝ Քուվեյթումգործումենջրիաղեզրկման 5խոշորգործարաններ:
Աղտոտված և մաքուրջրեր Աղտոտվածջուր Գոյությունունենշրջակամիջավայրիաղտոտման ՝ մեխանիկական, ֆիզիկական,քիմիական և կենսաբանականտեսակներ: Մեխանիկականաղտոտումըկապված է քաղաքաշինության, ճանապարհաշինության և ծառահատումներիհետ: Ֆիզիկականաղտոտումըդալույսիաղմուկիճառագայթմանխոնավությանհետ է կապված: Քիմիականաղտոտումըկապված է թունավոր
գազերի, հանքայինպարարտանյութերի, ծանրմետաղների՝ սնդիկ և կապար: Կենսաբանականաղտոտումըառաջանում է հիվանդածինբակտերիաների, վիրուսների և սնկերիտարածմանմիջոցով: Մաքուրջուր Մաքուրջուրըլավմեկուսիչ է: Բնությանմեջբացարձակմաքուրջուրչկա: Ինչջուրենքխմում Խմելուջրիպիտանիությանցուցանիշըորոշվում է մանրէներիթվով, որ 1օր 37˚c ջերմաստիճանումպահվածջրի1մլ-ումառկա
բակտերիաներիընդհանուրթիվն է, կամաղիքայինցուպիկիպարունակությունը
Սևան Սևանալիճըաշխարհիքաղցրահամջուրունեցող2-րդբարձրադիրլիճն է(առաջինըՀարավայինԱմերիկայիՏիտիկակալիճն է):Սևանալիճըգտնվում է ծովիմակերևույթիցմոտ 2000մ բարձրությանվրա:Լճումաճումենայնպիսիձկներ և բուսատեսակներ, որոնքսովորենսառըջրին: Օգտագործվում է նաևխմելուհամար: Սևանալճից է սկիզբառնումՀրազդանգետը, որիջրերովոռոգվում է ԱրարատյանԴաշտավայրը:
Մշակույթ և Ջուր Ջրիկիրառությունըկենցաղում Ջուրըմարդուկյանքումունիշատմեծնշանակություն՝ այնմաքրւոմ է ոչմիայնֆիզիկականաղտոտվածությունը, այլնաևհոգեկանլարվածությունը:Մարդուհիգենայիհարցումմեծդերունիջուրը:
Ջուր և Բանահյուսություն ՄովսեսԽորենացու և հայմյուսպատմիչներիմիջոցովբացահայտվում է հայոցդիցարանը, որտեղիցգրիենառելամպրոպի, պատերազմի և քաջությանաստվածՎահագնիծնունդըպատկերողերգը:Դրանիցհետոշատգրողներգրելենէպոսներ, հեքիաթներ, լեգենդներ, ասացվածքներջրինշանակությանմասին, օրինակ՝ ՂազարոսԱղայան<ՏորքԱնգեղ>, ԵղիշեՉարենց<Վահագն>:
Ջուրըէպոսներում Հայժողովրդիստեղծածէպոսի<ՍասունցիԴավիթ> նշվում է, թեինչպեսԳագիկթագավորըիրպարտքերիդիմացամուսնացնում է աղջկան՝ Ծովինարին, արաբխալիֆաթիհետ: ԹագավորիամառանոցըգտնվումէրԿաթնաղբյուրիմոտ: Ծովինարըբարձրացավսարաղջիկներիհետջուրխմելու: ԲայցայնտեղնրանցառջևբացվեցԿապույտծովը: Նաշատծառավէր ,իսկծովիջուրըաղի: ԾովինարըխնդրեցԱտծուց, որցույցտամիաղբյուր, այդպահինծովըբացվեց և շատհամեղջուրդուրսեկավ, որիցերկուբուռխմեց և ունեցավ2 տղա` Սանասար և Բաղդասար:
Ջուրըև Աստվածաշունչը Աստվածաշնչումնշվում է, որմարդընման է ջրերիհոսանքիվրատնկվածծառի:Հրիաներըշատջրիկարիքունեին: Մովսեսը, որպեսզիանհավատժողովրդինցույցտատիրոջզորությունը, գավազանովհարվածում է ժայռին, որտեղիցհրաշքովջուր է ժայթքում: Աստվածաշունչըհուշում է, որԱստծոխոսքըպիտիբերիհագեցում և զովություն:
Ջուրը և ջրիհետկապվածծեսերը Մկրտություն Ջուրը՝ իբրևմաքրությանխորհրդանիշհնուց ի վերեղել է կրոնականարարարողություններիբաղկացուցիչմաս: Այնկիրառվել է բաբելացիներ (էնկիպաշտամունք), պարսիկների, հնդիկների, եգիպտացիների(իսիսի) պաշտամունք, հայերի (աստղիկի) պաշտամունք և հրեաներիշրջանում, որըիրազդեցուցթունըանիքրիստոնեականմկրտությանվրա: Հովհաննեսմկրտչիմկրտությունըավետարանումգրվում է այսպես՝ այնժամանակնրամոտէինգնում
բոլորերուսաղեմցիները, ամբողջհրեաստանը և Հորդանիշրջակայքիժողովուրդը, մկրտվումէինՀորդանագետում և խոստովանումիրենցմեղքերը:ԱյդժամանակՀովհաննեսըասումէր. <ինձնիցհետոկգաավելիհզորը և նակմկրտիձեզՍուրբՀոգով>: ԵՎ ՀիսուսՔրիստոսըեկավՄկրտչիմոտՀորդանագետումկնքվելու: Հիսուսըաղոթում է և երկնքիցՍուրբհոքինաղավնակերպիջնում է և հանգչումՀիսուսիվրա, և երկնքիցլսվում է.< Դա է իմՈրդին>:
Վարդավառ Վարդավառնշանակում է (վարդ՝ ջուր և վառ՝ ցողել)իրարվրաջուրցողել: ԱյնհայԱռաքելականեկեղեցու5տաղավարտոներից է, որընշվում է ՍուրբԶատիկից98օրհետո: Այստոնիպատմությունըգալիս է դեռևսհեթանոսականժամանակներից: Այնկապումէինջրի, սիրո, պտղաբերությանաստվածուհիԱստղիկիհետ: Այնկատարումէինմեծհանդիսություններով, Աստղիկիննվիրելովվարդեր և միմյանցվրաջուրցողում:
Ջրօրհնեք Ջրօրհնեքիարարողությանխորհուրդընշում է ՀիսուսՔրիստոսիմկրտությունըՀորդանագետում և սկսվում է Ս. Ծննդյանպատարագիցհետո:Հայեկեղեցիննշում է 2պատմականջրօրհնեք: 1. 1022թ. ՊետրոսկաթողիկոսիօրոքՏրապիզոնքաղաքիՃորոխգետիափին, հույներիհետմիասին: 2. 1211թ.ԿիլիկյանՀայաստանիՍիսմայրաքաղաքումԼևոնթագավորիմասնակցությամբ:
Ջրօրհնեքիընթացքումընթերցվումենաղոթքներ և շարականներերգելովջրիմեջլցվում է սրբալույսՄյուռոն: Արարողությունիցհետոօրհնվածջուրըհավատացյալներըսրվակներովտանումենիրենցտները: Ոտնլվա ԽորհրդավորընթրիքիժամանակմինչևհաղորդությանխորհրդիհաստատումըՀիսուսընախլվանում է աշակերտներիոտքերը և ասումնրանց.<Գիտեք, թեի̉նչարեցիձեզ: ԴուքինձՎարդապետ և Տերեքկոչում և ճիշտեքասում, եթեեսՏեր և Վարդապետեմլվացիձերոտքերըդուքէլպարտավորեքմիմյանցոտքերըլվալ:>
Քրիստոսըայսպիսովնրանցցույց է տալիսխոնարհությանկենդանիօրինակև ովխոնարհվի՝ կբարձրանա: Գերեզմաններիցտունդարձողներըլվացվումեն, հետոնորտունմտնում: Սացույց է տալիս, որգերեզմաններիցհետոպետք է ջրովմաքրելձեռքերը և հոգիները, մաքրվածմտնելտուն:
Քիմիան և ջուրը Ջրիբաղադրությունը, քիմիականկառուցվածքը Ջուրըթթվածնիև ջրածնիմոլեկուլներիմիացություննէ, որիհետևանքովունիանսովորխտությունH2O H+OH կամ HOH+HOH=H3O+OH փոխազդում է մետաղներիհետ 1. Ակտիվմետաղներ 2Na+2H@O=2NaOH+H2 Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2 Պակասակտիվ՝ (Ցինկ, երկաթ) Zn+H2o=Zno+H2 3Fe+4H2o=Fe3O4+H2
3.Հաստատունհոսանքիազդեցությամբքայքայվում է 2H2oNaOH 2H2 + O2 4.Կատարվում է որոշաղերիհիդրոլիզվում՝ Na2 CO3 + 2H2O = 2Na OH + H2 CO3
Խմելուհամարնախատեսվածջրի բաղադրությունը Խմելուջրիստանդարտիհիմքումդրված է նրաորակականցուցանիշների3հիմնականպահանջներ ՝ 1.Խմելուջուրըպետք է ունենաբարենպաստօրգանոլեպտիկհատկություններ: 2.Այնպետք է լինիանվնասիրքիմիականկազմով: 3.Այնպետք է լինիանվտանգվիրուսներից, բակտերիաներից և չպարունակիախտածինմիաբջիջներ:
Կարևորցուցանիշ է նաևջրիհամը, հոտըպղտորությունը և ջերմաստիճանը: Կարելի˚ է խմելուջուրստանալօվկիանոսային կամծովայինջրից:Ինչո˚ւ: Այոօվկիանոսների և ծովերիջրերիցայժմկարելի է ստանալխմելուջուր:Այներկրները, որտեղխիստպակաս է (Արաբականերկրներ, Պարսկաստան, Եգիպտոս, Քուվեյթ)կառուցվումենծովերիջրերիմշակմանհզորգործարաններ, որտեղստանումենմաքուրջուր: Այնշատթանկ է որիհամարէլմեկլիտրկեղտոտնավթըփոխարինումենմեկլիտրջրիհետ:
Ֆիզիկան և ջուրը ՋրիԿառուցվածքը ՋրիմոլեկուլներըունենանկյունայինկառուցվածքHOH,OHկապըխիստբևեռայինկապ է, որիհետևանքուվջրիմոլեկուլներիմեջկաջրածնականկապ: Ջրիֆիզիկականհատկությունները Ջուրըսովորականպայմաններումանգույն, անհոտհեղուկ է: Ջուրըունիամենամեծջերմունակությունը, որիպատճառովդանդաղտաքանում է և դանդաղսառչում: Դրապատճառով է, որմերմոլորակիջերմաստիճանը
կարգավորվում է ջրավազաներիմիջոցով: Ջրիտեսակներըըստնրաֆիզիկական և քիմիականհատկանիշներիլինումեն՝ անձրև, շաղ, ձյուն, կարկուտ, գոլորշի, սառույց և ըստբաղադրությանլինում է՝ աղիջուր, քաղցրահամջուր, փափուկջուր, կոշտջուր և հանքայինջուր: Կառուցվածքայինփոփոխություններ Ջրիֆիզիկականփոփոխություններըկատարվումենջերմաստճանիփոփոխությունից,դակապված է ջրիխտությունից: Ամենամեծխտությունըունի4˚c-ումսառույցըավելիփոքրխտությունունի, որիպատճառովչիսուզվումջրում:
Ջուրըհեղուկվիճակիցգազայինվիճակիանցնելուհամարպահանջվում է մեծքանակությամբջերմություն100˚c: Ծովիջուրըսառչում է 1,91 ˚ց, սառույցիհալմանջերմաստիճանն է 0˚: Ջրիկառուցվածքայինփոփոխությունները Ջրիուսումնասիրություններըցույցենտվել,որջուրըունիհիշողություն՝ նալսում և հիշում է ամենբանօրինակ՝շատրվաններիև երաժշտությանկապը, մարդըիրէմոցիոնալվիճակով: Սերըբարձրացնում է ջրիէներգետիկան, իսկագրեսիան՝ ցածրացնում:
Աղոթքներընթերցելովմարդփոխում է ջրիկառուցվածքը և աղոթածջուրըանցնելովմթերքիննրանհաղորդում է նէրդաշնակկառուցվածք:
Աշխարհագրությունև ջուր Գետեր,լճեր,օվկիանոսներ և այլն Գետ է կոչվումջրայինբնականհոսքը, քաղցրահամջրով, որըհոսում է դեպիօվկիանոս, ծով, լիճ:Գետիսկիզբըկոչվում է ակունք, որըկարող է լինելսառցադաշտկամերկրիմակերևույթիցդուրսեկողստորերկրյաջրեր: Այնտեղը, որտեղգետըթափվում է ծովի, լճիմեջկոչվում է գետաբերան: Ցամաքիայնտարածքը, որիցամբողջջուրըհոսում է միգետիմեջկոչվում է գետայինավազան:
Լիճըերկրիմակերևույթիջրովլցվածգոգավորությունն է, որըկապվածչէօվկիանոսի և ծովիհետ: Խոշորլճերինհաճախանվանումենծովեր՝ Կասպիցծով և Մեռյալծով: ԵրկրագնդիամենամեծլիճըԿասպիցծովն է, իսկամենախորըԲայկալն է(1620մ):Լճերըլինումենհոսքային և անհոսք: Եթելճիցարտահոսում է գետ(Հրազդանգետը) ապաայդլիճըանվանումենհոսքային, իսկորոնցիցգետերչենարտահոսումկոչվումենանհոսք:Լճերըօգտագործումենաղհանելու, ձկներբազմացնելու, իսկափըօգտագործումենորպեսհանգստիգոտի:
Օվկիանոսը՝դաաղիջրիահռելիզանգված է ՝3,5% աղ: Նակազմում է ջրոլորտիհիմնականբաղադրիչը: Այնբաժանվում է միքանիհիմնականօվկիանոսների և ավելիփոքրծովերի, օվկիանոսիխորությունըհասնում է 3000մ-ից:
Աշխատանքըկատարելեմես ՝ ԱշոտԶաքարյանըտատիկիսհետմիասին: