EKONOMİK GÖRÜNÜM

EKONOMİK GÖRÜNÜM Mayıs 2012 Ekonomik Görünüm sunumu, her ayın 1. ve 3. haftasında güncellenmektedir. Son Güncellenme: 07.05.2012 Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İÇİNDEKİLER A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ 1) MAL TİCARETİ 2) HİZMETLER TİCARETİ C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK D- SERBEST BÖLGELER E- İKİLİ, BÖLGESEL ve ÇOKLU TİCARET Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Bazı Ekonomilere İlişkin Büyüme Tahminleri Kaynak: IMF, OECD, Dünya Bankası, BM • IMF, Türkiye’nin 2012 yılında %2,3 oranında büyüyeceğini tahmin etmektedir. • 2011 yılında Türkiye ekonomisi %8,5 oranında büyümüştür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Dünya Ticaretine İlişkin Tahminler Kaynak: IMF ve DTÖ • DTÖ tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla %3,7 ve %5,6 oranında artacaktır. • IMF tahminine göre Dünya ticaret hacmi 2012 yılında %3,8 oranında artacaktır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

2012-2014 Orta Vadeli Program Hedefleri *Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2011) (1) Sabit fiyatlarla yüzde değişimi göstermektedir. (2) İthal edilen ham petrolün ortalama maliyetini yansıtmakta olup Kalkınma Bakanlığı tarafından tahmin edilmiştir. • OVP’nin amacı; büyümeyi sürdürmek, cari işlemler açığını azaltmak, makroekonomik ve finansal istikrarı korumaktır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Başlıca Bölgeler ve Ülkeler İtibariyle GSYH Gelişmeleri (2011) Kaynak: TÜİK ve IMF • 2011 yılında Türkiye Ekonomisi IMF’in %7,5’lik tahmininin ötesinde %8,5 oranında büyümüştür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Yıllık Büyüme Oranları Kaynak: TÜİK • Türkiye, küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ve son dönemlerdeki küresel ekonomik belirsizlikten en az etkilenen ülkelerden biridir. Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi durumundadır. 2002-2011 döneminde ortalama büyüme oranı %6 olmuştur. 2011 yılında Türkiye ekonomisi %8,5 oranında büyümüştür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Kişi Başına Düşen GSYH Kaynak: Dolar değeri TÜİK, PPP Dolar değeri Dünya Bankası Kişi başına düşen gelir, son 10 yılda 3 katına çıkmış, 3.492 dolardan 10,444 dolara yükselmiştir. Satın alma gücü paritesine (PPP) göre ise, kişi başına gelir, 16 bin dolara yaklaşmıştır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: TÜİK • 2012 Nisan ayında kapasite kullanım oranı %74,7 olarak gerçekleşmiştir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Sanayi Üretim Endeksi Kaynak: TÜİK • Sanayi üretim endeksi 2012 Şubat ayında 118,5 olmuş, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,4 oranında artmıştır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Enflasyon (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre) Kaynak: TÜİK • 2012 Nisan ayında, önceki yılın aynı ayına göre, TÜFE’de %11,1 oranında, ÜFE’de ise %7,7 oranında artış gerçekleşmiştir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100) Kaynak: TCMB • 2012 yılının Nisan ayında, 2011 yılının aynı ayına göre, TL reel olarak TÜFE bazlı endekse göre %2,2 ve ÜFE bazlı endekse göre %4,9 oranında değer kaybetmiştir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Kredilerin ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi (Milyar TL) Kaynak: BDDK • Toplam krediler, Mart ayında bir önceki aya kıyasla %3 artarak 709 milyar TL’ye ulaşmıştır. Tüketici kredileri ise 172 milyar TL olmuştur. • Tüketici kredilerindeki aylık artış %1,5 iken, diğer krediler %3,5 artmıştır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

CDS Primleri (5 Mayıs 2012) Kaynak: Bloomberg * CDS primi yükseldikçe, algılanan risk düzeyi artmaktadır. • Türkiye’nin CDS primleri çoğu Avrupa ülkesi ile kıyaslanmayacak derecede düşüktür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Mali Piyasalar Kaynak: BDDK • Bankacılık sektörü aktifleri, 2012 Şubat ayı itibariyle 1,22 trilyon TL büyüklüğündedir. • Bankacılık sektörünün sermaye yeterlilik oranı, %16,76 düzeyindedir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

AB Tanımlı Bütçe Açığı / GSYH (%) *2011 • Türkiye’nin AB tanımlı bütçe açığının GSYH’ye oranı 2011 yılında %2,6 olarak 18 AB ülkesinden daha iyi konumda gerçekleşmiş ve %3 olan Maastricht kriterini gerçekleştirmiştir. • 2011 yılında merkezi bütçe açığının GSYH’ya oranı %1,3 olmuş ve 23 AB ülkesinden daha iyi gerçekleşmiştir. • 2012 yılı Ocak-Mart döneminde merkezi yönetim bütçe açığı %55,9 artarak 6,4 milyar TL olmuştur. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Kamu Borcu / GSYH (%) *2011 • Türkiye’nin borç oranı, 2011 yılı itibariyle, Maastricht kriteri olan %60’ın oldukça altında, %39,4 düzeyinde ve 21 AB Ülkesinden daha düşüktür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Ödemeler Dengesi *Ocak-Şubat dönemi Kaynak: TCMB Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İşsizlik Oranları (%) Kaynak: TÜİK • İşsizlik oranları, kriz öncesi seviyesine dönmüştür. • 2012 Ocak döneminde işsizlik %10,2 olmuştur. Mevsim etkilerinden arındırıldığında %8,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. • Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, 2012 Mart ayında Avro Bölgesi’nde %10,9 ve AB(27) ülkelerinde %10,2 olarak gerçekleşmiştir. • Türkiye, Avrupa’daki 5. büyük işgücüne sahip ülkedir. (2009, Dünya Bankası) Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Nüfus Potansiyeli (2010) Kaynak: Dünya Bankası ve TÜİK * Türkiye’ye ilişkin veriler 2011, ÇHC’ye ilişkin veriler 2009 yılına aittir. • Türkiye’de nüfus 74,7 milyon kişi olup, bunun yarısı 29,7 yaşının altındadır. • Nüfus artış hızı; Türkiye’de %1,36, AB Ülkelerinde ortalama %0,28 ve Almanya’da negatif %0,24’tür. (Türkiye verisi 2011 yılına aittir.) Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Büyüyen Pazar Dinamiği • Hanelerde cep telefonu bulunma oranı: %91,9 • İnternete erişim imkanı olan hane oranı: %42,9 • İnternete erişim imkanı olan girişimler: %90,9 • Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranı: %34,3 • Hanelerde taşınabilir bilgisayar bulunma oranı: %22,6 • Hanelerde dijital kamera/fotoğraf makinesi bulunma oranı: %27,8 • Hanelerde yazıcı bulunma oranı: %14,0 • Taşıt sahipliği oranı %21,5’tir. (2011) Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

I) MAL TİCARETİ Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Mal Ticaret Hedefleri *Gerçekleşme (Kaynak: TÜİK) **Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2011) Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Türkiye'nin Küresel Mal İhracatındaki Payı • Türkiye’nin dünya mal ihracatındaki payı binde 7,4 düzeyindedir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Dış Ticaret Hacmi/GSYH (%) • Türkiye’nin dış ticaret hacminin GSYH’ye oranı 2011 yılında %48,7 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye, uluslararası ticarette dünya ile entegrasyonu büyük ölçüde sağlamıştır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Dış Ticaretin Gelişimi 2010 - 2011 / 2011-2012 Ocak-Mart * Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2012 yılının Ocak-Mart döneminde, 2011’in aynı dönemine kıyasla; • İhracat %12,6 artış, ithalat ise %0,7 oranında düşüş kaydetmiştir. • Dış ticaret açığı % 17,5’lik azalışla 20,3 milyar dolara gerilemiştir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İhracatın Aylık Gelişimi 2012 Mart ayında, 2011 Mart ayına göre, ihracat %12,2 oranında artarak 13,3 milyar dolar, ithalat ise %4,8 oranında azalarak 20,6 milyar dolar olmuştur. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (SNA) İHRACAT İTHALAT Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Başlıca İhraç Ürünleri * Değişim ihracata göredir. Kaynak: TÜİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Başlıca İthal Ürünleri * Değişim ithalata göredir. Kaynak: TÜİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (Ocak-Mart 2012) İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) Kaynak: TÜİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İhracatın Bölgesel Dağılımı Kaynak: TÜİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İthalatın Bölgesel Dağılımı Kaynak: TÜİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Tarife Oranları Kaynak: DTÖ Tarife Profilleri 2011 Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

2) HİZMETLER TİCARETİ Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Hizmetler Sektörüne İlişkin Hedefler • Turizm:Ülkeye gelen turist sayısının artırılması yanında, hizmet kalitesini artıran, pazarlama kanallarını çeşitlendirerek üst gelir gruplarını hedef alan, doğal sermayeyi koruyan ve sürdürülebilir kılan, ülkemiz turizminin karşılaştırmalı rekabet üstünlüğüne uygun turizm çeşitlerini öne çıkaran bir yapının oluşturulması • İnşaat, Mühendislik-Mimarlık, Teknik Müşavirlik ve Müteahhitlik Hizmetleri:Ülke ekonomisi ve sosyal gereksinimlere uygun, ileri teknoloji ve uluslararası kurallara uyumlu, çevreye duyarlı, katma değeri, döviz girdisi ve istihdamı yüksek ve bu doğrultuda hizmet kalitesi, beşeri ve fiziki sermayesi gelişmiş bir sektör yapısı oluşturmak • Ticaret Hizmetleri: Rekabetçi bir ortamda verimlilik artışının sağlanması, faaliyet hacminin büyütülmesi, teknoloji ve yenilikçiliğin özendirilmesi Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Türkiye'nin Küresel Hizmet İhracatındaki Payı (%) Kaynak: DTÖ,TCMB Türkiye’nin 2011 yılı küresel hizmet ihracatındaki payı binde 92 düzeyindedir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Ödemeler Dengesi-Hizmet Kalemleri * Ocak-Şubat dönemi Kaynak: TCMB Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Çeyrek Dönemler İtibariyle Turizm İstatistikleri Kaynak: TÜİK • 2012 yılının ilk çeyreğinde 4,2 milyon turistin çıkışı kaydedilmiş, turist başına 664 $ gelir elde edilmiştir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri Sektörün ekonomiye katkıları: Döviz girdisi, ihracata katkı, istihdama katkı, teknoloji transferi, makina parkına etki, dışa açılma sürecine etki • Dünyanın en büyük 225 müteahhitlik şirketinden 31’i Türk firmasıdır. • Türkiye, bu bakımdan Çin’den sonra 2. sırada yer almaktadır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Lojistik • Avrupa’nın en büyük kamyon filosu (45 bin adet kamyon ve 1.420 şirket) • 2011 yılında yaklaşık 1 milyon uçuş • (Taşınan 2,3 milyon ton yük ve 117 milyon kişi) • Dünyadaki 25. büyük deniz filosu • 45 havaalanı ve 51 liman • Bölünmüş yolların toplam uzunluğu 15 bin km’ye çıkarılacaktır. • Hızlı Tren Projeleri süratle devam etmektedir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Enerji Türkiye, enerji üreticisi ve tüketicisi bölgeler arasında önemli bir enerji üssüdür. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması • 83 ülke ile imzalanan ve 74 adedi yürürlüğe giren YKTK Anlaşmaları ile; • Taraf ülkeler arasındaki uluslararası doğrudan yatırımların artmasını teşvik etmek; • Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde; uluslararası doğrudan yatırımların doğrudan ve dolaylı kamulaştırmalara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde korunmasını sağlamak; • Ev sahibi ülkenin yabancı yatırımcılara ve bunların yatırımlarına “milli muamele” ve “en çok kayırılan ulus muamelesi”ne tabi olarak adil ve eşit bir muamelede bulunmasını güvence altına almak; • Yabancı yatırımcıların elde ettiği karların ve diğer gelirlerin gecikme olmaksızın transfer edilmesini güvence altına almak; • Yabancı yatırımcı ile ev sahibi devlet arasında çıkan uyuşmazlıklarda uluslararası tahkim seçeneğini çözüm yolu olarak sunmaktır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları ABD; Almanya; Arnavutluk; Avusturya; Avusturya (Revize); Azerbaycan; BAE; Bahreyn; Bangladeş; Belçika; Beyaz Rusya; Bosna Hersek; Bulgaristan; Cezayir; Çek Cumhuriyeti; Çin Halk Cumhuriyeti; Danimarka; Endonezya; Estonya; Etiyopya; Fas; Finlandiya; Fransa; Güney Afrika; Güney Kore; Gürcistan; Hindistan; Hırvatistan; Hollanda; İngiltere; İran; İrlanda; İspanya; İsrail; İsveç; İtalya; Japonya; Katar; Kazakistan; Kırgızistan; Kuveyt; K.K.T.C.; Letonya; Litvanya; Lübnan; Lüksemburg; Macaristan; Makedonya; Malezya; Mısır; Moğolistan; Moldova; Norveç; Özbekistan; Pakistan; Polonya; Portekiz; Romanya; Rusya; S. Arabistan; S. Arabistan (Hava Taşıma); Sırbistan-Karadağ; Singapur; Slovakya; Slovenya; Suriye; Sudan; Tacikistan; Tayland; Tunus; Türkmenistan; Ukrayna; Umman; Ürdün; Yemen; Yunanistan Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Türkiye’de Yatırım Ortamı Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

İşletme Açma Süresi Kaynak: Invest In Turkey • Bir işletme açma süresi, Türkiye’de sadece 6 gün sürmektedir. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

Kalifiye İşgücüne Erişme İmkanı Kaynak: Invest In Turkey • Puanlama, 0 ile 10 arasında yapılmaktadır. Mayıs 2012 Ekonomi Bakanlığı

EKONOMİK GÖRÜNÜM