1.2

1. 1.2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ

2. ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ • Η συμβουλευτική ορίζεται ως " η διαδικασία κατά την οποία ένα άτομο με πρόβλημα (ο πελάτης) βοηθείται ώστε να συμπεριφέρεται με περισσότερο ικανοποιητικό, για τον ίδιο, τρόπο. Η βοήθεια επιτυγχάνεται μέσω της αλληλεπίδρασης με ένα άτομο το οποίο δεν εμπλέκεται στην προσωπική του ζωή (ο σύμβουλος). Ο σύμβουλος προσφέρει πληροφορίες και δείγματα συμπεριφορών οι οποίες δίνουν έναυσμα στον συμβουλευόμενο για την ανάπτυξη συμπεριφορών οι οποίες βοηθούν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του εαυτού του και του περιβάλλοντος του (Lewis, 1970).

3. Η συμβουλευτική είναι μία δραστηριότητα, και όχι ένα επάγγελμα. • Η συμβουλευτική ασχολείται με ομαλά προβλήματα ανάπτυξης. • Η συμβουλευτική σχέση είναι ιδιόμορφη. • Η συμβουλευτική σχέση δεν απαιτεί την ύπαρξη επαγγελματία συμβούλου

4. 1992:ιδρυτικό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συμβουλευτικής (European Association for Counselling) • Η συμβουλευτική αποτελεί χάρισμα • Ελέγχεται από Κώδικα Δεοντολογίας • Η συμβουλευτική είναι σκληρή δουλειά. Το να είσαι συμβουλευόμενος είναι ακόμη σκληρότερο • Υπονοεί την κινητοποίηση για ανάπτυξη • Είναι μορφή κοινωνικού ελέγχου • Είναι ενδυνάμωση • Η συναισθηματική ζωή ενός ιδρύματος, οργανισμού, υπηρεσίας κλπ • Δεν είναι μακρόχρονη • Δεν είναι βραχύχρονη • Θεραπευτική/ προληπτική/ αναπτυξιακή • Δεν πρόκειται για φιλία/ Δεν πρόκειται για παροχή συμβουλών/ Δεν πρόκειται για παροχή πληροφοριών: βρίσκεται πέρα από όλα αυτά

5. Ένας από τους συμμετέχοντες πρέπει να είναι εκπαιδευμένος επαγγελματίας • Πρέπει να δίνεται προσοχή στις εσωτερικές διεργασίες του συμβούλου • Είναι μία εποπτευόμενη δραστηριότητα • Απαιτεί θεραπευτική "συμμαχία" • Συνειδητή παρέμβαση με στόχο την ανάπτυξη, διασαφήνιση και βοήθεια της ικανότητας λύσης προβλημάτων • Ασχολείται με το "εσωτερικό" και "εξωτερικό" και τη σχέση μεταξύ τους • Είναι μία δεξιότητα, μία στάση, μία τέχνη • Είναι μία σχέση με στόχους • Είναι περισσότερο προσανατολισμένη στους στόχους από ότι η ψυχοθεραπεία • Διευκολύνει την ανάπτυξη του συμμετέχοντα, έχει κοινά σημεία με την ψυχοθεραπεία

6. Περισσότερο για συναισθήματα παρά για γεγονότα • Περισσότερο προσανατολισμένη στην παρέμβαση και στην αντιμετώπιση κρίσεων από ότι η ψυχοθεραπεία • Προάγει την αυτογνωσία και τη λήψη αποφάσεων • Δεν έχει ούτε στόχους ούτε προσδοκίες • Στοχεύει στην ανακούφιση της ψυχικής έντασης • Διευκολύνει τη δημιουργικότητα • Υπολογίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί • Σχετίζεται με την κοινωνία( οικονομική, πολιτική, πολιτισμική) και τις ομάδες, προς όφελος του συμβουλευόμενου • Ασχολείται με τον εσωτερικό κόσμο και το υποσυνείδητο • Χρησιμοποιεί τεχνικές ανάλογα με τις ανάγκες

7. Η Σ.Ψ. θα μπορούσε να ειδωθεί ως το κανάλι διασύνδεσης μεταξύψυχολογικής επιστήμης και εφαρμογών της......Gale & Chapman (1984) • Βασική μέριμνα των ψυχολόγων είναι αυτή της αλλαγής • Η αλλαγή σχετίζεται με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των δεκτών της αλλαγής • Οι ψυχολόγοι εκπαιδεύονται σε, και πρέπει να χρησιμοποιούν, επιστημονικές μεθόδους παρατήρησης, μέτρησης και αναφοράς των ευρημάτων τους • Τα προβλήματα που καλούνται να λύσουν είναι πολύπλοκα και χρειάζεται να αναλυθούν στα επιμέρους στοιχεία τους • Οι άνθρωποι κινούνται σε περιβάλλοντα, τα οποία επηρεάζουν τη ζωή τους . Οι ψυχολόγοι οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους τα περιβάλλοντα αυτά και τα κοινωνικά δίκτυα των ατόμων, τα οποία επηρεάζουν τη ζωή τους. • Οι ψυχολόγοι δεν έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν για τους άλλους αλλά να τους προσφέρουν πόρους αντιμετώπισης • Οφείλουν να αξιολογούν συνεχώς την αποτελεσματικότητα των μεθόδων τους • Οφείλουν να συνεργάζονται με άλλους επαγγελματίες και να κάνουν μέγιστη χρήση των υπαρχόντων πόρων • Οφείλουν να συνειδητοποιούν ότι δεν λειτουργούν στο κενό αλλά σε συγκεκριμένα κοινωνικά, πολιτισμικά, πολιτικά περιβάλλοντα και να επιδιώκουν τη μέγιστη ισορροπία.

8. HANS STRUPP (1978)THE THERAPIST’S THEORETICAL ORIENTATION: AN OVERRATED VARIABLE ΚΟΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ • «ΣΥΜΠΟΝΙΑ» (COMPASSION) • ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ • ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ • ΣΚΛΗΡΗ ΔΟΥΛΕΙΑ, ΥΠΟΜΟΝΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

9. Βασικές Θεωρητικές προσεγγίσεις στην Ψυχολογία • Συμπεριφορικές προσεγγίσεις: "Όλες οι συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα διαδικασιών μάθησης". • Ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις: "οι ψυχικές λειτουργίες είναι αποτέλεσμα της δυναμικής σχέσης μεταξύ υποσυνείδητων και συνειδητών απαιτήσεων του ατόμου". • Ανθρωπιστικές προσεγγίσεις: " Το άτομο είναι "ον αγαθό" με εγγενή κινητοποίηση προς την ολοκλήρωση και την αυτοενεργοποίηση". • Γνωστικές προσεγγίσεις: "Το άτομο προσεγγίζει και κατανοεί τον κόσμο του "ενεργά" μέσω της χρήσης των γνωστικών μηχανισμών του".

10. ΣΤΑΔΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ • 1.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ • 2. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ • 3.ΣΤΟΧΟΙ • 4.ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ • 5.ΚΛΕΙΣΙΜΟ

11. Βασικά στοιχεία προσεκτικής παρακολούθησης • ΟΠΤΙΚΗ ΕΠΑΦΗ • ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ • ΦΩΝΗΤΙΚΟ ΥΦΟΣ • ΛΕΚΤΙΚΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

12. ΕΙΔΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ (Johnson, 1981) • 1. συμβουλές και αξιολογήσεις • 2. ανάλυση και ερμηνεία • 3. επιβεβαίωση και υποστήριξη • 4. ερωτήσεις και διερεύνηση • 5. παράφραση και κατανόηση

13. Το ανθρωπιστικό μοντέλο Maslow: το άτομο είναι ένα σταθερό, μοναδικό, υγιές και ολοκληρωμένο ον. Έχει κίνητρα ενδογενή για ανάπτυξη και αυτο-ενεργοποίηση (self-actualization).

14. Βασικές έννοιες • φαινομενολογική εμπειρία • εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς το οποίο είναι αποτέλεσμα του συνόλου των εμπειριών και κυρίως των πρώτων εμπειριών • Υπαρξιακή νεύρωση: Τογνωστικό χαρακτηριστικό της υπαρξιακής νεύρωσης είναι το αίσθημα της μη-σημαντικότητας της ζωής, έλλειψη νοήματος, ή μία χρόνια ανικανότητα να πιστέψει κανείς στην αλήθεια, τη χρησιμότητα, το ενδιαφέρον, γενικά στην αξία των πραγμάτων που κάποιος κάνει ή φαντάζεται ότι κάνει. Τα χαρακτηριστικά του συναισθηματικού κόσμου είναι η ανία, και η ρηχότητα συναισθήματος με περιόδους κατάθλιψης, των οποίων η συχνότητα μειώνεται όσο μεγαλώνει η διάρκεια της νεύρωσης.

15. G.A.Kelly: Η δημιουργία των εναλλακτικών λύσεων στον άνθρωπο • Το κάθε άτομο έχει προσωπικά δημιουργήματα, ένα σύστημα προσωπικής δομής. Η επικοινωνία επιτυγχάνεται εξετάζοντας το προσωπικό σύστημα μέσα από το οποίο έχει βγει το μήνυμα που επικοινωνείται και μέσα από το οποίο έχει αποκτήσει μοναδικότητα. • Η δομή είναι μία μονάδα ψυχολογικά κατασκευασμένη που βοηθά να καταλάβουμε τις ανθρώπινες διεργασίες.

16. Η προσέγγιση του Rogers Προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας : • Έλλειψη κατευθυντικότητας: ο πελάτης αποφασίζει για την πορεία και το περιεχόμενο της συζήτησης • Αποδοχή άνευ όρων: ο θεραπευτής δέχεται χωρίς κριτική αξιολόγηση την έκφραση οποιωνδήποτε συναισθημάτων από την πλευρά του πελάτη • Εμπαθητική κατανόηση: η προσπάθεια του θεραπευτή να κατανοήσει τα συναισθήματα του πελάτη ιδωμένα μέσα από την φαινομενολογική εμπειρία του δεύτερου. • Αυθεντικότητα: ο θεραπευτής συμμετέχει αυθόρμητα και ειλικρινά στην διαδικασία, χωρίς τυπικότητες και "επαγγελματική υπεροψία"

17. Προοδευτικά στάδια της εμπειρίας και χαρακτηριστικά • Καθόλου προσωπική ανάμειξη • Περιγράφονται συναισθήματα για να χρωματίσουν τη διήγηση • Η διήγηση συνεχίζεται, αρχίζουν να φαίνονται τα προσωπικά συναισθήματα αλλά μόνο σε σχέση με τον τόπο και χρόνο της διήγησης. • Αρχίζει προσπάθεια περιγραφής του εαυτού και επιθυμία να αποκατασταθεί η εσωτερική επικοινωνία • Αρχίζει η αυτο-αναζήτηση • Είναι ικανός να χρησιμοποιήσει τα ευρήματα της αναζήτησης σε συγκεκριμένα πεδία για να επιτύχει πιο βαθιά και συνολική ολοκληρωμένη αυτογνωσία. • Προχωρά από τη μία προσωπική αναφορά στην άλλη και μπορεί να τις συμπεριλάβει στο εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς. Δεν έχει δυσκολία στο να δέσει μεταξύ τους το νόημα των σκέψεων, πράξεων και συναισθημάτων του.

18. Στάδια θεραπείας από την προοπτική της πελατοκεντρικής άποψης 1) Απροθυμία για επικοινωνία. 2) Αρχίζει η έκφραση θεμάτων που δεν έχουν σχέση με τον εαυτό. 3) Έκφραση προσωπικών εμπειριών αλλά εκφράζονται ως αντικείμενα. 4) Περιγραφή έντονων συναισθημάτων αλλά από το παρελθόν. 5) Συναισθήματα του παρόντος. 6) Άμεση έκφραση συναισθημάτων. 7) Υπάρχει εμπειρία νέων συναισθημάτων

19. ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ • Ρόλος 1 Είστε σίγουρος /η ότι δεν έχετε καμία ευκαιρία διασκέδασης και ψυχαγωγίας: όλοι οι άνθρωποι που γνωρίζετε είναι απαίσιοι και γενικά ο τρόπος ζωής σας είναι πολύ βαρετός. Διηγείστε μια έξοδο όπου περάσατε απαίσια, προσπαθώντας να δείξετε στο συνομιλητή σας τα παραπάνω. • Ρόλος 2 Χρησιμοποιείτε μόνο αντανακλαστική επικοινωνία, προσπαθώντας να παροτρύνετε το συνομιλητή σας να μιλήσει για τον εαυτό του