Rekomandimet për Sistemin e ri Zgjedhor për Zgjedhjet Parlamentare

1. Rekomandimet për Sistemin e ri Zgjedhor për Zgjedhjet Parlamentare www.demokracianeveprim.org

2. 1. Përmbledhje 2. SistemiiPërzierMazhoritar/Proporcional 3. Opsioni për zonat zgjedhore 4. Pragu zgjedhor ( për partitë politike,kooalicionet,kandidatët e pavarur ) 5. Listat e Hapura 6. Përbërja e KQZ 7. Votimet me Kusht 8. Kuota 30%,për gjininë më pakë të përfaqësuar 9. Komunitetet jo shumicë( vendet e garantuara) www.demokracianeveprim.org

3. Përmbledhje • Pas ngërceve politike në zgjedhjen e presidentit dhe parregullësive që i kanë përcjellë pothuaj të gjitha proceset zgjedhore në Kosovë janë dhënë një sër rekomandimesh nga institucionet vendore e nderkombëtare për thjeshtimin e sistemit zgjedhor dhe krijimin e një sitemi në përputhshmëri me standartet ndërkombëtare. • Kuvendi i Kosovës ka miratuar rezolutë me 7 prill 2011 në mbështetje të marrëveshjes Thaçi-Mustafa-Pacolli- (6 prill 2011), pika 3, “përkrahja e krijimit të më shumë distrikteve zgjedhore në Kosovë” www.demokracianeveprim.org

4. SistemiiPërzierMazhoritar/Proporcional • Gjatё zbatimit praktik tё zgjedhjeve janё zhvilluar dy sisteme tё ndryshme, sistemi mazhoritar dhe ai proporcional. • Ndёrsa nё praktikё, nё shumicёn e rasteve gjejmё forma tё pёrziera. • DNV - propozon SISTEM TË PËRZIER • Ky sistem, përveç përmbushjes së parametrave demokratik: • E bën më të lehtë pranimin e rezultateve të zgjedhjeve, sepse kandidatët e kanë më të lehtë të informohen për (pa)rregullsitë në zonat e tyre respektive. • Roli i partive politike nuk zbehet, edhe pse sistemi ua mundëson edhe kandidatëve ta pavarur të kenë mundësi për të fituar nëpër zona zgjedhore. • Pjesa proporcionale në nivel vendi, po ashtu siguron që vota e askujt të mos humbet, edhe nëse në zonën e votuesit nuk fitojnë kandidatët e tyre të preferuar. www.demokracianeveprim.org

5. Opsionet për Zonat Zgjedhore 1 Zonë - rezoluta e Kuvendit tëKosovës e menjanonsi ide për ta diskutuar DnV – 26 ZONA www.demokracianeveprim.org

6. Thellimin e ndasive rajonale Nxisin mosbesim dhe zbehin besimin në legjitimitetin që krijonë procesi zgjedhor Fuqizojnë profilin e subjekteve politike me bazë rajonalë Politizohet ndarja e kufijve për zona 5,7 OSE 8 ZONA Nuk zvoglojnë Autoritarizmin brenda partisë Dekurajojnë partitë e reja Krijojnë garë jo të barabartë për partitë e vogla Nuk mundësojnë lidhjen direkte mes të zgjedhurve dhe zgjedhësve Favorizojnë subjektet e mëdha politike www.demokracianeveprim.org

7. Rritet llogaridhënia e të zgjedhurve ndaj zgjedhësve Inkurajohet pjesëmarrja më e madhe qytetare në procesin zgjedhor Fuqizohet integriteti i të zgjedhurve Rritet përfaqësimi gjeografik Rritet kualiteti dhe mundësia për garë të barabartë ës Përparësitë në 26 zona zgjedhore Pikëpamjet e votuesve përfaqësohen në mënyrë sa më të drejtë Kandidatët ndiejnë pronësi mbi programet partiake Rritet demokracia e brendshme partiake Rritet komunikimi dy kahor zgjedhës të zgjedhur Votuesit e kuptojnë se kush janë përfaqësuesit e tyre www.demokracianeveprim.org

8. Si duket Kosova në 26 ZONA 1.Deçani+Juniku 2.Dragash 3.Ferizaj 4.Fushë Kosovë 5.Gjakovë 6.Gjilan 7.Gllogoc 8.Istog 9.Kaçanik,Hani Elezit, Shtërpcë 10.Kamenicë, Novobërdë, Ranillug 11.Klinë 12.Leposaviq, Zveçan 13.Lipjan 14.Malishevë 15.Mitrovicë, Zubin Potok 16.Obiliq 17.Pejë 18.Podujevë 19.Prishtinë,Graçanicë 20.Prizren, Mamushë 21.Rahovec 22.Shtime 23.Skenderaj 24.Suharekë 25.Viti, Kllokot,Partesh 26.Vushtrri www.demokracianeveprim.org

9. Cilat janë kriteret bazë për bashkimin e këtyre komunave ?!.. • Përparësi u jepet komunave që kanë ose kanë pasur lidhje administrative apo lidhje të natyrshme gjeografike.- Komunat e bashkuara me komunat më të mëdha nuk kanë numër të mjaftueshem banorësh për të siguruar një ulse. • Cdo dhjetë vite duhet të shiqohet nr i popullatës dhe ndryshimi eventual i zonave . • 1. Deçani+Juniku • 2. Kaçanik,Hani Elezit, Shtërpcë • 3. Kamenicë, Novobërdë Ranillug • 4. Mitrovicë, Zubin Potok • 5. Prishtinë,Graçanicë • 6. Prizren, Mamushë • 7. Viti, Kllokot,Partesh www.demokracianeveprim.org

10. Ndarja në 26 zona zgjedhore Prishtinë + Graçanicë 8 Prizren + Mamushë 7 Mitrovicë+ZubinPotok 4 Ferizaj 4 Pejë 4 Gjakovë 4 Gjilan 4 Podujevë 3 Vushtrri 3 Suharekë 2 Drenas 2 Lipjan 2 Rahovec 2 Malishevë 2 Skenderaj 2 Viti+Kllokot+Partesh 2 Kacanik+HaniElezit+Shtërpcë 2 Kamenicë + Novobërdë+Ranillug 2 Decan+Junik 2 Leposavic + Zveçan 2 Istog 2 Klinë 1 FushëKosovë 1 Dragash 1 Shtime 1 Obiliq 1 Mitrovicë Leposaviq + Zvecan Podujevë ZubinPotok Vushtri Istog Skenderaj Prishtinë + Graçanicë Pejë Klinë Kamenicë Decan Lipjan Malishevë Gjilan Gjakovë Ferizaj Suharekë Prizren + Mamushë Kaçanik, Hani i Elezit, Shtërpcë Dragash

11. Pragu Zgjedhor PartitPolitike: • Për 70 ulse SKA nevojë për PRAG • Për 30 ulse proporcional në nivel vendi,PRAGU 3% Kooalicionet: • Për 70 ulse SKA nevojë për PRAG • Për 30 ulse proporcional në nivel vendi, PRAGU 5% Kandidatët e Pavarur: • SKA PRAG FARE …. www.demokracianeveprim.org

12. Listat e Hapura • Votimi për partinë dhe për kandidatin • Një kandidatë një Votë • Ndikim më i madh i qytetarëve në përzgjedhjen e deputetëve, • Rritja e legjitimitetit të të zgjedhurve, • Përzgjedhje e kandidatit nga qytetari, e jo nga partia ose lideri. www.demokracianeveprim.org

13. Përbërja e KQZ – së Përbërja e anëtarëve të KQZ gjatë mandatit: 1 Krytar-i/ja nga gjykata supreme 5 nga partitë opozitare 5 nga partitë e pozitws Gjatw procesit zgjedhor : Përfaqësues të kandidatëve ose subjekteve jashtë parlamentit që garojnë në zgjedhje anëtarë pa të drejtë vote me të drejtë pjesëmarrje ne mbledhje dhe në diskutim . Menjanim i konfliktit të interesit : Kryetar-i/ja nuk emërohet nga presidenti por nga gjykata kushtetuese

14. Votimi me Kusht Të menjanohet votimi me Kusht !??PSE !??? 1.Votimi me kusht, përvojë e shteteve pas-konflikteve 2. Votimi me kusht, sjell probleme për procesin zgjedhor si : - vonon shpalljen e rezultateve - paraqet një rrezik potencial për uljen e besimit në tërë procesin 3. Kjo formë e votimit ka rezultuar me një kosto të lartë buxhetore. www.demokracianeveprim.org

15. Kuota 30%,për gjininë më pakë të përfaqësuar . • Vendet e garantuara përKomunitetet jo shumicë. • Proporcionaliteti në nivel vendi garanton këto dy standarde tani të përkrahura nga të gjithë . • por gjithsesi se në një të ardhme • Duhet ti nënshtrohen një debati më të gjërë