İLK YARDIM

1. İLK YARDIM MUTLU ÖNER BOYABAT ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ.

2. İLK YARDIMIN TANIMI • Aniden hastalanan ya da kazaya uğrayan kimselere,tıbbi tedavisi yapılana kadar olay yerinde ve anında orada bulunan uzman yada uzman olmayan kişilerce yapılan hayat kurtarmaya yönelik geçici müdahaledir. İlk yardım vatandaşlık görevidir.

3. İLK YARDIM • İlkyardım:· Olay yerinde yapılır.· Olay yerinde bulunanlarca yapılır.· Olay yerinde bulunan araç ve gereçlerle yapılır.

4. İlk yardımcının özellikleri • Sakin olma • Çabuk karar verebilme • Kendine güvenebilme • İki elini de aynı ustalıkla kullanabilme • İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olma

5. İLKYARDIMIN AMAÇLARI • İlkyardımın temel amacı yaşamı tehdit eden esas nedenleri ortadan kaldırmaktır. Zaman çok önemlidir,özellikle yaralanmalı trafik kazalarında ölümlerin %10 unun ilk 5 dakikada, %50'sinin ise ilk 30 dakikada meydana geldiği değişik çalışmalarla saptanmıştır. Bundan anlaşılacağı gibi geçen her zaman dilimi ölüm oranını artırmaktadır. Bu nedenle en etkili yardım ilk 30 dakikada yapılmalıdır. Beyin dokusunun da oksijensizliğe azami 4 - 6 dakika dayanabileceği düşünüldüğünde bu sürenin önemi tartışılmazdır.

6. İLK YARDIM UYGULAMASINDA ÖNCELİKLER • 6 T KURALI 1.TEDBİR (Olay yeri emniyetini alma) 2.TANI 3.TEDAVİ 4.TELEKOMİNİKASYON (Haberleşme) 5.TRİAJ (Ayırma) 6.TRASAPORT (Taşıma)

7. TRİAJ

8. TRİAJ • İlk kez Fransız yün tüccarları kullanmış • Fıransızca sıraya koyma seçme anlamında • Napolyonun şef cerrahı LARREY tarafından savaş alanındaki yaralıları sınıflara ayırmak için kullanılmış

9. Yaralanmanın ağırlığı Tıbbi kontrol Zaman ve uygun hastane Triaj Faktörleri

11. İLK YARDIM NASIL YAPILIR

12. Trafik Kazalarında İlk Yardım • -Trafik kazası sonucu ölümlerin %5’i ilk 5, %50’si ilk 30 dakikada görülür -Olayı ve olay yerini değerlendiriniz -Sizin ve yaralılar için güvenliği sağlayınız (kontağı kapatınız, olası ise yaralıyı olay yerinden uzaklaştırınız, yanıcı, patlayıcı maddelere karşı önlem alınız) -Yardım çağırınız tlf: 112 • -Bilinç kontrolü yapınız-Yaralının hava yolunu güvence altına alınız-Ani hareketlerden kaçınınız-Yaralının boynunu koruyunuz, bunun için boyunluk, elbise, havlu vb. kullanılabilir-Solunumunu güvence altına alınız-Kanama varsa üzerine tampon yapınız-Taşıma işlemine başlayınız (en az iki kişi), yaralıyı fazla hareket ettirmeyiniz-Bulunduğu yer güvenli ise dokunmayınız -Aracın içinde sıkışan yaralıya dokunmayınız -İlk yardım ve kurtarma eğitiminiz varsa uygulayınız-Eğitiminiz yoksa dokunmayınız, ölüm veya sakatlık yapabilirsiniz -Ambulansı bekleyiniz

13. 1 TEDBİR • Hasta ve yaralılarla ilk olarak karşılaşan bir insanın önce vakayı değerlendirip, hayatı tehdit eden durumlara karşı ilkyardım olarak, neler yapılması gerektiği konusunda hızlı bir şekilde karara varması gerekir. • - Kaza yerine ulaşan ilk kişi tarafından uygulanır • - Kendisini ve kazazedenin hayatını tehlikeye atmaması • - Yangına maruz kalan kişi temiz havaya çıkarılmalı • - Araçlar yolun sağına park edilmeli • - Reflektörler 150 m den görülecek şekilde öne ve arkaya konmalı • - Yolun ortasında yatan hastalar tekniğine uygun şekilde kaldırılmalı

14. 2 - Hasta ve yaralı taşıma DİKKAT ZORUNLU HALLERDE • Yaralının Kaza ortamından çıkarılması • Trafik kazaları • Gaz zehirlenmeleri • Yaralının kaza ortamından doğru şekilde kurtarılması

15. Yaralının kaza ortamından çıkarılması • Bir yaralı araçtan ideal olarak en az üç kişi ile baş, boyun ve gövde ekseni korunarak çıkarılır. Oturur pozisyondaki yaralılarda, tekniğine uygun yapılırsa, tek kişi ile de ideale yakın çıkarılabilir. Çokça yapılan kucaklama hareketi sakıncalıdır. Araç yan yatmışsa ya da dengesi iyi değilse, aracın güvenliği sağlandıktan sonra yaralılar araçtan çıkarılır.

16. Taşıma teknikleri

17. Taşıma teknikleri

19. 3 - YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR a)Kafa yaralanmalarında:Hasta yarı oturur duruma getirilir. Şahsın hangi kulağından kan geliyorsa, o taraf altta kalacak şekilde yan yatırılır. Hastanın burnu kanıyorsa hasta oturtulur, başı hafif öne doğru eğilir.

20. YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR b)Göğüs yaralanmalarında:Hasta yarı oturur veya oturur duruma getirilir. Yaralı taraf üzerine hafifçe yatırılır.Elbiseleri gevşetilir.

21. 3 - YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR • c)Karın yaralanmalarında:Hastaya verilecek pozis-yon yaranın yönüne göre değişir, Boyuna yaralanmalarda hasta sırtüstü yatırılır, ayakları uzatılır. Enine yaralanmalarda sırtüstü yatırılır, dizler karına doğru çekilir.

22. YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR • d)Omurga, kalça ve bacaktaki kırıklarda:Hasta sırtüstü yatırılır.

23. e)Şok durumunda: Hasta şok pozisyonuna alınır. YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR

24. YARALIYA VERİLECEK POZİSYONLAR • f)Komadaki hastalar, kusan hastalar, solunum yolu ile zehirlenenler, solunum zorluğu olanlar: Aşağıdaki Sabit Yan Yatış Pozisyonu'na alınır.

25. 4 – KAZAYI HABER VERME • Kaza yerinde yalnız isek, ilkyardım yapıldıktan sonra kaza haber verilir, bizden başkaları da varsa biz ilkyardım yaparken onlar kazayı haber vermek üzere aşağıdaki telefonları arayabilirler; • Bu numaralar aranıp önce kaza yeri tarif edilir, sonra yaralı sayısı ve durumları kısa ve net olarak söylenir.

26. KAZAYI HABER VERME • Yardımçağrısında bilgiler kısa net ve anlaşılır olmalıdır • Olay yeri (yer adı, numarası, cadde ismi, ve kolay tarifi verilmelidir) • Arama yapılan telefon numarasıOlayın ne olduğu (kalp krizi, koma, trafik kazası) • Yardıma ihtiyacı olan kişi sayısı • Hasta durumu • Hastaya hangi yardımı uyguladınız (KPR veya defibrilasyon) • Diğer bilgiler • Aranan Telefon kapatılır, meşgul edilmez

27. A – B – C • İlkyardımda öncelikle, hayati önem taşıyan, ilkyardımın ABC' si olarak adlandırabileceğimiz:Airway (Hava yolu)Breathing (Solunum)Circulation (Dolaşım) üzerine daklanmalıdır. Bunun yanı sıra:Kanamanın kontrol edilmesi ve Kırık tespiti (Atelleme) sağlanmalıdır.

28. A – B – C – D - E • A-AİRWAY/C- CERVİKALCALLOR:HAVAYOLU/BOYUNLUK  KONTROLÜ VE DESTEĞİ • B-BREATHİNG      SOLUNUM KONTROLÜ • C-CİRCULATİON :  DOLAŞIM KONTROLÜ • D-DEFİBRİLATİON/DİSABİLİTY      :  DEFİBRİLASYON • E-EXPOSURE/ENVİROMENTAL       :  SOYMA-ÇEVRESEL KORUMA • . Alan güvenliği uygunsuzsa bazen (E) hepsinden önce gelmektedir.

29. A(Airway) HAVA YOLU

30. A(Airway) HAVA YOLU • Nedenleri: • * Yiyecekler(Hava yolu tıkanıklıkları,genellikle yemek yeme sırasında görülür) • * Takma dişler* Yabancı cisim (Oyuncaklar, küçük cisimler vb.)

31. A(Airway) HAVA YOLU • BEBEKTE • MÜDAHALE • Yaralı bebekse yüzü aşağı gelecek, karnı kolumuzun üstüne denk gelecek şekilde kolumuza yatırılır ve sırtına vurulur

32. A(Airway) HAVA YOLU • Büyükte Müdahale • Yaralı erişkin ise yüzüstü başı biraz aşağıda olacak şekilde yatırılır, kürek kemiklerinin arasına yumrukla vurulurYada HEİMLİCH MANEVRASIyapılır

33. A(Airway) HAVA YOLU BELİRTİ VE BULGULAR 1-Kısmi tıkanmada:Eğer hava geçişi iyi ise kişinin bilinci yerindedir.Güçlü bir şekilde öksürür, öğürür, nefes almada zorluğuvardır. Konuşabilir veya ses çıkarabilir.Eğer hava geçişi yetersiz ise,zayıf bir şekilde öksürür,gürültülü nefes alır,şiddetli bir solunum sıkıntısı mevcuttur.

34. SOLUNUM • BAK – DİNLE – HİSSET • Değerlendirme 10 saniyeyi Geçmemelidir

35. Bilinci olmayan, ancak Solunumu ve Dolaşımı var olan bir hastada yapılması gereken hastayı ‘’RECOVERY’’ pozisyonuna (toparlanma pozisyonu) aldıktan sonra yardım çağırmaktır. 

36. RECOVERY-2

37. RECOVERY-3

38. RECOVERY • Serbest drenaj sağlar, yeni injuri yaratmaz, havayolu iyi gözlenir, stabil pozisyondur, servikal hasarı korur, kolay sırta çevrilir. (30 dak. aşarsa karşı pozisyon verimelidir)

39. BİLİNÇYOK • A-HAVA YOLUNU KONTROL ET AÇIK GÖRÜLÜYOR • C-BOYNU KORU • B-SOLUNUMU  KONTROL    ET   YOK  • -HASTA POZİSYONUNU SAĞLA  SUPİN (SIRT ÜSTÜ) POZİSYONU • -KURTARICI POZİSYONU AL (HASTANIN BİR YANINA GEÇ)

40. BİLİNÇ KONTROLÜ

41. BİLİNÇ • Bilinci olmayan, solunumu olmayan hastanın hayatı tehlikede demektir. Hemen hastayı düz bir zemine KPR uygulaması için en uygun pozisyona (sırt üstü pozisyonu) getirirek hastanın uygun bir yanına (kurtarıcı pozisyonu) geçilmelidir. Solunumu olmayan bilinçsiz hastada solunumu engellleyen en önemli neden hava yolu tıkanmasıdır. Bu hastalarda öncelikle yapılması gereken hava yolu açıklığının sağlanmasıdır.  

42. HAVA YOLU KONTROLÜ

43. Bilinci kapalı bir hastada hava yolunu tıkayan en önemli neden kas tonusu azalması sonucu dilin arkaya kaçmasıdır. Bunun açıklığını sağlamak için aşağıdaki hava yolu açma manevraları yapılabilir.

44. (başı geriye it-çeneyi kaldır)

45. (başı geriye it-çeneyi kaldır)

46. -SOLUNUM KONTROLÜ  •             -   BAK •             -  DİNLE •             - HİSSET • -SOLUNUM YOK  • -İLK KURTARICI SOLUNUM   2 DERİN

47. Solunum yoksa hastaya ilk kurtarıcı solunum olan, iki ya da beş derin solunum verilir. Vereceğimiz nefesin etkili olabilmesi için toraksın yeteri kadar şişmesi gerekir.

48. Kurtarıcı solunum • .  Kurtarıcı solunum • ağızdan ağıza (burun baş ve işaret parmağıyla kapatılır), • ağızdan buruna (ağız diğer elle kapatılır), • ağız- maske, • ağız-yüz kalkanı • bag-valv-maske (ambu) ile yapılabilir. İnspirasyon süresi (verilen nefes) en az 2 saniye sürmelidir Kurtarıcı soluk sonrasında ağız içinde yabancı cisim aranmalı ve görülüyorsa çıkarılmalıdır.

49. AĞIZDAN - AĞIZA

50. AĞIZ - MASKE