جوینده دانش در کنف عنایت خداوند است.

1. بسم الله الرحمن الرحیم جوینده دانش در کنف عنایت خداوند است. پيامبر اكرم (ص) می فرمایند :

2. Lecture 2: Data Acquisition Computer Tomography Technique Prepared by: BehzadOmmani Master of Medical Engineering Instructor Radiology Group September, 2012

3. روش های مختلف اسکن در دستگاه های سی تی اسکن: 1) اسکن آگزیال استاندارد 2) اسکن گروهی 3) اسکن با جمع آوری پیوسته 4) اسکن سینمایی

4. Standard Axial Acquisition Technique مراحل : 1) حبس تنفس 2) جمع آوری داده ها برای یک برش 3) توقف اسکن و تنفس بیمار 4) حرکت تخت به حل برش بعدی

5. Standard Axial Acquisition Technique • علت کار کردن اسکنر به روش فوق: • برای چرخش لامپ اشعه ایکس، توقف و چرخش درجهت مخالف زمان نیاز است که بیمار نمی تواند نفس خود را نگاه دارد. • لامپ اشعه ایکس نیاز به زمان برای یرد سدن دارد. 3 تا 30 ثانیه • زمان بازسازی مناسب

6. Slice Misregistretion • یکی از معایب بزرگ اسکن آگزیال برش نابجا است که در اثر تغییر در فاز تنفسی بیمار در هر برش رخ می دهد. • به منظور کاهش این اثر آموزش و رعایت فاز تنفسی مشابه ضروری است. A B

7. Dynamic Scanning • این واژه (اسکن متحرک) در حال منسوخ شدن است واغلب افراد نیز بر داشت درستی از آن ندارند. • در اسکنرهای اولیه تاخیر زمانی بین اسکن در حدود 30 ثانیه یا بیشتر بود، به همین دلیل امکان نمایان سازی برخی از ساختارها به خصوص عروق در حداکثر میزان کنتراست وجود نداشت، لذا این روش اسکن بوجود آمد. • کاهش میزان میلی آمپر ثانیه ( mAs ) جهت کاهش زمان خنک شدن تیوب است. • روش کمک کننده دیگر به تاخیر انداختن بازسازی تصویر است. • مهمترین عضو استفاده کننده از این روش کبد است.

8. Dynamic Scanning امروزه اسکن با جمع آوری سریع اطلاعات Rapid Acquisition Scanningیا اسکن سریعRapid Scan جایگزین آن شده است.

9. Cluster Scanning • اسکن گروهی عبارتست از عمل انجام یک دسته اسکن با یکبار توقف تنفس. به طور مثال یک بیمار می تواند به مدت 11 ثانیه نفس خود را نگاه دارد در صورتیکه اسکنر سریع هر تصویر آگزیال را بعد از 2 ثانیه ایجاد نماید می توان گفت 1 ثانیه برای جمع آوری داده ها و 1 ثانیه برای حرکت تخت نیاز دارد لذا یک گروه 6 اسکنی را می توان با یک بار توقف تنفس تصویربرداری نمود. • مزایا : کاهش بروز برش نابجا کاهش زمان آزمون

10. Cluster Scanning • عیب : در چنین شرایطی به علت سرعت بالای اسکن امکان تنظیمات لازم در حین انجام اسکن وجود ندارد. به طور نمونه اسکن خاص از لورالمعده عدم بازسازی همزمان تصویر با جمع آوری داده ها

11. Continuous Axial Acquisition Technique • این اسکن به عنوان اسکن مارپیچی ( Spiral ) یا پروانه ای ( Helical ) نیز شناخته می شود. • این اسکنرها توانائی تولید اسکن به روش آگزیال را نیز دارا هستند. • الگوی تصویربرداری به این شکل است که لامپ اشعه ایکس با یک برون ده ثابت به دور بیمار می چرخد درحلیکه تخت به طور پیوسته در حال حرکت به درون گانتری است. • در اسکن مارپیچی شکل دریافت داده ها حجمی یا بلوکی است. • در اسکن متعارف شکل دریافت داده ها حلقه ای است.

12. Continuous Axial Acquisition Technique • تصاویر تولید شده به روش جمع آوری داده های به شکل پیوسته دقیقا آگزیال نیستند، اما این دقیق نبودن در ظاهر کاملا قابل تشخیص نیست. • در تصویربرداری آگزیال هر برش به موازات برش دیگر است. مثل النگو • در تصویربرداری مارپیچی هر برش با برش بعدی کمی زاویه دارد. مثل فنر

13. Effective Slice Thickness • در اسکن مارپیچی یا اسپیرال هر اسلایس با اسلایس بعدی کمی زاویه دارد لذا برای بدست آوردت تصاویر کاملا آگزیال نرم افزار مربوطه این زاویه اندک را با استفاده از میانگین گیری داده ها و ایجاد یک تصویر بدون زاویه تصحیح می کند. • این فرآیند الحاق تصویری (Interpolation) نامیده می شود. • همواره به علت الحاق نرم افزاری ضخامت موثر برش بیش از دهانه محدود کننده می شود.

14. Linear Interpolation ساده ترين الحاق تصویری نوع خطيLinear Interpolation آن است.كه به دو شكل زير بكار مي رود: • الگوريتم 360 درجه • الگوريتم 180 درجه نوع 360 درجه آن از ابتدا مورد استفاده قرار مي گرفت كه مشكل اساسي آن مربوط به كاهش كيفيت تصوير در اثر تغيير در منحني SSP مي باشد لذا الگوريتم 180 درجه با بهبود در منحني SSP كيفيت تصوير را افزايش مي دهد.

15. الگوريتم 180 درجه Slice Sensitivity Profile شدت نسبي سيگنال 1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 الگوريتم 360 درجه 2- 4- 6- 8 - 8 6 4 2 0 وضعيت تخت بيمار منحني نمايش حساسيت برش بيان مي دارد كه يك مقطع با چه ضخامتي تصويربرداري مي شود و تا چه اندازه جزئيات lوجود در اين مقطع در توليد سيگنال مشاركت دارد.

16. Noise پعوامل موثر بر بروز پارازيت در سي تي اسپيرال : • شدت شعاع پرتو • كيفيت شعاع پرتو • ضخامت برش • اندازه ماتريكس • الگوريتم اينترپوليشن در الگوريتم اينترپوليشن 180 درجه خطي نويز 20 درصد بيشتر از سي تي اسكن كانونشنال و در الگوريتم اينترپوليشن 360 درجه خطي نويز 20 درصد كمتر از سي تي اسكن كانونشنال است. • الگوريتم هاي مذكور مربوط به سي تي اسپيرل است.

17. Continuous Axial Acquisition Technique Number of Images Created in a Helical ScanSequence Number of images = Pitch F ×total acquisition time × 1/rotation time Example 1: When it takes 1 second for each tube rotation, a 30-second helical scan acquisition will produce 30 images when the pitch is set at 1. • That is, 1 × 30 × 1/1 = 30.

18. Continuous Axial Acquisition Technique Distance Covered in an SDCT Helical Scan Sequence Amount of Anatomy Covered = Pitch × Total acquisition time × 1/rotation time × Slice thickness Example1: A helical scan with a 30-second total acquisition time, a 1-second rotation time, and a 5-mm slice thickness, with a pitch of 1. • 1 ×30 s × 1/1 s ´× 5 mm = 150 mm of anatomy covered

19. Pitch • ارتباط سرعت حرکت تخت با ضخامت برش به عنوان پیچ یا درآشامی معروف است • به عبارت بهتر پیچ فاصله ای است که تخت در طی یک چرخش 360 درجه تیوب اشعه ایکس طی می کند تقسیم بر پهنای کولیماسیون دسته پرتو اشعه ایکس. • بهترین پیچ به طور متداول 1 است. سرعت حرکت تخت = پیچ کولیماسون (ضخامت برش)

20. Pitch • انواع پيچ : Contiguous spiral • Pitch = 1, that is 10mm/10mm Extended spiral • Pitch = 2, that is 20mm/10mm Overlapping spiral • ½, that is 5mm/10mm

21. Pitch افزايش پيچ موجب : • افزايش سرعت اسكن • كاهش بروز آرتيفكت حركتي • كاهش دز بيمار • كاهش بروز ثبت نابجاي تصوير كاهش پيچ موجب: • افزايش دز بيمار • بهبود كيفيت تصوير • جبران افزايش ضخامت دز بيمار در سيستم سي تي اسكن اسپيرال : • Patient dose is approximately proportional to 1/pitch

22. Advantages Spiral Scan • مزایای سی تی اسکن به روش اسپیرال: • افزایش سرعت اسکن • نیاز به مواد کنتراست زای کمتر • کاهش امکان بروز برش نابجا • کاهش بروز آرتیفکت حرکتی • قابلیت تغییر گذشته نگر • بهبود باز تشکیلی چند صفحه ای ( Multiplanar ) و سه بعدی ( 3D )

23. Disadvantages Spiral Scan • معایب سی تی اسکن به روش اسپیرال: • ضخیم تر بودن برش • کاهش قدرت تفکیک به علت الحاق تصویر • زمان بندی دقیق کنتراست • افزایش نوفه در صورت عدم حفظ میلی آمپر (محدودیت ظرفیت حرارتی لامپ)

24. Cine Imaging Ultra fast CT scan or EBCT عبارتست از اسکن پیوسته داده ها بدون حرکت تخت. مهمترین کاربردهای اسن روش در تصویربرداری از اندام های متحرک به ویژه قلب و عروق بزرگ است.