Metodyka starszoharcerska

1. Metodyka starszoharcerska czyli co, z czym i jak jest powiązane? jak pracować z drużyną starszoharcerską

2. Co tutaj znajdziesz? Celem tej prezentacji jest pomoc w zrozumieniu całego systemu metodycznego w odniesieniu do grupy starszoharcerskiej. Przede wszystkim zobaczysz w jaki sposób są ze sobą powiązane poszczególne elementy metody harcerskiej oraz kluczowe pojęcia metodyki starszoharcerskiej.

3. Powiązania? Gdzie, co umieścić? Ciąg wychowawczy i rozwój psychofizyczny Harcerski System Wychowawczy Metodyki Instrumenty metodyczne

4. Legenda Całość prezentowanej metodyki oparta jest na podstawowych pojęciach metody harcerskiej, oraz słowach-kluczach zaczerpniętych z opisu metodyk (Uchwała RN 24/XXXII) Został przypisany im symbol lub kolor, tak aby łatwo było zapamiętać poszczególne związki. Dlatego warto mieć przy sobie wydrukowane symbole występujące w legendzie

5. Legenda czyli co jest co? • Elementy metody harcerskiej • Instrumenty metodyczne • Pozostałe słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej • Inne ważne pojęcia charakteryzujące metodykę starszoharcerską Oznaczono wskazówki charakteryzujące dane pojęcie metodyczne

6. Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Stale doskonalony i stymulujący program System małych grup Uczenie przez działanie Elementy metody harcerskiej

7. Elementy metody harcerskiej Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Fundament pracy wychowawczej z harcerką starszą i harcerzem starszym. Rozpoczyna się proces świadomego akceptowania i przestrzegania norm, zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu.

8. Elementy metody harcerskiej Stale doskonalony i stymulujący program Uwzględnia specyficzną dla tego wieku potrzebę poznawania i poszukiwań. Ukierunkowany jest: zadaniami prób na stopnie harcerskie, zainteresowaniami harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól działania i sfer aktywności.

9. Elementy metody harcerskiej Uczenie przez działanie Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie. Odkrywanie pól działania, pasji i zainteresowań w poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

10. Elementy metody harcerskiej System małych grup Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych zastępach. Mogą pojawić się również grupy zadaniowe. Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania..

11. Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych zastępach. Mogą pojawić się również grupy zadaniowe. Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania.. Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Fundament pracy wychowawczej z harcerką starszą i harcerzem starszym. Rozpoczyna się proces świadomego akceptowania i przestrzegania norm, zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu. Stale doskonalony i stymulujący program Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie. Odkrywanie pól działania, pasji i zainteresowań w poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach. Uwzględnia specyficzną dla tego wieku potrzebę poznawania i poszukiwań. Ukierunkowany jest: zadaniami prób na stopnie harcerskie, zainteresowaniami harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól działania i sfer aktywności. System małych grup Uczenie przez działanie Elementy metody harcerskiej

12. Projekt starszoharcerski Instrumenty metodyczne • Próba harcerki i harcerza • Stopnie harcerskie • Sprawności

13. Projekt sth Instrumenty metodyczne Jej zakończenie wiąże się z dopuszczeniem do Przyrzeczenia Harcerskiego i pozwala na otwarcie próby na stopień harcerski właściwy dla wieku harcerki/ harcerza. Próba harcerki/ harcerza trwa do 6 miesięcy.Nie będziemy o niej rozmawiać. • Próba harcerki i harcerza • Stopnie harcerskie • Sprawności Wymagania realizowane są zarówno na zbiórkach, jak i indywidualnie. Realizacja zadań odbywa się pod opieką drużynowego, przybocznych lub zastępowych starszych stopniem. Sprawności są zdobywane indywidualnie. Najlepiej odpowiadającym wiekowi starszoharcerskiemu instrumentem metodycznym jest sprawność dwu- i trzygwiazdkowa, przygotowująca do mistrzostwa. Zadanie podjęte z własnej inicjatywy wykonawców, wspólnie zaplanowane, realizowane i oceniane przez grupę. Projekt rozwija zainteresowania harcerzy starszych, kształci ich odpowiedzialność i umiejętność pracy w zespole.

14. Rola drużynowego Poszukiwanie Działanie drużyny Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej Charakterystyczne formy pracy Samodzielny programowo obóz

15. Poszukiwanie Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej Charakterystyczną formą aktywności harcerek starszych i harcerzy starszych jest poszukiwanie, polegające na przewartościowywaniu dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i autorytety.

16. Rola drużynowego Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej Drużynowy jest przewodnikiem w poszukiwaniach, W istotny sposób wpływa na program drużyny i jej organizację. Świadomie część decyzji powierza radzie drużyny. Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę.

17. Działanie drużyny Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest na zbiórkach drużyny i zbiórkach zastępów. Zbiórki odbywa się regularnie. Harcerki i harcerze włączają się w organizację, przygotowanie programu jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W miarę potrzeb pojawiają się grupy zadaniowe. Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która planuje i po zrealizowaniu zadania je ocenia.

18. Charakterystyczne formy pracy Szczególnie zalecane są takie formy pracy, które stwarzają możliwość aktywnego poszukiwania, takie jak: wycieczka, zwiad, różnorodne formy dyskusyjne, zbiórka tematyczna, zajęcia specjalnościowe. Samodzielny programowo obóz Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni, podsumowujący całoroczną pracę wychowawczą. Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz zagraniczny Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

19. Charakterystyczną formą aktywności harcerek starszych i harcerzy starszych jest poszukiwanie, polegające na przewartościowywaniu dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i autorytety. Rola drużynowego Drużynowy jest przewodnikiem w poszukiwaniach, W istotny sposób wpływa na program drużyny i jej organizację. Świadomie część decyzji powierza radzie drużyny. Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę. Charakterystyczne formy pracy Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest na zbiórkach drużyny i zbiórkach zastępów. Zbiórki odbywa się regularnie. Harcerki i harcerze włączają się w organizację, przygotowanie programu jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W miarę potrzeb pojawiają się grupy zadaniowe. Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która planuje i po zrealizowaniu zadania je ocenia. Poszukiwanie Szczególnie zalecane są takie formy pracy, które stwarzają możliwość aktywnego poszukiwania, takie jak: wycieczka, zwiad, różnorodne formy dyskusyjne, zbiórka tematyczna, zajęcia specjalnościowe. Działanie drużyny Samodzielny programowo obóz Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni, podsumowujący całoroczną pracę wychowawczą. Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz zagraniczny Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

20. Osadzone w realnym życiu Wyzwania Moje potrzeby Potrzeby rozwojowe Inne ważne pojęcia charakteryzujące metodykę starszoharcerską Indywidualne potrzeby harcerza starszego Zadania w drużynie starszoharcerskiej powinny być na miarę wyzwań Potrzeby wynikające z etapu rozwoju człowieka Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

21. Poszukiwanie Osadzone w realnym życiu Stale doskonalony i stymulujący program Rola drużynowego Wyzwania Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Moje potrzeby Działanie drużyny Potrzeby rozwojowe Oznaczono wskazówki charakteryzujące dane pojęcie metodyczne System małych grup Projekt sth Uczenie przez działanie Legenda obrazkowo

22. Co, z czym i jak jest powiązane?

23. Prawo i PrzyrzeczenieHarcerskie elementy metody harcerskiej

24. Poszukiwanie wartości Program Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie realizowane na zbiórkach przez odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w Prawie i Przyrzeczeniu Działanie drużyny realizują burzliwa krytyka z której wynika znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa charakterystyczne formy pracy .

25. Stale doskonalony i stymulujący program elementy metody harcerskiej

26. Poszukiwanie wartości Projekt sth „ubranie” programu w wartości realizowane na zbiórkach przez jest realizowane w ramach charakterystyczne formy pracy realizowany w ramach wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie zawierają się i wpływają na realizują charakterystycznych formy pracy realizują Moje potrzeby realizowany w ramach realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu wpływają na Działanie drużyny zapisany w Potrzeby rozwojowe realizowany Planie pracy drużyny wpływają na to Systemu małych grup Program Poszukiwanie zainteresowań muszą być Osadzone w realnym życiu O programie decydują drużynowy i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy nie dostosowujemy programu do zdobywanych stopni, jesteśmy wyczuleni na umożliwienie realizacji wymagań! w ramach sprawności w ramach prób na stopnie

27. Instrumenty metodyczne

28. realizowany w ramach Program Projekt sth zawierają się i wpływają na realizowany w ramach to wpływają oraz są wpisane w istotę wymagań oraz są wpisane w istotę wymagań wpływają na muszą być Potrzeby rozwojowe wpływają na próby oraz są wpisane w istotę wymagań Osadzone w realnym życiu Moje potrzeby Poszukiwanie zainteresowań wpływają na zdobywanie oraz są wpisane w istotę wymagań sprawności prób na stopnie

29. Zorganizowanie drużyny do działania Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

30. Poszukiwanie wartości Program Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie jest realizowane ramach realizowane na zbiórkach przez odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w Prawie i Przyrzeczeniu Działanie drużyny realizują realizują O programie decyduje drużynowi i rada drużyny burzliwa krytyka „ubranie” programu w wartości z której wynika znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa charakterystycznych form pracy charakterystycznych form pracy

31. Program Systemu małych grup = zastępy odbywa się zgodnie z systemem wartości zawartym w PiPH O programie decyduje drużynowy i rada drużyny realizowany w ramach Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie zostawić miejsce na samodzielność zapisany w dzieli się swoimi obowiązkami Planie pracy drużyny Podział obowiązków między drużynowego a radę drużyny tworzy program drużyny Przewodnik we wszystkich poszukiwaniach tworzy REGULAMINIE RADA DRUŻYNY kierują tworzą ją Działanie drużyny Potrafi radzić sobie z buntem, w tym buntem przeciwko sobie Rola drużynowego W tej grupie wiekowej szczególnie ważna jest jego charyzma wybierani przez zastęp na zasadach + akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) Pracuje ze swoją kadrą = zorganizowanie do pracy zapisać w • Prawa i obowiązki drużynowego • Prawa i obowiązki rady drużyny • „opisy funkcji” i kompetencje • Zasady zmieniania regulaminu • Zasady doboru dodatkowych kandydatów do rady drużyny drużynowy + przyboczni + zastępowi + ew. inni .

32. Program Systemu małych grup = zastępy realizowany w ramach realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu zapisany w specyficzna forma pracy podsumowywany w ramach charakterystyczne formy pracy tworzy RADA DRUŻYNY zostawić miejsce na samodzielność Plan pracy drużyny .

33. PLAN PRACY-PROCEDURA • Rada Drużyny ustala cele wychowawcze oraz główne działania drużyny (które realizują cele wychowawcze). Zostawia „miejsce” na projekty • Zastępy planują pracę w odniesieniu do celów i w odniesieniu do samodzielnych projektów • Plan pracy jest stale doskonalony, kontrolowany, uzupełniany o nowe projekty • Na końcu roku podsumowana jest całość działań • Projekty realizowane przez grupy zadaniowe również uzupełniają plan

34. System małych grup elementy metody harcerskiej

35. Poszukiwanie wartości Projekt sth „ubranie” programu w wartości realizowane na zbiórkach przez jest realizowane w ramach charakterystyczne formy pracy realizowany w ramach wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie zawierają się i wpływają na realizują charakterystycznych formy pracy realizują Moje potrzeby realizowany w ramach realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu wpływają na Działanie drużyny zapisany w Potrzeby rozwojowe realizowany Planie pracy drużyny wpływają na to Systemu małych grup Program Poszukiwanie zainteresowań muszą być Osadzone w realnym życiu O programie decydują drużynowy i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy w ramach sprawności w ramach prób na stopnie

36. Program System małych grup = zastępy realizowany w ramach Projekt sth zawierają się i wpływają na realizowany w ramach poszukiwanie wartości z inicjatywy odgrywa ważną rolę w realizowany w ramach zapisany w inne grupy projektowe zostawić miejsce na samodzielność Plan pracy drużyny poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby kluczowa rola realizowana jest w tworzy kierują brak koedukacji GRUPA RÓWIEŚNICZA zastępowi Drużynowy samodzielne członkowie zastępu w jednym wieku Pracuje ze swoją kadrą również wybierani przez zastęp + akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) drużyna m.in. wchodzą w skład RADA DRUŻYNY

37. Projekt Instrumenty metodyczne

38. Poszukiwanie wartości „ubranie” programu w wartości realizowane na zbiórkach przez jest realizowane ramach charakterystycznych form pracy realizowany w ramach wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie zawierają się i wpływają na realizują charakterystyczne formy pracy Projekt realizują Moje potrzeby realizowany w ramach realizowany w ramach Samodzielnego programowo obozu wpływają na Działanie drużyny zapisany w Potrzeby rozwojowe realizowany Planie pracy drużyny wpływają na to Systemu małych grup Program Poszukiwanie zainteresowań muszą być Osadzone w realnym życiu O programie decyduje drużynowi i rada drużyny realizowany w ramach z inicjatywy w ramach sprawności w ramach prób na stopnie

39. poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby kadra musi nad nimi panować Projekt sth Program osadzone w realnym życiu realizowany w ramach adekwatne do możliwości w ramach realizowany w ramach zawierają się i wpływają na inne grupy projektowe czyli z inicjatywy Wyzwania System małych grup realizowany w ramach Potrzeby rozwojowe nie utożsamiać z wysiłkiem fizycznym wpływają na wybór oraz są wpisane w istotę wymagań Moje potrzeby

40. Poszukiwanie Słowa-klucze metodyki starszoharcerskiej

41. Program System małych grup = zastępy realizowany w ramach Projekt sth zawierają się i wpływają na realizowany w ramach poszukiwanie wartości z inicjatywy odgrywa ważną rolę w realizowany w ramach zapisany w inne grupy projektowe zostawić miejsce na samodzielność Plan pracy drużyny poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby kluczowa rola realizowana jest w tworzy kierują brak koedukacji GRUPA RÓWIEŚNICZA zastępowi Drużynowy samodzielne członkowie zastępu w jednym wieku Pracuje ze swoją kadrą również wybierani przez zastęp + akceptowani przez drużynowego (ew. stymulowany wybór) drużyna m.in. wchodzą w skład RADA DRUŻYNY

42. Im dłużej w drużynie tym więcej służby Od akcyjności do stałych działań/pól służby (stałość służby będzie u wędrowników) przechodzimy Realizowanie służby jeśli natrafimy na takie pole Jedna z dróg to „bycie kadrą” w drużynach realizowany w ramach później Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Poszukiwanie zainteresowań w tym pól działania/służby z której wynika zawierają się i wpływają na odgrywa ważną rolę w znalezienie i zaakceptowanie systemu wartości „ubranie” programu w wartości jest realizowane w ramach burzliwa krytyka GRUPA RÓWIEŚNICZA Moje potrzeby w ramach wszystkie działania powinny się odbywać w Duchu Harcerstwa osadzone w realnym życiu charakterystyczne formy pracy Projekt Potrzeby rozwojowe realizują Program Poszukiwanie wartości .

43. staż w drużynie starszoharcerskiej akcyjne działania stałe pola służby

44. Uczenie przez działanie elementy metody harcerskiej

45. Uczenie przez działanie Wszystkie działania drużyny i w drużynie starszoharcerskiej oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach. każde z działań cechuje…

46. Cechy metody harcerskiej

47. Cechy metody harcerskiej • Dobrowolność • Świadomość celów • Indywidualność • Pośredniość • Pozytywność • Naturalność • Wzajemność odziaływań

48. Dobrowolność bo dobra wola i brak przymusu są lepsze od przymusu i nakazu, • efekt wychowawczy uzyskasz: • kiedy przekonasz podopiecznych, że to od nich zależy jaki styl życia przyjmą za własny, oraz że muszą tego wyboru dokonać świadomie, kiedy harcerka, harcerz powie: wiem i zgadzam się … • gdy sam zrozumiesz i przekażesz wychowankom, że dobra wola i chęci mają większą moc niż przymus i nakaz, • gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania • gdy chcę dać coś z siebie, chcę być aktywny • gdy chcę ponosić odpowiedzialność za swoje czyny

49. Świadomość celów gdy znamy końcowy cel (np. GIEWONT) łatwiej przemierzyć nam szlak , • efekt wychowawczy uzyskasz: • kiedy stworzysz warunki, w których każdy członek organizacji będzie starał się uświadomić sobie do czego zmierza będąc w harcerstwie i że jest to dążenie do ideałów zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu, • kiedy każde proponowane przez ciebie zaplanowane zajęcia, zbiórki, przedsięwzięcia... będą miały swój wychowawczy cel, • gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania

50. Indywidualność bo każdy z nas jest inny, każdy ma coś do zaoferowania organizacji, bo każdy chce od organizacji czegoś innego, bo możliwe jest samowychowanie • efekt wychowawczy uzyskasz: • kiedy uznasz potrzeby indywidualne i motywy bycia w harcerstwie każdego i będziesz starał się dostosować działania tak, by każdy znalazł coś dla siebie, • kiedy bardzo dobrze poznasz każdego zucha i harcerza w gromadzie/drużynie, o każdym będziesz potrafił powiedzieć choć kilka dłuższych zdań, • kiedy każdej osobie w gromadzie/drużynie dasz czas na rozwijanie zdolności, • gdy pozwolisz rozwijać się zgodnie z wiekiem, płcią każdej harcerce i każdemu harcerzowi , uwzględnisz ich osobiste zainteresowania np. zadbasz, aby programy prób na stopnie i sprawności, zapewniały wszechstronny rozwój jednostce – a także w zbiorowości,