GWALLT

1. GWALLT, CROEN Y PEN AC YMGYNGHORI GWALLT

2. SIAFFT BLEWYN Y MEDWLA Y CORTECS Y CWTIGL

3. Y CWTIGL AGORED CAEEDIG

4. CYFLWR GWAEL Cemegolionynmyndimewn CWTIGLAU AGORED Cwtiglmewncyflwrgwael Mandyllog

5. CYFLWR DA Cemegolionddimyngallumyndimewnmorhawdd CWTIGLAU CAEEDIG Cwtiglmewncyflwrda Gwrthwynebol

6. TASG 1 Mewn parau, dadansoddwch gyflwr gwallt eich gilydd. Edrychwch ar y gwallt. Gwrandewch, a thrafodwcvh driniaethau blaenorol. Teimlwch y gwallt; mae hyn yn dweud llawer wrthych am ei gyflwr. Gwnewch brawf amsugnedd. Discuss the findings PRAWF AMSUGNEDD CYMRWCH RAI CUDYNAU O WALLT, A GYDAG UN BYS A BAWD, SLEIDIWCH EICH BYSEDD I GYFEIRIAD Y PEN. PO FWYAF O WRTHIANT YR YDYCH YN EI DEIMLO, MWYAF MANDYLLOG YW’R GWALLT.

7. TASG 2 Labelwch y diagram a llenwch y bylchau â’r geiriau coll yn y rhestr ar waelod y dudalen. Mae’r cwtigl yn cynnwys rhwng ________a _________ haen o gennau’n gorgyffwrdd â’i gilydd. Mae’r cennau hyn yn ________, fel gwydr barugog, er mwyn gallu gweld lliw y gwallt drwyddynt. Mae’r cwtigl yn galed iawn, ac mae’n dal y blewyn cyfan at ei gilydd, ond gellir ei ddifrodi gan ____________________fel pyrm neu gannydd neu driniaethau hegar fel _______________. Atebion: ÔL-FRWSIO, DEG, TRYLEU, CEMEGOLION CRYF, SAITH.

8. GWEAD Y BLEWYN NIFER YR HAENAU O GWTIGLAU SY’N PENNU HYN CANOLIG BRAS FFEIN Gwalltffeiniawn Gwalltcanolig Gwallt bras iawn

9. Y CORCETS LLUN BLEWYN GO IAWN

10. ELASTIGEDD BLEWYN CADWYN POLYPEPTID FFIBRAU CORTAIDD HAENAU’R CWTIGL

11. DIFROD CORFFOROL BLEWYN WEDI’I DORRI CORTECS WEDI RHWYGO BLAEN HOLLT YN DECHRAU

12. TASG 3 Chwiliwch am brawf elastigedd ar dudalen fynegai eich gwerslyfr A gorffennwch y frawddeg ganlynol: Sut, pam a phryd fyddwch chi’n cynnal prawf elastigedd?

13. TASG 4 (DEFNYDDIWCH EICH GWERSLYFRAU I’CH HELPU) Mae’r cortecs yn cynnwys sawl cudyn neu ffibr, sydd wedi’u plethu yn ei gilydd. Mae’r rhain yn gallu ymestyn, ac yna ddychwelyd i’w hyd gwreiddiol. Mae blewyn wedi’i wneud o brotein a elwir yn ___________. Mae ceratin ei hun wedi’i wneud o _____________, sydd mewn cadwyni torchog a elwir yn gadwyni _____________. Mae gwahanol ddolenni a chlymau yn dal y cadwyni hyn at ei gilydd. Mae clymau ____________ a dolenni __________ yn glymau dros dro. Mae’r rhain yn torri ac yn ail-ymuno â’i gilydd bob tro y bydd y blewyn yn cael ei _________neu ei ___________ i siâp newydd. Atebion: HYDROGEN, CERATIN, POLYPEPTID, ASIDAU AMINO, SYCHU, HALEN, YMESTYN.

14. TASG 4 parhad (DEFNYDDIWCH EICH GWERSLYFRAU I’CH HELPU) Mae clymau parhaol yn cael eu galw’n glymau _________; mae’r rhain yn gryf iawn a dim ond drwy ddefnyddio _______ neu __________y gallwch eu torri. Mae’r cortecs hefyd yn cynnwys _________ lliw. Gelwir y pigmentau hyn yn _________, sy’n frown ac yn ddu, a _____________, sy’n ______ac yn _______. Yr unig ffordd o newid y rhain yw gyda ______ parhaol neu eu _______. Nid yw’r medwla bob amser yn bresennol mewn blewyn, ac nid oes ganddo unrhyw swyddogaeth go iawn. Atebion: MELANIN, CANNU, COCH, LLACIWR, MELYN, PYRM, LLIW, PIGMENT, SYLFFWR, FFEOMELANIN.

15. TASG 5 MEWN GRWPIAU, RHESTRWCH BETH SY’N DIFRODI GWALLT

16. Y BLEWYN YN ATFFURFIO Iechyd Deiet Oed Effeithiau afiechyd Cydbwysedd hormonau Ffactorau etifeddol Hinsawdd Cyflwr corfforol Effeithiau cemegol Dim straen Mae’rffactoraucanlynolyncyfrannu at atffurfio’rblewyn:

17. TASG 5 Gellir gosod gwallt yn y dosbarthiadau isod: • Cawcasaidd (Ewropeaidd) - Gwallt gweddol donnog neu syth. • Negroaidd (Affricanaidd) – Gwallt tynn, crychog, gwlannog, cyrliog. • Mongolaidd (Asiaidd) – Gwallt bras, syth, hir.

18. GRADDFA PH Gyda chymorth tudalen 19 eich gwerslyfr, gosodwch y canlynol ar y raddfa pH isod yn dangos lle dylen nhw fod; • Cannydd • Lliw • Siampŵ • Dŵr • Gwallt a chroen y pen Yna, gwnewch y dasg ddilynol NIWTRAL ALCALINAIDD ASID

19. GRADDFA PH - TASG Edrychwch ar y pecyn i weld a allwch ganfod gwerth pH y cynhyrchion hyn, neu defnyddiwch y papur mesur cyffredinol.