Platform Afstemming InformatieStructuur

1. PAIS in de bouw en infra Meer weten over de inhoud? www.paisbouw.nl VISI BAS Lexicon ETIM/ITI CROW objectenbibl. EAN Nederland (sinds 21 februari ‘GS!’) ProRail Objectenboom Platform Afstemming InformatieStructuur

2. Wat wil PAIS? Mogelijk maken van: • Samenwerking en uniforme communicatie… • …tussen alle bij bouwprocessen betrokken partijen Geen tien verschillende notenschriften, maar één • Een eenduidige manier voor het vastleggen van informatie over willekeurige objecten en processen

3. Wat wil PAIS? • Ontwikkelen van een ‘open’ informatiestructuur • Door afstemming bestaande afsprakenstelsels op hun onderlinge raakvlakken … Bottom-up ontwikkeling op basis van gezamenlijke top-down visie

4. Van ‘gesloten’ naar ‘open’systemen Nu Straks open standaarden ‘gesloten systemen’:uitwisseling systeem- gebonden ‘open systemen’:uitwisseling systeem- onafhankelijk

5. Verschillende informatiestandaarden nodig in de bouw EAN Nederland ETIM VISI Vraag(ontwerp) Aanbod Proces (procesgegevens) Standaards voor transactie- communicatie (te leveren producten / materialen) Standaards voor transactie- communicatie (te leveren diensten) Objectenboom BAS: STABU Lexicon ETIM CROWOB Product (productgegevens) Uniforme definities van objecten en hun kenmerkende eigenschappen Identificatie kant en klare producten en materialen

6. VISI • Standaard voor formele communicatie over rollen en transacties in bouwprojecten (ondersteuning projectmanagement) • Invulling voor de uitvoeringsfase (directievoering) gereed en operationeel • Te doen: implementatie voor de uitvoering / ontwikkelen invulling voor de ontwerpfase

7. STABU Lexicon • Objectenbibliotheek voor de B&U: standaard definities voor objecten en hun specifieke kenmerken • Vulling met objectdefinities voor 50-60% gereed • 2005: doorontwikkelen definities tot 80% (dan geschikt voor eerste toepassingen) • 2005: koppeling met ETIM artikelenclassificatie Afstemming met COGRIT?

8. CROWOB • Objectenbibliotheek voor de GWW: standaard definities voor objecten en hun specifieke kenmerken • CROWOB versie 0.1 gereed (op basis van Nomenclatuur voor de weg) • Eerste software gereed, getest en gedemonstreerd (kostencalculatie op basis van objecten) • 2005: nadere vulling / testen koppeling andere applicaties (w.o. CAD)

9. Objectenboom (ProRail) • Systematiek voor structureren en beheersen van informatie over objectenin projecten • Objectenstructuur voor Beheer & Instandhouding gereed en formeel gepubliceerd binnen ProRail • Korte termijn: implementatie • 2005 e.v.: koppeling met / toepassing in COINS

10. ETIM (Elektrotechnisch Informatie Model) • Artikelenclassificatie voor installatietechniek (objectenbibliotheek op laag aggregatieniveau, maakt het mogelijk elektronisch producten te zoeken en te bestellen op basis van vereiste eigenschappen) • Artikelenclassificatie gereed, artikelenbestanden beschikbaar, al 3 jaar operationeel, geaccepteerd in Duitsland • 2005: van ‘artikelen’ naar ‘installaties’ (hoger aggregatie-niveau); koppeling met STABU Lexicon • Verder internationaliseren: ETIM goes Europe

11. EAN Nederland • Standaard voor e-commerce: (elektronisch bestellen, factureren enz. van ‘producten van de plank’, logistieke ondersteuning van het leveringsproces) • Volledig operationeel en in praktijk tussen groothandel en fabrikanten • Moet nog: versterken aansluiting naar bouwbedrijven • Bezig met: vertaling naar XML (internet; maakt systematiek bereikbaar voor MKB)

12. Hoe heeft PAIS het aangepakt? • 2003: “Plan van Aanpak” • ‘Bilaterale afstemmingsprojecten’ • Kosten € 2,5 mln • Alleen haalbaar bij breed draagvlak In 2004 onderzocht in ‘Kennispositie-project’

13. Strategische conferentie (10 juni 2004) • Doel: wielklem van de ontwikkeling van bouwafsprakenstelsels halen • Ruim 50 beleidsmakers en beslissers ondertekenen intentieverklaring: “We willen ons inzetten voor de ontwikkeling eninvoering van open standaarden” “Wij zullen meewerken aan een ‘PAIS Protocol van Samenwerking’ om dat inhoud te geven”

14. Ministerie van V&W Rijkswaterstaat Ministerie va DefensieDienst Vastgoed Defensie ProRail Gemeentewerken Rotterdam Overheidsopdrachtgevers nemen het voortouw

15. Waar staat PAIS op dit moment? • PAIS Protocolvan Samenwerking ondertekend door overheidsopdrachtgevers • Er is een concreet Uitvoeringsplan 2005-2008 gemaakt… • Vijf deelprojecten voor 2005 • Vier deelprojecten goedgekeurd / medegefinancierd door PSIBouw

16. Deelprojecten 2005 • (Digitaal) ondersteunen van directievoering (VISI) • Elektronisch zoeken, vergelijken en inkopen van producten in de installatiesector (Etim en GS1) • Eén objectenbibliotheek voor de B&U (STABU LexiCon + Etim) • Eén objectenbibliotheek voor de GWW (CROW) • Kaderproject (bestaande PAIS- + nieuwe initiatieven) Convergentie- projecten Validatie- projecten

17. Wat levert dit U nu op? • Vastleggen van de samenwerking(svorm) in het project • Heldere verantwoordelijkheids verdeling • Precies weten wat er geleverd moet worden • Hoe je je moet verantwoorden en • Wat er afgerekend kan worden • Gestructureerd ‘documenten’-overzicht voor alle betrokkenen • Opdrachten • Tekeningen • Leveringen • Afwijkingen • Meer/minderwerk • Computerprogramma’s die op basis van de gedefinieerde objecten met de juiste gegevens werken en elkaar de juiste gegevens kunnen verstrekken

18. PAIS Wordt vervolgd! www.paisbouw.nl

19. (hoe) Wilt u participeren? • Op inhoud: meedenken en meewerken Kan op diverse niveau’s • Mee financieren

20. “Gemeenschappelijk Kader” • Doelstelling / beoogd resultaat • Verkrijgen actueel overzicht Nederlandse initiatieven bouwafsprakenstelsels • Inzicht in relaties tussen die initiatieven; informeren over en weer • Borgen convergerende ontwikkeling Nederlandse afsprakenstelsels; uitbouwen van en toetsen aan gemeenschappelijk kader • Actueel inzicht in internationale ontwikkelingen; voorwaarden scheppen voor goede internationale aansluiting Nederlandse initiatieven • Programmatische afstemming PAIS deelprojecten 2005-2008

21. PAIS deelprojectEén objectenbibliotheek voor de B&U • Doelstellingen: • het ontwikkelen van één operationele objectenbibliotheek voor de B&U-sector (door koppeling en verdere uitwerking van bestaande en/of in ontwikkeling zijnde objectenbibliotheken), die eenduidige vastlegging en uitwisseling van objectgerichte informatie in alle fasen van bouwprojecten kan faciliteren; • daarbij zoveel mogelijk gebruik te maken van veelgebruikte classificatie- en informatiesystemen in de B&U, zoals de Elementenmethode en de STABU-bestekssystematiek; • het in eerste aanleg testen en valideren van deze objectenbibliotheek; • het waarborgen van aansluiting met de objectenbibliotheek voor de GWW-sector (CROWOB); het verzorgen van kennisoverdracht.

22. Eén objectenbibliotheek voor de B&U- vervolg - • Het beoogde resultaat bestaat na vier jaar uit: • één operationele objectenbibliotheek voor de B&U-sector, die is gebaseerd op internationale en nationale richtlijnen voor objectenbibliotheken en die gereed is voor toepassing in praktische applicaties; • een beheerprogramma voor objectdefinities, inclusief platformonafhankelijke grafische gegevens van objecten; • aansluiting op/gebruik van internationale standaarden, waaronder de Industrial Foundation Classes (IFC’s) van de International Alliance for Interoperability (IAI); • een samenhangende methodiek voor het maken van bestekken en het classificeren van bouwkundige en installatietechnische producten, zodanig dat bouwondernemers en installateurs (getekende) informatie vanuit het ontwerp vlot en met behulp van de juiste software direct kunnen doorvertalen naar (elektronisch) in te kopen artikelen en de calculatie.

23. Eén objectenbibliotheek voor de GWW(CROW-OB fase 2, 2005) • Doelstelling / beoogd resultaat Verkrijgen van zekerheid dat CROW-OB versie 0.1 en de werkwijze om die verder te vullen, voldoende basis bieden voor verdere ontwikkeling • Aantonen dat CROW-OB de beoogde toegevoegde waarde levert • Leggen van wetenschappelijke basis voor verdere uitbouw en toepassing van de CROW-OB • Borgen van aansluiting op nationale en internationale standaarden en richtlijnen voor objectenbibliotheken

24. Eén objectenbibliotheek voor de GWW- vervolg - • Werkwijze is ‘bottom up’ vullen vanuit bestaande kennis • CROW-OB v.0.1 ontwikkeld vanuit Nomenclatuur voor Weg en Verkeer • Versie 0.2 aanvullingen met subsets ‘viaduct’ (kader SSK), subset ‘Kwaliteit Openbare Ruimte’, inbreng vanuit ‘Technisch specificeren’ • volgende versies (mogelijk) vanuit Gegevenswoordenboek Riolering (RIONED), Handboek Wegontwerp, ASVV, RAW, noem maar op… • Voor deze werkwijze moet draagvlak worden verkregen Belangrijkste doelstelling voor dit moment

25. PAIS deelprojectVISI (2005) • Beoogd resultaat • bewijzen dat ontwikkelde raamwerken ook in andere werkomgevingen toepasbaar zijn (valideren); • aantonen dat er snel varianten kunnen worden gemaakt; • documenteren en ter visie kan legging; • inzicht krijgen in de drempels die overwonnen moeten worden; • weten wat de bedrijfseconomische gevolgen zijn; • een businessplan maken gericht op de verdere introductie. • Voorbereiden besluitvorming overheidsopdrachtgevers

26. PAIS deelprojectElektronisch inkopen met geclassificeerde artikel bestanden en transactie berichten Doelstelling : Kennisoverdracht mbt de voordelen van het elektronisch inkopen op basis van standaards (zoek, vind, vergelijk, koop, factureer) Doelgroep : aannemers en installateurs in het MKB segment Beoogd resultaat : 300 aannemers/installateurs kopen elektronisch in op basis van standaards Tijdschema : 9 weken voor uitvoer projectonderdelen 1 jaar voor volledige implementatie (na start project)

27. Conclusies Kennispositieproject ‘PAIS in de Bouw & Infra’ • Breed draagvlak voor informatiestandaarden • Draagvlak is geen commitment Voordelen pas te incasseren als businesspartners dezelfde standaarden gebruiken dilemma!(wielklem op deontwikkeling) Geen ‘quick wins’ in deze materie;de ‘time to market’ is lang

28. Kern van het Protocol van Samenwerking • PAIS demonstreert dat operationele delen van bouwafspraken werken en voordelen opleveren • Overheidsopdrachtgevers schrijven gevalideerde(delen van) bouwafsprakenstelsels voor in hun projecten

29. Twee soorten projecten • ‘Validatieprojecten’ • Valideren van operationele delen afsprakenstelsels in praktijkprojecten • Indien positief: (overheids)opdrachtgevers schrijven voor • ‘Convergentieprojecten’ • Dóórontwikkelen van afsprakenstelsels in onderlinge samenhang • Zorgen voor validatieprojecten in volgende jaren