Opvoedkunde 1a

1. Opvoedkunde 1a HST 2: COMPETENTIE

2. Inleidende opdracht: TV-programma “Witte Raven BV” KIJKOPDRACHTEN: zie BB - opdrachten Conclusies: • Een beroep aanleren vereist heel wat kwaliteiten op verschillende vlakken. • Kennisoverdracht alleen is absoluut ontoereikend! • Kwaliteiten beoordelen vereist praktijkproeven. • Karakter(vorming) is erg belangrijk tijdens een leerproces.

3. Conclusie 1: kwaliteiten op verschillende vlakken Inventaris van kwaliteiten aan bord Conclusie: Deskundig lingerie ontwerpen vereist:

4. kwaliteiten op verschillende vlakken = ??? Combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes, gericht op een welbepaald domein = COMPETENTIE OPM: Belang van samenhang tussen K, V en A OPDRACHT: Beschrijf een competente persoon die je kent op vlak van K, V en A en toon duidelijk de samenhang aan.

5. Bron:http://hermanroozen.blogspot.com/2006_01_01_archive.html - zeventien competenties voor de gemeente Groningen

6. Conclusie 2: kennisoverdracht is absoluut ontoereikend Competent worden = evolueren binnen een bepaald domein op vlak van K, V + A = levenslang (bij)leren door confrontatie met de praktijk en nieuwe uitdagingen DUS opleidingen moeten competentiegericht opleiden = vooral aandacht voor (praktijk)vaardigheden die ondersteund worden door de nodige achtergrondkennis en vergezeld gaan van bepaalde (beroeps)attitudes = studenten vaardigheden aanleren om zelfstandig het leerproces verder te zetten

7. Terugkoppeling: kenmerken van de complexe maatschappij / arbeidsmarkt BEGINOPDRACHT bij constructivisme: Bespreek met je groepje de kenmerken van onze huidige maatschappij door deze te vergelijken met onze maatschappij honderd jaar geleden. Denk aan: religie, economie, sociaal leven, techniek / technologie, arbeidsverwachtingen, onderwijs, gezinssituatie / familiale omstandigheden SAMENVATTENDE HERHALING: • kennisexplosie: alles weten = onmogelijk; veel specialisatie; constant bijleren is noodzakelijk • Arbeidsmarkt: veel meer teamwerk, veel meer stress, veel meer flexibiliteit nodig • Razendsnelle evoluties op vlak van ICT

8. Competentiegericht opleiden Vooral gekend in hoger onderwijs (beroepsopleidingen), bijv. verpleegkunde, lerarenopleiding, … Kenmerken: • Nauwelijks doceren, veel ‘nieuwe’ werkvormen (groepswerk, PGO, practicum, afstandsleren, …) • Veel praktijkervaringen tijdens de opleiding • Veel aandacht voor kritische reflectie en persoonlijke ontwikkeling in de richting van de competenties • Niet enkel kennisgerichte examens, maar beoordeling van competenties in de praktijk • Student (mee) verantwoordelijk voor het eigen leerproces

9. De competente leraar OPDRACHT: • Beschrijf zo goed mogelijk een competente leraar. • Hoe ziet de ideale lerarenopleiding er dan volgens jullie uit? • Wat zou je doen om de mate van competentie van een aspirant-leraar op de verschillende onderdelen (K, V, A) te beoordelen?

10. De competente leraar 1997: Vlaamse overheid: decreet op de basiscompetenties en beroepsprofielen van de leraar beroepsprofiel = beschrijving van het beroep waarop de opleiding in een hogeschool voorbereidt. beroepsprofiel van de leraar = de omschrijving van de kennis, vaardigheden en attitudes van de leraar bij zijn beroepsuitoefening.

11. De competente leraar Basiscompetenties = de deskundigheden waarover een afgestudeerde moet kunnen beschikken om als beginner dat beroep te kunnen uitoefenen = minimale einddoelen voor een initiële opleiding = basis voor de verdere professionalisering doorheen de beroepsuitoefening • Opgesplitst in tien onderdelen (typefuncties) • Tevens: formulering van achtberoepsattitudes

12. De competente leraar 27 november 2007: bekrachtigingsdecreet betreffende het beroepsprofiel van de leraar OPDRACHT: Download de volledige brochure “Een nieuw profiel voor de leraar secundair onderwijs. Hoe worden leraren daartoe gevormd? Informatiebrochure bij de invoering van het nieuwe beroepsprofiel en de basiscompetenties voor leraren.” http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/?get=TREFWOORD&trefw=14&woord=onderwijs_algemeen&nr=334&i=108 = de “bijbel” voor leraren

14. De competente leraar OPDRACHT: • 10 groepjes van 3 tot 4 studenten – elke groepje één typefunctie • Formuleer voor de toegewezen typefunctie zoveel mogelijk eigen voorbeelden van kennisinhouden en vaardigheden die relevant zijn voor een competente leraar. • Vergelijk met het overzicht van het beroepsprofiel voor de leraar (zie p. 12-14 in de brochure) en vul jullie eigen voorbeelden verder aan. • Ongetwijfeld is niet elk item in het overzicht voldoende duidelijk en concreet. Lees (indien nodig) de verdere uitleg in de brochure (opgelet: zeker niet alles van A tot Z lezen!) en vul verder aan.

15. De competente leraar OPDRACHT: • Maak een mooi overzicht van de toegewezen typefunctie waarin elk woord voor iedereen duidelijk is, liefst aangevuld met zeer concrete voorbeelden en plaats dit verslag op het discussieforum, bij de juiste typefunctie. • Lees in de loop van de week (individueel) het verslag van twee andere groepjes. Indien je niet alles begrijpt, plaats dan een vraag als reactie in het betreffende discussieforum. Je mag ook zelf extra voorbeelden of uitleg toevoegen. • Volgende week: verslag aanpassen en/of aanvullen indien anderen iets niet begrepen hebben.

17. De competente leraar OPDRACHT: • Geef voor elk van de acht beroepsattitudes minstens twee voorbeelden van situaties waarin die attitude absoluut belangrijk is. • Wat moet er in de lerarenopleiding gebeuren om die attitudes aan te leren bij aspirant-leraren? • Is het voor elke student haalbaar om dit allemaal te leren?

18. Zichtbaar maken van competenties: gebruik van portfolio en POP (Persoonlijk OntwikkelingsPlan) Terugkoppeling Witte Raven: Brahim gebruikte een portfolio. Wat en waarom??? Portfolio: oorspronkelijk vooral in artistieke wereld: soort CV = demonstreren van kwaliteiten a.d.h.v. zelf gekozen bewijsstukken Wat kan een leraar ‘tonen’ in zijn portfolio??? • Resultaten van lln??? = probleem • Daarom persoonlijke kwaliteiten beschrijven en aantonen

19. Portfolio voor leraren: 4 momenten • Bij de instap in de lerarenopleiding: beoordelen van elders of eerder verworven competenties van de kandidaat-leraar • Tijdens de lerarenopleiding zelf: voor het begeleiden naar en beoordelen van de startcompetenties van de student  competentiegericht opleidingsinstrument zorgt voor betere afstemming op de beroepspraktijk. • Bij de instap in de onderwijspraktijk: bij het solliciteren. • Tijdens de uitoefening van het onderwijsberoep: levenslang leren.

20. Portfolio in de lerarenopleiding: start = POP PORTFOLIO: student volgt (mee) op in welke mate hij de vooropgestelde competenties voor een leraar bereikt heeft Vervolgens: opstellen van leerdoelstellingen en actieplannen (constructivisme!) START = Persoonlijk Ontwikkelingsplan: bij instap in LeO vooral zicht krijgen op jezelf als persoon jezelf als student pas dan: jezelf als toekomstig leraar

21. Het Persoonlijk Ontwikkelingsplan Centraal element in de hele opleiding