1 / 21

Η τεχνική PIGE στη μελέτη υλικών

Η τεχνική PIGE στη μελέτη υλικών. Παππά Φιλοθέη Α.Μ.09105112 Σεμιναριο Φυσικής Ύπεύθυνος καθηγητής:κ.Κόκκορης. PIGE (Particle Induced Gamma-ray Emission). Είναι ευαίσθητη μόνο για συγκεκριμένα ισότοπα (χαρ. πυρηνικών αντιδράσεων)

fallon
Download Presentation

Η τεχνική PIGE στη μελέτη υλικών

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Η τεχνική PIGEστη μελέτη υλικών Παππά Φιλοθέη Α.Μ.09105112 Σεμιναριο Φυσικής Ύπεύθυνος καθηγητής:κ.Κόκκορης

  2. PIGE (Particle Induced Gamma-ray Emission) • Είναι ευαίσθητη μόνο για συγκεκριμένα ισότοπα (χαρ. πυρηνικών αντιδράσεων) • Προσδιορισμός συγκέντρωσης ή ανίχνευση αλλαγών αυτής (μέτρηση αρ. γεγονότων) • Μόνο για ελαφρά στοιχεία: 13C,15 N,18 O, 19F, 22Ne, 23Na, 24Mg, 27Al, 29Si, 30Si, 1H • Κυρίως αντιδράσεις της μορφής: Α(p,γ)Β ή Α(p,αγ)Βή Α(p,pγ)Β

  3. Διαδικασία • Δείγμα βομβαρδίζεται από σωματίδια σγκεκριμένης ενέργειας • Πρόκληση πυρηνικών αντιδράσεων και εκπομπής ακτίνων-γ • Χρήση αντιδράσεων συντονισμού • Ακτινοβολία γ χαρακτηριστική του χημικού στοιχείου

  4. Εξοπλισμός • Επιταχυντής (ενεργειακή διάκριση (συντονισμός <0.2KeV & <50 nm)& ευκολία μετατροπής) • Ανιχνευτής (BGO, NaI ή Ge(Li)) • Πολυκαναλικός αναλυτής ή μικροκομπιούτερ με οθόνη ADC

  5. Βαθμονόμηση συστήματος • Χαμηλής ενέργειας(0.1-0.3 ΜeV):56Co, 226Ra, 152Eu • Υψηλής ενέργειας: 992 KeV 27Al(p,γ)28Si και 441 KeV7Li(p,γ)8Be • Για ενέργειες βομβαρδισμού<2ΜeV έχουμε συντονισμούς (p,γ), (p,αγ) • Breit-Wigner:

  6. Παράγοντες που επηρεάζουν τη μέτρηση • Αριθμός γεγονότων: • ε: απόδοση ανιχνευτή • ω(θ): γωνιακή κατανομή ακτινοβολίας γ (550 ή 1250) • Ω: στερεά γωνία (1/r2)->απόσταση,θωράκιση,σύνδεση • Ι: ρεύμα δέσμης (μΑs) • t: χρόνος μέτρησης • S: δύναμη συντονισμού (resonance strength) • Er: ενέργεια συντονισμού

  7. Υπόβαθρο • Φυσική ακτινοβολία υπαβάθρου για <3MeV(208Tl (2614.6KeV) και 40K(1461KeV))->κατάλληλη θωράκιση ανιχνευτή και μείωση χρόνου αυξάνοντας το ρεύμα της δέσμης • Ανταγωνιστικές αντιδράσεις λόγω προσμείξεων (F, N, C) • Σχισμές στην ευθυγράμμιση της δέσμης • Θόρυβος των ηλεκτρονικών

  8. Βάθος και συγκέντρωση • Αρ. Γεγονότων vs ενέργεια βομβαρδισμού-> συγκέντρωση vs βάθος • Δείγμα AmBn, τμήμα fτου Α από πρότυπο δείγμα • Ποσότητα m του μετρούμενου δείγματος: όπου st : πρότυπο δείγμα Α: μετρούμενο στοιχείο Β: υπόλοιπο δείγματος Yst:αρ. γεγονοτών πρότυπου δείγματος

  9. Βάθος και συγκέντρωση • Βάθος στο οποίο σταματάει η δέσμη: όπου Eb : μέση ενέργεια S(E): stopping power • Πρακτικά: και για i>1 • Βragg ’s rule: ε AmBn=mεΑ+nB (stopping cross sectionμιγμάτων)

  10. Πρότυπα δείγματα • Ποσοτικά αποτελέσματα • Χαρακτηριστικά: • Ομοιογένεια • Σταθερότητα υπό τη θέρμανση της δέσμης • Σύνθεση παρόμοια με του μελετούμενου δείγματος • Μικρός αριθμός γεγονότων λόγω προσμείξεων

  11. Αποσυνέλιξη (ξετύλιγμα προφίλ) • Υπολογιστικά προγράμματα->υπολογισμός straggling • Γr>1KeV: θεωρία Landau-Vavilon • Γr=4KeV: Gaussian προσέγγιση • Λύση: τετραγωνική προσέγγιση αναλυτικής συνάρτησης του προφίλ ή επαναληπτικός αλγόριθμος της κατανομής ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν τις φυσικές οριακές συνθήκες • ΔΕΝ υπάρχει μοναδική λύση για την μετρούμενη καμπύλη

  12. Ανίχνευση υδρογόνου (λόγοι) • Απότελεί την πιο κοινή πρόσμειξη (κυρίως σε πολύ λεπτές ταινίες υλικών) • Είναι αρκετές τάξεις μεγέθους πιο κινητικό από τις άλλες προσμείξεις • Παρουσία του επιδρά στις ηλεκτρικές, μηχανικές και χημικές ιδιότητες των υλικών • Δεν είναι ορατό από τις πιο σύγχρονες αναλυτικές μεθόδους • Έχει σθένος +1,-1 και μπορεί να αντιδρά με τα περισσότερα στοιχεία

  13. Προφίλ για υδρογόνο • Δέσμες: 7Li, 15N, 19F, 27Al • Κύρια αντίδραση: Η(7Li,γ) 8Be ->ευαισθησία(1ppm) • Βάθος: μερικά μm για 3-7ΜeV • Συντονισμός για 6.385 ΜeV 15N->αριθμός γεγονότων ανάλογος του Η στην επιφάνεια • Συντονισμός για > 6.385 ΜeV 15N->αριθμός γεγονότων ανάλογος του βάθους

  14. Πειραματικές λεπτομέρειες • Ανιχνευτής σπινθηριστών: NaI ή BGO τοποθετημένος 2 cm πίσω από το δείγμα • Συγκρατώ τυχόν e που θα μπουν ή θα διαφύγουν από τον κλωβό του Faraday (-300V & σταθερό μαγν. πεδίο) • Καταστάσεις κενού για την αποφυγή ανταλλαγής φορτίου δέσμης ιόντων και αερίου στο δρόμο αυτής • Χρήση νήματος για την ουδετεροποίηση των μονωτικών δειγμάτων • Η προσπίπτουσα δέσμη να εστιαστεί μόνο στο δείγμα

  15. Πειραματικές λεπτομέρειες • Απώλεια Η κατά την μέτρηση->σύστημα raster για άνοιγμα δέσμης (1cm2) • Τοποθέτησή τους στο κενό αφού έχουν ψυχθεί στους -30 με -400C • Μέτρηση υποβάθρου (φυσική ακτινοβολία ή επιταχυντής)

  16. Αποτελέσματα • Βάθος: όπου Ε: ενέργεια δέσμης Eres : ενέργεια συντονισμού • Συγκέντρωση υδρογόνου: όπου Κ: σταθερά που αντιπροσωπεύει την ενεργό διατομή(παραμέτρους) και την απόδοση του ανιχνευτή->ανεξάρτητη του αναλυόμενου υλικού Υ(x): αριθμός γεγονότων dE/dx: απώλεια ενέργειας

  17. Εφαρμογές • Στην τέχνη: προέλευση & αυθεντικότητα αντικειμένων, τεχνική καλλιτέχνη->αποκατάσταση (πίνακες, κεραμικά, χειρόγραφα) • Χαρακτηρισμός σκόνης που τοποθετήθηκε στην Ανταρτική->κλιματικές αλλαγές στο χρόνο

  18. Εφαρμογές • Συστατικά αερολυμάτων • Φάσμα από οψιδιανό γυαλί (αρχαιολογικό δείγμα) • Μελέτη γεωλογικών δειγμάτων (γρανίτες, ψαμμίτης)->ποιοτικά και ποσοτικά γεωχημικά δεδομένα

  19. Πλεονεκτήματα • Μη (ή ελάχιστα) καταστρεπτική μέθοδος • Ακριβής • Αρκετά γρήγορη • Ελάχιστη προετοιμασία των δειγμάτων • Μην περιορισμένος αριθμός δειγμάτων • Το δείγμα μπορεί να βρίσκεται στον αέρα ή στο κενό

  20. Μειονεκτήματα • Συνήθως πρέπει να γνωρίζουμε τη χημική σύσταση • Πιο δύσχρηστη από RBS και PIXE->ισχυρή εξάρτηση από συμεριφορά ισοτόπων • Αρκετά καλούς ανιχνευτές για την διάκριση των ακτίνων γ σε σχέση με άλλες ανταγωνιστικές αντιδράσεις • Δεν έχει επεκταθεί ακόμα στα βαρέα στοιχεία

  21. Βιβλιογραφία • Handbook of Modern Ion Beam Analysis (κεφ.7-8) • www.spirit-ion.eu/Technologies • www.ipnas.org • www.anstro.gov.au • http:/labec.fi.infn.it/Cultural.html

More Related