Monohybride kruisingen

1. Monohybride kruisingen Van Johann Mendel tot…..

2. Johann Mendel • Werkte in kloostertuin • Voerde kruisingen uit bij erwten • Bestudeerde de overerving van eigenschappen van erwten •  wetten van Mendel • Na Mendel: • veel over genetica geleerd door bananenvliegjes • Gemakkelijk : • 4 paar homologe chromosomen

3. Monohybride kruising P= Parentes /ouders F1 = Filii/ volgende generatie F2 = daaropvolgende generatie Het dominante gen is ‘sterker’ dan het recessieve gen. Het recessieve gen komt niet tot uiting in het fenotype als het organisme heterozygoot is voor die eigenschap Dominant = R (hier: roze) Recessief = r (hier: wit)

4. Monohybride kruising Genotype Fenotype RR x rr (beiden homozygoot) Rr (100% heterozygoot)

5. r R r R Rr Rr Rr Rr

6. Gameten Genotypen nakomelingen Gameten

7. Genotype Fenotype Rr (100% heterozygoot) ??

8. r R R r RR Rr Rr rr

9. Homozygoot of heterozygoot? • Niet te zien •  terugkruisen met homozygoot recessieve • R?xrr P • F1 • Of F1 x Rr  P was RR P was Rr rr Rr

10. kruisingen • Dominante kruising • Intermediaire kruising F2 F2

11. overerving bij mensen • Haarkleur • geslacht • aandoening

12. intermediaire kenmerken • Intermediair fenotype: de beide genen voor een eigenschap zijn even ‘sterk’. Geen van beide genen is recessief: ze komen als een mengvorm in het fenotype tot uiting • Schrijfwijze: • AzAz = zwart fenotype • AwAw = wit fenotype • AzAw = grijs fenotype .

13. Co-dominant: beide genen komen in het fenotype tot uiting (hier: zwart/wit gespikkelde kippen)

14. Wetten van Mendel Eerste mendelwet: Als men twee homozygote individuen die slechts in 1 kenmerk verschillen kruist, zijn in de eerste generatie alle nakomelingen gelijk aan elkaar. Tweede mendelwet: Bij kruising van individuen uit de F1-generatie, bekomen uit homozygote ouders, ontstaan in de F2-generatie nakomelingen met een verschillend fenotype. er is echter een vaste getallenverhouding van 3:1 in het geval van dominant-recessieve overerving en 1:2:1 in geval van codominante overerving.

15. kruisingsvraagstukken • Zwart A • Rood a • Zwartharige koe AA x roodharige stier aa • Kruisingen F1? • F2 hoe groot is de kans dat een kalf een bepaalde haarkleur heeft?

16. PF1 F2 • 2 soorten gameten mogelijke per dier Aa • Kruisingen tussen 2 Aa-dieren • Fenotype : • ¾ zwart ¼ rood =genotype F2

17. kruisingsschema

18. Ogenkleur ( 1 genenpaar in 3 allelen) Onvolledig dominant: bij een eigenschap komt het recessieve gen toch enigszins tot uiting

19. 2 erfelijke eigenschappen Gele gerimpelde erwtx groene ronde erwt • Nieuwe nakomelingen • Nieuwe fenotypen • Geen nieuwe soorten

20. Wat ga ik krijgen bij deze kruising? 3 erfelijke eigenschappen, zowel bij ♀ als ♂ X ?

21. Ingewikkeld maar uit te rekenen Nieuwe genotypes ontstaan Volgens toeval: toevallig die ene zaadcel bij die ene eicel

22. http://www.bioplek.org/inhoudbovenbouw.html#erfelijkheidsleerhttp://www.bioplek.org/inhoudbovenbouw.html#erfelijkheidsleer http://educatie.ugent.be/elogebruik/leerpaden/erfelijkheid/index.html