Download
1 / 22
220 likes | 486 Views
Kar, Yağmur, Sis. Kötü hava şartlarında evden çıkmamalıyız. Zorunlu hallerde toplu taşıma araçlarını kullanmalıyız. Bilgi Hazinem.
E N D
Kar, Yağmur, Sis Kötü hava şartlarında evden çıkmamalıyız. Zorunlu hallerde toplu taşıma araçlarını kullanmalıyız.
BilgiHazinem • Farklı hava şartları trafiği etkiler. Sürücüler, hava şartlarının değişeceğini dikkate almalıdır. Yayalarda hava şartlarına uygun giyinmeli, trafik kurallarına uyulmalıdır. Kötü havalarda evden çıkılmamalı ve zorunlu hallerde toplu taşıma araçları kullanılmalıdır.
Yağışlı havalarda aşırı hız yapmak kazalara neden olabilir. Yağmurlu, karlı, sisli havalarda düşük hızda gidilmeli, takip uzaklığı iyi ayarlanmalı, farlar açık olmalıdır. Kış mevsiminde arabada zincir, takoz ve çekme halatı bulundurulmalıdır. Çok güneşli ve sıcak havalar da araç kullanmayı olumsuz etkiler. İnsanın dikkati dağılabilir, böylece kazalar yaşanabilir.
Kar Nasıl Oluşur? • Kar, bulutlan oluşturan minicik su tanelerinin çok soğuk hava ile karşılaşması sonucu, çok ince buz parçalarına dönüşmesidir. Bu, o kadar çabuk olmuştur ki, su tanesi yağmur olamadan kara dönüşmüştür.
Aslında kış mevsiminde bulutlar hemen her zaman, havadan da hafif olan minik buz parçacıkları içerirler. Ama kar yağması için belli etkenlerin bir araya gelmesi gerekir. Bu etkenler, düşük ısı ve hava akımlarıdır, işte bu ortam, buz parçacıklarının birleşerek kar seklinde yağmasına yol açar.
YağmurNasılOluşur? • Yağmurun oluşmasında 2 işlem gerçekleşiyor. Yoğunlaşma ve buharlaşma. Güneş ışığının etkisi ile her gün yüz binlerce metreküp su buharlaşarak atmosfere doğru yükseliyor. Ve yükseldikçe soğumaya başlıyor. Öyle biran geliyor ki su buharı işinin çok düşük olduğu bir bölgeye geliyor.
Soğuk hava katmanına rastlayan buhar tanecikleri havadaki toz parçacıklarına tutunarak su damlaları haline dönüşüyor. Bunlar birleşerek bulutları oluşturuyor. Bu su damlacıklarının yeryüzüne düşmesi yani yağmur oluşturması için belirli bir büyüklüğe gelmesi gerekiyor. Bu da yüz binlerce su damlacığının birleşmesi anlamına geliyor. Yeterli büyüklüğe ulaşınca yerçekiminin etkisiyle yere düşmeye başlıyor. Bütün bu anlattığımız işlemler ise ortalama 8 gün sürüyor.
Sizlere bir soru; Yağan yağmurun süresi neye bağlı? Bir bulutun yarısı yağmur olarak yağar bu da tahminen 30 dakika sürer. Ama bulutlar devamlı oluşursa yağmur günlerce yağar. • Peki hava kapalı olduğu halde bazen yağmur yağmaz bunun sebebi ise; su damlalarının sıcak ve kuru bir hava katmanından geçiyor olmasıdır. Burada su damlaları yeniden buharlaşır ve yağmur oluşmaz.
Hiç dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, sağanak yağmur yağarken ilk taneler her zaman daha iridir. Bunun sebebi de yağmur damlalarının yeryüzüne inerken soğuk ve nemli hava ile karşılaşmasıdır. Soğuk ve nemli katmandan geçen damlalar buharlaşmadan yeryüzüne inerler. Bu sırada hacim yönünden büyüdükleri gibi havanın nemini de aldıkları için daha da büyürler. Ve sağanak yağmurda ilk taneler daha büyük olur. Arkadan gelen damlalar ise nemi azalmış bir katmandan geçtikleri için ilk tanelerden daha küçüktür.
Yağmurun yağması için su damlalarının belirli bir büyüklüğe gelmesi gerektiğin söylemiştik. Bu da damlaların birbiri ile birleşmesi ile olmaktadır. Bu birleşme 2 türlü olur. Çarpışma ile birleşme ve kristalleşme ile birleşme.
1-Çarpışma İle Birleşme: • Buluttaki su tanecikleri rüzgarın etkisi ile bir oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine çarptıkça birleşerek su damlacıklarını oluştururlar. Oluşan su damlacıkları da kümeleşerek su damlalarını meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir ağırlığa ulaşınca havadan daha ağır hale gelerek yere yağmur olarak düşerler.
2-Kristalleşme Yolu İle Birleşme: • Hava sıcaklığı birdenbire düşerse su tanecikleri donarak buz kristallerini oluştururlar. Bu kristaller yere düşerken daha sıcak bir hava katmanının içinden geçer. Burada eriyip yeryüzüne yağmur olarak iner.
Sis Nasıl Oluşur? • Sis yer yüzündeki yatay görüş mesafesini 1 Km'nin altına düşüren bir meteorolojik bir olaydır.Az önce alçak bulutlar bölümünde gördüğümüz Stratus bulutunun yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak ta bilinir.Su buharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya oluşan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden meydana gelmiştir.
Sis içinde çisenti biçiminde çok hafif yağışlar görülebilinir.Sis büyük ölçüde güneşe engel olur ve özellikle deniz olmak üzere hava ve kara ulaşımını da olumsuz yönde etkiler.
1) Radyasyon Sisi: • Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı sebebiyle yer yüzeyi ve yüzeye yakın hava soğur. Yerden yukarı doğru yükseklik arttıkça atmosferde ters bir sıcaklık dağılımı ortaya çıkar. Alt seviyelerde hava soğuktur. Yükseklik arttıkça sıcaklık da artar. Soğuma havanın çiğ noktasına kadar inerse sis meydana gelir. Gece başlar, gündüz hava ısınınca, öğleye doğru ortadan kalkar.
2) Adveksiyon (Yatay Hava Hareketi) Sisi: • Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey üzerine hareketi ile alt katmanların soğuyarak su buharının yoğunlaşması sonucu oluşan sislerdir.
3) Oroğrafik (Yer Şekili) Sisi: • Yatay hareket eden havanın yer şekli etkisiyle yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir. Yer şekli etkisiyle yükselme hafif hafif ve yataya yakın olmalıdır.
4) Cephe Sisleri: • Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden sıcak olanın soğuk olan üzerinde yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir.
Yararlanılan Kaynaklar MEB Hayat Bilgisi Ders Kitabı 155. Sayfa Hücreleme Yöntemine Göre Hayat Bilgisi 2. Kitap 113 - 118. Sayfa www.msxlabs.org www.soylenasil.com www.fenokulu.net siyahajanda.blogspot.com nurunkapisi.blogcu.com yenimakale.com
Hazırlayan ve Sunan Göktuğ Kubat 3-C 414
