การจัดการความรู้ การใช้ธรรมะในการทำงานด้านการพยาบาล เพื่อพัฒนาการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม

1. การจัดการความรู้ การใช้ธรรมะในการทำงานด้านการพยาบาล เพื่อพัฒนาการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม น.ส.ประภัสสร คำเมือง รหัส 542132005

2. สถานการณ์ ที่มาและความสำคัญ หลายคนเคยพูดว่า “ชีวิตเราเกี่ยวข้อง กับวัด เป็นส่วนใหญ่ตั้งแต่เกิด จนกระทั่งตาย” แต่ในระบบสุขภาพนั้นจะพบเห็นความทุกข์เป็นส่วนใหญ่ ผู้คนที่เข้ามาก็เพราะเกิดความทุกข์ต้องการที่จะหายจากโรค หรือบางครั้งเดินเข้ามาด้วยสภาวะจิตที่ปกติแต่ ต้องกลับบ้านพร้อมกับความทุกข์เมื่อพบกับโรค ที่ต้องรักษา แล้วใครที่ต้องเป็นผู้เยียวยาสภาวะ จิตที่ไม่ปกติเหล่านั้น

3. ผู้ที่เข้ามารักษาที่โรงพยาบาลผู้ป่วยไม่ได้นำมาเฉพาะโรคแต่ได้นำเอาความทุกข์มาด้วย ในระบบสุขภาพจึงได้มีคำว่า “การดูแลด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์” ผู้คนในระบบสุขภาพส่วนใหญ่จะมองการให้การพยาบาลแบบแยกส่วน เช่น การเกิดเวลาเราทำคลอดคนไข้ เรามักติดกับดักความคิดแบบแยกส่วน ....(นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์:2552.เอกสารออนไลน์)

4. การดูแลผู้ป่วยจึงไม่ได้ดูแลเฉพาะทางกาย แต่เป็นการดูแลด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์(Humanized health care) ที่หมายถึงการให้บริการด้วยความเอาใจใส่ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ จึงจะก่อให้เกิดความสุขใจทั้งผู้ให้และผู้รับ

5. ไม่เฉพาะคนไข้...แต่ผู้ดูแลหรือผู้ให้การพยาบาลก็เป็นอีกคนหนึ่งที่ต้องเผชิญกับความทุกข์ไปด้วย เกิดภาวะเครียดจากความกดดันแทนที่ต้องให้การเยียวยาผู้อื่นแต่กลับมาเป็นผู้ที่ต้องการการเยียวยาเสียเองหรือบางคนถึงกับ break down มีความรู้สึกอยากลาออก หรือท้อแท้กับการทำงาน

6. ในขณะเดียวกันก็จะเห็นผู้ดูแลหรือผู้ให้การพยาบาลอีกกลุ่มหนึ่งที่ยังคงปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มความสามารถทุกวัน นั่นเป็นเพราะชินชากับสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นประจำ หรือเป็นเพราะการได้ดูแลสภาวะจิตให้เป็นปกติขณะทำงาน เป็นสิ่งท้าทายที่จะหาคำตอบด้วยการจัดการความรู้ของบุคคลกลุ่มนี้ว่า มีวิธีคิด วิธีทำงานอย่างไร ให้สามารถเผชิญกับปัญหาที่วิกฤตนี้ได้อย่างมืออาชีพ

7. ความเชื่อที่ว่า “ มนุษย์ทุกคนมีศักยภาพที่จะเข้าถึงความจริง ความดี ความงาม” และ“ เมื่อเข้าถึงความจริงก็จะเกิดอิสรภาพ เกิดความสุขอย่างล้นเหลือ เกิดความรักอันไพศาลต่อเพื่อนมนุษย์ จะปลดปล่อยตัวเราออกจากความบีบคั้นจากความไม่จริงทั้งปวง” (ศ . นพ . ประเวศ วะสี.2554:สื่อออนไลน์)

8. ดังนั้นผู้วิจัยจึงมีความสนใจที่จะนำการจัดการความรู้เข้ามาศึกษาในระบบสุขภาพของรัฐ เพื่อวิเคราะห์สิ่งที่เป็น ปัจจัยความสำเร็จในการใช้ธรรมะที่มาใช้ในการทำงาน และความสามารถในก้าวข้ามปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้งได้อย่างไร โดยใช้วิธีการเล่าเรื่องความสำเร็จ (success story telling) เพื่อเรียนรู้วิธีการทำงานที่ใช้ธรรมะเข้ามาผสมผสานอย่างลงตัว จนเกิดผลลัพธ์ในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวมและเพื่อให้เกิดความเข้าใจในแนวคิดการจัดการความรู้ที่เป็นสิ่งสำคัญต่อองค์กร

9. โจทย์วิจัย • Research area การพัฒนาบุคลากร • Interested ศึกษาความสำเร็จในการใช้ธรรมะในการทำงานด้านการพยาบาล เพื่อพัฒนาการดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ • โจทย์หลัก:การจัดการความรู้ความสำเร็จในการใช้ธรรมะในการทำงานด้านการพยาบาลสามารถพัฒนาการดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ได้หรือไม่ อย่างไร? • โจทย์รอง: • มีวิธีการใช้ธรรมะในการทำงานอย่างไรบ้าง? • สามารถใช้ธรรมะช่วยก้าวข้ามเหตุการณ์วิกฤตที่เกิดขึ้นจากการทำงานได้อย่างไร?

10. 3.วัตถุประสงค์การวิจัย3.วัตถุประสงค์การวิจัย 3.1 เพื่อศึกษาความสำเร็จในการใช้ธรรมะในการทำงานกับผู้ป่วย 3.2 เพื่อกระตุ้นให้ผู้ดูแลเพิ่มศักยภาพด้านคุณธรรมและจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม 3.3 เพื่อสนองตอบต่อนโยบายของฝ่ายการพยาบาล ในเรื่องการพยาบาลวิถีพุทธ

11. 4. ผลที่คาดว่าจะได้รับ 4.1 เพื่อเป็นต้นแบบของการทำงานในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม 4.2 ผู้เข้าร่วมสนทนาได้ทบทวนการทำงานของตนเองและเห็นคุณค่าจากงานที่ทำ 4.3 ผู้เข้าร่วมสนทนาได้เรียนรู้วิธีคิด วิธีการทำงานของผู้เข้าร่วมท่านอื่นแล้วสามารถนำไปปรับใช้ในการทำงานของตนเองได้

12. อ้างอิง(Reference) • http://pbk20.board.ob.tc/-View.php?N=87 • ฝ่ายการพยาบาล รพ.มหาราชนครเชียงใหม่.วารสารการพยาบาลสวนดอก รพ.มหาราชนครเชียงใหม่.ปีที่ 13 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2550. • ศ.นพ.ประเวศ วสี. การจัดการความรู้ กระบวนการปลดปล่อยมนุษย์สู่ศักยภาพ เสรีภาพ และความสุข. • พิมพ์ครั้งที่ 2.กทม.: ส.เจริญการพิมพ์.2550 • มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์. พัฒนาจิตจากการทำงาน ประสบการณ์จากคนทำงานจริง.กทม.:บริษัท กิตติชัย พริ้นติ้ง จำกัด กรุงเทพมหานคร