250 likes | 644 Views
BİLİNÇ. Prof Dr Süheyla ÜNAL. Bilinçlilik. Uyanıklık Farkında oluş Kendilik-bilinci . Ito, 1998 . Bilinç. Farkında oluş hali . How small the cosmos... how paltry and puny in comparison to human consciousness, to a single individual recollection....
E N D
BİLİNÇ Prof Dr Süheyla ÜNAL
Bilinçlilik • Uyanıklık • Farkında oluş • Kendilik-bilinci • Ito, 1998
Bilinç • Farkında oluş hali How small the cosmos... how paltry and puny in comparison to human consciousness, to a single individual recollection.... (Nabakov, 1966, as cited in LeDoux, 1998, p. 267)
Zihin Enerji DüşünceGerçeklik Bilinç Farkındalık
Zihin • Zihin = Biliş + Farkındalık • Beyin süreçlerinin tümü • Bilinç süreçlerinin tümü • Her ikisi arasında olup bitenler • Zihin kokuların, seslerin ve renklerin dalga ve parçacık dünyasını tercüme eder
Kişisel gerçeklik thought Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik Düşünce Farkındalık Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik Zihin Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik Kişisel gerçeklik
William James • Bilinçlilik bir antite değildir, bir işlevdir • Bilinçlilik bir şey olmaktan çok bir operasyondur • Bilinçlilik sadece dünyanın değil, kendinin de farkında oluşluluk halidir
Damasio • Bilinçlilik, organizmanın kendisini bilme yetisidir • Bilinçlilik üç süreç ile ilgilidir • Proto-Self (Öncül- kendilik) • Core Consciousness (Töz bilinç) • Extended Consciousness (Genişletilmiş bilinç)
Bilinç yapıları • Proto-self-Sürekli bedenin durumunu monitorize eder • Töz bilinç- Olay gerçekleştikten 500 milisn sonra algılar • Genişletilmiş bilinç- Bellek, akıl ve dil • proto-self -> core self & core consciousness -> autobiographical self & extended consciousness -> conscience
Bilinç yapıları • Proto-Self: (Genomlar) • Hipotalamus; beyin sapı çekirdekleri, insular korteks • Töz bilinç: (Genomlar) • Singulat korteks; superior colliculi; talamus • Genişletilmiş bilinç: (Genomlar+ Anılar)) • Serebral korteks
Öncül- kendilik • Organizma bedenin an be an farklılaşan durumlardaki duyusal temsilcilerini bütüncül bir form içinde toplayarak bir beden modeli oluşturur • Bilinç dışıdır • Homeostazisle ilişkilidir
Töz bilinç • Organizmanın çevre ile etkileşime girmesi ile beyinde bu etkileşimin temsilcileri oluşur • Sözel değildir • İkinci sıra temsilcilerdir • Bilinçlidir • Derin uyku, koma, anestezi, bitkisel hayat, epileptik otomatizm ve akinetik mutizm sırasında kaybolur • "inner sense" -Uyanıklık, dikkat ve duyguları kapsar
Genişletilmiş bilinç • Otobiyografik self- Töz bilincin yaşantılarının sürekli kaydı ile oluşur • İnsana özgüdür • Çalışma belleğinin etkinliğidir • Patolojik durumları • Geçici global amnezi • Anozognozi • Asomatognozi
Mental fakülteler • Bir şeyin öğrenilmesini ve hatırlanmasını sağlayan mekanizmalar (gelecekteki eylemlerin dayanağı olan) • Bir şeyi öğrenmenin ve hatırlamanın farkındalığı
Bilincin anatomisi • Retiküler aktivatör sistem (RAS) • Beyin sapındaki çekirdeklerden başlar ve beynin birçok bölümüne dağılır • Hipotalamik alanlar • Preoptik alan (NREM uykusu) • Posterior hipotalamus (uyanıklık) • Suprakiyazmatik çekirdek • Sirkadiyan ritm
Diencephalon Thalamus Level 3 Mesen- cephalon Level 2 Pons Beyinsapı Cerebellum Level 1 Medulla oblongate Reticular formation Bilincin anatomisi
RAS – retiküler aktivatör sistem • Bilinçlilik ve uyanıklılık • Zayıf ve tekrarlayan uyarıları filtreleme
Retiküler formasyon • Uyku/uyanıklık • Kas tonusu • Ağrı modülasyonu
RAS’ın nörotansmitterleri • GABA-Düzenleyici • Bazal önbeyin • ACh - Uyarım • ventral retiküler formasyon • NE - Uyarım • lokus seruleus • 5HT - Uyarım • Rafe çekirdeği
RAS’tan yaygın dağılım -> uyarım Talamus ve kortekse ‘spesifik’ duyusal uyarılar Bazal önbeyin “Spesifik olmayan” duyusal kollateral aksonlar Talamus Ön akım Arka akım
Limbik sistem- Visseral Beyin • Hipotalamus • Nukleus akkumbens • Amigdaloid çekirdekler • Orbitofrontal korteks
Dorsolateral Prefrontal Korteks • Çalışma belleği ile ilgilidir • Talamusla bağlantıları aracılığı ile davranışı uyumlandırır ve düzenler • Üst bölgesi zamana ait ipuçlarını kullanarak davranışı yönetir • Visuospasiyal süreçler gerçekleşir
Bilincin nörobiyolojisi • Global bütünleşmiş alanlar (Kinsbourne) • Senkronize ossilasyonlar (Singer 1999, Crick ve Koch 1990) • NMDA-aracılı geçici nöral temsilciler (Flohr 1995) • Kortikal aktivasyonun talamikmodulasyonu (Llinas 2001) • Reentrant kortikal looplar (Edelman 1989) • Frontal ve ortabeyin yapıları arasında sürekli eylem- öngörü- değerlendirmeyi sağlayan loopların karşılaştırıcı mekanizmaları (Gray 1995) • Sol hemisfere dayalı yorum süreçleri (Gazzaniga 1988) • Frontal-limbik bağlantılara (Damasio 1999) ya da periaqueductal graye (Panksepp 1998) dayalı duygusal somatosensoriyel süreçler
Bilincin nörobiyolojisi • NMDA-temelli plastisite, talamusun kortekseözel bağlantıları ya da düzenli ossilasyonlar bilinçli yaşantıların kısa sürede oluşumuna katkıda bulunurlar • Yaygın nöral kalıplar ve düzenlemeler özelleşmiş beyin yapılarında oluşan lokal aktivitelerin bilinçl yaşantıları oluşturmak üzere bütünleştirilmesini gerektirir • Sol hemisfer yorumlayıcı işlemler aracılığı ile bilinçli bir self-awareness oluşturarak her bireyin öyküsüne temel olur.