1 / 27

ANG WIKA

ANG WIKA. Ang wika ay instrument ng komunikasyon , at sa pamamagitan nito naipapahayag ng tao ang kanyang kaisipan at saloobin sa ibang tao . Nagagamit niya ito sa iba’t ibang aspekto ng buhay gaya ng pang- ekonomiya , pampolitikal , pang- edukasyon at panlipunan .  .

gino
Download Presentation

ANG WIKA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. ANG WIKA • Angwika ay instrument ngkomunikasyon, at sapamamagitannitonaipapahayagngtaoangkanyangkaisipan at saloobinsaibangtao. Nagagamitniyaitosaiba’tibangaspektongbuhaygayang pang-ekonomiya, pampolitikal, pang-edukasyon at panlipunan. 

  2. PANLAHAT NA KATANGIAN NG WIKA • 1. Binubuongmgatunog: Sinasabingangmganaunangtao ay nakikipag-ugnayansaisa’tisasapamamagitanngmgatunog at ingaynakanilangnilikha.  • 2. AngWika ay Arbitrary: Angbawatbansang may sarilingwika ay may sistemangnapagkasunduan. Halimbawa, papanoitobibigkasin o babasahin, ilangtitikangbubuuinngalfabeto at iba pa. • 3. AngWika ay Dinamiko: Bilangisangwikangdinamiko, hindinitomaiiwasangmakaranasngmgapagbabagosapagkatito ay buhay, mapanlikha at inovativ. • 4. Anglahatngwika ay nanghihiram:  Angpagdevelopsaisangbuhaynawika ay natural. Walangwikangpuro. Karaniwansalahatngwikaangsistemangpanghihiramgayangwikang Filipino. • 5. Anglahatngwika ay may sarilingkakanyahan: Walangwikang superior saibangwika. Kahitnaang Ingles ay angtinuturingnawikanginternasyunal, o ang Latin o Griyegoangwikangpinagmulangngsibilisasyon, hindiibigsabihinnaito ay higitnamataassaibangwika. • 6. Angwika ay kaugnayngkultura: Angwika at kultura ay magkaugnay at hindimaaringpaghiwalayan.Nilalamanngkulturaangsining, panitikan, karunungan, kaugalian, kagawian at paniniwalangmgamamamayan.

  3. PINAGMULAN NG WIKA • 1. Teoryang Bow-wow: Angwika raw ngtao ay nagsimulasapanggagayasamgatunogngkalikasan. • 2. Teoryang Yum-Yum: Angtao’ylikasnatutugonsapamamagitanngpagkumpas o paggalawsaalinmangbagaynanangangailanganngaksyon. • 3. Teoryang Pooh-pooh: Angunangmgatao ay natutuongmagsalitadahilsahindisinasadyangpagbubulalasngkanilangmasisidhingdamdamintuladngtuwa, galit, takot, sakit, lungkot, pagkagulat, at iba pa. • 4. TeoryangYo-he-ho: Angpagsasalitangtao ay bungangpwersangpangkatawangayangkapagnagbubuhat o nagtutulakngmabigatnabagay, nanganganak, at iba pa. • 5. Teoryang Ding-Dong: Angtao o mgabagaysapaligid ay kusanglumilikhangsarilingtunog. Angmgatunognaiyon ay ginagadngmgasinaunangtaohanggangsaito ay nagpabagubago, umunlad at binigyanngiba’tibangkahulugan. • 6. TeoryamulasaBiblia: NoongumpisaiisaangwikangtaonabiyayangDiyos.(Genesis 11:1-8)

  4. GamitngWika • Angwika ay maaringgamitinsaparaangpasalita o pasulat.  • Angmgapagkakaibangwikangginagamitsaparaangpasalita at pasulatayonsasaliksikolohikal, linggwistik, at kognitiv.

  5. Sikolohikal * Pasalita • 1. May kontekstongsosyal • 2. May kagyatnafidbaksaanyong verbal at di verbal • 3. Gumagamitng paralinguistic features at extralinguistic features. • 4. Ito’yanyongtuloy-tuloy * Pasulat • 1. Gawaing mag-isa • 2. Maramingginagawang revision • 3. Walangkagyatnafidbak • 4. Kailangangpanindiganangnaisulat.

  6. Linggwistik * Pasalita • 1. Gumagamitngmgaimformal at pinaiksingsalita at mgapangungusap • 2. Maaringulitinlinawin, baguhinayonsafidbakngmganakikinig. * Pasulat • 1. Higitna formal angmgasalita at konstruksyonngmgapangungusap • 2. Nangangailangannghigitnahusaysapaglalahadupangmaunawaanngtagabasa

  7. Kognitiv * Pasalita • 1. Madalingnatatamo • 2. Natutunansaisang natural naproseso • 3. Madalingisalinangnabuongkaisipan * Pasulat • 1. Nangangailanganng formal napagtuturo at pagkatuto • 2. Higitnamahirapangpagpapahayagngmganabuongkaisipan.

  8. Pagkakaibangwikangpasalitasawikangpasulat

  9. MgaAntasngwika

  10. 1. SalitangPabalbal o panlansangan • Ito ay maiituturingnapinakamababangantas. • Tinatawag din itongsalitangkalye o salitang may kabalbalan • Ito ay pana-panahon kung sumulpot at nagiging popular. • Hindi dalisayangsalitangito • HALIMBAWA: *tsimay- katulong * ermat- nanay *erpat- tatay *baliw - may sira sa ulo

  11. 2. SalitangKolokyal • Ito angsalitangginagamitnatinsa pang araw-arawnapag-uusap • Ginagamititosamgaokasyongimformal at isinasaalang-alangditoangmgasalitangmadalingmaintindihan • HALIMBAWA: *meron-mayroon * kelan-kailan * rayko-arayko atbp.

  12. 3. Salitangpanlalawigan • Ito angmgasalitangginagamitngmgataosaisangpartikularnapook. • Maaaringmamatayangmgaito kung bihiralangitogamitin. • Ito ay ginagamitsailanglalawigan at hindipamilyarsaibanglugar. • Kabilang din sauringwikangitoangpekulyaridadsaisanglalawigangayanginotasyon, tono at paraanngpagsasalita. • HALIMBAWA: *ambot - ewan *bilot - tuta *ditse – ate *balay - bahay

  13. 4. Salitangpambansa o lingua franca • Mgasalitangkilala o higitnaginagamitsapooknasentrongsibilisasyon at kalakalan. • Angganitonguringwika ay hindirinmaituturingnadalisay. • Anghalimbawanito ay angpinagsamang Tagalog at Ingles nanagingTaglisho angBisalish, napinagsamangBisaya at Ingles. Atbp • HALIMBAWA: * dangalmalayapaniwalaabisosabawtakdangaralingabikabayolabadabakasyon

  14. 5. Salitangpampanitikan • Ito ay ginagamitsamgaakdangpampanitikangayangtula, kuwento, sanaysayatbp. • Ginagamitangmgasalitangitoupangmagingmakasiningangpagpapahayagngmgapangyayari at mgakaisipan. • Angmgaidyoma o mgapasawikaingpagpapahayag at mgatayutay ay angmgahalimbawangmgasalitangito. • HALIMBAWA: *pusong may sugat *kahatisabuhay *kabiyak *bungangpag-ibig

  15. Uri at varaytingwika

  16. PermanentengVarayti- ay binubuongidyolek at diyalekto • Idyolek- angvaraytingwikangkaugnaysa personal nakakanyahan o katangianngtagapagsalitagayangkwalitingkanyangboses, katayuangpisikal, paraanngkanyangpagsasalita at uringwikangginagamitniyanamaaaringbunggangkanyangmgakaranasan at kaligirangkinalakihan. • Diyalekto- varaytingbataysalugar, panahon at katayuansabahay • Pansamantala- itoangvaraytingtumutukoysasitwasyonngpahayag . Nagkakaroonngpagbabagosawikakapagnagbagoangsitwasyonngpahayaggayang kung sino o anongpangkatngmgataoangkinakausapatanoang p[araanngpakikipag-usap . Kabilangsavaraytinitoang -Register: ay varaytingkaugnayngpanlipunangpapelnaginagampananngtagapagsalitasaorasngkanyangpagpapahayag. -Mode: ay yaongvaraytingnauugnaysa medium naginagamitmaaringpasalita o pasulat. -Estilo: varaytingkaugnaysabilang at katangianngnagsasalita at angrelasyonnitosakanila Angmgakomponentosaliksapagpilinguringwikanggagamitin ay ginawangpayak at isinasaayosniHymessaakronymna SPEAKING

  17. Tungkulinngwika/gampaningwika • Gordon Wells (1981 saFortunato 2001) • Pagkontralsa kilos o gawingiba (Controlling-Pakikiusap, Paguutos, Pagmumungkahi, pagtatangi. • PagbabahagingDamdamin ( Share Feelings) • Pagbibigay o Pagkuhanaimformasyon (Informing) • Pagpapanatilingpakikipagkapwa at pagkakaroonnginteraksyonsakapwa ( Ritualizing) • Pangangarap o Paglikha (Imagining)

  18. 5 KategoryangGampaningWika • Representativ- ginagamitupangipakitaangkalagayanngisangbagaysapamamagitanngpaglalarawan, pag-uulat, pagpapahayag, pagsasalaysayatbp. • Direktiv- pag-uutos o pakikiuasap • Komisiv- kilos nagagaqwinsahinaharap • Expresiv- nagpapahaygngdamdamin at saloobinsaisangkalagayan. • Deklarativ- pagpapahayagnanagpapakilossaisangtao.

  19. Pangkalinawan Gamitngpalit-wikasamgatalakayansaklase: Imformativ • Elisiting • Imformativ at Elisiting / Elisiting at Imformativ • Direktiv • Expresiv • Kontak • Pag-uulit • DirektangPahayag • Imfering

  20. S.P.E.A.K.I.N.G • S- SETTING: tumutukoysapanahon at lugarnapinangyarihanngusapan. • P- PARTICIPANTS: tumutukoysamgataongkasangkotsausapangayangnagsasalita at nakikinig. • E- ENDS: tumutukoysalayunin o intensyonnginterlokyutor o ngusapan. • A- ACT SEQUENCE: tumutukoysaanyo at nilalaman o takbongusapan. • K-KEYS: tumutukoysahimigparaan o kalagayanngpagkaganapngusapan. HAL: Formal o Di- Formal • I- INSTRUMENTALITIES- tumutukoysamidyumngpaghahatidngpahayag. HAL: Pagsulat o Pagsalita • N-NORMS: tumutukoysapamantayangdapatsundinsainteraksyon • G- GENRE: tumutukoysakategoryangusapan HAL: nagsasalaysayba, nagmamatuwid

More Related