IV. HAFTA

1. IV. HAFTA İNŞAAT MUHASEBESİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI

2. Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde bulunması gereken unsurlar şöyle sıralanabilinir; 1) İşin Yapılmasını İsteyen Bir Tarafın Bulunması: Çoğunlukla “iş sahibi” ya da “ihale makamı” olarak tanımlanan bu kişiler, gerçek kişi ya da tüzel kişidir. Ayrıca iş sahibinin “kamu/ özel” kişi olması sonuç açısından bir değişiklik oluşturmaz. 2) İşin Yapılmasını Üstlenen İkinci Taraf: Bir gerçek ya da tüzel kişiye ait inşaat işi, gerçek kişi ya da kurumlar tarafından belirlenen koşullara uygun yapılmak üzere üstlenilir. İşin yapılmasını üstlenen bu kişiler müteahhit olarak tanımlanmaktadır. Söz konusu işi yüklenen müteahhitler, taahhüt işini tek başına üstlenebilecekleri gibi, başka firmalarla birlikte “konsorsiyum” oluşturarak da işi üstlenebilir.

3. 3) Sözleşmeye Konu İnşaat/ Taahhüt ve Onarım İşinin Bulunması: Başka bir gerçek ya da tüzel kişiye ait olan; müteahhit tarafından üstlenilmiş bulunan “inşaat taahhüt ve onarım” işinin bulunması gerekir. Sözleşmenin “ana konusunu” oluşturması bakımından bu unsur oldukça önemlidir. Sözleşmenin varlığı inşaat işinin varlığından kaynaklanmaktadır. 4) İnşaat Taahhüt ve Onarım İşinin Bir Ücret Karşılığı Yapılıyor Olması: İşi yapan “müteahhit” bir işi bedel karşılığında yapmayı üstlenmiştir. İnşaat taahhüt işinin yapılmasıyla, işin karşılığı olan ücret (hakediş, istihkak) arasında yakın bir ilişki vardır.

4. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI • İnşaat Taahhüt İşlerinden Bahsediliyor ise; • İnşaat Sahibi • İnşaat Müteahhidi • Hakediş

5. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İnşaat (İş) Sahibi İnşaat sahibi, inşaat işini önceden kararlaştırılmış bedel üzerinden müteahhide yaptıran gerçek ya da tüzel kişilerdir. Aynı zamanda, inşaat sahibi, giderilmesini istediği gereksinimini karşılayacak olan yapıya kavuşabilmek için, hizmetlerinden yararlandığı inşaat müteahhidine ödemede bulunan kişi olmaktadır.

6. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İnşaat Müteahhidi Borçlar Kanunun “istisna akdi”ni düzenleyen 355. maddesinde müteahhit; iş sahibine karşı ücret karşılığında taahhütte bulunan kişi anlamında kullanılmaktadır. İnşaat sahibi ile hukuki bir sözleşmeye giren, belirli bir bedel karşılığında bu sözleşmede belirtilen şartlara uygun olarak, inşaat ve onarma işinin yapımını kendi nam ve hesabına uygun olarak üstlenen gerçek veya tüzel kişidir.

7. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI • Müteahhidin üretime yönelik faaliyetlerini dört safhada görmek mümkündür; • İnşaatın yapımı için gerekli olan işçilik, malzeme ve makine-teçhizatı sağlamak, • Bu üretim faktörlerini inşaat alanına getirmek, • Sözleşme konusu inşaatın yapımını bu elemanlarla tamamlamak, • İnşaatın bitimi ile işçileri, arta kalan malzemeleri ve makine-teçhizatı inşaat alanından geri çekmek.

8. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Hakediş İnşaat taahhüt ve onarım işlerinde, işin başlangıcından belli bir anına kadar yapılan işin teslim edilen kısmına ait, müteahhit tarafından onaylanan işlemlerin, parasal olarak ölçülmesine hakediş denir. Hakedişler müteahhit işletme tarafından sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilen kısma ait kullanılan malzemenin birim fiyatı, kullanılan miktarı, tutarı ile hakediş tutarından yapılan kesintiler ile net ödenmesi gereken tutarı da gösteren raporlardır.4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre geçici hakediş raporu ve kesin hakediş raporu olmak üzere iki çeşit hakediş raporu vardır.

9. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İnşaat Taahhüt ve Onarım İşleri Gerçek yada tüzel kişilere ait bir inşaat işinin sözleşme koşullarına uygun olarak yüklenici firma tarafından, belli bir ücret karşılığı yapılması ve teslim edilmesi taahhüt şeklinde yapılan inşaat ve onarım işidir. İnşaat sözleşmelerinin her ne kadar yazılı olma zorunluluğu yoksa da, uygulamada tüm inşaat sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması söz konusudur.

10. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Mülkiyeti başkalarına ait olacak bir yapının yapılmasını taahhüt ederek inşaat yapan işletmelere “İnşaat Taahhüt İşletmeleri” denir. Tanımdan da anlaşıldığı üzere inşaat taahhüt işletmeleri inşaat yaptırmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler adına inşaat yapım faaliyetlerini üstlenirler. Bu ilişki işveren (inşaatı yaptıracak gerçek veya tüzel kişi) ile inşaat taahhüt işletmesi arasında yapılacak bir sözleşme ile başlar.

11. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İşveren ile inşaat taahhüt işletmeleri arasında yapının inşa edilmesine ilişkin olarak yapılacak sözleşmeden önce, işverenin yapması gereken bazı işlemler vardır:  Projenin hazırlanması,  Keşif bedelinin belirlenmesi,  Fiyatlandırma yönteminin tespiti,  Teklif alma yönteminin belirlenmesi,  Projenin ihaleye çıkarılması, İhaleye çıkarılan projeye, taahhüt işletmeleri tarafından teklif verilir. Verilen teklifler işveren tarafından değerlendirilir ve en uygun teklifi veren inşaat taahhüt işletmesi ile sözleşme imzalanır ve inşaata başlanır.

12. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 1-) Projenin Hazırlanması İnşaat taahhüt işlerinde yapılması gereken ilk iş yapılacak inşaata ait projenin hazırlanmasıdır. Proje iş sahibi, yani inşaatı yaptıracak kişi tarafından hazırlanır veya bu konuda uzman (İnşaat mühendisleri, Mimarlar) kişilere hazırlattırılır. İş sahibi yanında proje hazırlamakla görevli birini çalıştırıyorsa, proje bu kişi tarafından hazırlanır. İş sahibi böyle bir kişi çalıştırmıyorsa, projeyi bu alanda uzman kuruluşlara (mühendislik, mimarlık firmalarına) hazırlatır.

13. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Yaptırılması düşünülen inşaatın ihaleye çıkartılabilmesi için:  Arsanın temin edilmiş,  Mülkiyet ve kamulaştırma işlemleri tamamlanmış,  İmar izinleri alınmış,  Proje hazırlanmış olmalıdır. Projeler, çeşitli planlardan oluşur:

14. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Vaziyet Planı: Arazinin boyutları, yapının yerleşimi, çevre (komşu arazi, cadde, sokak, v.s) uzaklığı ve yol kotunun belirtildiği planlardır. Vaziyet Planı

16. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Kat Planı: Yapı içerisinde yer alan oda ve çeşitli bölümler ile merdivenler, aydınlanma boşluğu, baca gibi unsurların boyutlarını gösteren planlardır.

17. Kesitler: İnşa edilecek yapının dikey ve yatay olarak kesildiği varsayımıyla ortaya çıkan görüntünün ayrıntılarının gösterildiği plandır. Görünüş Planları: İnşa edilecek yapının tüm cephelerden görünümünü veren planlardır. Tesisat Planları: Elektrik, su, ısıtma, havalandırma, asansör ve soğutma gibi tesisatların resim ve konumlarını gösteren planlardır. Detay Planlar: İnşa edilecek yapıyı oluşturan çeşitli elemanların düğüm noktalarını detaylı olarak belirtmek amacıyla çizilmiş planlardır. Statik Planlar: Yapının nasıl inşa edileceğini, inşası sırasında kullanılacak malzemelerin özelliklerini ve miktarını gösteren planlardır.

18. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Bu planlar kullanılarak, inşaatın seyrine göre oluşturulacak projeler ise şunlardır: 1-) Avan Projeler (Ön Proje) Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projedir. Avan projeler olarak da adlandırılan bu projeler üzerinde değişiklik yapılması olasılığı söz konusudur.

19. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Avan Proje İnşaata ilişkin hazırlanacak ilk proje taslak bir proje olup, bu proje;  Araziye ait zemin etütleri,  Temel etütleri,  Vaziyet planı,  Kat ve çatı planları,  İnşaatın mimari görünüşünün yer alacağı bir rapordan oluşur.

20. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 2-) Kesin Projeler Yapıya ait avan projesi onaylandıktan sonra, tüm birimler ölçülendirilip, detaylandırılır. Böylelikle kesin proje hazırlanmış olur. Başka bir ifadeyle kesin proje, avan projesinin teknik özellikleri itibariyle gözden geçirilmesiyle oluşturulan projedir. Diğer bir ifade ile, Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem ve gereçleri ile teknik özelliklerinin belirtildiği projedir.

21. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 3-) Uygulama Projeleri Kesin projeler onaylandıktan sonra, detaylara uygun olarak mimari elemanlar, tesisatın ölçüleri ve diğer ayrıntıların gösterildiği uygulama projesi hazırlanır. Bu proje mimari, statik ve tesisat projeleri gibi alt projelerden oluşur. Bu projelerin hazırlanması, teknik açıdan uzman olan mimar ve mühendislere aittir. Ayrıca yapılacak olan inşaat işinin özelliğine göre , bir inşaat projesi, ayrı ayrı alt projelerden oluşturulur. Her bir alt projenin de tamamlanmasıyla birlikte inşaat projesi bitirilmiş olur. Örneğin bir bina inşaatında, elektrik tesisatı projesi, su tesisatı projesi gibi bir çok alt proje bulunur.

22. Uygulama Projesi Hazırlandığına Göre Aşağıdaki İşlemler Yapılmış Demektir. • Mevcut arsaya inşaat yapılıp yapılamayacağını, imara açık olup olmadığının kontrolü • Arsanızın komşu parsellerle problemi olup olmadığını • TAKS ( Taban alan katsayısı) = Binanızın temelinin kaç m2 'ye oturacağını • KAKS (Kat alan kat sayısı ) = Binanızın toplam yapılabilir inşaatının m2'si • Arsanızın üzerinde yapılacak olan binanın ikiz nizam, blok nizam ya da ayrık nizam mı olduğu ve bu duruma göre bahçe çekme mesafeleri • Arsanızın ticari, konut yada ticari + konut ruhsatlı bölgede olup olmadığını

23. Arsanıza tevhit (birleştirme) gerekip gerekmediğini, ya da zorunlu tevhit işlemi olup olmadığı, • Arsanızda ifraz  (ayırma) gerekip gerekmediğini • Maksimum (h) bina yüksekliğinizi, • Zemin emniyet bilgilerini

24. 2-) Keşif bedelinin belirlenmesi, Proje hazırlandıktan sonra, yapılması düşünülen inşaatın tahmini maliyeti belirlenir. Bu maliyete inşaatı yapacak, taahhüt işletmesinin karı da eklenerek, inşaatın toplam maliyeti belirlenir. Keşif bedeli; ihaleye çıkarılacak inşaatın proje ve keşif özetlerine dayanılarak, inşaatın müteahhit tarafından yapılacağı tahmin edilen maliyet tutarı ile müteahhit karını içeren bedeldir. Bu bedelin belirlenmesinde, izlenen yöntemler farklı olabilir. İnşaatın teknik özellikleri ve ekonomik koşullar bu bedelin belirlenmesinde önemli rol oynar.

25. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Keşif bedelinin eksik veya fazla olarak tespit edilmesi çeşitli sorunlara yol açar. Bu nedenle keşif bedeli belirlenirken, inşaatın maliyetinin doğru olarak hesaplanması çok önemlidir. Keşif bedelinin belirlenmesinde yapılacak tüm giderler ayrıntılı olarak belirlenebileceği gibi, projelerde yer alan işler için belirlenmiş birim fiyat listelerinden veya asgari inşaat metrekare birim fiyatlarından da faydalanılabilir. 2012_yapi_yaklasik_birim_maliyetleri.pdf İnşaatın maliyetini kalemler halinde gösteren keşfe birinci keşif adı verilir. Bu keşif aşağıdaki gibi bir tabloda özetlenir:

26. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI

27. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 1. Keşif Özeti Örneği

28. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Hizmet Binası İnşaatı Metraj Örneği

29. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Yaptırılması düşünülen inşaatın tahmini maliyeti (keşif bedeli) belirlendikten sonra, taahhüt işletmeleri (müteahhit firma) tarafından yapılacak işlerin değerlendirilmesinde kullanılacak fiyatlandırma yönteminin belirlenmesi gerekir. Belirlenecek bu fiyatlandırma yöntemi ihaleyi kazanacak taahhüt işletmesi ile yapılacak sözleşmede yer alacağından, işin ihale edilmesinden önce bu yöntemin, işi yaptıracaklar (işveren) tarafından belirlenmesi gerekmektedir.

30. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Fiyatlandırma yöntemi sözleşmede belirtilmemiş ise, bu durumda Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Buna göre; “Bedel, işin kıymetine göre tayin edilmek üzere önceden kararlaştırılmamış veya takribi bir suretle kararlaştırılmış ise, yapılan şeyin kıymetine ve müteahhidin masrafına göre tayin edilir”. Fiyat belirleme yöntemleri şunlardır:  Birim fiyat yöntemi  Maliyet + kar yöntemi  Götürü bedel yöntemi

31. Birim Fiyat Yöntemi Bu yöntemde, inşaat ve onarım işleri için Bayındırlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve ilan edilen birim fiyat listelerine göre yapılan işin bedeli tespit edilir. Bu fiyat listelerinde her işin birim fiyatı ayrı ayrı gösterildiğinden, yapılan işin toplam bedeli yapılan işlerin birim fiyatları dikkate alınarak hesaplanır. Bu yöntem özellikle kamu idareleri tarafından uygulanmaktadır. Örneğin, 200 metre küp beton dökülmüş ve bakanlık tarafından ilan edilen birim fiyat listesinde bir metre küp beton birim fiyatı 100 TL olarak belirlenmiş ise, işin toplam bedeli 100X200=20.000 TL olacaktır.

32. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI

33. Maliyet + Kar Yöntemi Bu yönteme göre, müteahhidin (taahhüt işletmesinin) yapılacak olan iş ile ilgili yapmış olduğu tüm giderler, işveren tarafından kabul edilir. Bu maliyete önceden kararlaştırılmış oranda bir kar payı verilir. Bu yöntemde, maliyet arttıkça müteahhidin alacağı kar payı artacağından, maliyetlerin objektif olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu sakıncanın en aza indirilmesi için bu yöntemi uygulayacak işveren ile taahhüt işletmesi arasında yapılacak sözleşmede, maliyeti oluşturacak işlerin ayrıntılı olarak gösterilmesi gerekir. Sözleşmede belirtilen giderler yapıldıkça, belli dönemlerde incelenir ve kabul edilen giderler toplamına müteahhide verilecek olan kar payı eklenerek iş ödemesi yapılır.

34. Götürü Bedel Yöntemi Götürü bedel yönteminde, müteahhit (taahhüt işletmesi), işverenin yaptırmayı düşündüğü ve şartnamede özellikleri, vasfı ve niteliği belirtilen inşaat işini, belirleyeceği toplam fiyat üzerinden yapmayı taahhüt eder. Bu yöntem ile iş sahibi, maliyetin artması riskinden kurtulmuş olur. Ancak yapılacak işin özellikleri ve kalitesi şartnameye ayrıntılı ve tam olarak yazılmamış ise ortaya çıkacak yapı istenilen kalitede olmayabilir. Bu riskin ortadan kaldırılması için, yapılacak işin özellikleri ve kalitesi şartnamede detaylı olarak belirtilmelidir. İnşaatı yapacak müteahhit firma şartnamede belirtilen işin maliyetini iyi bir şekilde tespit etmesi gerekir. Aksi takdirde zarar veya düşük bir kar gibi istenilmeyen durumlarla karşılaşabilir.

35. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 3-) Teklif alma yönteminin belirlenmesi Keşif bedeli; ihaleye çıkarılacak inşaatın proje ve keşif özetlerine dayanılarak, inşaatın müteahhit tarafından yapılacağı tahmin edilen maliyet tutarı ile müteahhit karını içeren bedel olarak tanımlanmaktadır. Bu bedelin belirlenmesinde, izlenen yöntemler farklı olabilir. İnşaatın teknik özellikleri ve ekonomik koşullar bu bedelin belirlenmesinde önemli rol oynar.

36. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI 4-) Projenin İhaleye Çıkarılması İnşa işini yaptıracak olan kişi veya kurum, hazırladığı ve keşif bedelini belirlediği projeyi, ihaleye çıkartarak, işe talip olan inşaat taahhüt işletmelerinin bilgisine sunar. İhale öncesi yapılacak işin teknik özelliklerinin yer aldığı bir dosya hazırlanır. Hazırlanan bu dosya çoğaltılarak, ihale ile ilgilenenlere bir bedel karşılığı veya bedelsiz olarak verilir. Kamu kuruluşlarında bu dosyalar genelde ücret karşılığı verilmektedir. İşveren, ihaleye çıkarttığı inşaat veya onarım işini, bildiği birkaç taahhüt işletmesini doğrudan bilgilendirip, müracaat etmelerini isteyebilir. İsterse ihaleyi gazete ilanı ile tüm ilgililere de duyurabilir. İşveren bir kamu kuruluşu ise ihale ilanını gazete yoluyla yapmalıdır.

37. İlanın Yapılması ve İhale Belgelerinin İncelenmesi • Özel kesim inşaat işinin ilgililere duyurulmasında herhangi bir kural yoktur, ancak kamu kesimi inşaat işlerinin ilanı belirli kurallara bağlanmıştır. • 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 25. maddesinde belirtiliği üzere, ihale ilânlarında bulunması zorunlu hususlar şunlardır: • İdarenin adı, adresi, telefon ve faks numarası. • İhalenin adı, niteliği, türü, miktarı. • Mal alımı ihalelerinde teslim yeri, hizmet alımı ve yapım ihalelerinde ise işin yapılacağı yer. • İhale konusu işe başlama ve işi bitirme tarihi. • Uygulanacak ihale usulü, ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgelerin neler olduğu.

38. İlanın Yapılması ve İhale Belgelerinin İncelenmesi • Yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler. • İhalenin sadece yerli isteklilere açık olup olmadığı ve yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağı. • İhale dokümanının nerede görülebileceği ve hangi bedelle alınacağı. • İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı. • Tekliflerin ihale saatine kadar nereye verileceği. • Teklif ve sözleşme türü. • Teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, isteklice belirlenecek tutarda geçici teminat verileceği. • Tekliflerin geçerlilik süresi. • İhaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceği

39. İlanın Yapılması ve İhale Belgelerinin İncelenmesi “İnşaat ve onarım işinden ilanla veya başka yolla bilgi sahibi olan müteahhitler, ihale dosyasını incelemek suretiyle iş hakkında bilgi sahibi olurlar.” İnşaat belgelerini inceleyen müteahhit veya bu konu ile ilgili departmanın teknik elemanları, ayrıntılı çalışma ile teklif edeceği bedeli hesaplar.

40. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI • İhaleye Teklif Verilmesi • İhaleye teklif verecek taahhüt işletmelerinden istenecek belge ve bilgilerin yer aldığı ihale dosyasını alan, taahhüt işletmeleri projeyi; • Teknik olarak taahhüt edip edemeyeceklerini, • Taahhüt edebilecekler ise verilecek teklif bedelinin ne olacağı, bakımından incelerler. • İhaleye katılma konusunda karar alan taahhüt işletmeleri verecekleri teklifi belirleyerek, ihale hangi teklif usulü ile yapılacak ise bu usule göre tekliflerini sunarlar. İhale açan bir kamu kuruluşu ise ihaleye katılma şartlarından biri olan geçici teminatın yatırılmış olması gerekir. Aksi takdirde ilgili firma ihaleye alınmaz.

41. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI • İhaleye Teklif Verebilme Koşulları • Yapı, tesis, onarım işleri ihalelerine katılmak isteyen müteahhitler, ihale komisyonuna verilmek üzere bir katılma (yeterlilik) belgesi hazırlarlar. İhaleye katılma belgesi için ihaleyi yapacak idarece belirtilen yere dilekçeyle başvurulur. İhaleye katılacak olan isteklilerden , • Ekonomik ve mali yeterliliğin belirlenmesi için gerekli belgeler • İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler • Mesleki ve teknik yeterliliğin belirlenmesi için gerekli belgeler • istenir ve bu belgelerin değerlendirilmesi ile birlikte uygun görülen isteklilere yeterlilik belgesi verilir.

42. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İhaleye Teklif Verebilme Koşulları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre, ihalelerde, teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.

43. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Kapalı Zarf Yöntemi Bu yöntemde şartnamede ayrıntılı olarak belirtilen işi yapmak için ihaleye katılan işletmeler, işi yapacakları fiyatı kapalı bir zarf içerisinde ihale komisyonuna sunarlar. Bu yöntem daha çok kamu kesiminde kullanılır. İhaleye katılanlar birbirlerinin tekliflerini göremediklerinden, ihaleyi kazanmak için verebilecekleri en düşük fiyatı vermeye çalışacaklardır. Bu da işi yaptırmak isteyenin, işi ucuza yaptırması sonucunu doğuracaktır.

44. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Açık Eksiltme Yöntemi (Açık İhale Usulü (Açık Teklif Usulü)) Açık eksiltme yönteminde, müteahhitler, ihale komisyonu önünde tekliflerini sözlü olarak ifade ederler. İlanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon başkanlığına ulaşmış olmak şartıyla, teklifler, iade taahhütlü bir mektupla da gönderilebilir. İhale ilanında belirtilen saatte, ihale komisyon başkanı, müteahhitlerin şartnamede belirtilen şartları yerine getirip getirmediklerini ve gerekli belgeleri ihale dosyasına koyup, koymadıklarını ve varsa geçici teminatın yatırılıp, yatırılmadığını kontrol eder. Eksiği olan taahhüt işletmelerine belgeleri ve varsa teminatları geri verilir ve bu durum tutanaklara geçirildikten sonra, ihaleye katılamayacak firmalar dışarı çıkartılır.

45. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI İhaleye katılma hakkı kazananlar, önce şartnameyi imzaya, sonra sıra ile ilk tekliflerini belirtmeye çağrılırlar. Yapılan teklifler, arttırma-eksiltme kâğıtlarına yazılır. İlk teklifler bu suretle alındıktan sonra varsa posta ile yapılan başvurular açılır ve bunlara ait teklifler okutularak, arttırma-eksiltme kâğıtlarına yazılır. İhaleye katılanlar, sıra ile tekliflerini sunmaya devam ederler, ihaleden çekilenlerin bu durumu ihaleye ait arttırma-eksiltme kâğıdına yazılarak, imzaları alınır. İhaleden çekilenler bir daha teklif veremezler. İşin uzayacağı anlaşılırsa, ihale komisyonu tarafından kalan firmalardan son tekliflerini vermeleri istenebilir. Son teklifler alındıktan sonra ihale karara bağlanır.

46. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Belli İstekliler Arasında İhale Usulü Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildikleri usuldür. İşin özelliği uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanmadığı mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi bu usule göre yaptırılabilir. Ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda asgari yeterlilik koşullarının sağlayan istekliler ihaleye katılabilirler.

47. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Pazarlık Yöntemi Yaptırılacak işin özellik arz etmesi durumunda bu işi yapacak birkaç firmadan pazarlık usulü ile teklifler alınarak, işin yapılması sağlanabilir. Bu usulde yapılan ihalelerde herhangi bir şekil şartı yoktur. İşi yaptırmak isteyen işi yapacağına inandığı bir veya birkaç müteahhit ile pazarlık masasına oturur ve işi en az bedel ile yapmayı taahhüt edene verir. Kamu kuruluşlarının pazarlık yöntemini hangi durumlarda kullanabileceği Devlet İhale Kanunu’nda belirtilmiştir.

48. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre, pazarlık usulü ile ihale yapılabilecek hususlar şunlardır: a. Açık ihale usulü veya belli istekler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması, b. Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani beklenmeyen veya idare tarafından öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılamasının zorunlu olması, c. Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması, d. İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması, e. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerin gerekli olan netlikte belirlenememesi

49. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI Doğrudan Temin Aşağıda belirtilen durumlarda ihtiyaçların ilan yapılmaksızın doğrudan teminine gidilebilir. a. İhtiyacın gerçek ya da tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edilmesi, b. Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olması,

50. İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ VE UNSURLARI c. Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonların sağlanması için ilk alımı izleyen üç yıl içinde ihtiyaç duyulan yedek parça, ek malzeme veya hizmetin ilk alım yapılanın dışında başka gerçek veya tüzel kişiden temin edilememesi. d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 33.076,- TL (Otuzüçbin yetmişaltı Türk Lirası) , diğer idarelerin 11.021,- TL (Onbirbin yirmibir Türk Lirası) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.